Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 października 2015 r.

Sąd Rejonowy w Ciechanowie Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący SSR Lidia Grzelak

Protokolant st. sekr. sąd. Edyta Wojciechowska

po rozpoznaniu w dniu 1 października 2015 r. w Ciechanowie

sprawy z powództwa małoletniej M. K. (1) reprezentowanej przez przedstawiciela ustawowego M. K. (2) - ojca

przeciwko (...) w W.

o zapłatę kwoty 18300,00 zł tytułem zadośćuczynienia oraz kwoty 3570,00 zł tytułem kosztów opieki

I zasądza od pozwanego (...) w W. na rzecz powódki M. K. (1) tytułem zadośćuczynienia kwotę 6300,00 zł ( sześć tysięcy trzysta złotych ) z ustawowymi odsetkami od dnia 5 stycznia 2011 r. do dnia zapłaty;

II zasądza od pozwanego (...) w W. na rzecz powódki M. K. (1) tytułem kosztów opieki kwotę 591,30 zł ( pięćset dziewięćdziesiąt jeden złotych trzydzieści groszy ) z ustawowymi odsetkami od dnia 15 października 2015 r. do dnia zapłaty;

III w pozostałym zakresie powództwo oddala;

IV zasądza od powódki M. K. (1) na rzecz pozwanego (...) w W. kwotę 1200,00 zł ( jeden tysiąc dwieście złotych ) tytułem zwrotu części kosztów zastępstwa procesowego;

V zasądza od pozwanego (...) w W. na rzecz powódki M. K. (1) kwotę 117,92 zł ( sto siedemnaście złotych dziewięćdziesiąt dwa grosze ) tytułem zwrotu części kosztów procesu;

VI nakazuje ściągnąć na rzecz Skarbu Państwa ( Kasa Sądu Rejonowego w Ciechanowie ) od pozwanego (...) w W. kwotę 345,00 zł ( trzysta czterdzieści pięć złotych ) tytułem części opłaty sądowej;

VII odstępuje od obciążania powódki M. K. (1) uzupełnieniem opłaty sądowej;

VIII nakazuje ściągnąć na rzecz Skarbu Państwa ( Kasa Sądu Rejonowego w Ciechanowie ) od powódki M. K. (1) przez potrącenie z zaliczki uiszczonej na kwit (...) kwotę 0,05 zł ( zero złotych pięć groszy ) tytułem uzupełnienia kosztów dokumentacji medycznej orzeczonych prawomocnym postanowieniem z dnia 14 kwietnia 2014 r.;

IX nakazuje ściągnąć na rzecz Skarbu Państwa ( Kasa Sądu Rejonowego w Ciechanowie ) od pozwanego (...) w W. przez potrącenie z zaliczki uiszczonej na kwit (...) kwotę 26,81 zł ( dwadzieścia sześć złotych osiemdziesiąt jeden groszy ) tytułem uzupełnienia kosztów dokumentacji medycznej orzeczonych prawomocnym postanowieniem z dnia 14 kwietnia 2014 r.;

X nakazuje Kasie Sądu Rejonowego w Ciechanowie wypłacić pozwanemu (...) w W. kwotę 196,23 zł ( sto dziewięćdziesiąt sześć złotych dwadzieścia trzy grosze ) tytułem zwrotu niewykorzystanej części zaliczki uiszczonej na kwit (...).

Sygn. akt I C 1098/13

UZASADNIENIE

Małoletnia powódka M. K. (1) reprezentowana przez przedstawiciela ustawowego M. K. (2) - ojca wniosła w dniu 3 września 2013 r. pozew przeciwko (...) w W., żądając zasądzenia na swoją rzecz kwoty 11000,00 zł tytułem zadośćuczynienia oraz kwoty 3570,00 zł z tytułu kosztów opieki wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 5 stycznia 2011 r. do dnia zapłaty. W dniu 11 czerwca 2015 r. powódka rozszerzyła powództwo do kwoty 18300,00 zł tytułem zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami od kwoty 7300,00 zł od dnia 11 czerwca 2015 r. do dnia zapłaty. Powódka wnosiła ponadto o zasądzenie na jej rzecz od pozwanego zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Pozwany (...) w W. wnosił o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie na jego rzecz od powódki M. K. (1) zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Postanowieniem z dnia 15 października 2013 r. Sąd zwolnił powódkę M. K. (1) od obowiązku ponoszenia opłaty sądowej od pozwu.

