Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 października 2015 r.

Sąd Rejonowy w Gdyni I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 6 października 2015 r. w G.

sprawy z powództwa Skarbu Państwa - Prezydenta Miasta G.

przeciwko W. K.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego W. K. na rzecz Skarbu Państwa – Prezydenta Miasta G. kwotę 68.000 zł (sześćdziesiąt osiem tysięcy złotych) z odsetkami ustawowymi od dnia 1 kwietnia 2014r. do dnia 13 października 2015r.;

II.  zasądzone w punkcie I wyroku świadczenie rozkłada na jedenaście rat – w tym dziesięć rat po 6800 zł (sześć tysięcy osiemset złotych) każda oraz ostatnia rata obejmująca odsetki ustawowe jak w punkcie I wyroku – płatne miesięcznie, do dziesiątego dnia każdego miesiąca, poczynając od miesiąca listopada 2015r., z zastrzeżeniem odsetek ustawowych w przypadku opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat;

III.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 3600 zł (trzy tysiące sześćset złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego;

IV.  nakazuje ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Gdyni kwotę 3400 zł (trzy tysiące czterysta złotych) tytułem kosztów sądowych, od uiszczenia których powód był zwolniony.

UZASADNIENIE

Powód Skarb Państwa – Prezydent Miasta G. wniósł pozew przeciwko W. K. domagając się od pozwanego zapłaty kwoty 68.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 1 kwietnia 2014r. do dnia zapłaty oraz zasądzenia kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu pozwu powód podniósł, iż pozwany zobowiązany jest do uiszczania opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego gruntu Skarbu Państwa położonego w G. przy ul. (...) oznaczonego KM 2 działka nr (...) obszaru 7.364 m ², działka nr (...) obszaru 5.873 m ² i działka nr (...) obszaru 181 m ² – za rok 2014 w kwocie 68.000 zł. Termin dokonania opłaty został określony do 31 marca każdego roku. Powód wzywał pozwanego do dobrowolnego spełnienia świadczenia w dniu 17 lipca 2014r. Pozwany do dnia wniesienia pozwu nie dokonał zapłaty dochodzonej kwoty.

(pozew k. 2-3)

W dniu 3 grudnia 2014r. w sprawie o sygnaturze I Nc 1449/14 Sąd Rejonowy w Gdyni wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, nakazując pozwanemu, aby zapłacił na rzecz powoda kwotę 68.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 1 kwietnia 2014r. do dnia zapłaty oraz kwotę 3.600 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

(nakaz zapłaty k. 13)

Pozwany złożył sprzeciw od ww. nakazu zapłaty, zaskarżając go w całości i wniósł o oddalenie powództwa, zasądzenie od powoda kosztów procesu według norm przepisanych i nieobciążanie go kosztami procesu.

Pozwany zarzucił naruszenie przepisu art. 199 § 1 pkt 1 k.p.c., wskazując, że do rozpoznania sprawy dotyczącej ustalenia wysokości opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego właściwy jest wyłącznie organ administracji publicznej i w związku z tym droga sądowa w niniejszej sprawie jest niedopuszczalna, co winno skutkować odrzuceniem pozwu. Ponadto, pozwany zarzucił, że strona powodowa nie jest w niniejszym postępowaniu należycie reprezentowana, gdyż pełnomocnictwo zostało podpisane jedynie przez Prezydenta Miasta G., podczas, gdy zgodnie z przepisami wymagana jest reprezentacja dwuosobowa. Nadto, strona powodowa nie wykazała, aby osoba podpisana na pełnomocnictwie rzeczywiście pełniła funkcję Prezydenta Miasta G.. Dodatkowo, w piśmie procesowym z dnia 11 maja 2015r. pozwany zarzucił powodowi nieudowodnienie roszczenia, wskazując, że mimo powoływania się na treść ugody zawartej przez strony w dniu 10 lipca 2015r., powód nie przedstawił nawet kopii tego dokumentu.

