Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 listopada 2015 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący : Sędzia SO Dorota Krawczyk

Protokolant : sek. C. J.

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10 listopada 2015 roku

sprawy z powództwa T. D.

przeciwko (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w B.

o uchylenie uchwał

1. uchyla uchwałę nr 1/2015 Walnego Zgromadzenia Członków (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w B. odbytego w częściach w dniach: 20, 21, 22, 23 oraz 27, 28, 29 i 30 kwietnia 2015 roku w sprawie odwołania Pana T. D. od Uchwały Rady Nadzorczej (...) z 27 listopada 2014 roku oraz Uchwałę nr 56/2014 Rady Nadzorczej (...) Spółdzielni Mieszkaniowej z 27 listopada 2014 roku w sprawie wykreślenia z (...) Spółdzielni Mieszkaniowej członka Pana T. D.;

2. zasądza od pozwanej (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w B.

na rzecz powoda T. D. kwotę 258,94zł (dwieście pięćdziesiąt osiem złotych 94/100) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Na oryginale właściwy podpis

Za zgodność świadczy

Stażysta

K. P.

Sygn. akt I C 702/15

UZASADNIENIE

Powód T. D. wniósł o stwierdzenie nieważności a na rozprawie w dniu 15 września 2015 roku sprecyzował, że wnosi o uchylenie uchwały nr 1/2015 Walnego Zgromadzenia Członków (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w B. odbytego w częściach w dniach: 20, 21, 22, 23 oraz 27, 28, 29 i 30 kwietnia 2015 roku w sprawie odwołania T. D. od Uchwały Rady Nadzorczej (...) z 27 listopada 2014 roku oraz Uchwały nr 56/2014 Rady Nadzorczej (...) Spółdzielni Mieszkaniowej z 27 listopada 2014 roku w sprawie wykreślenia z (...) Spółdzielni Mieszkaniowej członka T. D. i zasądzenie na rzecz powoda kosztów procesu.

W uzasadnieniu podał, że nie mógł się wypowiedzieć na każdej części Walnego Zgromadzenia Członków (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w B., żeby zapoznać członków z jego racjami, nieodczytaniem pism powoda a tym samym brakiem zaznajomienia członków ze stanem faktycznym. Podnosił również, że Spółdzielnia żąda zawyżonych opłat a wpłacone zaliczki nie są prawidłowo rozliczane.

W piśmie (k.196) złożonym na rozprawie w dniu 15 września 2015 roku powód podniósł, iż pozbawienie członkostwa powinno nastąpić dopiero, gdy inne środki zawiodą a w przypadku powoda jest skuteczna egzekucja.

W odpowiedzi na pozew (k.25-32) pozwana (...) Spółdzielnia Mieszkaniowa w B. wnosiła o oddalenie powództwa oraz zasądzenia kosztów procesu według norm przepisanych. Motywując swe stanowisko wskazała, że rozpatrując odwołanie powoda pozwana nie dopuściła się uchybień formalnych a ponadto uchwała Walnego Zgromadzenia jest zasadna merytorycznie, ponieważ powód w dniu powzięcia uchwały przez Radę Nadzorczą jak i w dniu rozpoznania odwołania od tej uchwały przez Walne Zgromadzenie był dłużnikiem Spółdzielni za kilkanaście okresów płatności.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód jest członkiem (...) Spółdzielni Mieszkaniowej z siedzibą w B..

(okoliczność niesporna)

Wyrokiem z dnia 13 czerwca 2012 roku Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. w sprawie sygn. akt I C 1716/11 ustalił, że T. D. jest członkiem (...) Spółdzielni Mieszkaniowej z siedzibą w B..

(dowód: wyrok SO z uzasadnieniem k. 75-77, wyrok SA k. 96 akt sprawy Sądu Okręgowego w Piotrkowie Tryb. sygn. akt I C 1716/14)

Od kilku lat powód pozostaje w sporze ze spółdzielnią żądając wyjaśnień co do zasadności obciążania jego lokalu opłatami.

(okoliczność niesporna)

Powód na bieżąco reguluje część należnych na rzecz pozwanej Spółdzielni opłat według własnych wyliczeń. Pozwana Spółdzielnia na drodze postępowania sądowego a następnie w drodze egzekucji komorniczej dochodzi należnych od powoda na rzecz Spółdzielni opłat.

