Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 października 2015 roku

Sąd Rejonowy w Zamościu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SR Sylwia Żukowska

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Teresa Momot

po rozpoznaniu w dniu 26 października 2015 roku w Zamościu

na rozprawie

sprawy S. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

o prawo do odsetek z tytułu zwłoki w wypłacie zasiłku chorobowego

na skutekodwołania S. B.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

z dnia 19 maja 2015 roku Nr: (...)

I. zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje wnioskodawcy S. B. prawo do odsetek za opóźnienie w wypłacie zasiłku chorobowego należnego za okres:

- od 2 października 2013 roku do 6 października 2013 roku– za okres od 15 listopada 2013 roku do 24 kwietnia 2015 roku,

- od 6 października 2013 roku do 4 listopada 2013 roku– za okres od 15 listopada 2013 roku do 24 kwietnia 2015 roku,

- od 5 listopada 2013 roku do 19 listopada 2013 roku– za okres od 6 grudnia 2013 roku do 24 kwietnia 2015 roku,

- od 20 listopada 2013 roku do 27 grudnia 2013 roku– za okres od 28 grudnia 2013 roku do 24 kwietnia 2015 roku,

- od 28 grudnia 2013 roku do 26 stycznia 2014 roku– za okres od 30 stycznia 2014 roku do 24 kwietnia 2015 roku

- od 27 stycznia 2014 roku do 16 lutego 2014 roku– za okres od 28 lutego 2014 roku do 24 kwietnia 2015 roku

- od 17 lutego 2014 roku do 18 marca 2014 roku– za okres od 21 marca 2014 roku do 24 kwietnia 2015 roku

- od 19 marca 2014 roku do 1 kwietnia 2014 roku – za okres od 20 kwietnia 2014 roku do 24 kwietnia 2015 roku;

II. oddala odwołanie w pozostałym zakresie.

Sygn. akt IV U 312/15

UZASADNIENIE

Zaskarżoną decyzją z dnia 19 maja 2015 roku nr (...) pozwany Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. odmówił przyznania wnioskodawcy S. B. prawa do odsetek z tytułu wypłaty zasiłku chorobowego za okres od 2 października 2013 roku do 1 kwietnia 2014 roku na podstawie art. 85 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t. j. Dz. U. z 2013r., poz. 1142 z późn.zm. i art. 64 ust.1 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t. j. Dz. U. z 2014 roku, poz. 159) .

W uzasadnieniu decyzji organ podniósł, że Sąd Rejonowy w Zamościu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z dnia 5 marca 2015 roku w sprawie sygn. akt IV U(...) na podstawie opinii biegłych zmienił decyzję z dnia 5 grudnia 2013 roku i przyznał wnioskodawcy prawo do zasiłku chorobowego za okres od 2 października 2013 roku do 1 kwietnia 2014 roku. W tej sytuacji wyrok sądu stanowi wyjaśnienie ostatniej okoliczności niezbędnej do przyznania prawa i wypłaty zasiłku chorobowego za powyższy okres. Wyrok ten uprawomocnił się w dniu 17 kwietnia 2015 roku a termin na dokonanie wypłaty biegnie od dnia otrzymania prawomocnego wyroku sądu i wynosi 30 dni zgodnie z art. 64 ustawy z dnia 25 czerwca 1999r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Wypłata zasiłku za powyższy okres została dokonana w najbliższym terminie płatności zasiłków to jest w dniu 24 kwietnia 2015 roku, a zatem opóźnienie w wypłacie nie miało miejsca (k. 1 akt organu rentowego – decyzja).

Wnioskodawca S. B. w odwołaniu od powyższej decyzji wniesionym dnia 19 czerwca 2015 roku wniósł o zasaązenie od pozwanego organu odsetek za opóźnienie w wypłacie zasiłku chorobowego należnego za okres od 2 października do 24 kwietnia 2015 roku, podnosząc w uzasadnieniu, że wypłata zaległego zasiłku po tak długim okresie oczekiwania bez odseek spowodowała u niego problemy materialno – bytowe (k. 1 – odwołanie).

Pozwany Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie, podnosząc jak w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji (k. 2-2v - odpowiedź na odwołanie).

Sąd Rejonowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych następujący stan faktyczny sprawy:

Wnioskodawca S. B. miał orzeczoną niezdolność do pracy z powodu choroby w okresie od 24 stycznia 2012 roku do 22 lipca 2012 roku, następnie w okresie od 23 lipca 2012 roku do 17 lipca 2013 roku przebywał na świadczeniu rehabilitacyjnym. Ponownie wnioskodawca S. B. był niezdolny do pracy w okresie od 2 października 2013 roku do 27 grudnia 2013 roku (okoliczność bezsporna).