Sąd ustalił co następuje:

W dniu 15 sierpnia 2007 r. około godz. 17.25 w C., poruszający się ulicą (...) w kierunku ulicy (...) samochód osobowy marki O. (...) nr rej. (...) kierowany przez P. F. potrącił pieszą M. K. (1). Zdarzenie miało miejsce na prostym, płaskim odcinku jednojezdniowej, dwukierunkowej drogi o szerokości 5,2 m, bez oznaczonych pasów ruchu. Po lewej stronie jezdni znajduje się chodnik z płyt betonowych o szerokości 1,7 m, zaś po prawej pas zieleni o szerokości 2,2 m ( trawnik ). Za trawnikiem znajduje się chodnik dla pieszych o szerokości 0,8 m. Na chodniku stały pojemniki na śmieci, z których pierwszy znajdował się w odległości 1,6 m od prawej krawędzi jedni. W tym miejscu ul. (...) oznakowana jest jako strefa zamieszkania w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym ( ograniczenie prędkości do 20 km/h ). M. K. (1) wbiegła na jezdnię z prawej strony, z chodnika zza pojemników na odpady w odległości 4 m przed poruszający się z jej lewej strony samochód. Przed nią biegła inna dziewczynka, która przed jezdnią zawróciła. W czasie, gdy M. K. (1) wbiegła na jezdnię, kierujący samochodem O. (...) już podjął manewr hamowania. Prędkość samochodu bezpośrednio przed wypadkiem wynosiła 51 km/h. Stan zagrożenia w ruchu drogowym, będący bezpośrednią przyczyną wypadku był spowodowany nieprawidłowym zachowaniem M. K. (1), która wbiegła na jezdnię bez prawidłowej obserwacji lub oceny sytuacji drogowej, w bezpośredniej odległości przed jadącym samochodem marki O. (...). P. F., kierujący tym samochodem, poruszając się z dopuszczalną prędkością i podejmując manewr hamowania, tak jak w czasie zdarzenia, miał możliwość zatrzymania się przed torem ruchu pieszej, a tym samym miał możliwość uniknięcia wypadku ( bezsporne ).

Prawomocnym postanowieniem z dnia 18 grudnia 2007 r. w sprawie Ds. 2301/07/D umorzono dochodzenie w sprawie wypadku drogowego w dniu 15 sierpnia 2007 r. w C. na ul. (...), podczas którego kierujący w strefie zamieszkania samochodem osobowym marki O. (...) nr rej. (...) P. F. potrącił 9 - letnie dziecko M. K. (1), która doznała obrażeń ciała tj. czynu z art. 177 § 1 kk - na zasadzie art. 17 § 1 pkt 2 kpk - wobec ustalenia, że czyn nie zawiera znamion czynu zabronionego ( bezsporne ).

W dacie zdarzenia drogowego M. K. (1) miała ukończone 9 lat ( bezsporne ).

M. K. (1) została przewieziona do szpitala w C.. Tego dnia została poddana leczeniu operacyjnemu; śródoperacyjnie wykazano uszkodzenie mięśnia przywodziciela przerwanego na 3/4 długości, częściowe uszkodzenie bieguna górnego więzadła właściwego rzepki i torebki stawowej. Dodatkowo kończynę dolna unieruchomiono w opatrunku gipsowym. W dniu 28 sierpnia 2007 r. M. K. (1) została wypisana ze szpitala. W dniu 19 września 2007 r. zdjęto jej unieruchomienie gipsowe. 8 lipca 2010 r. została poddana artroskopii kolana lewego, w wyniku której stwierdzono przetrwały ślad maziowy przyśrodkowy, który usunięto oraz zchrzęstniałe zbliznowacenie w końcowej części ścięgna mięśnia czterogłowego. Obecny stan miejscowy w miejscu doznanego urazu przez M. K. (1) pozostaje bez istotnego wpływu na funkcjonowanie organizmu. Stan kolanowy nie posiada deficytu stawowego. na lewej nodze pozostały liczne blizny pourazowe oraz pooperacyjne. W obrębie uda występuje zanik mięśniowy ok. dwóch centymetrów, a podudzia - jednego centymetra. M. K. (1) odczuwała silne dolegliwości bólowe przez okres dwóch miesięcy, w tym okresie przyjmowała środki przeciwbólowe. Przez okres 3 miesięcy po wypadku wymagała opieki osób trzecich w ograniczonym zakresie przez trzy godziny dziennie ( czynności życia codziennego, ubieranie, toaleta, wizyty lekarskie ). W tym okresie odbywała indywidualne nauczanie w miejscu zamieszkania. Jej stan nie wymagał rehabilitacji. Okresowe bóle odczuwane przez nią obecnie podczas zmiany pogody oraz wysiłku fizycznego pozostają bez istotnego wpływu na aktywność życiową oraz ogólną sprawność organizmu. Obecnie aktywnie uczestniczy w ramach szkolnych zajęć wychowania fizycznego, choć bywa zwalniana z bardziej wyczerpujących ćwiczeń lub korzysta z przerw w ćwiczeniach. Doznany przez M. K. (1) uszczerbek na zdrowiu, wynikający z urazu kończyny dolnej lewej, kształtuje się na poziomie 8 % trwałego uszczerbku na zdrowiu zgodnie z załącznikiem do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania ( zeznania świadka A. K. k. 125 - 126, dokumentacja medyczna k. 145 - 164, 169 - 170, opinia biegłego sądowego w zakresie traumatologii i narządu ruchu L. G. k. 192 - 192 v ).