(sprzeciw od nakazu zapłaty k. 18-19, pismo procesowe pozwanego z dnia 11 maja 2015r. k. 35, oświadczenie pozwanego z dnia 15 września 2015r. k. 65v)

Postanowieniem z dnia 12 maja 2015r. Sąd odmówił odrzucenia pozwu.

(postanowienie z dnia 12 maja 2015r. k. 38)

Na rozprawie w dniu 6 października 2015r. pozwany wniósł o rozłożenie należności na raty.

(protokół rozprawy z dnia 6 października 2015r. k. 70)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Pozwany W. K. jest użytkownikiem wieczystym gruntu położonego w G. przy ul. (...), oznaczonego na KM 2 jako działka nr (...) obszaru 7.364 m ², działka nr (...) obszaru 5.873 m ² i działka nr (...) obszaru 181 m ². Właścicielem przedmiotowej nieruchomości jest Skarb Państwa.

(okoliczność bezsporna)

W dniu 10 lipca 2012r. na rozprawie przed Samorządowym Kolegium Odwoławczym w G. w sprawie o sygnaturze akt 5455/10 strony zawarły ugodę, na mocy której ustaliły, że opłata roczna z tytułu użytkowania wieczystego ww. gruntu począwszy od 2011r. będzie wynosić 68.000 zł. Postanowieniem z dnia 18 lipca 2012r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w G. zatwierdziło przedmiotową ugodę.

(okoliczności bezsporne ustalone w oparciu o wyciąg z protokołu ugody z dnia 10 lipca 2012r. k. 42, postanowienie SKO w G. z dnia 18 lipca 2012r. k. 41)

Pismem z dnia 7 sierpnia 2012r. powód poinformował pozwanego o wysokości opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego i terminie zapłaty tej należności. Pismo zostało doręczone pozwanemu w dniu 27 sierpnia 2012r.

(okoliczności bezsporne ustalone w oparciu o pismo powoda z dnia 7 sierpnia 2012r. k. 43-44 wraz z dowodem doręczenia k. 45)

Pozwany w zakreślonym terminie nie uiścił opłaty rocznej za rok 2014. W dniu 17 lipca 2014r. powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 68.000 zł z tytułu opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste ww. gruntu za rok 2014 oraz kwoty 435,95 zł z tytułu odsetek naliczonych do dnia wystawienia wezwania. Do dnia wyrokowania pozwany nie zapłacił tej należności.

(okoliczności bezsporne ustalone w oparciu o wezwanie do zapłaty z dnia 7 lipca 2014r. k. 46 wraz z dowodem doręczenia k. 47)

W dniu 31 marca 2015r. pozwany zapłacił opłatę z tytułu użytkowania wieczystego ww. gruntu za rok 2015.

(okoliczność bezsporna ustalona w oparciu o wyciąg k. 51)

W. S. (1) w dacie udzielenia pełnomocnictwa procesowego radcy prawnemu W. S. (2) tj. w dniu 4 października 2011r. pełnił urząd Prezydenta Miasta G..

(dowód: wyciąg z obwieszczenia Komisarza Wyborczego w G. z dnia 6 grudnia 2010r. k. 49, wyciąg z protokołu II Sesji Rady Miasta G. z dnia 6 grudnia 2010r. k. 50)

Pozwany W. K. jest w separacji z żoną, prowadzi samodzielne gospodarstwo domowe i zamieszkuje sam. Co miesiąc pozwany łoży na utrzymanie 16 – letniej córki kwotę 1.500 zł, nadto zaspokaja inne doraźne potrzeby małoletniej. Pozwany posiada nieruchomości w postaci mieszkania o powierzchni ponad 100 m ² (w którym zamieszkuje), drugiego mieszkania, które wynajmuje, działki rolnej położonej w G. przy ul. (...) o powierzchni ponad 1.000 m ² oraz dwóch działek położonych w G. na P. o powierzchni 6.000 m ² i 7.300 m ². Na nieruchomości w G. P. pozwany prowadzi od 1989r. działalność gospodarczą w postaci hurtowni (...). Z tytułu działalności gospodarczej pozwany uzyskuje dochód w wysokości około 10.000 zł miesięcznie. W 2014r. obroty firmy wyniosły ok. 1.000.000 zł, wcześniej obroty wynosiły nawet 10.000.000 zł (2007r.). Pozwany uzyskuje także dochód z wynajmu mieszkania w wysokości 2.300 zł. Poza kosztami utrzymania córki pozwany ponosi wydatki w wysokości około 4.000 zł, w tym koszty utrzymania mieszkania (800 zł) i rata kredytu hipotecznego (2.700 zł). Pozwany posiada dwa firmowe samochody o wartości około 100.000 zł, których zakup został sfinansowany z kredytu. Pozwany opłaca podatek od nieruchomości w wysokości 44.000 zł, który stanowi koszt prowadzonej działalności gospodarczej. Pozwany nie posiada żadnych środków na lokatach. Poza zobowiązaniem wobec powoda, pozwany nie ma żadnych innych długów.

