Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 maja 2015 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Barbara Braziewicz (spr.)

Sędzia SO Anna Hajda

Sędzia SR (del.) Marcin Rak

Protokolant Aneta Puślecka

po rozpoznaniu w dniu 20 maja 2015 r. w Gliwicach na rozprawie

sprawy z powództwa Wojskowej Agencji Mieszkaniowej w W.

przeciwko Gminie G.

o zapłatę

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Rejonowego w Gliwicach

z dnia 11 grudnia 2014 r., sygn. akt I C 1124/14

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od powódki na rzecz pozwanej kwotę 300 zł (trzysta złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

SSR (del.) Marcin Rak SSO Barbara Braziewicz SSO Anna Hajda

UZASADNIENIE

Wojskowa Agencja Mieszkaniowa w W. wniosła o zasądzenie od pozwanej Gminy G. kwoty 2.294,34 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu, a także o zasądzenie kosztów postępowania.

Pozwana wniosła o oddalenie powództwa.

Wyrokiem z dnia 11 grudnia 2014r. Sąd Rejonowy w Gliwicach oddalił powództwo Wojskowej Agencji Mieszkaniowej w W. przeciwko Gminie G. o zapłatę.

Przytoczony wyrok oparty został na ustaleniach szczegółowo przedstawionych w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku. Z ustaleń tych wynika, że Wojskowa Agencja Mieszkaniowa w W. jest właścicielem lokalu położonego w G. przy ulicy (...). Powódka jako właściciel ponosi koszty opłat za lokal. Powierzchnia lokalu wynosi 55,79 m ². Lokal podlega administrowaniu Dyrektora Oddziału (...) w K.. Wyrokiem z 17 stycznia 2012 r. Sąd Rejonowy w Gliwicach nakazał I. J. (1) i M. J. opuszczenie lokalu mieszkalnego położonego przy ul. (...) w G. i wydanie go Wojskowej Agencji Mieszkaniowej w W. w stanie wolnym od osób i rzeczy, przyznał pozwanym prawo do lokalu socjalnego i jednocześnie wstrzymał wykonanie wyroku do czasu złożenia pozwanym przez Gminę G. oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego. Wyrok stał się prawomocny.