W dniu 15 października 2013 roku wnioskodawca złożył do zakładu Ubezpieczeń Społecznych zaświadczenie o niezdolności do pracy za okres od 2 października 2013 roku do 6 października 2013 roku, w dniu 15 października 2013 roku za okres od 6 października 2013 roku do 4 listopada 2013 roku, w dniu 5 listopada 2013 roku za okres od 5 listopada 2013 roku do 19 listopada 2013 roku, w dniu 26 listopada 2013 roku za okres od 20 listopada 2013 roku do 27 grudnia 2013 roku, w dniu 30 grudnia 2013 roku za okres od 28 grudnia 2013 roku do 26 stycznia 2014 roku, w dniu 28 stycznia 2014 roku za okres od 27 stycznia 2014 roku do 16 lutego 2014 roku, w dniu 18 lutego 2014 roku za okres od 17 lutego 2014 roku do 18 marca 2014 roku oraz w dniu 20 marca 2014 roku za okres od 19 marca 2014 roku do 17 kwietnia 2014 roku (k. 17 – informacja pozwanego).

Decyzją z dnia 5 grudnia 2013 roku 2013 roku, Nr (...) pozwany Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. odmówił wnioskodawcy S. B. prawa do zasiłku chorobowego za okres od 2 października 2013 roku do 27 grudnia 2013 roku podnosząc, że zgodnie z art. 8 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn. Dz. U. z 2010r., Nr 77, poz. 512 ze zm.) zasiłek chorobowy przysługuje przez okres trwania niezdolności do pracy z powodu choroby lub niemożności wykonywania pracy z przyczyn określonych w art. 6 ust. 2 - nie dłużej jednak niż przez 182 dni.

Z posiadanej dokumentacji wynika, że z dniem 22 lipca 2012 roku wnioskodawca wykorzystał peny okres zasiłkowy wynoszący 182 dni. Ponadto w okresie od 23 lipca 2012 roku do 17 lipca 2013 roku przebywał na świadczeniu rehabilitacyjnym. Przeprowadzone postępowanie wyjaśniające z Głównym Lekarzem Orzecznikiem wykazało, że wnioskodawca nie odzyskał całkowitej zdolności do pracy po 18 lipca 2013 roku, a schorzenie będące przyczyną orzeczonej niezdolności do pracy w okresie od 2 października 2013 roku do 27 grudnia 2013 roku jest tym samym schorzeniem z powodu którego orzeczono niezdolność od pracy od 24 stycznia 2012 roku do 17 lipca 2013 roku w związku z powyższym nie przysługuje mu prawo do zasiłku chorobowego za okres od 2 października 2013 roku do 27 grudnia 2013 roku w ramach nowego okresu zasiłkowego (akta organu rentowego – decyzja z dnia 5 grudnia 2013 roku ).

Sąd Rejonowy w Zamościu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z dnia 5 marca 2015 roku wydanym w sprawie IV U(...) zmienił decyzję pozwanego z dnia 5 grudnia 2013 roku w ten sposób, że przyznał wnioskodawcy prawo do zasiłku chorobowego za okres od 2 października 2013 roku do 27 grudnia 2013 roku (k. 66 dołączonych akt sprawy IV U(...) tutejszego Sądu – wyrok).

Powyższy wyrok oparty został o dowód z opinii biegłych, którzy w oparciu o przede wszystkim zgromadzoną dokumentację medyczną wypowiedzieli się jakie schorzenia powodowały niezdolność do pracy wnioskodawcy w poszczególnych okresach i czy w okresie przerw w wystawianiu zaświadczeń o niezdolności do pracy wnioskodawca odzyskiwał zdolność do pracy (k. 69 – 72 dołączonych akt sprawy IV U (...) tutejszego Sądu – uzasadnienie wyroku).

Wyrok wydany w sprawie IV U (...) zmieniający decyzję z dnia 5 grudnia 2013 roku uprawomocnił się z dniem 17 kwietnia 2015 roku (dołączone akt sprawy IV U (...) tutejszego Sądu). Pozwany dokonał wypłaty zasiłku chorobowego za okresy od 2 października 2013 roku do 1 kwietnia 2014 roku w dniu w dniu 24 kwietnia 2015 roku (okoliczność bezsporna).

W piśmie z dnia 12 maja 2015 roku wnioskodawca S. B. wniósł o wypłatę należnych odsetek ustawowych za opóźnienie w wypłacie zasiłku chorobowego za powyższy okres (k. 2 akt rentowych – wniosek).

