ODPIS
Sygn. akt VIII U 588/15
W IMIENIU
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 27 października 2015 r.
Sąd Okręgowy w Poznaniu VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie : Przewodniczący SSR del. do SO Maciej Nawrocki
Protokolant st. prot. sąd. Magdalena Pelz
po rozpoznaniu w dniu 27 października 2015 r. w Poznaniu
odwołania S. C.
od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P.
z dnia 14 stycznia 2015r., znak: (...)
w sprawie S. C.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P.
o emeryturę
1. zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje odwołującemu prawo do emerytury przy wieku obniżonym z tytułu pracy w warunkach szczególnych od dnia 13 listopada 2014r,
2. zasądza od pozwanego organu rentowego na rzecz odwołującego kwotę 60 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.
/-/ Maciej Nawrocki
Decyzją z dnia 14 stycznia 2015 r., znak (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P., na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2015 r., poz. 748 ze zm.; dalej: ustawa emerytalno-rentowa) oraz rozporządzenia rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. z 1983 r., Nr 8, poz. 43), po rozpoznaniu wniosku złożonego w dniu 22 października 2014 r., odmówił S. C. prawa do emerytury.
W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, iż wnioskodawca udowodnił wymagany staż pracy wynoszący 25 lat na dzień 31 grudnia 1998 r. Natomiast do stażu pracy w szczególnych warunkach Zakład uwzględnił 5 lat, 11 miesięcy i 5 dni, przypadające w okresach:
od 25.04.1977 r. do 31.08.1977 r. (4 m-ce),
od 5.09.1977 r. do 18.03.1978 r. (6 m-cy, 14 dni),
od 1.09.1990 r. do 8.01.1992 r. (1 rok, 4 m-ce, 8 dni),
od 18.01.1992 r. do 7.03.1994 r. (2 lata, 1 m-c, 21 dni),
od 12.03.1994 r. do 18.04.1994 r. (1 m-c, 8 dni),
od 1.05.1994 r. do 18.05.1994 r. (18 dni),
od 1.06.1994 r. do 16.06.1994 r. (16 dni),
od 1.07.1994 r. do 23.10.1995 r. (1 rok, 3 m-ce, 23 dni).
Do okresu wykonywania pracy w szczególnych warunkach nie uwzględniono okresu od 2 kwietnia 1980 r. do 31 sierpnia 1990 r. na stanowisku ślusarz zmianowy, ponieważ okres ten nie został dostatecznie udokumentowany oraz stanowisko to, nie zostało wyszczególnione w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. /vide decyzja w aktach ZUS/
Dnia 11 lutego 2015 r., w formie i terminie przewidzianym prawem, S. C. złożył odwołanie od powyższej decyzji, wnosząc o jej zmianę i orzeczenie o przyznaniu prawa do emerytury, ewentualnie uchylenie decyzji i skierowanie sprawy do ponownego rozpatrzenia przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
W uzasadnieniu odwołujący podniósł, iż przedmiotowa decyzja nie uwzględnia wszystkich okoliczności oraz dowodów świadczących, że w spornym okresie zatrudnienia, tj. od 2 kwietnia 1980 r. do 31 sierpnia 1990 r. w (...) Zakładach (...) – Zakład Produkcyjny w P. pracował w szczególnych warunkach. Pracodawca w dniu 31 sierpnia 1990 r. wystawił świadectwo pracy, w którym wskazano, że pracował w okresie od 2 kwietnia 1980 r. do 31 sierpnia 1990 r. na stanowisku ślusarza zmianowego. Jednakże R. G. i S. A. pracujący razem z odwołującym, na identycznym stanowisku ślusarza zmianowego i w identycznych warunkach prac wykonywanych w szczególnych warunkach w zakładach resortu przemysłu chemicznego i lekkiego, otrzymali w 1991 r. świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach. W świadectwach tych wskazano ich pracę na stanowisku ślusarza zmianowego jako pracę w szczególnych warunkach wymienioną w wykazie A dziale XIV poz. 25 pkt 1 stanowiącym załącznik nr 1 Zarządzenia Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego nr 19 z dnia 6 sierpnia 1983 