Wyrokiem z dnia 31.12.2013 roku w sprawie sygn. akt I C 184/12 Sąd Rejonowy w Bełchatowie zasądził od małżonków T. D. i U. D. na rzecz (...) Spółdzielni Mieszkaniowej kwotę 4509,38zł z ustawowymi odsetkami od dnia 20.12.2011 roku do dnia zapłaty wraz z kwotą 1657,59zł tytułem zwrotu kosztów procesu z powodu zadłużenia z tytułu posiadania własnościowego prawa do lokalu nr (...) na osiedlu (...) w B., które to zadłużenie powstało w wyniku nie dokonywania opłat w pełnych wysokościach od 1 stycznia 2007 roku , oraz kwotę 688,41zł z ustawowymi odsetkami od dnia 20.12.2011 roku do dnia zapłaty wraz z kwotą 1167,00zł tytułem zwrotu kosztów procesu z powodu zadłużenia z tytułu użytkowania garażu nr (...) na prawach spółdzielczego własnościowego prawa do garażu, które to zadłużenie powstało od 1 stycznia 2007 roku.

(dowód: wyrok SR z uzasadnieniem, opinia, wyrok SO k. 170-187, wyrok SR z uzasadnieniem k. 270-277, wyrok SO z uzasadnieniem k. 333-345 akt sprawy Sądu Rejonowego w Bełchatowie sygn. akt I C 184/12)

W dniu 26.11.2014 roku Zarząd (...) złożył wniosek do Rady Nadzorczej o wykreślenie z członkostwa członka T. D.. W uzasadnieniu wniosku Zarząd (...) wskazał, że powód pozostaje w zwłoce z uiszczaniem należności na rzecz Spółdzielni za okres dłuższy niż 6 miesięcy – łącznie na dzień 26 listopada 2014 roku w kwocie 11.656,00zł

W dniu 27 listopada 2014 roku, na wniosek Zarządu (...) Rada Nadzorcza (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w B. podjęła uchwałę numer (...) o wykreśleniu z (...) Spółdzielni Mieszkaniowej członka Pana T. D., na które to posiedzenie został zaproszony powód.

W uzasadnieniu uchwały wskazano, że przyczyną wykreślenia jest niewywiązywanie się przez T. D. z obowiązków statutowych przez nieuiszczanie opłat należnych spółdzielni, czym narusza on podstawowe obowiązki spółdzielcy.

(dowód: wniosek k. 43, zawiadomienie k. 42, wyjaśnienie powoda k. 51-52, protokół z posiedzenia Rady Nadzorczej k. 44-50, uchwała Rady Nadzorczej k. 40-41)

Pismem doręczonym powodowi dnia 12.12.2014 roku pozwana zawiadomiła powoda o wykreśleniu go z rejestru członków Spółdzielni i doręczyła jednocześnie sporną uchwałą.

(dowód: pismo k. 39, dowód doręczenia k. 38)

Powód w dniu 12 stycznia 2015 roku złożył w siedzibie Spółdzielni odwołanie od w/w uchwały Rady Nadzorczej do Walnego Zgromadzenia Członków (...).

(dowód: odwołanie k. 53-54, korespondencja k. 55-59)

Pismem wysłanym dnia 02.04.2015 roku (...) poinformowała powoda T. D., że jego odwołanie będzie rozpoznane na Walnym Zgromadzeniu, które odbędzie się w częściach w dniach 20, 21, 22, 23 oraz 27, 28, 29, 30 kwietnia 2015 roku.

(dowód: zawiadomienie k. 60)

Uchwałą nr 1/2015 Walnego Zgromadzenia Członków (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w B. odbytego w częściach w dniach: 20, 21, 22, 23 oraz 27, 28, 29 i 30 kwietnia 2015 roku w sprawie odwołania Pana T. D. od Uchwały Rady Nadzorczej (...) z 27 listopada 2014 roku Walne Zgromadzenie Członków (...) utrzymano w mocy Uchwałę nr 56/2014 Rady Nadzorczej (...) Spółdzielni Mieszkaniowej z 27 listopada 2014 roku w sprawie wykreślenia z (...) Spółdzielni Mieszkaniowej członka Pana T. D., oddalając tym samym odwołanie powoda od tej uchwały.

