Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 września 2015r.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 8 września 2015r. w O.

sprawy z odwołania S. Ś.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w P.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania S. Ś.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P.

z dnia 29.05.2015r. znak (...)

orzeka:

1. zmienia zaskarżoną decyzję i przyznaje S. Ś. prawo do emerytury od dnia 01.05.2015r.;

2. stwierdza brak odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

UZASADNIENIE

S. Ś. wniósł odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P. z dnia 29.05.2015r., odmawiającej mu prawa do emerytury wskazując, że na dzień 1.01.1999r. nie udowodnił wymaganego 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach. Odwołujący domagał się zaliczenia do pracy w szczególnych warunkach okresu zatrudnienia w A. (...) w P. od 16.12.1974r. do 14.03.1981r. i od 03.03.1986r. do 31.07.1991r.

W odpowiedzi na odwołanie ZUS wniósł o jego oddalenie. Podniósł, że S. Ś. nie spełnia warunków do przyznania wcześniejszej emerytury, gdyż pomimo osiągnięcia wymaganego wieku emerytalnego 60 lat i legitymowania się na dzień 1.01.1999r. ponad 25-letnim ogólnym stażem pracy, nie posiada wymaganego 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach. Organ rentowy wskazał, że do pracy w szczególnych warunkach nie zaliczył okresu zatrudnienia w A. (...) w P. od 16.12.1974r. do 14.03.1981r. i od 03.03.1986r. do 31.07.1991r., ponieważ nie złożył świadectwa pracy w szczególnych warunkach za te okresy. Z tych względów zdaniem organu rentowego zaskarżona decyzja jest prawidłowa.

Sąd ustalił i zważył, co następuje:

W dniu 21.05.2015r. S. Ś. złożył w ZUS wniosek o emeryturę. Po rozpoznaniu tego wniosku organ rentowy uznał za udowodniony na dzień 01.01.1999r. ogólny okres pracy wynoszący 25 lat i 27 dni okresów składkowych. ZUS uznał jednak, że odwołujący nie udowodnił wymaganych 15 lat pracy w szczególnych warunkach, dlatego w dniu 29.05.2015r. wydał zaskarżoną decyzję, w której odmówił prawa do emerytury.

Odwołujący domagał się zaliczenia do pracy w szczególnych warunkach okresu zatrudnienia w A. (...) w P. od 16.12.1974r. do 14.03.1981r. i od 03.03.1986r. do 31.07.1991r. oraz przyznania mu prawa do emerytury.

W ocenie Sądu odwołanie od w/w decyzji ZUS jest zasadne.

Zgodnie z art. 184 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w związku z § 4 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.) pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A stanowiącym załącznik do rozporządzenia, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełni następujące warunki:

1) osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn,

2) w dniu wejścia w życie ustawy emerytalnej, tj. 1.01.1999r. ma wymagany 25-letni okres zatrudnienia (mężczyźni), w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach,

3) nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego albo złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w OFE, za pośrednictwem ZUS, na dochody budżetu państwa,

Poza sporem jest, że odwołujący spełniał przesłanki określone w pkt 1 i pkt 3. Przedmiotem sporu było natomiast to, czy S. Ś. na datę 1.01.1999r. legitymował się 15-letnim okresem pracy w szczególnych warunkach.

Z akt emerytalnych wynika, że przy ustalaniu prawa do emerytury ZUS uznał, że odwołujący na datę 1.01.1999r. legitymuje się okresem pracy w szczególnych warunkach w wymiarze 4 lata 11 miesięcy i 19 dni. Jest to okres zatrudnienia w A. (...) w (...).03.1981r. do 02.03.1986r. Sąd ustalił, że okres ten został zaliczony w oparciu o świadectwo pracy w szczególnych warunkach, wystawione przez (...) Sp. z o.o. w S. w dniu 10.02.2015r. (k. 7a.e.). W świadectwie tym wskazano, iż odwołujący w A. (...) w P. był zatrudniony w okresie od 05.12.1973r. do 31.07.1991r. a w okresie od 15.03.1981r. do 02.03.1986r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach na stanowisku odlewacz żywic syntetycznych, wskazaną w – Wykazie A Dział IV poz. 17 Rozporządzenia RM z 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze oraz w Wykazie A Dział IV poz. 17 pkt 12 Zarządzenia Nr 17 Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 12.08.1983r. w sprawie określenia stanowisk pracy w resorcie górnictwa i energetyki, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach.