(dowód: przesłuchanie pozwanego k. 70-70v)

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów z dokumentów oraz dowodu z przesłuchania pozwanego W. K..

Oceniając zebrany materiał dowodowy, stwierdzić należy, iż brak było podstaw do kwestionowania wiarygodności dowodów z dokumentów przedstawionych przez stronę powodową. Podkreślić bowiem należy, że na żądanie pozwanego powód przedstawił oryginały dokumentów urzędowych, z których wywodził swoje roszczenie, zaś pozwany nie wnosił żadnych zastrzeżeń co do autentyczności tych dokumentów, nie kwestionował prawdziwości twierdzeń w nich zawartych, ani też nie zaprzeczył, że osoby podpisane pod tymi dokumentami nie złożyły oświadczeń w nich zawartych.

Za wiarygodne Sąd uznał także zeznania pozwanego W. K. na okoliczność jego sytuacji majątkowej i osobistej oraz podstaw do rozłożenia świadczenia na raty. W ocenie Sądu zeznania pozwanego są szczere, spójne, spontaniczne. Nadto, zachowanie pozwanego w czasie składania zeznań czy sposób jego wypowiedzi, co zostało utrwalone za pomocą systemu rejestrującego dźwięk i obraz, nie pozwalają w żadnym względzie na stwierdzenie, że pozwany próbował ukryć jakiekolwiek fakty czy zeznawał nieprawdę. Zeznania te nie budzą również wątpliwości w świetle zasad doświadczenia życiowego czy logicznego rozumowania. Przy ocenie wiarygodności dowodu z przesłuchania strony pozwanej Sąd miał także na uwadze, że strona przeciwna nie kwestionowała w żadnym zakresie tychże zeznań.

Na wstępie wskazać, że zupełnie bezzasadne były zarzuty strony pozwanej dotyczące wadliwej reprezentacji powoda. W myśl przepisu art. 11 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U.2015.782) z zastrzeżeniem wyjątków wynikających z przepisów tej ustawy oraz odrębnych ustaw, organem reprezentującym Skarb Państwa w sprawach gospodarowania nieruchomościami jest starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, a organami reprezentującymi jednostki samorządu terytorialnego są ich organy wykonawcze. Jednocześnie w przepisie art. 4 pkt 9b ¹ ww. ustawy wskazano, że przez starostę należy przez rozumieć również prezydenta miasta na prawach powiatu. Nie budzi żadnych wątpliwości, że G. jest miastem na prawach powiatu. W myśl bowiem przepisu art. 91 ustawy o samorządzie powiatowym prawa powiatu przysługują miastom, które w dniu 31 grudnia 1998 r. liczyły więcej niż 100 000 mieszkańców, a także miastom, które z tym dniem przestały być siedzibami wojewodów, chyba że na wniosek właściwej rady miejskiej odstąpiono od nadania miastu praw powiatu, oraz tym, którym nadano status miasta na prawach powiatu, przy dokonywaniu pierwszego podziału administracyjnego kraju na powiaty. Według przepisu art. 92 ust. 1 pkt 2 powołanej ustawy funkcje organów powiatu w miastach na prawach powiatu sprawuje m.in. prezydent miasta. Prezydent miasta na prawach powiatu jest jednoosobowym organem osoby prawnej jaką jest miasto na prawach powiatu i jest umocowany do samodzielnej reprezentacji miasta. Nie ma wiec żadnych podstaw do twierdzenia, że reprezentacja miasta na prawach powiatu winna być dwuosobowa. Zważyć również należy, że strona powodowa wykazała należycie za pomocą stosowanych dokumentów w postaci wyciągu z obwieszczenia Komisarza Wyborczego w G. z dnia 6 grudnia 2010r. oraz wyciągu z protokołu II Sesji Rady Miasta G. z dnia 6 grudnia 2010r., iż W. S. (1) został wybrany w wyborach bezpośrednich w 2010r. na urząd Prezydenta Miasta G. i objął ten urząd, zgodnie z obowiązującymi przepisami. Zatem był umocowany do udzielenia pełnomocnictwa procesowego radcy prawnemu W. S. (2) w dniu 4 października 2011r.