r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach w zakładach resortu przemysłu chemicznego i lekkiego. Pod poz. 25 w/w rozporządzenia wskazana jest „bieżąca konserwacja agregatów i urządzeń oraz prace budowlano-montażowe i budowlano-remontowe na oddziałach będących w ruchu, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie”. Zgodnie z tym odesłaniem w wykazie A w dziale VII wymienione są m.in. prace „obróbka surowców włókienniczych i ich przędzenie” na stanowisku „roszarz”, „suszarz-włókniarz”, „odziarniacz”, „oczyszczacz nasion i odpadów”. Również w rozporządzeniu rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. wskazano w wykazie A dział XIV w pkt 25 bieżącą konserwację agregatów i urządzeń oraz prace budowlano-montażowe i budowlano-remontowe na oddziałach będących w ruchu, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie. Odwołujący jako ślusarz zmianowy zajmował się bieżąca konserwacją, remontami i montażami urządzeń i maszyn na oddziałach w ciągłym ruchu produkcyjnym, na trzech zmianach, w zakładzie w P. będącym roszarnią, w którym wykonywano jako podstawowe prace – obróbkę surowców włókienniczych – lnu. Na maszynach tych i urządzeniach wykonywano odziarnianie lnu, a następnie rozdzielano i młócono. Pracowali przy tej przeróbce, na oddziałach będących w stałym ruchu – roszarze, suszarze, odziarniacze oraz oczyszczacze nasion i odpadów. Wraz z nimi na zmianach pracował S. C. jako ślusarz dokonujący na bieżąco konserwacji i remontów oraz ewentualnych montaży urządzeń (w tym agregatów), będących w stałym ruchu produkcyjnym. Odwołujący pracował podczas pracy pracowników na w/w stanowiskach oraz podczas stałej pracy maszyn i urządzeń na zmianach oraz przy tych pracujących urządzeniach, w warunkach szkodliwych dla zdrowia. Z tego tytułu odwołujący otrzymywał dodatek za „uciążliwość”. Zdaniem odwołującego powyższe stanowi podstawę prawną i faktyczną do uznania pracy wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasy pracy jako pracy w szczególnych warunkach. /vide odwołanie k. 2-6 akt/
Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. w odpowiedzi na odwołanie przytoczył argumentację prawną i faktyczną zaprezentowaną w zaskarżonej decyzji oraz wniósł o oddalenie odwołania. /vide odpowiedź na odwołanie k. 19 akt/
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
S. C. urodził się w dniu (...) Nie jest członkiem OFE.
Odwołujący legitymuje się okresem ubezpieczenia wynoszącym na dzień 31 grudnia 1998 r. 25 lat, 11 miesięcy i 14 dni okresów składkowych i nieskładkowych.
Dnia 22 października 2014 r. odwołujący złożył wniosek o przyznanie prawa do emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych. Do wniosku tego odwołujący załączył m.in. dokumenty dotyczące zatrudnienia w (...) Zakładach (...) w P. – Zakład Produkcyjny w P., w tym:
karty wynagrodzeń za lata 1980-1990, na który wskazano jako stanowisko odwołującego ślusarz remontowy,
świadectwo pracy z dnia 31 sierpnia 1990 r., w którym wskazano, iż był zatrudniony od 2 kwietnia 1980 r. do 31 sierpnia 1990 r. na stanowisku ślusarza zmianowego,
umowę o pracę z dnia 2 kwietnia 1980 r., na podstawie której powierzono mu obowiązki ślusarza remontowego w warsztacie mechanicznym.
Decyzją z dnia 14 stycznia 2015 r. organ rentowy odmówił odwołującemu przyznania prawa do emerytury, ze względu na brak wymaganych 15 lat pracy w szczególnych warunkach.
dowód: dokumenty w aktach emerytalnych i rentowych odwołującego
W okresie od 2 kwietnia 1980 r. do 31 sierpnia 1990 r. odwołujący był zatrudniony w (...) Zakładach (...) w P. – Zakład Produkcyjny w P.. Zawierając umowę o pracę w dniu 2 kwietnia 1980 r. S. C. powierzono stanowisko ślusarza remontowego w warsztacie mechanicznym.
