Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 1 lipca 2014 roku

Sąd Okręgowy w Tarnowie – Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Kazimierz Kostrzewa

Protokolant: protokolant sądowy Marta Bartusiak

po rozpoznaniu w dniu 1 lipca 2014 roku w Tarnowie na rozprawie

sprawy z odwołania S. B.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 26 marca 2013 roku nr (...)

w sprawie S. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje odwołującemu S. B. rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy od dnia 01 lutego 2013 roku na okres 3 lat.

Sygn. akt IVU 761/13

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 1 lipca 2014 r.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. decyzją z dnia 26.03.2013 r. odmówił S. B. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, ponieważ orzeczeniem komisji lekarskiej ZUS z dnia 21.03.2013 r. został uznany za zdolnego do pracy.

S. B. w odwołaniu od tej decyzji domagał się jej zmiany i przyznania prawa do renty. Odwołujący się uzasadnił swoje żądanie pogarszającym się stanem zdrowia, który uniemożliwia wykonywanie mu pracy. Zaskarżona decyzja nie odzwierciedla jego stanu zdrowia, a padaczka i ociężałość umysłowa czynią go częściowo niezdolnym do pracy.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie z przyczyn podanych w uzasadnieniu.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

S. B. urodzony w dniu (...) r., w okresie od 01.12.2010 r. do 31.01.2013 r. pobierał rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy.

/okoliczności bezsporne/

Odwołujący ma wykształcenie zawodowe o specjalności stolarz meblowy, pracował w wyuczonym zawodzie w okresie od 08.05.1997 r. do 15.09.1997 r., a od 08.03.2000 r. jest zatrudniony jako pakowacz układacz w zakładzie pracy chronionej. Powiatowy Zespół do Spraw Orzekania o Stopniu Niepełnosprawności w B. orzeczeniem z dnia 13.12.2013 r. zaliczył odwołującego do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności i wskazał między innymi potrzebę odpowiedniego zatrudnienia w warunkach pracy chronionej.

W dniu 10.01.2013 r. złożył wniosek o rentę.

(dowód: wniosek z dnia 10.01.2013 r. –k.183 ar czII,

orzeczenie z dnia 13.12.2013 r. –k. 73 as,

świadectwo pracy –k. 12 ar czII,

zaświadczenie z dnia 09.05.2014 r. –k. 83 as)

Celem wyjaśnienia istoty sporu tj. istnienia u S. B. niezdolności do pracy zarobkowej w rozumieniu art. 12, art. 13 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 162 poz. 1118 z późń zm.) i jej stopnia, Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego specjalisty z zakresu neurologii i psychiatrii.

Biegły sądowy neurolog na podstawie wyników badań i zebranej w aktach sprawy dokumentacji lekarskiej rozpoznał u odwołującego:

- padaczkę leczoną od dzieciństwa z rzadkimi napadami padaczkowymi,

- ociężałość umysłową na granicy upośledzenia umysłowego.

Biorąc pod uwagę rozpoznane u odwołującego schorzenie oraz stopień nasilenia biegły uznał go za zdolnego do pracy od 01.02.2013 r.

Jak wynika z uzasadnienia opinii, odwołujący od 9 roku życia leczy się z powodu padaczki. Od wielu lat leczony jednym lekiem p-padaczkowym bez konieczności zmiany leków, pobiera leki od lekarza rodzinnego, okresowo kontrolowany. Na podstawie relacji odwołującego można przypuszczać, ze występują u niego napady częściowe, brak interwencji pogotowia ratunkowego, brak hospitalizacji. W badaniu przedmiotowym nie stwierdzono objawów ogniskowego uszkodzenia centralnego systemu nerwowego ani upośledzenia sprawności ruchowej. Z powodów neurologicznych nie stwierdza się niezdolności do pracy jako pracownik fizyczny jedynie przeciwwskazana jest praca na wysokości, praca przy maszynach w ruchu oraz praca w godzinach nocnych.

/dowód : opinia sądowo-lekarska – k. 53-55 as/.

Na podstawie osobistego badania i analizy zebranej w aktach sprawy dokumentacji lekarskiej biegły psychiatra w opinii z dnia 15.10.2011 r. i jej uzupełnieniu z dnia 25.02.2012 r. rozpoznała u odwołującego:

- zaburzenia osobowości na podłożu padaczki oraz deficyt intelektu .

Z powodu rozpoznanych schorzeń oraz stopnia ich nasilenia biegły uznał odwołującego za częściowo niezdolnego do pracy okresowo na okres 3 lat od 01.02.2013 r. Nie rokuje odzyskania zdolności do pracy nawet po przekwalifikowaniu.