M. K. (1) dwukrotnie przebywała na Oddziale Dziecięcym (...) z powodu nawracających bólów w klatce piersiowej z towarzyszącą dusznością. W badaniach nie stwierdzono odchyleń od normy. Dolegliwości ustępowały po podaniu placebo. M. K. (1) po wypadku stała się rozdrażniona, zrezygnowana, zaniedbywała naukę, ma kłopoty z koncentracją i zapamiętywaniem. Przez rok po wypadku opuszczała dom tylko w towarzystwie osoby dorosłej. Nie chce rozmawiać o zdarzeniu; wstydzi się blizn. Zaczęła mieć kłopoty z zasypianiem; usypiała w obecności któregoś z rodziców. Często wybudzała się w nocy z krzykiem. Nie wyrażała zgody, mimo propozycji rodziców, na kontakt z psychologiem. M. K. (1) cierpi na zaburzenia stresowe pourazowe. W pierwszym roku po zdarzeniu objawy stresu miały większe nasilenie; jednakże obecnie nadal się utrzymują, choć z mniejszym rozmiarze. Przejawiają się pod postacią natrętnych wspomnień, obawą przed wspomnieniami przywołującymi uraz, utrzymywaniu się niezdolności do pełnego odtworzenia traumatycznych przeżyć, pojawieniu się objawów psychosomatycznych, czego wynikiem była dwukrotna hospitalizacja z powodu dolegliwości bólowych i duszności, przy których badania wykluczyły przyczyny organiczne, drażliwości, zaburzeń uwagi. W okresie pierwszego roku po zdarzeniu występowały zaburzenia lękowe przejawiające się izolowaniem się dziecka, zaburzeniami snu, odmową wychodzenia z domu. Zaburzenia te mają charakter przewlekający; niekorzystnie wpływają na samoocenę dziewczynki, również w zakresie jej wyglądu fizycznego. Doznany przez M. K. (1) uszczerbek na zdrowiu w tym zakresie, kształtował się w pierwszym roku na poziomie 10 %, a obecnie kształtuje się na poziomie 8 % trwałego uszczerbku na zdrowiu zgodnie z załącznikiem do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania. Nie jest możliwe ustalenie czy zmiany te mają charakter trwały bądź czy w przyszłości mogą doprowadzić do trwałej zmiany osobowości (zeznania świadka A. K. k. 125 - 126, opinia biegłego sądowego w zakresie psychiatrii J. D. k. 217 - 219 ).

Samochód osobowy marki O. (...) nr rej. (...) P. F. posiadał ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej dla posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem posiadanego pojazdu w (...) w W. ( bezsporne ).

(...) w W. za zdarzenie z dnia 15 sierpnia 2007 r. przyznało M. K. (1) dotychczas zadośćuczynienie w łącznej wysokości 2700,00 zł po ustaleniu, że małoletnia M. K. (1) w 70 % przyczyniła się swoim zachowaniem do powstania szkody. Zakład ubezpieczeń przyznał ponadto odszkodowanie w wysokości 43,00 zł, po uwzględnieniu stopnia przyczynienia się małoletniej do powstania szkody. Pismem z dnia 4 stycznia 2011 r. zakład ubezpieczeń odmówił podwyższenia zadośćuczynienia ponad kwotę dotychczas wypłaconą. Przed złożeniem pozwu M. K. (1) nie zwracała się do zakładu ubezpieczeń z roszczeniem o zapłatę kosztów opieki ( bezsporne ).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie akt sprawy Ds. 2103/07/D, zebranej w sprawie dokumentacji lekarskiej, opinii biegłego sądowego w zakresie traumatologii i narządu ruchu L. G., opinia biegłego sądowego w zakresie psychiatrii J. D., akt szkody oraz zeznań świadka A. K.. Okoliczności sprawy są bezsporne, w szczególności co do okoliczności wypadku, ubezpieczenia pojazdu, a także przebytego przez powódkę M. K. (1) leczenia, jak też doznanego przez nią w związku ze zdarzeniem z dnia 15 sierpnia 2007 r. trwałego uszczerbku na zdrowiu związanego zarówno bezpośrednio z urazem kończyny dolnej lewej, jak też uszczerbku w sferze psychicznej związanym z zaburzeniami stresowymi pourazowymi, które obecnie przeszły w fazę przewlekłą.