Odwołujący pracował na oddziale odziarniania i oczyszczania nasion. Była tam linia produkcyjna, na której odbywało się odziarnianie lnu, oczyszczanie ziaren od plew, wiązanie snopków, moczenie snopków. Surowiec był podawany agregatami taśmowymi, wałkowymi. Do obowiązków odwołującego należało utrzymanie parku maszynowego, w tym naprawa maszyn, naprawa agregatów do wiązania i do suszenia. Ponadto odwołujący zajmował się obsługą transporterów kubełkowych i taśmowych. Odwołujący zajmował się zatem naprawą i konserwacją tych urządzeń. Konieczne było także oczyszczanie, bo maszyny często się zapychały. Czasami trzeba było coś na warsztacie naprawić, pospawać i przynieś z powrotem do naprawy urządzenia. Pracownicy zatrudnieni na hali stali przy taśmach i odziarniali główki lnu od łodyg i czyścili nasiona, suszyli nasiona. Na hali było bardzo duże zapylenie i hałas. Pył rozprzestrzeniał się po całej hali produkcyjnej.
dowód: akta osobowe odwołującego i świadków (k. 27); zeznania świadków: S. A. (k. 46v-47), R. G. (k. 47); zeznania odwołującego (k. 47v-48)
Razem z odwołującym w (...) Zakładach (...) w P. – Zakład Produkcyjny w P. byli także zatrudnieni świadkowie S. A. i R. G.. Świadkowie pracowali również na stanowisku ślusarza zmianowego i wykonywali te same obowiązki, co odwołujący. Wszyscy trzej mężczyźni pracowali na zmianach: od 6 do 14, od 14 do 22, od 22 do 6
R. G. był zatrudniony od 3 września 1984 r. do 20 marca 1991 r. Dnia 18 marca 1991 r. pracodawca wystawił mu świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach, w którym wskazano, iż od 2 stycznia 1986 r. do 20 marca 1991 r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace ślusarza zmianowego wymienionym w wykazie A dział XIV poz. 25 wykazu stanowiącego załącznik nr 1 do Zarządzenia Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego nr 19 z dnia 6 sierpnia 1983 r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach w zakładach resortu przemysłu chemicznego i lekkiego.
S. A. pracował od 1 sierpnia 1965 r. do 31 maja 1991 r. Dnia 31 maja 1991 r. pracodawca wystawił mu świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach, za okres od dnia 18 czerwca 1973 r. do 31 października 1983 r., na stanowisku ślusarza remontowego zmianowego. Decyzją z dnia 22 września 2008 r. organ rentowy przyznał świadkowi prawo do emerytury przy obniżonym wieku emerytalnym z tytułu wykonywania pracy w szczególnych warunkach od dnia 27 sierpnia 2008 r.
dowód: akta osobowe świadków (k. 27), akta emerytalne świadków S. A. i R. G. (k. 35); zeznania świadków: S. A. (k. 46v-47), R. G. (k. 47)
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zgromadzonych dokumentów, zeznań świadków oraz zeznań odwołującego.
Sąd uznał za wiarygodne w całości dokumenty zabrane w aktach organu rentowego oraz aktach sprawy albowiem zostały one sporządzone przez kompetentne organy, w zakresie przyznanych im upoważnień i w przepisanej formie. W szczególności Sąd uznał za w pełni wiarygodne dokumenty dotyczące zatrudnienia w (...) Zakładach (...) w P. – Zakład Produkcyjny w P. znajdujące się w aktach sprawy. Autentyczność i wiarygodność dokumentów nie była kwestionowana przez strony, a Sąd nie znalazł podstaw, by czynić to z urzędu zatem na dokumentach tych oparto ustalenia faktyczne
Sąd uznał za spójne i konsekwentne zeznania świadków S. A. i R. G.. Świadkowie potwierdzili fakt pracy odwołującego przy naprawie i konserwacji maszyn znajdujących się na linii produkcyjnej, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w okresie od 2 kwietnia 1980 r. do 31 sierpnia 1990 r., z tytułu zatrudnienia w (...) Zakładach (...) w P. – Zakład Produkcyjny w P.. Świadkowie potwierdzili, iż odwołujący był zatrudniony na tym samym stanowisku, co oni oraz wykonywał te same czynności. Ponadto odwołujący pracował na jednej z trzech zmian i wymieniał się ze S. A. lub R. G.. Świadkowie wskazali także, iż odwołujący w tym czasie nie miał dłuższych przerw w pracy oraz swoje obowiązki wykonywał w pełnym wymiarze czasu pracy.
Za w pełni wiarygodne Sąd uznał zeznania odwołującego, które tworzyły zwartą i logiczną całość oraz korespondowały z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w niniejszej sprawie, w tym z dokumentami oraz zeznaniami przesłuchanych świadków. W sposób przekonywujący i rzeczowy odwołujący wyjaśnił na czym polegała jego praca polegająca na konserwacji i naprawie maszyn w ciągu produkcyjnym.
Sąd zważył, co następuje:
Kwestią sporną było to, czy odwołujący może domagać się przyznania emerytury i z to z tytułu wykonywania pracy w szczególnych warunkach.