Jak wynika z uzasadnienia opinii, u odwołującego stwierdza się zaburzenia osobowości na podłożu padaczki oraz deficyt intelektualny. Badaniem psychologicznym stwierdzono u niego pogranicze upośledzenia umysłowego jednak poziom jego funkcjonowania w życiu codziennym jest gorszy niż wynika to z poziomu stwierdzonego deficytu, co jest prawdopodobnie skutkiem zaniedbań wychowawczych i edukacyjnych oraz stereotypów zachowań otoczenia w stosunku do odwołującego jako osoby mniej sprawnej, nie radzącej sobie, traktowanej z pobłażliwością. Nieprawidłowe cechy osobowości o typie charakteropatii padaczkowej dodatkowo niekorzystnie wpływają na zdolność do adaptacji w środowisku oraz umiejętność nawiązywania relacji z otoczeniem, a także umiejętność wywiązywania się z podjętych obowiązków, co w istotny sposób upośledza zdolność odwołującego do pracy. Odwołujący pracuje w zakładzie pracy chronionej, na stanowisku poniżej kwalifikacji zawodowych, wykonuje prostą pracę pakowacza. Odwołujący nie jest zdolny do pracy w wyuczonym zawodzie i po przekwalifikowaniu również nie rokuje odzyskania zdolności do pracy na otwartym rynku pracy. Funkcjonowanie jako pracownik w zakładzie pracy chronionej nie oznacza pełnej zdolności do pracy.

(dowód : opinia sądowo-lekarska – k.59-60 as,

uzupełniająca opinia sądowo-lekarska –k. 87 as)

Sąd ustalając stan faktyczny niniejszej sprawy podzielił wnioski opinii biegłego sądowego z zakresu neurologii oraz biegłego z zakresu psychiatrii, gdyż zostały one w sposób przekonujący uzasadnione, a poza tym w rzeczowy sposób odnosiły się do okoliczności niezbędnych dla ustalenia stanu zdrowia odwołującego się, a w konsekwencji jego zdolności do pracy. Przedmiotowe opinie sporządzone zostały przez biegłych sądowych posiadających odpowiednią wiedzę, kwalifikacje oraz doświadczenie zawodowe. Opinie te są rzetelne, przekonujące i w pełni pozwalają ustalić stan zdrowia odwołującego. Specjaliści wydali opinie po zapoznaniu się z dokumentacją oraz po osobistym badaniu odwołującego, a zatem posiadali kompleksowe informacje niezbędne do sformułowania wniosków. W szczególności Sąd oparł się na opinii biegłego psychiatry i jej uzupełnieniu i ustalił, że odwołujący jest nadal częściowo niezdolny do pracy od 01.02.2013 r. na okres 3 lat. Opinia jest spójna i udziela odpowiedzi na istotne dla rozstrzygnięcia sprawy pytania.

Organ rentowy kwestionował opinię biegłego psychiatry i wnosił o uzupełnienie postępowania dowodowego poprzez dopuszczenie dowodu z opinii biegłego medycyny pracy. Sąd oddalił ten wniosek dowodowy uznając, że zmierza on jedynie do przewłoki postępowania, dopuścił natomiast dowód z opinii uzupełniającej biegłego psychiatry celem ustosunkowania się do zastrzeżeń. Organ rentowy wniósł zastrzeżenia także do opinii uzupełniającej podnosząc, że odwołujący w wyuczonym zawodzie nigdy nie pracował, a biegła winna ustosunkować się do kwalifikacji rzeczywistych a nie formalnych. Sąd uznał, że zarzut organu rentowego pozbawiony jest merytorycznego znaczenia skoro organ rentowy przyznał w okresie od 01.12.2010 r. do 31.01.2013 r. rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy, a w tym okresie odwołujący pozostawał w zatrudnieniu w zakładzie pracy chronionej , gdzie pracuje nieprzerwanie od 2000 r., a po drugie bezpodstawne skoro jak wynika ze świadectwa pracy z dnia 22.09.1997 r. odwołujący pracował jako stolarz meblowy czyli w wyuczonym zawodzie.

Opinie biegłych w ocenie Sądu spełniają ponadto wymogi przewidziane dla tego rodzaju środków dowodowych w art. 278 kpc i art. 285 kpc, a także w Rozporządzeniu Ministra Polityki Społecznej z dnia 14.12.2004 r. w sprawie orzekania o niezdolności do pracy w związku z art. 12-14 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie S. B. od zaskarżonej decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. z dnia 26.03.2013 r. w świetle ustalonego stanu faktycznego i obowiązujących przepisów prawa zasługuje na uwzględnienie.

W myśl art. 57 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U., Nr 162., poz 1118, z późn. zm. ) renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie warunki:

- jest niezdolny do pracy,

- ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,

- niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2, pkt 3 lit. b), pkt 4,6,7,9, ust. 2 pkt 1, 3-8 i 9 lit. a), pkt. 10 lit. a), pkt. 11-12, 13, lit. a), pkt. 14 lit. a) i pkt 15-17 oraz art. 7 pkt 1-4, lit. a), pkt 6 i 12, albo nie później niż wciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Stosownie do dyspozycji art. 12 powołanej ustawy, niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy (ust.2 powołanego przepisu). W myśl dyspozycji ustępu 3 powołanego artykułu, częściowo niezdolną jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z dotychczasowym poziomem kwalifikacji.

