Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 grudnia 2015 roku

Sąd Okręgowy w Lublinie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SO Małgorzata Kowalska

Protokolant Agnieszka Goluch

po rozpoznaniu w dniu 27 listopada 2015 roku w Lublinie

sprawy B. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania B. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L.

z dnia 11 czerwca 2014 roku znak (...)

I.  zmienia zaskarżoną decyzję i ustala B. K. prawo do emerytury od dnia(...) roku;

II.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. na rzecz wnioskodawczyni B. K. kwotę 60 złotych powiększoną o obowiązującą stawkę od podatku od towaru i usług tytułem zwrotu kosztów adwokackich.

VII U 1603/14

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. decyzją z dnia 11 czerwca 2014 roku odmówił B. K. przyznania prawa do emerytury. W uzasadnieniu podano, że wnioskodawczyni nie spełnia warunków do przyznania wcześniejszej emerytury, ponieważ przed organem rentowym nie udokumentowała, co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach (decyzja – k.29 a.e.).

Odwołanie od tej decyzji złożyła B. K. za pośrednictwem swojego pełnomocnika wskazując, że w okresie zatrudnienia w zakładzie (...) w P. wykonywała pracę w szkodliwych warunkach (k. 2-3 a.s.).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podnosząc jak w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. .

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

B. K. urodzona (...), w dniu 23 maja 2014 roku złożyła wniosek o ustalenie prawa do emerytury. Do wniosku dołączyła kwestionariusz dotyczący okresów składkowych i nieskładkowych, świadectwa pracy potwierdzające, że była zatrudniona od 23 listopada 1974r. do 14 lutego1997 r. (...) Spółka Akcyjna w P. i w okresie od 21 maja 1997 r. do 30 września 1997 r. w Zakładzie Produkcji (...) z o.o. w P. w świadectwach pracy wpisano pracę w szczególnych warunkach jako oczyszczacz odlewów od 17.05.1979 do 19.01.1986, od 20.01. 1986 do 14.02.1997 jako operator kserografu-wyświetlacz rysunków i od 21.05.1997 do 30.09.1997 jako gratowacz operator urządzeń obróbki tworzyw (k.10,11a.e.).

Organ rentowy dokonał sprawdzenia okresów podlegania ubezpieczeniu społecznemu. Do uprawnień uwzględnił łącznie 22 lata,
5 miesięcy i 4 dni, w tym 20 lat, 11 miesiące i 0 dni okresów składkowych . Do okresu pracy w szczególnych warunkach nie zaliczył okresów zatrudnienia w (...) P. i Zakładzie Produkcji (...) ponieważ w przedłożonych świadectwach pracy o wykonywaniu pracy w szczególnych warunkach nie podano charakteru wykonywanych prac zgodnie z rozporządzeniem resortowym .

Do okoliczności spornych w niniejszej sprawie należy okres pracy skarżącego jako pracy w szczególnych warunkach w Zakładzie Produkcji (...) będącym następcą prawnym (...) w P. i w (...) P.. Na tę okoliczność wnioskodawczyni złożyła świadectwa pracy z wpisanymi pracami w szczególnych warunkach z dnia 22 lutego 1997 r. obejmujące okres od 17.05.1979-19.01.1986 na stanowisku oczyszczacz odlewów, 20.01.1986-14.02.1997 na stanowisku operator kserografu-wyświetlacz rysunków oraz z dnia 30 września 1997 r. obejmujące okres 21.05.1997-30.09.1997 na stanowisku gratowacz-operator urządzeń obróbki tworzyw.

W celu wyjaśnienia spornych okoliczności Sąd dopuścił dowody
z dokumentów w postaci akt rentowych i dołączonych do akt sprawy akt osobowych ubezpieczonej oraz świadków. Ustalając stan faktyczny Sąd Okręgowy oparł się również na zeznaniach świadków: B. W. i I. S. i Z. R. oraz zeznań wnioskodawczyni.