Zaskarżoną decyzją z dnia 19 maja 2015 roku pozwany organ rentowy odmówił przyznania wnioskodawcy S. B. prawa do odsetek z tytułu wypłaty zasiłku chorobowego za okres od 2 października 2013 roku do 1 kwietnia 2014 roku na podstawie art. 85 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t. j. Dz. U. z 2013r., poz. 1142 z późn.zm. i art. 64 ust.1 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t. j. Dz. U. z 2014 roku, poz. 159) .

W uzasadnieniu decyzji organ podniósł, że Sąd Rejonowy w Zamościu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z dnia 5 marca 2015 roku w sprawie sygn. akt IV U (...) na podstawie opinii biegłych zmienił decyzję z dnia 5 grudnia 2013 roku i przyznał wnioskodawcy prawo do zasiłku chorobowego za okres od 2 października 2013 roku do 1 kwietnia 2014 roku. W tej sytuacji wyrok sądu stanowi wyjaśnienie ostatniej okoliczności niezbędnej do przyznania prawa i wypłaty zasiłku chorobowego za powyższy okres. Wyrok ten uprawomocnił się w dniu 17 kwietnia 2015 roku a termin na dokonanie wypłaty biegnie od dnia otrzymania prawomocnego wyroku sądu i wynosi 30 dni zgodnie z art. 64 ustawy z dnia 25 czerwca 1999r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Wypłata zasiłku za powyższy okres została dokonana w najbliższym terminie płatności zasiłków to jest w dniu 24 kwietnia 2015 roku, a zatem opóźnienie w wypłacie nie miało miejsca (k. 1 akt organu rentowego – decyzja).

Powyższy bezsporny stan faktyczny Sąd ustalił, na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy, w aktach organu rentowego i w aktach dołączonych spraw tutejszego Sądu IV U(...).

Sąd Rejonowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zważył, co następuje:

Odwołanie od zaskarżonej decyzji co do zasady polega uwzględnieniu, z tym że przyznaniu podlegają odsetki od innych dat niż żąda tego wnioskodawca.

Przepis art. 85 ust.1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (t. j. Dz. U. z 2015r., poz. 121 z późn. zm.) stanowi, że jeżeli organ w terminach przewidzianych w przepisach określających zasady przyznawania i wypłacania świadczeń pieniężnych z ubezpieczeń społecznych lub świadczeń zleconych do wypłaty na mocy odrębnych przepisów nie ustalił prawa do świadczenia lub nie wypłacił tego świadczenia, jest obowiązany do wypłaty odsetek ustawowych określonych przepisami prawa cywilnego. Nie dotyczy to przypadku, gdy opóźnienie w przyznaniu lub wypłaceniu świadczenia jest następstwem okoliczności, za które organ nie ponosi odpowiedzialności.

Przesłanką powstania obowiązku organu rentowego wypłaty odsetek jest opóźnienie tego organu w ustaleniu prawa do świadczenia pieniężnego z ubezpieczenia społecznego lub wypłaty tego świadczenia. Zawarte w art. 85 ust. 1 cytowanej ustawy określenie: „nie ustalił prawa do świadczenia” oznacza także wydanie decyzji odmawiającej przyznania świadczenia, mimo spełnienia warunków do jego uzyskania i obejmuje sytuacje, w których organ rentowy odmawiając przyznania świadczenia naruszył przepisy prawa materialnego, określające przesłanki nabycia prawa do świadczenia pieniężnego z ubezpieczenia społecznego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 marca 2001 roku, w sprawie o sygnaturze akt II UKN 402/00, OSNAPiUS 2002 nr 20, poz. 501). Dla powstania obowiązku wypłaty odsetek konieczne jest jednakże stwierdzenie naruszenia prawa przez organ rentowy prawomocnym wyrokiem sądu, zmieniającym decyzję organu rentowego i przyznającym, jak w niniejszej sprawie, prawo do świadczenia.

W rozpoznawanej sprawie jest niesporne, że organ rentowy decyzją z dnia 5 grudnia 2013 roku, mimo istnienia ustawowych przesłanek, odmówił ubezpieczonemu przyznania prawa do zasiłku chorobowego, co zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Zamościu z dnia 5 marca 2015 roku, którym zmieniono decyzję organu rentowego i przyznano wnioskodawcy prawo do tego świadczenia. Tym samym spełniona została dyspozycja przepisu art. 85 ust. 1 zdanie pierwsze ustawy, a mianowicie organ rentowy nie ustalił w terminie prawa do świadczenia.

Na podstawie art. 85 ust 1 zdanie drugie należało zatem stwierdzić, czy za okoliczności, w wyniku których doszło do opóźnienia w przyznaniu świadczenia, Zakład Ubezpieczeń Społecznych ponosi odpowiedzialność.