Zgodnie z treścią przepisu art. 238 k.c. wieczysty użytkownik uiszcza przez czas trwania swego prawa opłatę roczną. Uzupełnieniem tej regulacji jest art. 71 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U.2015.782), który stanowi, że za oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste pobiera się pierwszą opłatę i opłaty roczne. Wedle art. 71 ust. 4 ustawy o gospodarce nieruchomościami opłaty roczne wnosi się przez cały okres użytkowania wieczystego, w terminie do dnia 31 marca każdego roku, z góry za dany rok. Opłaty rocznej nie pobiera się za rok, w którym zostało ustanowione prawo użytkowania wieczystego. Właściwy organ, na wniosek użytkownika wieczystego złożony nie później niż 14 dni przed upływem terminu płatności, może ustalić inny termin zapłaty, nieprzekraczający danego roku kalendarzowego. Nie budzi wątpliwości, że opłaty roczne za korzystanie przez użytkownika wieczystego z gruntu Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego mają charakter cywilnoprawnych świadczeń okresowych (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 grudnia 1990 r., III ARN 34/90, OSN 1992, nr 5, poz. 82) oraz że z uwagi na cywilnoprawny charakter opłaty rocznej dopuszczalna jest droga sądowa do jej dochodzenia (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 25 czerwca 1997 r., III CZP 23/97, OSNC 1997, nr 12, poz. 188). Powyższe okoliczności stały u podstaw odmowy odrzucenia pozwu w niniejszej sprawie.

Przechodząc do szczegółowych rozważań wskazać należy, iż strona pozwana ostatecznie nie kwestionowała powództwa ani co do zasady ani też co do wysokości. W świetle przedłożonych przez powoda dokumentów nie budziło żadnych wątpliwości, że pozwany jest użytkownikiem wieczystym spornego gruntu, oznaczonego na KM 2 jako działka nr (...) obszaru 7.364 m ², działka nr (...) obszaru 5.873 m ² i działka nr (...) obszaru 181 m ², stanowiącego własność Skarbu Państwa. Nadto, bezsporne było, że na mocy ugody zawartej w dniu 10 lipca 2012r. przed Samorządowym Kolegium Odwoławczym w G. strony ustaliły, że opłata roczna z tytułu użytkowania wieczystego ww. gruntu począwszy od 2011r. będzie wynosić 68.000 zł. Pozwany przyznał również, że nie uiścił na rzecz powoda opłaty z tytułu użytkowania wieczystego za rok 2014r., co spowodowane było problemami finansowymi pozwanego i mniejszymi obrotami jego przedsiębiorstwa. Z uwagi zatem na powyższe, na mocy art. 238 k.c. w zw. z art. 71 ust. 1 i 4 ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz w zw. z ugodą z dnia 10 lipca 2012r. należało zasądzić od pozwanego na rzecz powoda kwotę 68.000 zł z tytułu opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste za rok 2014. Od powyższej kwoty na mocy art. 481 § 1 i 2 k.c. Sąd zasądził odsetki ustawowe od dnia 1 kwietnia 2014r. do dnia wyrokowania. Jak bowiem wskazano, termin zapłaty opłaty rocznej został przez ustawodawcę ustalony na dzień 31 marca każdego roku, jednocześnie wskazano, że opłata winna zostać wniesiona z góry za dany rok. Zobowiązanie zatem staje się wymagalne z upływem 31 marca każdego roku i nie jest uzależnione od jakiejkolwiek dodatkowej czynności, w tym wystosowania wezwania do zapłaty. Stąd przyjąć należało, iż od dnia 1 kwietnia 2014r. pozwany opóźniał się z zapłatą przedmiotowej należności. O podstawie określenia daty końcowej roszczenia o odsetki mowa będzie w dalszej części uzasadnienia.