W (...) P. i (...) w P. B. K. pracowała w latach 1974-1997. Po ukończeniu szkoły przyzakładowej w 1977 powierzono jej obowiązki tokarza a następnie od 17 maja 1979 roku oczyszczacza odlewów na tym stanowisku zajmowała się czyszczeniem za pomocą pilnika odlewów do tarcz silnika. Następnie od 20 stycznia 1986 roku skarżąca została przeniesiona na stanowisko archiwistki w ramach którego zajmowała się obsługą urządzeń powielających kserografu i diazokopiarki służącej do wykonywania światłodruków. Oba urządzenia działały na bazie trii, wymagały wykonania roztworu ze szkodliwych dla zdrowia 3 składników i wody, które wlewała do nich i dodatkowo roztwór amoniaku do diazokopiarki. Środki te były szkodliwe dla zdrowia a ponadto obsługa diazokopiarki wymagała pracy w ciemni. Wnioskodawczyni na obu urządzeniach wykonywała dziennie kilkadziesiąt odbitek rynków technicznych i dokumentacji dla wszystkich wydziałów w zakładzie. Podnieść należy, że praca w ciemni była konieczna z uwagi na proces utrwalenia wykonanych odbitek światłoczułych. Praca ta była szkodliwa dla zdrowia bowiem amoniak szczypał w oczy, swędziały ją ręce, bolała głowa, wdychała szkodliwe substancje i dodatkowo miała obowiązek czyścić oba aparaty denaturatem, którego opary wdychała. Na tym stanowisku pracowała do 14 lutego 1997 roku. Następnie została zatrudniona przez następcę prawnego Zakład Produkcji (...) od 21.05.1997 do 30.09.1997 na stanowisku gratowacz wyprasek i wówczas zajmowała się oczyszczaniem mechanicznie za pomocą pilnika odlewów z tworzyw sztucznych do elekrtropompek . Pracowała w odzieży ochronnej rękawicach i okularach. Wnioskodawczyni otrzymywała dodatek za pracę w szczególnych warunkach (zeznania wnioskodawczyni k.38-39 i 75-76 a.s., świadectwa pracy, akta osobowe wnioskodawczyni a w szczególności: umowy o pracę., angaże., kartoteka ewidencyjna a.o., rozwiązanie umowy o pracę).

Sąd obdarzył wiarą wszelkie powołane wyżej dowody z dokumentów a ponadto zeznania świadków B. W., I. S. i Z. R., którzy zgodnie zeznali, że skarżąca wykonywała pracę w szczególnych warunkach, bowiem pracowali bezpośrednio z wnioskodawczynią na poszczególnych stanowiskach pracy.

Sąd obdarzył zeznania świadków wiarygodnością, ponieważ wzajemnie uzupełniają i znajdują potwierdzenie w zebranym materiale dowodowym w sprawie.

Odwołanie wnioskodawczyni jest zasadne.

Zgodnie z artykułem 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2009 roku, Nr 153, poz.1227) ubezpieczonym urodzonym przed dniem 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura, jeżeli spełnili łącznie następujące warunki:

1.  osiągnęli wiek emerytalny wynoszący, co najmniej 60 lat dla kobiet
i co najmniej 65 lat dla mężczyzn,

2.  mają okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn.

Według art . 32.ust. 1 ubezpieczonym urodzonym przed dniem
1 stycznia 1949 roku, będącym pracownikami, o których mowa w ust.
2 zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1.

Ustęp 2 cytowanego artykułu stanowi, że za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz
o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia. Ustęp 4 stanowi natomiast, że wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie, których osobom wymienionym w ust. 2 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych.

Zgodnie z § 2 ust.1 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych
w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz.43 ze zm.) okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca
w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Według § 3 cytowanego rozporządzenia okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury, zwany dalej „wymaganym okresem zatrudnienia", uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczanymi do okresów zatrudnienia. Natomiast § 4 ust. 1 rozporządzenia stanowi, że pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1.  osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2.  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym, co najmniej 15 lat pracy
w szczególnych warunkach.