Spór pomiędzy stronami przede wszystkim ograniczał się do ustalenia stopnia przyczynienia się małoletniej powódki M. K. (1) do powstania szkody, a tym samym co do wysokości przysługujących jej zadośćuczynienia oraz kosztów opieki.

W ocenie Sądu, uznać należy w niniejszej sprawie, że pozwany zakład ubezpieczeń prawidłowo ustalił stopień przyczynienia się małoletniej powódki M. K. (1) do powstania szkody na 70 %. Powódka, nie wykazała, do czego jest zobowiązana z mocy art. 6 kc, że stopień jej przyczynienia się do powstania szkody powinien być ustalony na znacznie niższym, 30 % poziomie. Niewątpliwie, odcinek ul. (...) w C., na którym doszło do zdarzenia, był oznakowany jako strefa zamieszkania w rozumieniu ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym, a zatem obowiązywało tam ograniczenie prędkości do 20 km/h. W strefie tej pieszy może korzystać z całej szerokości drogi i ma pierwszeństwo przed pojazdem ( art. 11 ust. 5 cyt. ustawy ). Bezspornym jest, że samochód osobowy marki O. (...) nr rej. (...) poruszał się z prędkością ponad dwukrotnie większą. Należy jednak zwrócić uwagę, że M. K. (1) wbiegła zza pojemnika na śmieci na jezdnię w odległości 4 metrów przed samochodem. Przed nią biegła jeszcze jedna dziewczynka, która jednak przed jezdnią zawróciła. Podkreślić należy, że prawo pieszego do korzystania w strefie zamieszkania z całej szerokości drogi i pierwszeństwa przed pojazdem również podlega ograniczeniom. W sytuacji, gdy pieszy zamierza przekroczyć jednię, również w strefie zamieszkania czy po wyznaczonym przejściu dla pieszych, jest zobowiązany do zachowania szczególnej ostrożności. Polega to przede wszystkim na tym, że zamierzając wejść na jezdnię powinien upewnić się, że może to uczynić bezpiecznie i czy nie zmusi kierujących pojazdami do wykonywania gwałtownych manewrów obronnych. Upewnienie to powinno polegać m. in. na ocenie prędkości i odległości zbliżających się pojazdów. Przepisy cyt. ustawy wprost zabraniają wchodzenia na jezdnię bezpośrednio przed jadący pojazd, w tym również w miejscach gdzie pieszy jest prawnie chroniony tak jak na przejściu dla pieszych, oraz zabrania się przebiegania jezdni ( art. 13 ust. 1 oraz art. 14 pkt 1 lit. a i b, art. 14 pkt 4 cyt. ustawy ). Okoliczności w jakich doszło do zdarzenia, wskazują, że stan zagrożenia w ruchu lądowym, będący bezpośrednią przyczyną powstania wypadku został spowodowany nieprawidłowym zachowanie małoletniej powódki, która zarówno wbiegła na jezdnię bez prawidłowej obserwacji lub oceny sytuacji drogowej, jak również w bezpośredniej odległości przed jadącym samochodem marki O. (...). M. K. (1) w dacie zdarzenia miała skończone 9 lat. W tym wieku powinna znać podstawowe zasady bezpiecznego poruszania się na drodze, w tym przechodzenie przez jezdnię w miejscach do tego wyznaczonych, w towarzystwie osoby dorosłej, czy też nie biegania po jezdni.

Sąd zważył, co następuje:

W ocenie Sądu, roszczenie małoletniej powódki M. K. (1) zasługuje na uwzględnienie jedynie częściowo.

Bezspornym jest w niniejszej sprawie, że za szkodę wyrządzoną powódce M. K. (1) na skutek wypadku, którego doznała w dniu 15 sierpnia 2007 r., pozwany (...) w W. odpowiada na podstawie art. 822 kc, jako strona umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zawartej ze sprawcą wypadku. Sama zasada odpowiedzialności nie jest między stronami w niniejszej sprawie sporna. Spór dotyczył bowiem wysokości zadośćuczynienia.