Zasądzoną od pozwanego na rzecz powoda kwotę 68.000 zł Sąd rozłożył na jedenaście rat, w tym dziesięć rat w kwocie po 6.800 zł oraz jedną ratę w wysokości obejmująca odsetki ustawowe od kwoty 68.000 zł od dnia 1 kwietnia 2014r. do dnia 13 października 2015r., ustalając termin zapłaty każdej z rat do dnia dziesiątego każdego miesiąca, poczynając od miesiąca listopada 2015r. Zgodnie bowiem z treścią przepisu art. 320 k.c. w szczególnie uzasadnionych wypadkach sąd może w wyroku rozłożyć na raty zasądzone świadczenie. Jak wskazuje się w judykaturze przepis art. 320 k.p.c. upoważnia sąd orzekający do wzięcia pod rozwagę przy wydawaniu wyroku, czy jego orzeczenie będzie mogło być wykonane bez potrzeby przeprowadzania egzekucji, zwłaszcza czy pozwany będzie w stanie spełnić zasądzone świadczenie jednorazowo. Przesłanką zastosowania tego przepisu jest ustalenie, że w danej sprawie zachodzi wypadek szczególnie uzasadniony; decydują o tym okoliczności konkretnej sprawy. W zasadzie chodzi o okoliczności dotyczące pozwanego dłużnika, jego sytuację osobistą, majątkową, finansową, rodzinną, które powodują, że nierealne jest spełnienie przez niego od razu i w pełnej wysokości zasądzonego świadczenia. Przyjmuje się, że np. za zastosowaniem omawianego przepisu przemawia sytuacja, w której pozwany uznaje powództwo i podnosi, że nieuregulowanie długu jest spowodowane wyłącznie jego złą sytuacją majątkową. Rozważając rozłożenie zasądzonego świadczenia na raty, sąd orzekający nie może jednak nie brać pod rozwagę sytuacji wierzyciela. Również jego trudna sytuacja majątkowa może bowiem co do zasady przemawiać przeciwko rozłożeniu zasądzonego świadczenia na raty, ponieważ sąd nie powinien działać z pokrzywdzeniem wierzyciela (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 kwietnia 2015r., II CSK 409/14, LEX nr 1677131). Sąd orzekający podziela przy tym pogląd prawny reprezentowany w orzecznictwie sądów powszechnych, że przepis art. 320 k.p.c. ma chronić rzetelnych dłużników, starannie wykonywujących swoje zobowiązania, którzy z przyczyn od nich niezależnych, mają czasowy i odwracalny brak środków, a nie dłużników nierzetelnych, którzy przez tak długi czas uchylają się od wykonywania wymagalnych zobowiązań i uważają, że ta ich nierzetelność powinna być chroniona prawnie i dawać im dodatkowe przywileje w postaci częściowego oddłużenia z odsetek (por. wyrok Sądu Okręgowego w Krakowie z dnia 27 września 2013r., XII Ga 263/33, LEX nr 1715401).

