Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 września 2015 r.

Sąd Okręgowy - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Legnicy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Krzysztof Główczyński

Protokolant: star. sekr. sądowy Magdalena Pańków

po rozpoznaniu w dniu 01 września 2015 roku w Legnicy

sprawy z wniosku S. Z. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L.

o emeryturę

na skutek odwołania S. Z. (1)     

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L.

z dnia 14 kwietnia 2015 r.

znak (...)

oddala odwołanie.

Sygn. akt V U 429/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 22 kwietnia 2015 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. odmówił wnioskodawcy S. Z. (1) prawa do emerytury na podstawie:

- art. 184 w związku z art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013 r., poz. 1444 ze zm.) gdyż udowodnił 12 lat, 7 miesięcy i 16 dni pracy w szczególnych warunkach do wobec wymaganych co najmniej 15 lat (łącznie z okresem służby wojskowej) oraz nie osiągnął wieku 60 lat;

- art. 184 w związku z art. 39 wymienionej ustawy, gdyż nie osiągnął obniżonego wieku emerytalnego 60 lat; organ rentowy wskazał, że wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pod ziemią przepracował 10 pełnych lat i wobec tego wiek emerytalny można obniżyć o 5 lat, do 60 lat.

Organ rentowy wskazał, iż na podstawie dowodów dołączonych do wniosku przyjął udowodnione okresy na dzień 01 stycznia 1999 r. :

- nieskładkowe – 1 rok, 4 miesiące i 19 dni,

- składkowe – 24 lata, 11 miesięcy i 23 dni

stan sumaryczny 25 lat, 11 miesięcy i 23 dni.

W odwołaniu od powyższej decyzji S. Z. (2) wskazał, iż w jego przekonaniu organ rentowy sam sobie zaprzecza, ponieważ raz zalicza zasadniczą służbę wojskową do pracy w szczególnych warunkach, by następnie nie uwzględnić tej samej służby wojskowej. Ubezpieczony wskazał, że w Kopalni (...) w N. został zatrudniony z dniem 17 czerwca 1975 r. jako ładowacz pod ziemią, zaś w okresie od 29 kwietnia 1976 r. do 10 kwietnia 1976 r. odbywał zasadniczą służbę wojskową. Po upływie 29 dni od zakończenia służby wojskowej, w dniu 10 maja 1978 r. powrócił do pracy w (...) N. jako górnik pod ziemią, gdzie pracował do 29 lutego1988 r. S. Z. (2) stwierdził, iż nie ma wątpliwości, że nie spełnia ustawowych przesłanek nabycia prawa do emerytury górniczej, ma jednak prawo ubiegać się o emeryturę powszechną, w obniżonym wieku emerytalnym. Kwestią sporną pozostaje odbywana w czasie zatrudnienia w(...) N. służba wojskowa. Wnioskodawca wyraził przekonanie, że na podstawie art. 39 ustawy emerytalnej jego wiek powinien być obniżony o 6 lat, do 59 lat; wiek taki osiągnął (...)

W odpowiedzi na powyższe odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. wniósł o jego oddalenie, wskazując że zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 16 października 2013 r., sygn.. akt II UZP 6/13 czas służby wojskowej odbytej w okresie obowiązywania art. 108 ust 1 ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Polskiej rzeczypospolitej Ludowej (Dz. U. nr 44, poz. 220), w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 1974 r. zalicza się na warunkach wynikających z tego przepisu – do okresu pracy wymaganego do nabycia prawa do emerytury na podstawie przepisu art. 184 w związku z art. 32 w.w ustawy. Z tego względu okres odbywania zasadniczej służby wojskowej nie podlega uwzględnieniu przy ustalaniu prawa do emerytury na podstawie art. 184 w związku z art. 39 ustawy emerytalnej.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

S. Z. (1) urodził się (...) i na dzień 01.01.1999 r. wykazał ponad 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych oraz nie przystąpił do OFE . W okresie zatrudnienia w Kopalni (...) wnioskodawca wykonywał pracę górniczą w okresach:

- od 17 czerwca 1975 r. do 26 kwietnia 1976 r. (ładowacz pod ziemią) – 10 miesięcy i 10 dni,

- od 10 maja 1978 r. do 26 stycznia 1982 r. (młodszy górnik pod ziemią, górnik pod ziemią),

- od 27 stycznia 1982 r. do 02 maja 1985 r. (ślusarz pod ziemią),

- od 03 maja 1985 r. do 29 lutego 1988 r. (górnik pod ziemią) dalsze 9 lat, 9 miesięcy i 20 dni,

to jest łącznie 10 lat i 8 miesięcy pracy górniczej.

d o w ó d: kserokopia świadectwa pracy w aktach kapitału początkowego, k. 7.

W czasie tego zatrudnienia, w okresie od 27 kwietnia 1976 r. do 10 kwietnia 1978 r. (1 rok, 11 miesięcy i 14 dni) ubezpieczony odbywał zasadniczą służbę wojskową.

d o w ó d: zaświadczenie, k. 16 akt emerytalnych,

kserokopia książeczki wojskowej, k. 4 w aktach kapitału początkowego.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią przepisu art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40 wskazanej ustawy, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 65 lat - dla mężczyzn oraz okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 tj. 25 lat dla mężczyzn. Emerytura, o której mowa, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu.