Podstawę prawną zasądzenia zadośćuczynienia stanowi przepis art. 445 § 1 kc. Ustawodawca nie sprecyzował w nim jednak konkretnych mierników czy zasad ustalania wysokości zadośćuczynienia, pozostawiając tę kwestię swobodnemu uznaniu sędziowskiemu. Przepis cyt. artykułu stanowi bowiem, że w wypadkach przewidzianych w art. 444 § 1 kc, w tym w razie uszkodzenia ciała, sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

W orzecznictwie sądowym ugruntował się, aprobowany także przez piśmiennictwo, pogląd o kompensacyjnym charakterze zadośćuczynienia pieniężnego przewidzianego w art. 445 § 1 kc, tj. uznający je za sposób naprawienia szkody niemajątkowej, wyrażającej się krzywdą w postaci doznanych cierpień fizycznych i psychicznych ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 czerwca 1968 r. w sprawie I PR 175/68, uchwała pełnego składu Izby Cywilnej Sądu Najwyższego z dnia 8 grudnia 1973 r. w sprawie III CZP 37/73 ). Wysokość odpowiedniej sumy, której przyznanie przewiduje art. 445 § 1 kc, zależy więc przede wszystkim od rozmiaru doznanej przez poszkodowanego krzywdy, ustalonej przez sąd przy uwzględnieniu całokształtu okoliczności sprawy. O rozmiarze należnego zadośćuczynienia pieniężnego powinien więc decydować w zasadzie stopień cierpień fizycznych i psychicznych poszkodowanego. Dokonane w sprawie ustalenia wskazują na bolesne i uciążliwe obrażenia ciała powódki M. K. (1), przy uwzględnieniu jej bardzo młodego wieku w chwili zdarzenia. Nie bez znaczenia są dolegliwości w sferze psychicznej, których skutki nadal odczuwa; cierpi bowiem na zaburzenia stresowe pourazowe, mające obecnie charakter przewlekły. W wyniku wypadku została ograniczona możliwość wykonywania przez nią zwykłych czynności dnia codziennego właściwych dla jej wieku ( zabiegi higieniczne, ubieranie, pobieranie nauki w szkole a nie w trybie indywidualnym ). Ustalony przez biegłych sądowych uszczerbek na zdrowiu w związku z urazem kończyny lewej dolnej powódki M. K. (1) wynosi obecnie 8 % i ma charakter stały, natomiast związany z zaburzeniami stresowymi pourazowymi ulega zmianie, początkowo wynosił 10 % a obecnie - również 8 % .

Bezspornym jest w niniejszej sprawie, że pozwany zakład ubezpieczeń wypłacił powódce M. K. (1) w związku ze zdarzeniem z dnia 15 sierpnia 2007 r. zadośćuczynienie w wysokości 2700,00 zł, pomniejszając ustalone zadośćuczynienie o 70 % z tytułu jej przyczynienia się do powstania szkody.

W ocenie Sądu, w pierwszej kolejności należy ustalić w niniejszej sprawie jaka była wysokość zadośćuczynienia przyznanego powódce przez zakład ubezpieczeń w 2010 r. bez uwzględnienia jej stopnia przyczynienia się do wypadku oraz jaka powinna być wysokość zadośćuczynienia według powódki również bez uwzględnienia jej stopnia przyczynienia się.

Powódka M. K. (1) w 2010 r. otrzymała, po uwzględnieniu 70 % stopnia przyczynienia się zadośćuczynienie w kwocie 2700,00 zł, co oznacza, że zadośćuczynienie jej przyznane bez potrącenia stopnia przyczynienia się wynosiło 9000,00 zł.

Powódka M. K. (1) domaga się obecnie dopłaty do wypłaconego już zadośćuczynienia w wysokości 18300,00 zł, przy czym - w jej ocenie - jej stopień przyczynienia się do zdarzenia powinien być ustalony na poziomie 30 %. Uznać zatem należy, że, jej zdaniem, wysokość należnego jej zadośćuczynienia, z potrąceniem jej stopnia przyczynienia się w wysokości 30 %, powinna wynieść łącznie 21000,00 zł, a tym samym wysokość zadośćuczynienia bez potrącenia jej stopnia przyczynienia się - 30000,00 zł.

Zgodnie z art. 362 kc, jeżeli poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody, obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza do stopnia winy obu stron. W orzecznictwie przyjęto, że przyczynieniem się poszkodowanego do powstania szkody jest każde jego zachowanie pozostające w normalnym związku przyczynowym ze szkodą, za którą ponosi odpowiedzialność inna osoba. Przy czym o przyczynieniu się poszkodowanego można mówić wyłącznie w przypadku, gdy jego określone zachowanie pozostaje w normalnym związku przyczynowym ze szkodą, a nie w jakimkolwiek innym powiązaniu przyczynowym. W niniejszej sprawie, zasadność ustalenia, że powódka M. K. (1) przyczyniła się do powstania szkody, nie była sporna. Spór dotyczył jedynie wysokości stopnia tego przyczynienia się, co w konsekwencji wpływa na wysokość przysługującego powódce zadośćuczynienia. Jak wskazano powyżej, okoliczności w jakich doszło do zdarzenia, wskazują, że stan zagrożenia w ruchu lądowym, będący bezpośrednią przyczyną powstania wypadku został spowodowany nieprawidłowym zachowanie małoletniej powódki, która zarówno wbiegła na jezdnię bez prawidłowej obserwacji lub oceny sytuacji drogowej, jak również w bezpośredniej odległości przed jadącym samochodem marki O. (...), co uzasadnia przyjęcie, niewątpliwie wysokiego stopnia przyczynienia się powódki do powstania szkody, na 70 %.