(dowód: uchwała Walnego Zgromadzenia z uzasadnieniem k. 73-74, k.85-86, 98-99, k.113-114, 126-127, k. 141-142, 154-155, 168-169, protokół Komisji mandatowo-skrutacyjnej k. 71-72, k. 87, k. 100, k. 115, 128, 140, 156, 167, protokół Walnego Zgromadzenia k. 61- 70, 75-84, 88-97, 101-112, 116-125, 129-139, 143-153, 157-166)

Pismem doręczonym powodowi w dniu 15.05.2015 roku pozwana poinformowała powoda o treści uchwały Walnego Zgromadzenia doręczając mu jednocześnie uchwałę z uzasadnieniem.

(dowód: pismo z potwierdzeniem odbioru k. 188-190)

Na dzień 30.04.2015 roku powód z małżonką miał zaległości wobec pozwanej w kwocie 4611,18zł a na dzień 01.08.2015 roku egzekwowana była przez komornika na podstawie w/w wyroku SR z dnia 31.12.2013 roku kwota 2154,40 zł. Postanowieniem z dnia 04.11.2015 roku w sprawie KM 534/14 Komornik Sadowy M. S. (1) umorzyła postępowanie i pozostawiła tytuł wykonawczy w aktach sprawy z uwagi na wyegzekwowanie wszystkich należności objętych wyrokiem SR w Bełchatowie z dnia 31.12.2013 w sprawie sygn..akt I C 184/12. Postanowieniem z dnia 04.11.2015 roku w sprawie KM 988/14 Komornik Sądowy w sprawie M. S. (1) umorzyła postępowanie i pozostawiła tytuł wykonawczy w aktach sprawy z uwagi na wyegzekwowanie wszystkich należności objętych wyrokiem SR w Bełchatowie z dnia 27.06.2014 roku sygn. akt I C 553/14.

Na dzień 31.10.2015 roku powód ma zaległości wobec pozwanej Spółdzielni w łącznej . kwocie 1354,93 zł

(dowód: postanowienia i informacja o stanie zaległości k. 199, k. 214-216, zaświadczenie k. 217)

Stosownie do § 45 ust. 1 statutu (...) Spółdzielni Mieszkaniowej wykluczenie członka ze Spółdzielni może nastąpić w wypadku, gdy z jego winy umyślnej, lub z powodu rażącego niedbalstwa dalsze pozostawanie w Spółdzielni nie da się pogodzić z postanowieniami statutu, lub dobrymi obyczajami.

Ustęp 2 stanowi, że wykluczenie może nastąpić, gdy członek:

1)  świadomie szkodzi spółdzielni lub działa wbrew jej interesom;

2)  narusza zasady Regulaminu porządku domowego;

3)  uporczywie narusza postanowienia statutu, regulaminów i innych uchwał organów spółdzielni;

4)  uporczywie uchyla się od wykonywania istotnych zobowiązań wobec spółdzielni;

5)  świadomie wprowadza spółdzielnię w błąd w celu nabycia określonych uprawnień.

Zgodnie z § 46 ustęp 1 statutu (...) Spółdzielni Mieszkaniowej członek spółdzielni nie wykonujący obowiązków statutowych z przyczyn przez niego niezawinionych może być pozbawiony członkostwa przez wykreślenie z rejestru członków spółdzielni.

W myśl § 47 ust. 1 statutu (...) Spółdzielni Mieszkaniowej wykluczenia lub wykreślenia dokonuje Rada Nadzorcza po uprzednim wysłuchaniu wyjaśnień zainteresowanego.

Stosownie do § 49 i dalszych statutu (...) Spółdzielni Mieszkaniowej członkowie spółdzielni są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w części przypadającej na ich lokale.

Zgodnie z § 69 ust. 6 statutu (...) Spółdzielni Mieszkaniowej członek spółdzielni może być obecny i brać udział w głosowaniu tylko w jednej części Walnego Zgromadzenia.

(dowód: statut – koperta k. 191)

Powód T. D. nie zgadza się ze sposobem naliczania mu opłat na rzecz Spółdzielni. Powód płaci na rzecz Spółdzielni tyle ile uważa za słuszne wg własnych wyliczeń. Powód spłaca zadłużenie za pośrednictwem komornika zasądzone wyrokami Sądu, ale mimo prawomocnych wyroków nie zgadza się z wyliczeniami biegłych. Toczy się kolejna sprawa o zapłatę zaległości wobec Spółdzielni.