Pismem z dnia 27 marca 2012 r. Wojskowa Agencja Mieszkaniowa w W. – Oddział (...) w K., przesyłając odpis wyroku eksmisyjnego, wezwała Gminę G. do przedłożenia I. J. (1) i M. J. oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego. Decyzją nr (...) z 24 maja 2010 r. Dyrektor Oddziału (...) w K. w sprawie zmiany wysokości opłat za używanie lokali mieszkalnych ustalił i wprowadził z dniem 1 lipca 2010 r. dla zasobu administrowanego przez Oddział (...) w K. miesięczną opłatę za używanie 1 m ² powierzchni użytkowej lokalu mieszkalnego w wysokości 2,02 zł, powiększoną o kwotę wynikającą z uchwały wspólnoty mieszkaniowej, co dla lokali położonych w budynku przy ul. (...) w G. (zaliczka eksploatacyjna, fundusz remontowy, zaliczka na centralne ogrzewanie) wynosiło 4,62 zł, łącznie 6,64 zł. Na dzień 31 marca 2014 r. w G. na wydanie decyzji o przydziale kwatery albo innego lokalu mieszkalnego oczekiwało łącznie 24 żołnierzy w służbie stałej oraz 445 żołnierzy w służbie kontraktowej. Ponadto Sąd ten ustalił, iż pismami kierowanymi w kolejnych miesiącach do Gminy G. Wojskowa Agencja Mieszkaniowa w W. wzywała do zapłaty kwot stanowiących odszkodowanie za niedostarczenie lokalu socjalnego dla I. J. (1) i M. J. wraz z odsetkami (w tym opłaty za używanie lokalu wynikającej ze stawki należności na rzecz Wspólnoty Mieszkaniowej, opłaty wynikającej z decyzji Dyrektora Oddziału (...) i metrażu lokalu – (4,54 zł + 2,02 zł) x 55,79 m ², tj. 375,45 zł), tj. kwot 783,87zł za XI 2013r. i XII 2013r. oraz 788, 55zł za I, II, III, IV 2013r.każdorazowo doręczono je pozwanej z zobowiązaniem do zapłaty w terminie 7 dni od daty doręczenia pisma.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy uznał, iż powództwo podlegało oddaleniu. Sąd ten podniósł, iż sprawie powódka dochodziła zapłaty tytułem odszkodowania za zaniechanie przez pozwaną wykonania obowiązku przewidzianego w art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2001r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (j.t. Dz. U. z 2005 r., nr 31, poz. 266 ze zm., dalej: u.o.p.l.), tj. za niedostarczenie lokalu socjalnego I. i M. J., którym takie uprawnienie przyznano wyrokiem Sądu Rejonowego w Gliwicach. Żądanie odszkodowania dotyczyło okresu od 1 listopada 2013 r. do 30 kwietnia 2014 r. Zgodnie z art. 18 ust. 1 u.o.p.l. osoby zajmujące lokal bez tytułu prawnego są obowiązane do dnia opróżnienia lokalu co miesiąc uiszczać odszkodowanie. Ustęp 3 tego przepisu stanowi, iż osoby uprawnione do lokalu zamiennego albo socjalnego, jeżeli sąd orzekł o wstrzymaniu wykonania opróżnienia lokalu do czasu dostarczenia im takiego lokalu, opłacają odszkodowanie w wysokości czynszu albo innych opłat za używanie lokalu, jakie byłyby obowiązane opłacać, gdyby stosunek prawny nie wygasł. Natomiast zgodnie z ustępem 5 jeżeli gmina nie dostarczyła lokalu socjalnego osobie uprawnionej do niego z mocy wyroku, właścicielowi przysługuje roszczenie odszkodowawcze do gminy, na podstawie art. 417 k.c.

Sąd meriti stwierdził, iż art. 417 § 1 k.c. stanowi, iż za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa. Jak zauważył Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 7 grudnia 2007r. w sprawie o sygnaturze III CZP 121/07 odpowiedzialność gminy i dłużnika na podstawie art. 18 ustawy o ochronie praw lokatorów ma charakter odpowiedzialności in solidum. Oznacza to, że odpowiedzialność Gminy nie ma charakteru odpowiedzialności subsydiarnej [tak m.in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 czerwca 2008 roku (V CSK 31/08)].

Powódka podnosiła, iż odpowiedzialność pozwanej wynika z faktu braku dostarczenia lokalu socjalnego I. i M. J., którzy nie uiszczali odszkodowania za zajmowanie lokalu. Jedynym zgłoszonym zarzutem przez pozwaną przeciwko żądaniu powódki był brak zajmowania przez wskazane osoby lokalu przy ul. (...) w G.. Okoliczności tej powódka nie wykazała. Zarzut ten zresztą został zgłoszony już w odpowiedzi na pozew, a powódka nie zgłosiła na tę okoliczność żadnych wniosków dowodowych. Pełnomocnik powódki nie stawił się na rozprawę, nie zareagował na powtórzenie tego zarzutu na rozprawie, a Sąd uznał, iż brak podstaw do odraczania terminu rozprawy i zakreślania terminu na ustosunkowanie się do tej okoliczności. Należy przypomnieć, iż sytuacje odroczenia rozprawy są normowane przepisami kodeksu cywilnego i zaistniała sytuacja nie odpowiada żadnej z przewidzianych tymi przepisami. Naczelną zasadą postępowania cywilnego jest natomiast szybkość postępowania (art. 6 k.p.c.).