Nie można, zdaniem Sądu, domagać się podwyższenia przyznanego zadośćuczynienia czy też odszkodowania jedynie z tego powodu, że upłynęło kilka lat od zdarzenia, którego następstwem była szkoda doznana przez powódkę szkoda. Wysokość zadośćuczynienia należy odnosić do sytuacji z daty jego przyznania, a nie do utraty wartości pieniądza wynikającej z upływu czasu; musi być jednak adekwatna do powstałej szkody. W wyroku z dnia 29 września 2004 r. w sprawie II CK 531/03 Sąd Najwyższy podkreślił, że zadośćuczynienie należne osobie pokrzywdzonej deliktem ma na celu złagodzenie doznanych cierpień fizycznych i moralnych. Wysokość zadośćuczynienia musi zatem pozostawać w zależności od intensywności tych cierpień, czasu ich trwania, ujemnych skutków zdrowotnych, jakie osoba poszkodowana będzie zmuszona znosić w przyszłości. Podobnie w wyrokach z dnia 18 kwietnia 2002 r. w sprawie II CKN 605/00 oraz z dnia 9 listopada 2007 r. w sprawie V CSK 245/07 Sąd Najwyższy wskazał, że w przypadku uszkodzenia ciała i rozstroju zdrowia należy uwzględniać czynniki obiektywne: czas trwania, stopień intensywności cierpień fizycznych i psychicznych, nieodwracalność skutków urazu ( kalectwo, oszpecenie ), rodzaj wykonywanej pracy, szanse na przyszłość, wiek poszkodowanego, a także czynniki subiektywne: poczucie nieprzydatności społecznej, bezradność życiową.

W ocenie Sądu, kwota przyznanego w 2010 r. zadośćuczynienia nie była adekwatna do doznanej przez powódkę M. K. (1) szkody. Niewątpliwie powódka M. K. (1) poniosła uszczerbek na zdrowiu, wynikający z urazu kończyny dolnej lewej. Do chwili obecnej odczuwa skutki wypadku związane przede wszystkim z zaburzeniami w sferze psychologicznej, cierpi bowiem na przewlekłe zaburzenia stresowe pourazowe, mające wpływ na jej funkcjonowanie w życiu codziennym i w szkole. Stan ten jest przewlekły, nie jest natomiast możliwa ocena czy rokuje istotną poprawę. Podkreślić należy, że stan ten trwa już około 7 lat. Stopień trwałego uszczerbku na zdrowiu, zarówno w sferze fizycznej, jak i psychicznej, jest umiarkowany, ale dotyczy przecież bardzo młodej osoby; zarówno wygląd ( blizny ) jak i poziom samooceny mają istotne znacznie dla komfortu życia młodej kobiety.

W ocenie Sądu, małoletniej powódce M. K. (1) przysługuje zadośćuczynienie w kwocie 30000,00 zł, które odpowiada stopniowi doznanej przez nią szkody. Kwota ta podlega obniżeniu o stopień przyczynienia się powódki do powstania szkody tj. o 70 %. Małoletnia powódka M. K. (1) powinna zatem otrzymać zadośćuczynienie w kwocie 9000,00 zł, przy uwzględnieniu jej stopnia przyczynienia się. Sąd wysokość zadośćuczynienia pomniejszył o przyznane już powódce zadośćuczynienie w toku postępowania przed zakładem ubezpieczeń tj. o kwotę 2700,00 zł i w związku z tym zasądził kwotę 6300,00 zł. W pozostałym zakresie tj. co do kwoty 12000,00 zł tytułem zadośćuczynienia Sąd powództwo oddalił, uznając je za niezasadne. Sąd, zgodnie z żądaniem pozwu, odsetki ustawowe od kwoty 6300,00 zł, zasądził od dnia 5 stycznia 2011 r., mając na uwadze, że pismem z dnia 4 stycznia 2011 r. ostatecznie odmówiono powódce podwyższenia przyznanego jej zadośćuczynienia. Sąd miał na uwadze, że stosownie do art. 14 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od daty złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie. W przypadku gdyby wyjaśnienie w terminie, o którym mowa w ust. 1, okoliczności niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania okazało się niemożliwe, odszkodowanie wypłaca się w terminie 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe, nie później jednak niż w terminie 90 dni od dnia złożenia zawiadomienia o szkodzie, chyba że ustalenie odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania zależy od toczącego się postępowania karnego lub cywilnego. Sąd miał na uwadze, że już w 2010 r. kwota przyznanego powódce zadośćuczynienia tj. 9000,00 zł, była nieadekwatna do stopnia doznanej przez powódkę szkody.