W/w świadectwo pracy w szczególnych warunkach obejmuje tylko część okresu zatrudnienia w A. (...) w P., jednak zdaniem Sądu nie stoi to na przeszkodzie zaliczeniu do pracy w szczególnych warunkach także żądanego przez S. Ś. okresu od 16.12.1974r. do 14.03.1981r. i od 03.03.1986r. do 31.07.1991r. Zauważyć należy, że świadectwo pracy w szczególnych warunkach zostało wystawione nie przez pracodawcę, lecz przez przechowawcę akt osobowych byłych pracowników A. a przy jego wydawaniu kierowano się nazwą stanowiska pracy odwołującego, a nie rodzajem wykonywanych czynności.

Sąd uzyskał akta osobowe S. Ś.. Wynika z nich, że został on zatrudniony od 05.12.1973r. jako ślusarz remontowy a od 16.12.1974r. został przeniesiony na Wydział żywic na stanowisko ustawiacza maszyn i urządzeń odlewniczych, na którym pracował do 14.03.1981r., przy czym przez część okresu był również brygadzistą. Od 15.03.1981r. otrzymał angaż odlewacza żywic syntetycznych a z dniem 01.07.1983r. stanowisko konserwatora urządzeń zalewowych, na którym pracował do 30.06.1984r. Następnie w okresie od 01.07.1984r. do 02.03.1986r. odwołujący zajmował stanowisko konserwatora automatycznych linii odlewniczych a od 03.03.1986r. do – 31.07.1991r. stanowisko ślusarza remontowego.

Zdaniem Sądu S. Ś. wykazał, że także w spornych okresach od 16.12.1974r. do 14.03.1981r. i od 03.03.1986r. do 31.07.1991r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach.

W oparciu o zeznania odwołującego, zeznania świadków K. J., A. M. i M. P. Sąd ustalił, iż S. Ś. w okresie od 16.12.1974r. do 31.07.1991r. pracował nieprzerwanie na Wydziale Przekładników w Dziale Odlewni żywic. W okresie od 16.12.1974r. do 30.06.1983r. jego czynności, niezależnie od nazwy stanowiska, polegały na obsłudze urządzenia do odlewania żywic syntetycznych, w którym następowało przygotowanie mieszanki zalewowej a następnie zalewanie form żywicą syntetyczną. W okresie od 16.12.1974r. do 30.06.1983r. odwołujący był operatorem tego urządzenia, a nadto dokonywał jego napraw. W okresie od 01.07.1983r. do 31.07.1991r. odwołujący zajmował się już tylko naprawianiem tych urządzeń.

S. Ś. zeznał w toku postępowania, iż od 16.12.1974r. pracował jako ustawiacz maszyn i urządzeń odlewniczych na wydziale przekładnika P42, od 18.03.1981r. zmieniono mu angaż odlewacza żywic, chociaż jego czynności były takie same. Następnie przeniesiono na stanowisko konserwatora linii odlewniczej i ślusarza, ale na tych stanowiskach wykonywał te same czynności, tj. naprawiał i robił przeglądy maszyn i urządzeń zalewowych. Z jego zeznań wynika też, że gdy miał angaż ustawiacza i odlewacza, do jego obowiązków należało obsługiwanie maszyny, która przygotowywała mieszankę zalewową i zalewała formy żywicą oraz naprawianie tej maszyny. Gdy zaś został przeniesiony na stanowisko konserwatora, to aż do końca zatrudniania dokonywał tylko napraw i remontów w/w maszyn. Odwołujący zeznał też, że w pewnym okresie osoby obsługujące maszyny również je naprawiały, a potem te czynności zostały rozdzielone i on już tylko dokonywał napraw i remontów.

Sąd dał wiarę w/w zeznaniom, gdyż są one logicznie powiązane z w/w danymi z akt osobowych i treścią zeznań świadków K. J., A. M. i M. P.. Z ich zeznań wynika, że S. Ś. w okresie od 16.12.1974r. do 31.07.1991r. pracował nieprzerwanie na Wydziale Przekładników w Dziale Odlewni żywic. Początkowo jego czynności polegały na obsłudze urządzenia do odlewania żywic syntetycznych, w którym następowało przygotowanie mieszanki zalewowej a następnie zalewanie form żywicą syntetyczną. Odwołujący był operatorem tego urządzenia, a nadto dokonywał jego napraw. Świadkowie zeznali też, że następnie odwołujący został przeniesiony na inne stanowisko, nie był już operatorem urządzeń do zalewania form, lecz zajmował się już tylko naprawianiem tych urządzeń. Z ich zeznań wynika też, że w Dziale był specjalny układ zalewowy, który składał się z odpowiednich maszyn do przygotowania mieszanki zalewowej, mieszania i do zalewania form masą żywiczną a osoby zatrudnione w Dziale Odlewni żywic obsługiwały ten zespół maszyn i wykonywały czynności dotyczące odlewania żywic i naprawiały te maszyny, zaś w późniejszym okresie te czynności rozdzielono i były osoby, które tylko wykonywały czynności dotyczące naprawy maszyn i urządzeń używanych tam w procesie produkcji.