(dowód: zeznania powoda e – protokół adnotacje k. 222 odwrót-223, minuty protokół k. 200 odwrót)

Przyczyną podjęcia uchwały przez Radę Nadzorczą o wykreśleniu powoda z członkostwa pozwanej Spółdzielni było zadłużenie powoda wobec Spółdzielni na kwotę ponad 11.000zł. Kwota ta obejmowała zadłużenie zasądzone wyrokiem, ściągane przez komornika oraz bieżące zaległości. Powód przed podjęciem uchwały przez Radę Nadzorczą był wysłuchany i mówił, że to księgowa, Sąd, biegli nie potrafią właściwie wyliczyć tych należności. Z inicjatywy powoda toczy się sprawa karna przeciwko Zarządowi Spółdzielni. Na poszczególnych częściach Walnego Zgromadzenia E. M. udzielała członkom informacji na temat odwołania powoda.

(dowód: zeznania pozwanego e-protokół adnotacje k. 223 minuty 01;59;43-02;12;52, protokół k. 200 odwrót -202)

Powód został wyproszony z I części obrad Walnego Zgromadzenia, na którym podejmowano decyzję w sprawie jego odwołania od decyzji Rady Nadzorczej przez pracownika Spółdzielni (...), na kolejne go nie wpuszczono.

(dowód: zeznania powoda e - protokół adnotacje k. 222 odwrót-223, minuty protokół k. 200 odwrót)

Na VIII części Walnego Zgromadzenia powoda nie było. Odwołanie powoda przedstawił Prezes. Było podane uzasadnienie do wykreślenia – zadłużenie.

Na V części Walnego Zgromadzenia nie były odczytane pisma powoda, przedstawiono, że ma zadłużenie, sprawy sądowe ze Spółdzielnią, które przegrał.

Na VI części Walnego Zgromadzenia powoda nie było. Przewodniczący przedstawił odwołanie powoda i przyczyny wykreślenia powoda z członkostwa Spółdzielni. Powód był przed wejściem na salę gdzie odbywało się zebranie Walnego Zgromadzenia.

Na II część Walnego Zgromadzenia powód nie został wpuszczony.

(dowód: zeznania świadka T. P. e-protokół k. 219 odwrót, minuty 00;09;57-00;14;51, zeznania świadka K. K. e-protokół k. 219 odwrót-220, minuty 00;16;25-00;25;31, zeznania świadka M. U. e-protokół k. 220, minuty 00;26;28-00-38-19)

Na VII części Walnego Zgromadzenia gdzie powód mógł głosować wypowiadał się przed Walnym Zgromadzeniem, przedstawiał swoje racje, czytał. Powód wytrącił Prezesowi mikrofon trzymany przed powodem, potem trzymał mikrofon ochroniarz.

(dowód: zeznania świadka E. B. e-protokół k. 220 odwrót, minuty 00;38;50-00;47;01, zeznania świadka M. S. (2) e-protokół k. 220 odwrót, minuty 00;50;45, zeznania świadka J. M. e-protokół k. 222 minuty 01;20;55-01;50;26))

Powód został wyproszony z obrad Walnego Zgromadzenia na polecenie dwóch pań, które sprawdzały zaproszenia w 2014 roku.

(dowód: zeznania świadka Z. C. e-protokół k. 220 odwrót-221, minuty 00;47;37-00;50;06)

Powód przyszedł na pierwszą część Walnego Zgromadzenia. W czasie obrad go nie było.

(dowód: zeznania świadka H. M. e-protokół k. 221 minuty 01;03;33-01;19;55)

Sąd Okręgowy dokonał następującej oceny materiału dowodowego:

Sąd nie dał wiary zeznaniom E. M., Z. K. co do twierdzeń, że powód mógł uczestniczyć we wszystkich częściach Walnego Zgromadzenia i nie był wypraszany, bowiem są gołosłowne, nie zostały poparte żadnymi wiarygodnymi dowodami, są sprzeczne z zeznaniami powoda i świadków. Z zeznań samego powoda wynika, że powód został wyproszony z pierwszej części Walnego Zgromadzenia. Z zeznań świadków T. P., K. K., M. U., którzy uczestniczyli w Walnym Zgromadzeniu wynika, że powód na drugą część nie został wpuszczony, na V,VIII, VI części powoda nie było. Na VI części powód był przed wejściem na salę gdzie odbywało się zebranie Walnego Zgromadzenia, a są to osoby obce dla stron, nie zainteresowane wynikiem sprawy, dlatego Sąd dał im wiarę. Świadek E. B. co prawda zeznaje, że w dniu 20.04.2015 roku nie było „żadnego zajścia żeby ktoś był wypraszany”, nie widział Pana D., ale dalej zeznaje „Być może był, ale ja go nie znałem osobiście”, a poznał powoda w dniu kiedy miało miejsce zajście z mikrofonem wytrąconym Prezesowi przez powoda. Powód nie był wyproszony przez pracowników ochrony tylko przez pracowników Spółdzielni.