Sąd Rejonowy zauważył, iż celem przywołanych na wstępie przepisów jest wyrównanie uszczerbku majątkowego poniesionego przez właściciela lokalu zajmowanego przez osobę względem której orzeczono eksmisję, jednocześnie wstrzymując wykonane wyroku do czasu zapewnienia lokalu socjalnego przez gminę. Uszczerbek ten powstaje z uwagi na brak regulowania opłat za zajmowanie lokalu przez osoby tam zamieszkujące i niemożność wynajęcia lokalu oraz osiągania z tego tytułu należnego wynagrodzenia. Oczywistym jest zatem, iż podstawowym warunkiem powstania odpowiedzialności jest zajmowanie lokalu przez osobę względem której orzeczono eksmisję, w okresie którego dotyczy żądanie. Tymczasem z materiału zgromadzonego w niniejszej sprawie wynika jedynie, iż lokal ten był zajmowany przez M. i I. J. (2) w dacie wydania wyroku tj. 17 stycznia 2012 r. Powódka nie zaoferowała dowodów, potwierdzających, iż osoby te zajmowały lokal także w okresie listopad 2013 – kwiecień 2014 r., a pozwana okoliczność tę kwestionowała. W szczególności okoliczności tej nie potwierdzają dokumenty załączone do pozwu. Żądanie odszkodowania, jak w niniejszej sprawie, wymaga w pierwszej kolejności wykazania okoliczności niemożności dysponowania lokalem przez właściciela, a to właśnie ze wskazanych przyczyn - zajmowania go przez osoby, w stosunku do których orzeczono eksmisję. Kwestia oceny wysokości odszkodowania następuje dopiero po wykazaniu powyższego. Wobec braku wniosków dowodowych na wykazanie fundamentalnej przesłanki powstania odpowiedzialności pozwanej w niniejszej sprawie, również i z tych przyczyn (a przede wszystkim wobec bezsporności wysokości opłat za lokal jakie mogłaby uzyskać powódka) zbędny był wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego. Wobec takich ustaleń, w świetle całokształtu okoliczności sprawy, Sąd Rejonowy uznał ostatecznie, iż powódka nie wykazała, że pozwana swoim zaniechaniem uniemożliwiła wynajęcie lokalu innym osobom, a zatem, aby powstała szkoda, której przyczyną było zaniechanie pozwanej. Wobec powyższego, powództwo podlegało oddaleniu.

Od powyższego wyroku apelację wniósł powód, zaskarżając orzeczenie w całości. We wnioskach wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kwoty 2.294, 34zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu lub uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi pierwszej instancji oraz zasądzenie kosztów za obie instancje. Skarżący zarzucił Sądowi naruszenie przepisów postępowania tj. art. 233 k.p.c. polegające na pominięciu przez Sąd zgłaszanych przez stronę powodową wniosków dowodowych zgłaszanych w pozwie dotyczących wykazania, że przedmiotowy lokal był zajmowany przez I. J. (1) i M. J. w okresie, którego dotyczy pozew, co w konsekwencji spowodowało błędne ustalenia przez Sąd stanu faktycznego oraz naruszenie przepisów prawa materialnego tj. art. 417§1 k.c. poprzez błędne przyjecie, iż pomimo wyrządzonej przez pozwaną szkody polegającej na niezgodnym z prawem działaniu ( zaniechaniu) przy wykonywaniu władzy publicznej tj. niedostarczeniu lokalu socjalnego I. J. (1) i M. J. nie ponosi ona odpowiedzialności odszkodowawczej oraz art. 36, 37a ustawy o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych RP w zw. z art. 6 k.c. poprzez błędne przyjęcie, iż wobec niedostarczenia przez pozwaną gminę lokalu socjalnego, powódka nie jest uprawniona do dochodzenia kwoty odszkodowania określonej w petitum pozwu w oparciu o dokumenty dołączone do pozwu oraz dalszych pism procesowych. Nadto skarżąca wniosła o dopuszczenie dowodów z wywiadów środowiskowych z dnia 14 stycznia 2014r. oraz z dnia 13 października 2014r. na okoliczność faktycznego zajmowania lokalu położonego przy ul. (...) w G. przez I. J. (1) i M. J. w okresie, którego dotyczy pozew.

W odpowiedzi na apelację pozwana wniosła o jej oddalenia i zasądzenie od powódki na swoją rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych, na poparcie swojego stanowiska przedstawiając obszerną argumentację.