Równocześnie zgodnie z treścią art. 13 powołanej ustawy, przy ocenie stopnia i trwałości niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwość przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia, jak też możność wykonywania dotychczasowej pracy, względnie możność przekwalifikowania zawodowego. Dalej w myśl ustępu 3 cytowanego artykułu, trwałą niezdolność do pracy orzeka się, jeżeli według wiedzy medycznej nie ma rokowań odzyskania zdolności do pracy, zaś gdy rokowania takie istnieją, orzeka się okresową niezdolność do pracy.

Przedmiotem postępowania było ustalenie, czy ubezpieczony ze względu na stan zdrowia jest niezdolny do pracy, czy też jest zdolny do pracy, jak to wynika z decyzji ZUS wydanej w oparciu o orzeczenie komisji lekarskiej.

Sąd w oparciu o opinię biegłego lekarza psychiatry sporządzoną na podstawie wyników badań i dokumentacji medycznej stwierdził u ubezpieczonego istnienie przesłanek uzasadniających przyjęcie, iż S. B. z uwagi na - zaburzenia osobowości na podłożu padaczki oraz deficyt intelektu spełnia warunek w postaci częściowej niezdolności do pracy okresowo na okres 3 lat od 01.02.2013 r. Nie rokuje odzyskania zdolności do pracy nawet po przekwalifikowaniu.

Jak wynika z uzasadnienia opinii, u odwołującego stwierdza się zaburzenia osobowości na podłożu padaczki oraz deficyt intelektualny. Badaniem psychologicznym stwierdzono u niego pogranicze upośledzenia umysłowego jednak poziom jego funkcjonowania w życiu codziennym jest gorszy niż wynika to z poziomu stwierdzonego deficytu, co jest prawdopodobnie skutkiem zaniedbań wychowawczych i edukacyjnych oraz stereotypów zachowań otoczenia w stosunku do odwołującego jako osoby mniej sprawnej, nie radzącej sobie, traktowanej z pobłażliwością. Nieprawidłowe cechy osobowości o typie charakteropatii padaczkowej dodatkowo niekorzystnie wpływają na zdolność do adaptacji w środowisku oraz umiejętność nawiązywania relacji z otoczeniem, a także umiejętność wywiązywania się z podjętych obowiązków, co w istotny sposób upośledza zdolność odwołującego do pracy. Odwołujący pracuje w zakładzie pracy chronionej, na stanowisku poniżej kwalifikacji zawodowych, wykonuje prostą pracę pakowacza. Odwołujący nie jest zdolny do pracy w wyuczonym zawodzie i po przekwalifikowaniu również nie rokuje odzyskania zdolności do pracy na otwartym rynku pracy. Funkcjonowanie jako pracownik w zakładzie pracy chronionej nie oznacza pełnej zdolności do pracy.

Organ rentowy podnosił w toku postępowania, iż odwołujący w wyuczonym zawodzie nigdy nie pracował, a w takim przypadku należy stwierdzić czy odwołujący jest zdolny do pracy zgodnej z rzeczywistymi kwalifikacjami. To twierdzenie pozostaje w sprzeczności z treścią świadectwa pracy z dnia 22.09.1997 r., z którego wynika, że odwołujący pracował jako stolarz meblowy czyli w wyuczonym zawodzie. Po drugie odwołujący od 2000 roku pozostaje w zatrudnieniu w zakładzie pracy chronionej jako pakowacz i nie stanowiło to poprzednio przeszkody w przyznaniu mu prawa do renty w okresie od 01.12.2010 r. do 31.01.2013 r. W wyuczonym zawodzie stolarza meblowego nie pracuje od lat. Zgodnie ze stanowiskiem wyrażonym przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 07.10.2003 r. II UK 79/03 (OSNP 2004/13/234) wykonywanie pracy na stanowisku specjalnie dostosowanym do możliwości pracownika nie może być traktowane jako uzyskanie nowych kwalifikacji i nie oznacza odzyskania zdolności do pracy.

Pozostałych warunków z art. 57 ust. 1 ustawy organ rentowy nie kwestionował.

W niniejszym przypadku odwołujący spełnia przesłanki z art. 12, 13 i 57 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 162, poz. 1118 z późn. zm.) oraz art. 477 ¹⁴ §2 kpc należało orzec jak sentencji wyroku i zmienić zaskarżoną decyzję z dnia 26 marca 2013 r. przyznając S. B. rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy od dnia 01.02.2013 r. na okres 3 lat.