Z zeznań świadka Z. C. wynika, że powód został wyproszony z obrad Walnego Zgromadzenia na polecenie dwóch pań, które sprawdzały zaproszenia, ale było to w 2014 roku. Co prawda świadek zeznaje o sytuacji w roku 2014, ale praktyka była taka sama w roku 2015. Jest to zbieżne z zeznaniami powoda i świadka K. K..

Z zeznań świadka H. M. wynika, że powód na pierwszej części obrad stał w drzwiach, a więc przyszedł na I część Walnego Zgromadzenia. Dalej zeznaje, że podczas obrad powoda nie było, a więc dlaczego? Przecież nie przyszedł po to żeby postać sobie pod drzwiami. Zeznania powoda są logiczne, gdy twierdzi że został wyproszony.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie.

Jak stanowi art. 5 § 1 pkt 5 ustawy z dnia 16 września 1982 roku Prawo Spółdzielcze (tekst jedn. Dz.U. 2013 poz. 1443) zasady i tryb przyjmowania członków, wypowiadania członkostwa, wykreślania i wykluczania członków w Spółdzielni określa statut.

W myśl art. 24 § 2 Prawa Spółdzielczego wykluczenie członka ze spółdzielni może nastąpić w wypadku, gdy z jego winy umyślnej lub z powodu rażącego niedbalstwa dalsze pozostawanie w spółdzielni nie da się pogodzić z postanowieniami statutu spółdzielni lub dobrymi obyczajami. Statut określa przyczyny wykluczenia.

Z paragrafu 3 tego przepisu wynika, że członek niewykonujący obowiązków statutowych z przyczyn przez niego niezawinionych może być wykreślony z rejestru członków spółdzielni. Statut określa przyczyny wykreślenia.

Oznacza to, że przepisy statutu spółdzielni nie mogą naruszać zasad określonych w ustawie, mogą za to je doprecyzowywać, uszczegóławiać i uzupełniać.

Wykluczenia albo wykreślenia może dokonać, stosownie do postanowień statutu, rada nadzorcza albo walne zgromadzenie spółdzielni. Organ, do którego kompetencji należy podejmowanie uchwał w sprawie wykluczenia albo wykreślenia, ma obowiązek wysłuchać wyjaśnień zainteresowanego członka spółdzielni (art. 24 § 4 w/w ustawy). Organ, który podjął uchwałę w sprawie wykreślenia albo wykluczenia, ma obowiązek zawiadomić członka na piśmie wraz z uzasadnieniem o wykreśleniu albo wykluczeniu ze spółdzielni w terminie dwóch tygodni od dnia podjęcia uchwały. Uzasadnienie powinno w szczególności przedstawiać motywy, którymi kierował się organ spółdzielni uznając, że zachowanie członka wyczerpuje przesłanki wykluczenia albo wykreślenia określone w statucie. Zawiadomienie zwrócone z powodu niezgłoszenia przez członka zmiany podanego przez niego adresu ma moc prawną doręczenia (art. 24 § 5 ww. ustawy).

Stosownie do art. 24 § 6 Prawa spółdzielczego jeżeli organem właściwym w sprawie wykluczenia albo wykreślenia członka ze spółdzielni jest, zgodnie z postanowieniami statutu, rada nadzorcza, członek spółdzielni ma prawo:

1)odwołać się od uchwały o wykluczeniu albo wykreśleniu do walnego zgromadzenia, w terminie określonym w statucie, albo

2)zaskarżyć uchwałę rady nadzorczej do sądu w terminie sześciu tygodni od dnia doręczenia członkowi uchwały z uzasadnieniem; przepisy art. 42 stosuje się odpowiednio.