Sąd Odwoławczy zważył, co następuje:

Apelacja powoda i podniesione w niej zarzuty nie mogły odnieś skutku, gdyż zaskarżony wyrok należy uznać za trafny.

Jednakże na wstępie należy zauważyć, iż Sąd Okręgowy mając na uwadze regulację art. 381k.p.c. uznał za uzasadnione oddalenie złożonego przez powoda w toku postępowania odwoławczego wniosku dowodowego o dopuszczenie dowodów z dołączonych do apelacji dokumentów w postaci wywiadów środowiskowych z dnia 14 stycznia 2014r. oraz z dnia 13 października 2014r. na okoliczność faktycznego zajmowania lokalu położonego przy ul. (...) w G. przez I. J. (1) i M. J. w okresie, którego dotyczy pozew, uznając, iż wnoszący w dostatecznym stopniu nie uprawdopodobnił tego, iż potrzeba ich powołania wynikła dopiero w toku postępowania odwoławczego. Należy zauważyć, iż zarzut, że osoby uprawnione do lokalu socjalnego, wobec których wydany został wyrok eksmisyjny, nie zajmują lokalu stanowiącego własność powoda od początku toczącego się postępowania był podnoszony przez stronę pozwaną, kwestia powyższa jako sporna i istotna dla rozpoznania sprawy winna zastać wyjaśniona przez powoda. Złożenie tego rodzaju dokumentów dopiero przed Sądem Odwoławczym należało uznać za spóźnione, skoro dokumentami tymi, z uwagi na ich charakter, powód dysponował od samego początku postępowania, inicjując go. W okolicznościach sprawy należało zatem uznać, iż powód ponosi winę za to, iż dokumentów tych wcześniej nie przedstawił w toku trwającego postępowania przed Sądem pierwszej instancji. Z tych przyczyn Sąd drugiej instancji był uprawniony do pominięcia powyższych nowych dowodów zgłoszonych dopiero w postępowaniu apelacyjnym, albowiem zaszły przesłanki określone przepisem 381 k.p.c. (zob. wyrok SN z dnia 10 maja 2000 r., III CKN 797/00, Prok. i Pr. 2000, nr 10, poz. 42).

Ponadto trafnie zauważa pozwana, iż wywiad środowiskowy z dnia 14 stycznia 2014r. nie został przez nikogo podpisany, zatem w istocie nie jest żadnym dokumentem, zaś notatka służbowa ( nie wywiad środowiskowy jak stwierdza powód ) z dnia 13 października 2014r. została podpisana jedynie przez pracownika powódki, zatem jest dokumentem prywatnym powoda. Co więcej z notatki tej wynika, iż w przedmiotowym lokalu nikogo nie zastano. Tym samym powyższe pisma nie mogły wykazywać faktu zamieszkiwania przez Państwa J. w lokalu powoda w spornym okresie czasu.

Przechodząc natomiast do zarzutów apelacji należy stwierdzić, iż powołane w apelacji zarzuty naruszenia przepisów postępowania i prawa materialnego są chybione.

Sąd Okręgowy podziela i uznaje za swoje zarówno ustalenia faktyczne jak i prawne poczynione przez Sąd pierwszej instancji, uznając, iż nie ma potrzeby ich ponownego, szczegółowego przytaczania. Ustalenia te bowiem znajdują oparcie w zebranym w sprawie materiale dowodowym, które to dowody Sąd ten ocenił w granicach zakreślonych przepisem art. 233 § 1 k.p.c., wbrew twierdzeniom powoda. Zdaniem Sądu Okręgowego, wnioski Sądu meriti, co do faktów w sposób logiczny wynikają z treści dowodów zgromadzonych w sprawie, a zaoferowanych przez strony, w tym przez stronę powodową. Równocześnie Sąd ten poddał wszechstronnej, starannej i wnikliwej ocenie cały materiał dowodowy zebrany w niej. Przede wszystkim jednak należy zauważyć, że skarżący nie postawił skutecznie zarzutu naruszenia przez Sąd art.233§1 k.p.c., bowiem nie wykazał, iż Sąd Rejonowy uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, tymczasem tylko takie uchybienia mogą być przeciwstawione uprawnieniu Sądu do dokonywania swobodnej oceny dowodów. Nie jest natomiast wystarczające przekonanie strony o innej niż przyjął Sąd wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie, niż ocena Sądu (tak SN w orzeczeniu z 6.11.1998r., IICKN 4/98 nie publ.).