Kierując się powyższymi kryteriami Sąd doszedł do przekonania, iż sytuację pozwanego należy uznać za przypadek szczególnie uzasadniony w rozumieniu przepisu art. 320 k.p.c., co uzasadnia zastosowanie moratorium sędziowskiego. Przede wszystkim za rozłożeniem świadczenia na raty przemawiała sytuacja finansowa pozwanego oraz jego dotychczasowa postawa. Co prawda pozwany posiada wartościowy majątek nieruchomy i ruchomy, lecz jego zbycie w krótkim czasie może okazać się bardzo trudne, bądź wręcz niemożliwe. Nieruchomość będąca przedmiotem użytkowania wieczystego z racji wysokiej opłaty rocznej nie jest atrakcyjna dla potencjalnych nabywców, tym bardziej, że jak wynika z okoliczności sprawy wymaga poniesienia dużych nakładów w celu dostosowania jej do prowadzenia jakiejkolwiek działalności gospodarczej. Dodatkowe stałe koszty w wysokości 68.000 zł rocznie dla większości przedsiębiorców stanowią spore obciążenie. Z kolei podział działki wymaga przeprowadzenia długiego postępowania administracyjnego i również stoi na przeszkodzie w szybkim zbyciu nieruchomości. Inna z działek pozwanego jest działką rolną, przez co również nie jest pożądanym przedmiotem obrotu. Z kolei na nieruchomości położonej w G. P. pozwany prowadzi działalność gospodarczą. Pozwany jest także właścicielem dwóch mieszkań, jednak jeden z lokali służy mu do zaspokajania potrzeb mieszkaniowych, zaś drugi jest źródłem dodatkowego dochodu, gdyż stanowi przedmiot umowy najmu. Wskazać należy również, że nieruchomość ta jest obciążona hipoteką, a jest faktem notoryjnym, że takie nieruchomości są bardzo niechętnie kupowane. Niezależnie od powyższego, zwrócić również należy uwagę na dotychczasową postawę pozwanego, który rzetelnie wywiązywał się z zobowiązań względem powoda. Bezsporne było bowiem, że pozwany uiścił na rzecz Skarbu Państwa opłaty roczne za lata 2011-2013, jak również dokonał zapłaty za rok 2015r., zaciągając na ten cel kredyt. Nadto należy mieć na względzie, że pozwany nie posiada żadnych innych długów nie tylko wynikających z obowiązku ponoszenia ciężarów publicznych, lecz również w stosunku do swoich kontrahentów. Niedokonanie płatności za rok 2014 było - jak wynika z niekwestionowanych zeznań pozwanego - skutkiem sytuacji rynkowej, zmniejszeniu bowiem uległy obroty przedsiębiorstwa pozwanego. Zważyć bowiem należy, iż w 2014r. obroty przedsiębiorstwa pozwanego wynosiły 1.000.000 zł i były 10 – krotnie mniejsze niż w 2007r. W konsekwencji pozwany nie posiadał wystarczających środków do uiszczenia opłaty rocznej za 2014r. Powyższe okoliczności jednoznacznie świadczą o tym, że pozwany jest uczciwym i rzetelnym przedsiębiorcą, a jego kłopoty miały charakter przejściowy. W tym stanie rzeczy nie uwzględnienie wniosku pozwanego o rozłożenie świadczenia mogłoby jeszcze bardziej pogorszyć sytuację finansową pozwanego - zmusić go do wyzbycia aktywów czy zaciągnięcia dodatkowych zobowiązań oraz ograniczenia działalności gospodarczej, co z kolei będzie skutkowało mniejszymi dochodami pozwanego i w rezultacie mniejszymi dochodami Skarbu Państwa i Gminy z tytułu odprowadzanych przez pozwanego danin publicznoprawnych. Mało tego znaczna kwota zobowiązania wraz z odsetkami może w najgorszym wypadku oznaczać bankructwo pozwanego. Przy ocenie wniosku pozwanego Sąd miał na uwadze również interes wierzyciela. Z uwagi na fakt, że powodem w niniejszej sprawie jest Skarb Państwa nie ma żadnych wątpliwości, że zapłata należności w jedenastu ratach w żaden sposób nie wpłynie na sytuację majątkową wierzyciela, który dysponuje środkami zupełnie nieporównywalnymi z wysokością świadczenia do którego spełnienia zobowiązany jest pozwany. Natomiast dla pozwanego obowiązek jednorazowej zapłaty całej należności może oznaczać poważne kłopoty w prowadzeniu działalności gospodarczej (nawet bankructwo), którą z sukcesem prowadzi od ćwierćwiecza.