W myśl art. 24 § 8 Prawa spółdzielczego w wypadku wniesienia do walnego zgromadzenia odwołania od uchwały rady nadzorczej w sprawie wykluczenia albo wykreślenia członek spółdzielni ma prawo być obecny przy rozpatrywaniu odwołania i popierać je. Do wniesienia odwołania i jego rozpatrzenia stosuje się postanowienia statutu o postępowaniu wewnątrzspółdzielczym.

Zgodnie z art. 24 § 6 Prawa spółdzielczego jeżeli statut nie przewiduje postępowania wewnątrzspółdzielczego, termin do wniesienia odwołania, o którym mowa w § 6 pkt 1, wynosi miesiąc od dnia doręczenia zawiadomienia o wykluczeniu albo wykreśleniu wraz z uzasadnieniem. Odwołanie powinno być rozpatrzone na najbliższym walnym zgromadzeniu, nie później jednak niż w ciągu dwunastu miesięcy od dnia wniesienia odwołania. Odwołujący się członek spółdzielni powinien być zawiadomiony o terminie walnego zgromadzenia co najmniej trzy tygodnie przed tym terminem.

Kwestie natury formalnej co do wydania uchwały Rady Nadzorczej nie były przedmiotem sporu, bezspornym było, że zaskarżona uchwała została podjęta przez organ, do którego kompetencji należy podejmowanie uchwał w sprawie wykreślenia, że powód został wysłuchany przed podjęciem uchwały, że uchwała była uzasadniona.

Powód zaskarżył sporną uchwałę w terminie do Walnego Zgromadzenia i Walne Zgromadzenie w terminie rozpoznało odwołanie powoda.

Co do procedury rozpoznania tego odwołania przez Walne Zgromadzenie (...) powód miał zastrzeżenia, że nie mógł się wypowiedzieć na wszystkich częściach Walnego Zgromadzenia oraz, że w obradach Walnego Zgromadzenia „brały udział osoby trzecie” .

Z całą pewnością powód nie miał możliwości wypowiedzieć się na wszystkich częściach Walnego Zgromadzenia ponieważ z pierwszej części został wyproszony, na następne nie został wpuszczony. Natomiast na VII części Walnego Zgromadzenia gdzie powód mógł głosować powód wypowiadał się przed Walnym Zgromadzeniem, przedstawiał swoje racje, czytał.

Zdaniem Sądu w analizowanej sprawie nie została zachowana procedura wysłuchania wyjaśnień zainteresowanego członka spółdzielni zawarta w art. 24 § 4 Prawa spółdzielczego oraz procedura określona w art. 24 § 8 Prawa spółdzielczego, zgodnie z którym w wypadku wniesienia do walnego zgromadzenia odwołania od uchwały rady nadzorczej w sprawie wykluczenia albo wykreślenia członek spółdzielni ma prawo być obecny przy rozpatrywaniu odwołania i popierać je. Zgodnie z § 69 ust. 6 statutu (...) Spółdzielni Mieszkaniowej członek spółdzielni może być obecny i brać udział w głosowaniu tylko w jednej części Walnego Zgromadzenia, ale to zdaniem Sądu nie oznacza, że powód nie mógł być obecny na wszystkich pozostałych częściach, oczywiście bez prawa głosowania. Na każdej części Walnego Zgromadzenia byli inni członkowie.

Jeśli chodzi o zarzut udziału osób trzecich w Walnym Zgromadzeniu to jest on niezrozumiały dla Sądu, powód nie wykazywał, nie próbował udowodnić że osoby, które nie były członkami Spółdzielni brały udział w głosowaniu. Część pracowników Spółdzielni czy członków Rady Nadzorczej jest również członkami Spółdzielni uprawnionymi do brania udziału w Walnym Zgromadzeniu. Sama obecność pracownika Spółdzielni, który nie był członkiem, zdaniem Sądu, nie miała żadnego znaczenia dla rozpoznania odwołania powoda.

W sprawie z powództwa członka spółdzielni o uchylenie uchwały w przedmiocie wykreślenia z rejestru członków, rzeczą Sądu jest ustalenie, czy wskazane w uchwale przyczyny wykreślenia faktycznie zaistniały i czy stanowiły one wskazane w statucie przesłanki wykreślenia.

W rozstrzyganej sprawie jako przyczynę wykreślenia T. D. z rejestru członków wskazano niewykonywanie przez niego obowiązków statutowych. W zaskarżonej uchwale powołano § 46 ustęp 1 statutu (...) Spółdzielni Mieszkaniowej. Wskazując taką podstawę wykreślenia Spółdzielnia powołała się zatem na niezawinione przyczyny, bowiem takich tylko dotyczy możliwość wykreślenia z rejestru członków. Ustawa jak i statut wyraźnie bowiem rozgranicza wykluczenie od wykreślenia członka spółdzielni.