Trafnie uznał Sąd Rejonowy, iż materiał dowodowy zaoferowany w sprawie przez powoda, nie daje wystarczających podstaw do wykazania dochodzonego roszczenia przez powoda. Przede wszystkim słusznie uznał Sąd merit, iż powódka nie wykazała swojego roszczenia co do zasady bowiem nie udowodniła, aby zaniechaniem pozwanej została wyrządzona szkoda, nie przedstawiła bowiem w sprawie żadnego istotnego dowodu potwierdzającego fakt zajmowania lokalu przez osoby, wobec których wydany zastał wyrok eksmisyjny. Zasadnie przyjął Sąd merit, iż dokumenty, które powódka załączyła do pozwu nie wykazują, iż w spornym okresie czasu, zatem od 1 listopada 2013 r. do 30 kwietnia 2014 r. I. J. (1) i M. J. faktycznie zajmowali należący do powódki lokal mieszkalny. Wbrew twierdzeniom powoda, faktu zamieszkiwania Państwa J. w przedmiotowym lokalu nie dowodzą dołączone do pozwu dokumenty z prowadzonego postępowania egzekucyjnego wobec Państwa J., w tym korespondencja prowadzona z eksmitowanymi przez Komornika w toku tego postępowania, bowiem przedłożone przez powoda w tym zakresie pisma jako nie uwierzytelnione w sposób prawidłowy nie mają waloru dokumentu, co więcej dotyczą zdarzeń sprzed listopada 2013r., zatem sprzed okresu zakreślonego w pozwie. Tym samym Sąd Okręgowy uznał, iż słusznie przyjął Sąd meriti, iż powód nie wykazał, mimo, iż pozwana tą okoliczność kwestionowała, iż M. i I. J. (1) zajmowali lokal powoda w okresie od 1 listopada 2013r. do kwietnia 2014r.

Także zasadnie uznał, zdaniem Sądu Okręgowego, Sąd Rejonowy, iż dochodzone w niniejszej sprawie żądanie odszkodowania wymagało przede wszystkim wykazania faktu niemożności dysponowania lokalem przez właściciela, zatem dalszego zajmowania go przez osoby w stosunku do których orzeczono eksmisję. Wobec nie wykazania przez powoda powyższego faktu, fundamentalnej przesłanki powstania odpowiedzialności pozwanej w niniejszej sprawie, trafnie przyjął Sąd Rejonowy, iż powód nie wykazał, że pozwana swoim zaniechaniem uniemożliwiła wynajęcie lokalu powoda innym osobom, skutkiem czego było powstanie szkody, której przyczyną było zaniechanie pozwanej. Zatem Sąd Okręgowy uznał, iż nie doszło do naruszenia przez Sąd meriti także norm praw materialnego, w szczególności art. 417§1 k.c. i art. 36,37a ustawy o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych RP w zw. z art. 6 k.c.

Konkludując, zaskarżony wyrok odpowiada prawu, a podniesione w apelacji zarzuty nie mogły odnieść skutku.

Z tych względów, na podstawie art. 385 k.p.c., apelację powoda oddalono, jako bezzasadną. O kosztach postępowania Sąd Okręgowy orzekł w oparciu o art. art. 98 k.p.c. i art. 108 § 1 k.p.c. oraz §2 w zw. z i § 6 pkt 3rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenie przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu ( tekst jedn. Dz. U. z 2013r., poz. 490) , obciążając powoda jako stronę przegrywającą sprawę w całości kosztami postępowania.

SSR (del.) Marcin Rak SSO Barbara Braziewicz SSO Anna Hajda