Zgodnie zaś z treścią przepisu art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - ubezpieczonym urodzonym przed 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1. Wiek emerytalny, o którym mowa we wskazanym artykule, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom zatrudnionym w szczególnych warunkach przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych, tj. rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Zgodnie z § 4 tego rozporządzenia pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki: osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn oraz ma wymagany okres zatrudnienia 25 lat, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Przy czym, zgodnie z § 2 ust. 1 i 2 rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

W realiach rozpoznanej sprawy, w postępowaniu przed organem rentowym S. Z. (1) nie wykazał na dzień wejścia w życie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r., tj. 01 stycznia 1999 r. (art. 196 ustawy emerytalnej) wymaganych 15 lat wykonywania pracy w szczególnych warunkach; niespornie wraz z okresem odbywania zasadniczej służby wojskowej wykazał 12 lat, 7 miesięcy i 16 dni wykonywania takiej pracy.

Należy w tym miejscu podkreślić, że w świetle treści odwołania wnioskodawca nie kwestionuje ustalonego w zaskarżonej decyzji faktu wskazującego na brak wymaganych na dzień 01 stycznia 1999 r. co najmniej 15 lat okresów wykonywania pracy w szczególnych warunkach.

Jakkolwiek podstawę odmowy stanowi ustalenie wskazujące na brak wymaganych okresów wykonywania pracy w szczególnych warunkach, a ponadto jeszcze brak wymaganego wieku emerytalnego 60 lat, to ubezpieczony kwestionuje jedynie ustalenia zaskarżonej decyzji w części dotyczącej braku wymaganego wieku emerytalnego i w tym zakresie wniosek odwołania dotyczy uwzględnienia faktu, że wbrew ustaleniom zaskarżonej decyzji, wraz z okresem wykonywania odbywania zasadniczej służby wojskowej, na zasadzie art. 39 ustawy emerytalnej wymagany dla niego wiek emerytalny wynosi nie 60, a 59 lat życia. Wobec bowiem udokumentowania wraz z tym okresem łącznie pełnych 12 lat pracy górniczej, wiek emerytalny, o którym mowa w art. 27 pkt 1 ustawy emerytalnej (65 lat życia) obniża się o 6 miesięcy za każdy rok takiej pracy, tj. o 6 lat, do 59 lat i ten wiek osiągnął w dniu (...)

Ustalenie w sprawie na podstawie przebiegu zatrudnienia ubezpieczonego w zakresie braku wymaganych 15 lat okresów wykonywania pracy w szczególnych warunkach sprawia, iż niezależnie od ustaleń w zakresie wymaganego dla niego wieku emerytalnego – 60 czy też 59 lat – odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie. W świetle bowiem treści normy art. 184 ust. 1 ustawy emerytalnej osiągnięcie przewidzianego m.in. art. 39 wieku świadczy o spełnieniu tylko jednej z kilku określonych przepisem art. 184 ustawy emerytalnej przesłanek warunkujących prawo do emerytury. Niezależnie bowiem od spełniania warunku określonego art. 184 ust. 2, który ubezpieczony spełnia, emerytura przysługuje po osiągnięciu takiego niższego wieku emerytalnego, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (01 stycznia 1998 r.) ubezpieczony osiągnął okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 65 lat dla mężczyzn, tj. 15 lat. Jak wynika z ustaleń faktycznych, warunku wykonywania pracy w szczególnych warunkach w wymiarze 15 lat S. Z. (1) nie spełnia. Niezależnie zatem od ustaleń w zakresie faktycznego udokumentowanego okresu pracy górniczej, emerytura ubezpieczonemu nie przysługuje albowiem wobec wymaganych co najmniej 15 lat okresów wykonywania pracy w szczególnych warunkach udokumentował niespełna 13 lat takiej pracy. W tej sytuacji rozważania mające na celu rozstrzygnięcie istoty sprawy, tj. ocena zasadności żądania w zakresie uwzględnienia do okresów pracy górniczej, okresu odbywania zasadniczej służby wojskowej, są bezprzedmiotowe. Niezależnie bowiem od dokonanej oceny, ze względu na brak wymaganego okresu wykonywania pracy w szczególnych warunkach, odmowa przyznania prawa do emerytury jest uzasadniona. W tym zakresie należy wskazać na pogląd Sądu Najwyższego, wyrażony w wyroku z dnia 04 września 2014 r., I UK 7/14 (LEX nr 1511381), że założenie przez sąd, że ubezpieczony nie spełnia jednego z kumulatywnych warunków uzasadniających przyznanie emerytury, zwalnia go od badania pozostałych. W tym wypadku funkcja kontrolna postępowania ma charakter dominujący, co oznacza, że sąd nie ma obowiązku realizować powinności rozpoznawczych, gdyż te w ostatecznym rozrachunku nie doprowadzą i tak do przyznania ubezpieczonemu świadczenia.

Ze względu na niesporny brak wymaganych na dzień 01 stycznia 1999 r. 15 lat okresów wykonywania pracy w szczególnych warunkach, wnioskodawca nie spełnia podstawowego warunku określonego art. 184 ust. 1 pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Mając na uwadze przedstawione okoliczności, Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., pozbawione uzasadnionych podstaw odwołanie oddalił.