Zgodnie z art. 24 § 3 Pr. spółdz., członek niewykonujący obowiązków statutowych z przyczyn przez niego niezawinionych może być wykreślony z rejestru członków spółdzielni, zaś statut określa przyczyny wykreślenia. Wykluczenie i wykreślenie są sankcjami, których zastosowanie przez spółdzielnię prowadzi do rozwiązania stosunku członkostwa (art. 24 § 1 Pr. spółdz.). O ile jednak wykluczenie jest przejawem odpowiedzialności podmiotowej (subiektywnej), skoro jego niezbędną przesłanką jest wina umyślna albo rażące niedbalstwo (art. 24 § 2 Pr. spółdz.), o tyle wykreślenie jest niezależne od winy i stanowi przejaw odpowiedzialności przedmiotowej (obiektywnej).

W doktrynie wskazano, że instytucje wykluczenia i wykreślenia różnią się charakterem, gdyż wykluczenie spełnia funkcję represyjną, a wykreślenie z rejestru funkcję organizacyjno-porządkową. Różnica dotyczy więc przede wszystkim przyczyn pozbawienia członkostwa, natomiast tryb pozbawienia i skutki są takie same.

Pierwszą przesłanką wykreślenia członka ze spółdzielni jest niewykonywanie obowiązków statutowych z przyczyn przez niego niezawinionych. Chodzi tu jedynie o obowiązki o podstawowym znaczeniu, tj. takie, których trwałe niewykonywanie przekreśla społeczno-gospodarczy sens stosunku członkostwa w spółdzielni. Drugą przesłanką wykreślenia jest istnienie przyczyny określonej w statucie, nie każdy bowiem wypadek niezawinionego niewykonywania obowiązków członkowskich może spowodować zastosowanie sankcji.

Dopuszczalność wykreślenia członka ze spółdzielni mieszkaniowej została znacznie ograniczona po wejściu w życie ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 266 z późn. zm.; dalej: "u.o.p.l.").

Zgodnie z art. 11 ust. 8 tej ustawy, w wypadku stosunków prawnych, które nie ustają przez wypowiedzenie, a w szczególności w wypadku spółdzielczego prawa do lokalu, nie jest dopuszczalne ustanie stosunku prawnego w sposób i z przyczyn mniej korzystnych dla lokatora niż to wynika z przepisów tego artykułu. Wykreślenie członka ze spółdzielni mieszkaniowej prowadziłoby do ustania stosunku prawnego z przyczyn mniej korzystnych dla lokatora niż to wynika z przepisów art. 11 u.o.p.l. Możliwość wykreślenia ze spółdzielni mieszkaniowej może zatem odnosić się wyłącznie do takiego członka, który nie jest już lokatorem. Mogłoby to dotyczyć takiego członka, któremu przysługiwało spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, które wygasło na skutek uchwały spółdzielni podjętej na podstawie art. 11 ust. 11-13 u.s.m., jednakże w takim wypadku członkostwo wygasa ex lege (art. 11 ust. 14 u.s.m.). W praktyce wykreślenie członka, któremu przysługuje albo przysługiwało spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, jest więc de lege lata niemożliwe, mimo że co innego zdaje się wynikać z art. 11 ust. 1 u.s.m.

Powołana w uchwale przyczyna wykreślenia T. D. z rejestru członków nie została przewidziana w statucie spółdzielni. Paragraf 46 ust. 1 statutu, na który powołała się spółdzielnia wykreślając powoda z rejestru członków stanowi, że członek Spółdzielni nie wykonujący obowiązków statutowych z przyczyn przez niego niezawinionych może być pozbawiony członkostwa przez wykreślenie z rejestru członków spółdzielni. Dalsze przykładowe wyliczenie podstaw wykreślenia w ust. 2 odnosi się właśnie do przyczyn niezawinionych. Nie ma, bo i nie może być wśród nich niepłacenia należności na rzecz Spółdzielni, ani pozostawania w sporze ze spółdzielnią.