Sąd orzekający miał na względzie pogląd prawny mający charakter zasady prawnej wyrażony przez Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 22 września 1970 r., III PZP 11/70, OSNC 1971, nr 4, poz. 61, że rozkładając z mocy art. 320 k.p.c. zasądzone świadczenia pieniężne na raty, sąd nie może - na podstawie tego przepisu - odmówić przyznania wierzycielowi żądanych odsetek za okres do dnia wydania wyroku zasądzającego świadczenie; rozłożenie zasądzonego świadczenia na raty ma jednak ten skutek, że wierzycielowi nie przysługują odsetki od ratalnych świadczeń za okres od daty wyroku do daty płatności poszczególnych rat. Jednakże zgodnie ze stanowiskiem doktryny niemożność naliczania odsetek za czas od wydania wyroku w przypadku rozłożenia świadczenia na raty ustaje z chwilą nadejścia terminu płatności poszczególnych rat. Jeśli zatem pozwany opóźnia się z zapłatą poszczególnych rat, powodowi należą się odsetki za opóźnienie (por. H. Pietrzkowski, Metodyka pracy sędziego w sprawach cywilnych, Warszawa 2012 s. 449; A. Jakubecki [w:] H. Dolecki, T. Wiśniewski (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom I. Artykuły 1-366, LEX 2013). Z uwagi na powyższe Sąd zasądził odsetki od kwoty 68.000 zł do dnia wyrokowania tj. do dnia 13 października 2015r. i jednocześnie zastrzegł na rzecz powoda odsetki ustawowe w przypadku opóźnienia w zapłacie którejkolwiek z rat.

Podsumowując, wskazać należy, że – w ocenie Sądu – rata w kwocie 6.800 zł uwzględnia aktualną sytuację finansową pozwanego i pozwala mu na zaspokojenie podstawowych potrzeb egzystencjonalnych. Hurtownia pozwanego przynosi aktualnie dochód w wysokości 10.000 zł miesięcznie, nadto pozwany posiada dodatkowy dochód w postaci czynszu najmu jednego z lokali w kwocie 2.300 zł. Uzyskiwane dochody bez wątpienia pozwolą pozwanemu na uiszczenie raty jak również na zaspokojenie pozostałych wydatków związanych z utrzymaniem powoda oraz jego małoletniej córki, na którą co miesiąc dobrowolnie łoży kwotę około 1.500 zł. Nadto ustalona rata uwzględnia interes wierzyciela, który w okresie niespełna roku otrzyma całą kwotę wierzytelności wraz z odsetkami.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z § 6 pkt. 6 i § 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (tekst jednolity Dz. U.2013.490) i zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik sprawy zasądził od przegrywającego proces pozwanego na rzecz powoda kwotę 3.600 zł, stanowiącą opłatę za czynności fachowego pełnomocnika powoda – radcy prawnego w stawce minimalnej w wysokości 3.600 zł.

Ponadto, z uwagi na fakt, że zgodnie z treścią art. 94 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych Skarb Państwa nie ma obowiązku uiszczania opłat, na mocy art. 98 k.p.c. w zw. z art. 3 ust. 2 pkt 1, art. 8 ust.1 i art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U.2014.1025) Sąd nakazał ściągnąć od przegrywającego niniejszą sprawę pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Gdyni kwotę 3.400 zł z tytułu opłaty sądowej od uiszczenia której powód był ustawowo zwolniony.

W ocenie Sądu aktualna sytuacja finansowa i majątkowa pozwanego, w tym wysokość osiąganych przez niego dochodów oraz znaczny majątek ruchomy i nieruchomy, pozwala na poniesienie całości kosztów procesu. Zasądzona bowiem kwota z tytułu kosztów zastępstwa procesowego oraz opłaty sądowej od pozwu, w odróżnieniu od kwoty należności głównej, nie jest niewspółmierna do dochodów pozwanego i w żadnym wypadku nie wpłynie negatywnie na płynność finansową prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Dlatego też brak było podstaw do skorzystania z dobrodziejstwa określonego w przepisie art. 102 k.p.c. i odstąpienia od obciążania pozwanego kosztami procesu.