Jednocześnie przepis art. 1 § 2 rozporządzenia stanowi, że właściwi ministrowie, kierownicy urzędów centralnych oraz centralne związki spółdzielcze w porozumieniu z Ministrem Pracy, Płac i Spraw Socjalnych ustalają w podległych i nadzorowanych zakładach pracy stanowiska pracy, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazach A i B.

Dokonując oceny, czy wykonywaną przez B. K. w spornych okresach należy zakwalifikować jako pracę w szczególnych warunkach zasadnym jest stwierdzić, że wnioskodawczyni wykonywała pracę w szczególnych warunkach.

W przeciwieństwie do postępowania przed organem rentowym, Sąd nie jest związany środkami dowodowymi określonymi dla dowodzenia przed organami rentowymi. Zasadniczym celem tego postępowania jest, bowiem rozstrzygnięcie sprawy po dostatecznym, wszechstronnym wyjaśnieniu jej okoliczności spornych. Ułatwia to art. 473 kpc, który stanowi, iż w postępowaniu przed sądem w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych nie stosuje się przepisów ograniczających dopuszczalność dowodu ze świadków i przesłuchania stron. Powyższe oznacza, że każdy fakt może być dowodzony wszelkimi środkami, które Sąd uzna za pożądane a ich dopuszczenie za celowe. Z kolei ustalenie przez Sąd w toku postępowania odwoławczego, że dana praca była wykonywana w szczególnych warunkach jest wystarczającą podstawą do uznania wykonywanej pracy za pracę tego rodzaju.

Sąd ustalając stan faktyczny oparł się przede wszystkim na dokumentach znajdujących się w aktach osobowych, a także rentowych i emerytalnych skarżącej, co pozwoliło na ustalenie charakteru jej zatrudnienia. Jak bowiem wspomniano wyżej w postępowaniu sądowym nie obowiązują ograniczenia, co do środków dowodowych określone w § 20 cytowanego rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 lipca 1997 roku II UKN 186/97, OSNP z 1998 roku, Nr 11, poz. 342, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 września 1984 roku III UZP 48/84, LEX Nr 14630, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 marca 1984 roku III UZP 6/84, LEX 14625).

Analiza zebranych w toku sprawy dokumentów daje podstawy do uznania, że w ramach zatrudnienia , przez cały sporny okres od 17.05.1979-19.01.1986 skarżąca wykonywała czynności związane z oczyszczaniem odlewów, od 20.01.1986-14.02.1097 czynności operatora kserografu przy utrwalaniu w trii, od 21.05.1997-30.09.1997 operatora urządzeń mechanicznej obróbki tworzyw sztucznych. Zaliczone okresy wynoszą w sumie ponad 18 lat.

Czynności wykonywane przez skarżącą wymienione są: w Wykazie A, dziale dziale III „W hutnictwie i przemyśle metalowym” poz. 23, pkt 2 –oczyszczacz odlewów, dziale IV „W chemii”, poz.17 pkt.15- operator urządzeń mechanicznej obróbki tworzyw sztucznych oraz dziale XI „W przemyśle poligraficznym”, poz. 12 operator kserografu przy utrwalaniu trii.

Wobec powyższych ustaleń podnieść należy, że B. K. legitymuje się 15-letnim okresem pracy w szczególnych warunkach. Ponadto jak wynika z wniosku o emeryturę nie przystąpiła do Otwartego Funduszu Emerytalnego i legitymuje się 20-letnim stażem pracy spełnia więc łącznie warunki do uzyskania prawa do emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach.

Z tych względów na mocy powołanych przepisów i art. 477 ¹⁴ § 2 kpc Sąd orzekł jak w sentencji wyroku. Orzeczenie o kosztach sądowych uzasadnia art. 98 kpc w związku z par. 12 pkt.2 rozporządzenia M.S. z dnia 28.09. 2002r.w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez skarb państwa nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U.z 2003r.,Nr. 97, poz. 887 ze zm.).