Zdaniem Sądu zeznania świadków są wiarygodne, gdyż są to osoby albo pracujące na tym samym stanowisku, co odwołujący, albo osoby mające z nim codzienną styczność. A. M. i M. P. mają przyznane przez ZUS emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach. Sąd miał również na uwadze, że w aktach osobowych odwołującego znajdują się dokumenty potwierdzające zeznania świadków. We wniosku o przeszeregowanie z 1977r. (k. 58 akt osob.) wskazano, iż S. Ś. opanował proces przygotowania i zalewania na urządzeniu zalewowym. Wprawdzie w aktach osobowych znajduje się również wniosek o przeniesienie odwołującego z dniem 15.03.1981r. z agregatu zalewowego na składanie i rozbieranie form (k. 42 akt osob.), lecz z dokumentu – korespondencja wewnętrzna z dnia 06.04.1981r. (k. 41 akt osob.) wynika, iż wniosek o przeniesienie został uchylony z uwagi na sprzeciw związków zawodowych i odwołujący dalej pracował jako ustawiacz maszyn i urządzeń. Nadto zauważyć trzeba, że odwołujący od 01.07.1983r. pracował jako konserwator urządzeń zalewowych i konserwator automatycznych linii odlewniczych, a więc naprawiał i konserwował urządzenia używane do produkcji. Wprawdzie od 03.03.1986r. odwołujący miał już angaż ślusarza remontowego, lecz z angażu wynika, że nadal pracował na tym samym dziale TM-4, dlatego logicznym jest przyjęcie, że nadal naprawiał i konserwował urządzenia w dziale Odlewni żywic. Jednocześnie należy uznać, iż podstawowymi pracami wykonywanymi na tym dziale były prace związane z przetwórstwem żywic.

Mając na uwadze całokształt w/w okoliczności i rozważań Sąd uznał, że zebrany materiał dowodowy wyjaśnia w sposób dostateczny sposób wykonywania pracy przez S. Ś. i pozwala na ocenę, że w spornym okresie zatrudnienia w A. (...) w P. od 16.12.1974r. do 14.03.1981r. (6 lat 3 miesiące) i od 03.03.1986r. do 31.07.1991r. (5 lat 4 miesiące i 29 dni), tj. łącznie 11 lat 7 miesięcy i 29 dni wykonywał on w pełnym wymiarze czasu pracę w szczególnych warunkach. W pierwszym okresie była to praca wskazana w Wykazie A Dziale IV poz. 17 Rozporządzenia RM z 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze a w drugim w Wykazie A dziale XIV poz. 25 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Po zaliczeniu w/w okresów odwołujący łącznie będzie posiadał 16 lat 7 miesięcy i 18 dni okresu pracy w szczególnych warunkach. Tym samym odwołujący spełnił wszystkie przesłanki warunkujące nabycie uprawnień do wcześniejszej emerytury, wynikające z art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Biorąc pod uwagę powyższe Sąd w oparciu o art. 477 ¹⁴§2 kpc zmienił zaskarżoną decyzję z dnia 29.05.2015r. i przyznał S. Ś. prawo do emerytury począwszy od dnia 01.05.2015r.

Zgodnie z treścią art. 118 ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, Sąd był zobowiązany, przyznając odwołującemu prawo do emerytury, do zamieszczenia z urzędu w sentencji wyroku rozstrzygnięcia w przedmiocie odpowiedzialności organu rentowego, co do nieustalenia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji, tj. zarówno przyznającego prawo do świadczenia, jak też jego brak (wyrok SN z dnia 28.04.2010 r, II UK 330/09, LEX 604220).

W ocenie Sądu w przedmiotowej sprawie brak było podstaw do obciążenia organu rentowego odpowiedzialnością za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji o przyznaniu odwołującemu prawa do emerytury. Ponieważ S. Ś. za sporne okresy nie złożył świadectwa pracy w szczególnych warunkach, zaistniała konieczność przeprowadzenia postępowania dowodowego w celu ustalenia rodzaju wykonywanych przez niego czynności. Dopiero jego przeprowadzenie pozwoliło na zaliczenie spornych okresów do pracy w szczególnych warunkach. Z tych względów Sąd stwierdził brak odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.