Podsumowując rozróżnienie obu przyczyn ustania członkostwa należy wskazać, że wykluczenie członka może nastąpić tylko z przyczyn przez niego zawinionych. W przepisie art. 24 Pr. Spółdz. wskazano, że chodzi o sytuację, gdy z winy członka dalsze pozostawanie w spółdzielni nie da się pogodzić z postanowieniami statutu spółdzielni lub dobrymi obyczajami. Ustawa odsyła do statutu spółdzielni, który powinien zawierać bliższe określenie przyczyn uzasadniających wykluczenie. Przyczyny te z natury rzeczy muszą wiązać się z rodzajem i przedmiotem działalności spółdzielni, gdyż to wpływa na treść obowiązków członkowskich. Najczęściej wskazuje się w tym miejscu działanie na szkodę spółdzielni i niewykonywanie podstawowych obowiązków członkowskich. Przyczyny te mogą być w różny sposób określone, lecz zawsze muszą być zawinione przez członka i tak poważne, że uniemożliwiają pogodzenie pozostania członka w spółdzielni z postanowieniami statutu lub dobrymi obyczajami.

Instytucja wykreślenia z rejestru członków spółdzielni, w przeciwieństwie do wykluczenia, nie ma charakteru pejoratywnego. Rozwiązanie to zostało wprowadzone w odpowiedzi na potrzebę funkcjonowania instrumentu pozbawienia członkostwa z przyczyn niezawinionych przez członka spółdzielni. Statuty spółdzielni z reguły wskazują tu takie przyczyny jak: zmiana miejsca zamieszkania, utrata zdolności do czynności prawnych, utrata zdolności do pracy.

Przyczyny wykluczenia i wykreślenia wskazane w statucie spółdzielni muszą więc być zgodne z wytycznymi wynikającymi z Prawa Spółdzielczego. Podjęta przez radę nadzorczą uchwała w sprawie wykluczenia albo w sprawie wykreślenia z rejestru członków spółdzielni musi mieć podstawę merytoryczną w postaci istnienia przyczyny zgodnej z przepisami ustawy. Brak takiej przyczyny lub niezgodność przyczyny z ustawowymi przesłankami wykluczenia lub wykreślenia będzie skutkowała uchyleniem takiej uchwały.

Jak z tego wynika zarzucane powodowi zachowanie winno być co najwyżej rozpatrywane jako przyczyna wykluczenia. Jednak należałoby stwierdzić, że wykluczenie powoda w oparciu o wskazane w uchwale przyczyny też byłoby niedopuszczalne.

Wykluczenie ze spółdzielni może zostać dokonane jedynie w przypadku, gdy konkretne, zawinione zachowanie członka spółdzielni powoduje, że jego dalsze pozostawanie w Spółdzielni będzie nie do pogodzenia z postanowieniami statutu lub zasadami współżycia społecznego. Taka sytuacja w odniesieniu do T. D. nie występuje. Obowiązkiem spółdzielni jest dochodzić należnych spółdzielni świadczeń na drodze sadowej. Tego rodzaju spory jakie występują między powodem a spółdzielnią winny być rozwiązywane w drodze procesu o zapłatę. I w analizowanym przypadku Spółdzielnia występuje do Sądu z powództwami o zapłatę a następnie egzekwuje w drodze egzekucji sądowej należności zasądzone wyrokami. Wykluczanie ze spółdzielni w tego rodzaju stanach faktycznych nie służy realizacji celów działalności spółdzielni.

Naturalne spory pomiędzy członkami Spółdzielni lub członkami organów spółdzielni nie mogą być rozwiązywane poprzez wykluczanie spierających się osób ze Spółdzielni na podstawie przepisów art. 24 § 2 Prawa spółdzielczego. (Patrz Wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 5 marca 2014 roku w sprawie sygn. akt I ACa 1173/13, Wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 13 listopada 2014 roku w sprawie sygn. akt I ACa 491/14, Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 6 czerwca 2006 r. I ACa 158/06 opublikowane L.).

Mając powyższe ustalenia i rozważania na uwadze na podstawie art. 42 Prawa Spółdzielczego Sąd uchylił zaskarżone uchwały jako bezpodstawne.

O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c., który stanowi, że strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu).

Powód poniósł koszty w postaci opłaty od pozwu oraz koszty dojazdu i koszty za przekaz opłaty do Sądu w łącznej wysokości 258,94 i taką kwotę Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda.

Na oryginale właściwy podpis

Za zgodność świadczy

Stażysta

K. P.