Jednocześnie Sąd zasądził od pozwanego (...) w W. na rzecz powódki M. K. (1) kwotę 591,30 zł tytułem zwrotu kosztów opieki. Zgodnie z art. 444 § 1 kc w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Odszkodowanie przewidziane w art. 444 § 1 kc obejmuje wszelkie wydatki ( koszty ) pozostające w związku z uszkodzeniem ciała lub rozstrojem zdrowia, jeżeli są konieczne ( niezbędne ) i celowe. Pojęcie „wszelkie koszty" oznacza koszty różnego rodzaju, których nie da się z góry określić, a których ocena, na podstawie okoliczności sprawy, należy do sądu ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 stycznia 2008 r. w sprawie II CSK 425/07 ). Celowość ponoszenia wszelkich wydatków może być związana nie tylko z możliwością uzyskania poprawy stanu zdrowia, ale też z potrzebą utrzymania tego stanu, jego niepogarszania, w tym kosztów rehabilitacji. Obowiązek zwrotu dotyczy wydatków rzeczywiście poniesionych i obiektywnie potrzebnych ( wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 8 lutego 2006 r. w sprawie I ACa 1131/05 ). W grupie wydatków celowych i koniecznych, pozostających w związku z uszkodzeniem ciała lub rozstrojem zdrowia tradycyjnie wymienia się koszty leczenia ( pobytu w szpitalu, pomocy pielęgniarskiej, koszty lekarstw ), specjalnego odżywiania się, nabycia protez i innych specjalistycznych aparatów i urządzeń ( np. protez, kul, aparatu słuchowego, wózka inwalidzkiego ). Do grupy tej zalicza się również wydatki związane z transportem chorego na zabiegi i do szpitala, koszty związane z odwiedzinami chorego w szpitalu czy wynikające z konieczności specjalnej opieki i pielęgnacji nad chorym, koszty zabiegów rehabilitacyjnych, wreszcie koszty przygotowania do innego zawodu np. opłaty za kursy, szkolenia, koszty podręczników i innych pomocy, dojazdów itp. ( Wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 2 kwietnia 2014 r. w sprawie I Aca 1306/13 ). W myśl art. 444 § 1 kc odszkodowanie obejmuje również wydatki związane z opieką i pielęgnacją po wyjściu ze szpitala. Poszkodowany może domagać się zwrotu kosztów opieki nad nim i kosztów rehabilitacji poniesionych przez członków jego najbliższej rodziny; korzystanie z pomocy innej osoby i związane z tym koszty stanowią koszty leczenia w rozumieniu art. 444 § 1 kc. Legitymacja czynna w zakresie żądania zwrotu tych kosztów przysługuje poszkodowanemu niezależnie od tego, kto sprawuje opiekę nad nim tj. żona, matka czy inna osoba bliska albo inna osoba określana jako trzecia ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 lutego 2007 r. w sprawie II CSK 474/06, wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 23 września 2014 r. I ACa 846/14 ). W wyroku z dnia 25 września 2013 r. w sprawie I ACa 331/13 Sąd Apelacyjny w Lublinie wskazał, że jeżeli powód wymaga opieki wobec uszczerbku na zdrowiu będącego następstwem wypadku, a koszty jej są możliwe do ustalenia, pozwany jest zobowiązany do pokrywania szkody z tego tytułu nawet wówczas gdy świadczenia te są ( bądź mogą być ) wykonywane przez osoby najbliższe. Opieka świadczona przez te osoby ma bowiem także realny wymiar ekonomiczny i jest następstwem zdarzenia, za które odpowiada pozwany.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy, uznać należy, zdaniem Sądu, że roszczenie powódki M. K. (1) o zapłatę kosztów opieki, jest usprawiedliwione co do zasady. Okoliczność, że dotychczas powódka nie domagała się zwrotu tych kosztów nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. Sąd, podzielając opinię biegłego sądowego w zakresie traumatologii i narządu ruchu L. G., przyjął, że powódka M. K. (1) wymagała opieki przez okres 3 miesięcy po 3 godziny dziennie.

Powódka M. K. (1) domaga się zapłaty tych kosztów przy przyjęciu, że koszt jednej godziny wynosi 10,00 zł. Pozwany zakład ubezpieczeń proponował przyjęcie stawki 5,56 zł za godzinę.