Zgodnie z art. 184 ust. 1 ustawy emerytalno-rentowej, emerytura przy obniżonym wieku przysługuje ubezpieczonym, którzy łącznie spełnią poniższe wymogi:
mężczyzna osiągnie wiek lat 60,
w dniu wejścia w życie ustawy, czyli na dzień 1.01.1999 r. posiada:
a) okres składkowy i nieskładkowy w ilości co najmniej 25 lat,
b) z czego co najmniej przez 15 lat wykonywał pracę w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze
nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego, a jeżeli przystąpił – złoży wniosek o przekazanie zgromadzonych środków na rachunku za pośrednictwem Zakładu na dochody budżetu państwa.
Bezsporne w niniejszej sprawie było to, iż
1. odwołujący w dniu 13 listopada 2014 r. ukończył 60 lat,
2. na dzień 1.01.1999 posiada 25 lat stażu ubezpieczeniowego,
3. nie przystąpił do OFE.
Sporne natomiast w sprawie było to, czy odwołujący legitymuje się 15 letnim stażem pracy w warunkach szczególnych – organ rentowy nie uznał bowiem okresu zatrudnienia w (...) Zakładach (...) w P. – Zakład Produkcyjny w P.. Natomiast poza sporem pozostawało to, iż odwołujący udowodnił 5 lat, 11 miesięcy i 5 dni pracy w szczególnych warunkach, na które składają się następujące okresy zatrudnienia:
w Kopalni (...) w W. od 25.04.1977 r. do 31.08.1977 r.,
w Zakładach (...) od 5.09.1977 r. do 18.03.1978 r.,
w Zakładach (...) w P. od 1.09.1990 r. do 8.01.1992 r, od 18.01.1992 r. do 7.03.1994 r., od 12.03.1994 r. do 18.04.1994 r., od 1.05.1994 r. do 18.05.1994 r., od 1.06.1994 r. do 16.06.1994 r., od 1.07.1994 r. do 23.10.1995 r.
Zatrudnienie w szczególnych warunkach czy w szczególnym charakterze interpretuje się tak, jak to było wymagane w przepisach dotychczasowych do nabycia emerytury w obniżonym wieku. Przepisami dotychczasowymi w rozumieniu art. 184 ust. 1 pkt 1 cyt. ustawy jest rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz.43 ze zm; dalej: rozporządzenie.) wraz z załącznikiem.
Na podstawie § 2 powoływanego rozporządzenia okresami pracy, uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu, są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.
Zgodnie z § 1 ust. 1 rozporządzenia – rozporządzenie stosuje się do pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, wymienione w § 4-15 rozporządzenia oraz w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia, zwanych dalej "wykazami". W wykazie tym są wymienione m. in. w dziale XIV wykazu A pod pozycją 25 Bieżąca konserwacja agregatów i urządzeń oraz prace budowlano- montażowe i budowlano-remontowe na oddziałach będących w ruchu, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie. Natomiast w dziale VII pod poz. 1 wymienione są Obróbka surowców włókienniczych i ich przędzenie.
Zgodnie z § 2 ust. 2 rozporządzenia, okresy pracy w szczególnych warunkach, na podstawie posiadanej dokumentacji, stwierdza zakład pracy w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach lub w świadectwie pracy. Jednakże, judykatura pozwala na dowodzenie w inny, niż wskazany w § 2 ust. 2 cytowanego rozporządzenia, że praca była wykonywana w szczególnych warunkach. Jak bowiem wskazał Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 27 maja 1985 r. III UZP 5/85, LEX nr 14635 w postępowaniu przed okręgowymi zakładami pracy i ubezpieczeń społecznych w sprawach o świadczenia emerytalno-rentowe dopuszczalne jest przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków na okoliczność zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, jeżeli zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczenia z zakładu pracy z powodu likwidacji zakładu pracy lub zniszczenia dokumentów dotyczących takiego zatrudnienia. Przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków nie jest dopuszczalne w postępowaniu przed organem rentowym (teza powołanej uchwały SN). Jak wskazał bowiem Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały z dnia 27 maja 1985 r., Sąd jest uprawniony do przeprowadzenia dowodu ze świadków na okoliczność takiego zatrudnienia – jeżeli okaże się, że jest to konieczne dla wszechstronnego wyjaśnienia okoliczności sprawy. Dowód z zeznań świadków podlega ocenie Sądu na tle okoliczności sprawy i treści zebranego materiału dowodowego. Nie można bowiem – podkreśla SN – przypisać ustawodawcy zamiaru, ażeby tak istotne kwestie, mające wpływ na ustalenie prawa do świadczeń emerytalno – rentowych, powierzył tyko zakładom pracy, skoro jest notoryjnie znane, że zakłady pracy często nie posiadają dokumentacji z uwagi na upływ czasu, reorganizację lub zniszczenie z innych przyczyn. Prowadziłoby to w wielu przypadkach do przyznania pracownikom, którzy byli zatrudnieni w warunkach szczególnych lub szczególnym charakterze, zaniżonych świadczeń, a nawet pozbawienia świadczeń. Podobny pogląd wyraził Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 21 września 1984 r. III UZP 48/84, LEX nr 14630 oraz w uchwale z dnia 10 marca 1984 r., III UZP 6/84, LEX nr 14625: „okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przewidziane rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze mogą być ustalane w postępowaniu odwoławczym także innymi środkami dowodowymi niż dowód z zaświadczenia zakładu pracy.”