Należy zauważyć, że w sprawie tutejszego Sądu o sygnaturze IV U (...)postępowanie dowodowe opierało się na zgromadzeniu i analizie przez biegłych dokumentacji medycznej wnioskodawcy wytworzonej w czasie orzekania w stosunku do niego niezdolności do pracy. Nie można więc mówić, że biegli mieli do czynienia z nową dokumentacją medyczną, była to bowiem dokumentacja dostępna organowi w czasie wydawania decyzji odmawiających prawa do zasiłku chorobowego. Zakład Ubezpieczeń Społecznych był w posiadaniu tej dokumentacji, gdyż wnioskodawca składał ją w związku z ubieganiem się nie tylko o zasiłek chorobowy ale także inne świadczenia na przykład świadczenie rehabilitacyjne albo mógł z łatwością ją uzyskać z placówek medycznych, które wystawiły zaświadczenia o niezdolności do pracy. Potrzeba powołania w postępowaniu sądowym biegłych do zapoznania się z tą dokumentacją i wydania opinii wynikła z faktu, że jej analiza i ustalenie jakie schorzenia powodowały niezdolność do pracy w poszczególnych okresach wymagało zasięgnięcia wiadomości specjalnych.

Charakter sprawy dotyczącej przyznania zasiłku chorobowego, w której ustaleniu podlegają okoliczności przeszłe związane z przyczynami niezdolności do pracy wnioskodawcy przemawia za przyjęciem odpowiedzialności pozwanego organu w zakresie odsetek. Organ dysponował dokumentacją medyczną, miał też prawo zwrócić się do właściwych placówek o jej uzupełnienie, jeżeli uznał, że jest ona niewystarczająca. Tej okoliczności w postaci braku dokumentacji nie podnosił jednak zarówno w czasie prowadzonego przez siebie postępowania, jak i w postępowaniu przed sądem, uznając za wystarczającą do wydania opinii posiadaną dokumentację.

W takim stanie faktycznym nie można więc uznać wyroków Sądu za wyjaśnienie ostatniej okoliczności niezbędnej do przyznania prawa do zasiłku chorobowego, na co powołuje się pozwany Zakład.

Takie ustalenia Sądu jednoznacznie wskazują, że organ rentowy ponosi odpowiedzialność za okoliczności, w wyniku których doszło do opóźnienia w przyznaniu świadczenia, a w związku z tym pozostawał w zwłoce w wypłacie świadczeń wnioskodawcy.

Przepis art. 64 ust. 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz. U. z 2014r., poz. 159) stanowi, że płatnicy składek wypłacają zasiłki w terminach przyjętych dla wypłaty wynagrodzeń lub dochodów, a Zakład Ubezpieczeń Społecznych na bieżąco po stwierdzeniu uprawnień. Zasiłki te wypłaca się jednak nie później niż w ciągu 30 dni od daty złożenia dokumentów niezbędnych do stwierdzenia uprawnień.

Zatem, zdaniem Sądu, pozwany organ miał zgodnie z przytoczonym wyżej przepisem art. 64 ust. 1 30 - dniowy termin na wypłatę świadczeń, biegnący od dnia złożenia zaświadczeń w organie.

Zgodnie z § 2 ust 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 lutego 1999 r. w sprawie szczegółowych zasad wypłacania odsetek za opóźnienie w ustaleniu lub wypłacie świadczeń z ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 1999 roku, nr 12 poz. 104) odsetki wypłaca się za okres od dnia następującego po upływie terminu na ustalenie prawa do świadczeń lub ich wypłaty, przewidzianego w przepisach określających zasady przyznawania i wypłacania świadczeń - do dnia wypłaty świadczeń.

Sąd przyjął, że złożenie zaświadczeń o niezdolności do pracy odpowiednio w dniach 15 października 2013 roku, 5 listopada 2013 roku, 26 listopada 2013 roku, 30 grudnia 2013 roku, 28 stycznia 2014 roku, 18 lutego 2014 roku i 20 marca 2014 roku było wystarczające do podjęcia wypłaty zasiłku chorobowego.

Odsetki przyznane zostały wnioskodawcy od dnia następującego po upływie 30 dni od dnia złożenia poszczególnych zaświadczeń o niezdolności do pracy do dnia ich wypłaty. Żądanie wnioskodawcy przyznania odsetek od wcześniejszych dat (zanim upłynął 30 dniowy termin do wypłaty biegnący od dnia złożenia zaświadczeń w organie rentowym) nie może zostać uwzględnione, gdyż nie można jeszcze wówczas mówić o opóźnieniu organu z wyżej przytoczonych względów.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. art. 477 ¹⁴ § 1 i 2 k.p.c. Sąd orzekł jak w sentencji.