Sąd orzekając w tym zakresie miał na uwadze, że opieka nad osoba chorą, co do zasady, nie ogranicza się do zwykłej obecności opiekuna, ale wymaga określonych kwalifikacji i umiejętności. W niniejszej sprawie, obowiązki opiekuna sprowadzały się do pomocy w wykonywaniu zwykłych czynności dnia codziennego: toaleta, ubieranie się, jedzenie; nie wymagały zatem szczególnych kwalifikacji, tak jak nie wymaga się ich od osoby wykonującej pracę za wynagrodzeniem w stawce minimalnej. Sąd miał na uwadze, ze powódka M. K. (1) nie wykazała na jakiej podstawie przyjęła stawkę 10 zł/h. Żadna ze stron nie wskazała również jaka jest stawka opiekunek zawodowych na rynku lokalnym.

Z tych względów Sąd wyliczeń należnych powódce kosztów opieki dokonał przy uwzględnieniu miesięcznego wynagrodzenia minimalnego za 2015 r. w stawce netto, mając na uwadze, że od tych należnością nie są odprowadzane składki z ubezpieczenia zdrowotnego i społecznego oraz podatek dochodowy. Najniższe wynagrodzenie miesięczne w 2015 r. wynosi 1750,00 zł brutto, a zatem 1286,00 zł netto. W skali miesiąca pracownik pracuje przeciętnie 22 dni, a zatem 176 godzin, co daje stawkę 7,30 zł netto za godzinę pracy.

Łącznie, co do zasady, powódce M. K. (1) przysługuje zatem zwrot kosztów opieki w wysokości 1971,00 zł ( 90 dni x 3 godz. x 7,30 zł ). Kwotę tę należy pomniejszyć o ustalony stopień przyczynienia się powódki do powstania szkody tj. o 70 %. Sąd zasądził zatem na rzecz powódki zwrot kosztów opieki w wysokości 591,30 zł. Odsetki ustawowe Sąd zasądził od tej kwoty od dnia wyroku, mając na uwadze, że roszczenie w tym zakresie zostało zgłoszone dopiero w pozwie. W sprawie zarówno ilość godzin opieki, charakter opieki, jak też wysokość stawki godzinowej były sporne. Dopiero w wyniku opinii biegłego sądowego nastąpiło ustalenie charakteru i ilości godzin opieki.

W związku z powyższym, w pozostałym zakresie Sąd powództwo oddalił.

Orzekając o kosztach procesu, Sąd miał na uwadze treść art. 100 zd. 1 kpc, stosunkowo je rozdzielając. Wskazać należy, że Sąd uwzględnił roszczenia powódki w 31,5 % i w takim stosunku obciążył strony kosztami procesu w zakresie kosztów opinii biegłych sądowych oraz kosztów dokumentacji medycznej, które łącznie wyniosły 703,77 zł. Powódka zapłaciła te koszty do kwoty 600,00 zł, a zatem przysługuje jej zwrot od pozwanego w kwocie 117,92 zł.

Orzekając w zakresie kosztów zastępstwa procesowego, Sąd miał również na względzie wynik procesu. Z tych względów Sąd zasądził od powódki M. K. (1) na rzecz pozwanego zwrot kosztów zastępstwa procesowego w wysokości stawki od oddalonej części powództwa, mając na uwadze, że w pozostałym zakresie koszty te podlegały wzajemnemu zniesieniu.

Jednocześnie Sąd nakazał ściągnąć od powódki M. K. (1) na rzecz Skarbu Państwa kwotę 0,05 zł tytułem zwrotu kosztów dokumentacji medycznej orzeczonej prawomocnym postanowieniem z dnia 14 kwietnia 2014 r, wypłaconych tymczasowo z sum budżetowych, zaliczając na poczet tych należności część zaliczki uiszczonej przez powódkę. Sąd nakazał ponadto ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 26,81 zł tytułem zwrotu kosztów dokumentacji medycznej orzeczonej prawomocnym postanowieniem z dnia 14 kwietnia 2014 r, wypłaconych tymczasowo z sum budżetowych, zaliczając na poczet tych należności część zaliczki uiszczonej przez pozwanego. Pozostałą niewykorzystaną część zaliczki tj. kwotę 196,23 zł, Sąd nakazał wypłacić pozwanemu stosownie do art. 80 ustawy z 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

Sąd nakazał ściągnąć na rzecz Skarbu Państwa od pozwanego (...) w W. kwotę 345,00 zł tytułem części opłaty sądowej od uwzględnionej części powództwa stosownie do art. 113 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, odstępując jednocześnie od obciążenia powódki uzupełnieniem opłaty sądowej od rozszerzonego powództwa z uwagi na przyznane jej zwolnienie od opłaty sądowej od pozwu.