Na podstawie zgromadzonych dokumentów, w szczególności akt osobowych odwołującego oraz na podstawie zeznań świadka i odwołującego Sąd ustalił, że odwołujący pracując: od 2 kwietnia 1980 r. do 31 sierpnia 1990 r. – na stanowisku ślusarza zmianowego wykonywał pracę w warunkach szczególnych określoną pod pozycją 25 w Dziale XIV wykazu A stanowiącym załącznik do rozporządzenia. Postępowanie dowodowe przeprowadzone w sprawie wykazało bowiem, że odwołujący w w/w okresie dokonywał konserwacji urządzeń na hali produkcyjnej, a więc na dziale będącym w ruchu, na której były wykonywane prace polegające na odziarnianiu lnu, oczyszczaniu ziaren od plew, wiązaniu snopków, moczeniu snopków, a więc stanowiska pracy wymienione w powoływanym wykazie. Ponadto z zeznań świadków wynika, iż na hali panował hałas oraz kurz utrudniające pracę.
Dla oceny, czy pracownik pracował w szczególnych warunkach, nie ma istotnego znaczenia nazwa zajmowanego przez niego stanowiska, tylko rodzaj powierzonej mu pracy. Praca w szczególnych warunkach to praca wykonywana stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy (przez 8 godzin dziennie, jeżeli pracownika obowiązuje taki wymiar czasu pracy) w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. (por. wyroki Sądu Najwyższego: z 22 stycznia 2008 r., I UK 210/07; z 6 grudnia 2007 r., III UK 66/07; z 4 października 2007 r., I UK 111/07; z 19 września 2007 r., III UK 38/07; z 14 września 2007 r., III UK 27/07).
Powyższe oznacza zatem to, iż odwołujący spełnił trzeci z warunków przyznania prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym, czyli 15 lat pracy w warunkach szczególnych, uwzględniając następujące okresy:
od 25.04.1977 r. do 31.08.1977 r. (4 m-ce),
od 5.09.1977 r. do 18.03.1978 r. (6 m-cy, 14 dni),
od 2.04.1980 r. do 31.08.1990 r. (10 lat, 4 m-ce, 29 dni),
od 1.09.1990 r. do 8.01.1992 r. (1 rok, 4 m-ce, 8 dni),
od 18.01.1992 r. do 7.03.1994 r. (2 lata, 1 m-c, 21 dni),
od 12.03.1994 r. do 18.04.1994 r. (1 m-c, 8 dni),
od 1.05.1994 r. do 18.05.1994 r. (18 dni),
od 1.06.1994 r. do 16.06.1994 r. (16 dni),
od 1.07.1994 r. do 23.10.1995 r. (1 rok, 3 m-ce, 23 dni).
Łącznie: 16 lat, 4 m-ce, 4 dni.
Przy ustaleniu, że odwołujący wykazał 15 lat pracy w warunkach szczególnych orzeczono jak wyroku na podstawie w/w przepisów i art. 477 14 § 2 k.p.c. i przyznano mu prawo do wcześniejszej emerytury od 13 listopada 2014 r., tj. od ukończenia 60 roku życia.
O kosztach Sąd orzekł w punkcie 2 sentencji wyroku na podstawie art. 98 k.p.c. oraz § 2 i §11 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. 2013 r., poz. 490 ze zm.) i na tej podstawie zasądził od pozwanego organu rentowego na rzecz odwołującego kwotę 60 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.
/-/ Maciej Nawrocki