Pełny tekst orzeczenia

WYROK

UZASADNIENIE

W pozwie, który wpłynął do Sądu Okręgowego w Łodzi w dniu 5 marca 2014 roku powód J. M. wniósł o pozbawienie wykonalności w całości bankowego tytułu egzekucyjnego nr (...) wystawionego na podstawie ksiąg bankowych Banku (...) S. A. (...) Oddział w Ł. z dnia 6 marca 2006 roku, opatrzonego klauzulą wykonalności postanowieniem Sądu Rejonowego dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi z dnia 15 maja 2006 roku oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu , w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych.

Uzasadniając podstawy faktyczne powództwa, J. M. wskazał, że w dniu 30 stycznia 2014 roku został przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi poinformowany o wszczęciu przeciwko niemu egzekucji na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego wystawionego w oparciu o umowę kredytu z 29 września 2000 r. Wedle twierdzeń powoda, nigdy nie zawierał on umowy kredytu z pozwanym , a zatem egzekucja została wszczęta przeciwko osobie, która nie jest dłużnikiem (pozew k. 2-5).

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda kosztów postępowania.

Pozwany wskazał, że w stosunku do powoda prowadzone były wcześniej dwa postępowania egzekucyjne, które zostały umorzone z powodu bezskuteczności. W ocenie pozwanego, powód nie przedstawił żadnego dowodu na poparcie swoich twierdzeń , które pozostają gołosłowne i niewiarygodne (odpowiedź na pozew k. 40).

Na rozprawie w dniu 10 listopada 2015 r. powód wniósł o nieobciążanie go kosztami procesu w razie oddalenie powództwa (protokół skrócony k. 156 odw.).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny

W dniu 29 września 2000 r. pomiędzy Bankiem (...) SA XI Oddział w Ł. a J. M. została zawarta umowa nr (...) o pożyczkę hipoteczną spłacaną w równych strumieniach płatności w kwocie 120.000 zł na okres od 29 września 2000 r. do 29 września 2005 r. Spłata miała następować w równych ratach kapitałowo – odsetkowych w wysokości po 3382,86 zł (umowa pożyczki k. 98-101, pokwitowanie uruchomienia kredytu k. 102 ).

Podpis nieczytelny figurujący w pozycji „Podpis klienta” na dokumencie „Uruchomienie kredytu” w kwocie wypłaty 120.000 zł w (...) SA (...) o/Ł. , wystawionym na nazwisko J. M. , datowanym na (...)nakreślił J. M..

(opinia biegłego z zakresu kryminalistycznych badań pisma i dokumentów M. H. k. 116-125, ustna opinia uzupełniająca – protokół rozprawy z 10.11.2015 r. – od 00:02:20 do 00:07:46, k. 156 odw . )

Zabezpieczeniem spłaty pożyczki była – między innymi - hipoteka umowna zwykła w wysokości 120.000 zł ustanowiona na nieruchomości położonej w Ł. przy ul. (...) , stanowiącej własność J. M., dla której prowadzona jest księga wieczysta nr KW (...) (wniosek o wpis hipoteki zwykłej k. 47-48).

J. M. w dniu 29 września 2009 r. złożył oświadczenie, że poddaje się egzekucji prowadzonej według przepisów Kodeksu postępowania cywilnego i wyraża zgodę na wystawienie przez (...) SA bankowego tytułu egzekucyjnego obejmującego roszczenia z tytułu umowy kredytu z 29.09.2000 r. nr (...) do kwoty 240.000 zł , w terminie 3 lat od dnia wymagalności roszczenia (oświadczenie k. 51).

W dniu 6 marca 2006 r. Bank (...) Spółka akcyjna (...)I Oddział w Ł. wystawił przeciwko J. M. bankowy tytuł egzekucyjny nr (...)na kwotę 94.399,31 zł , obejmującą należność główną w kwocie 66.528,81 zł oraz odsetki umowne w kwocie 27.870,50 zł – należności wynikające z umowy z 29.09.2000 r. (bankowy tytuł egzekucyjny – oryginał w załączonych aktach KM 1506/13 Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi M. J., odpis k. 8).

Postanowieniem wydanym w dniu 15 maja 2006 roku w sprawie II Co 966/06 Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi nadał klauzulę wykonalności opisanemu powyżej bankowemu tytułowi egzekucyjnemu (postanowienie w załączonych aktach KM 1506/13 Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi M. J., k. 9-10).

Na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego nr (...) zaopatrzonego w klauzulę wykonalności , Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi M. J. w dniu 29 listopada 2013 r. wszczęła postępowanie egzekucyjne w sprawie KM 1506/13 (zawiadomienie o wszczęciu egzekucji k. 7) .

Wcześniej Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi A. K. prowadził przeciwko J. M. postępowania egzekucyjne na podstawie tożsamego tytułu wykonawczego w sprawach AK KM 610/11 oraz AK KM 181/07.

Postępowanie egzekucyjne w sprawie AK KM 181/07 zostało umorzone postanowieniem z dnia 26 lutego 2008 r. na podstawie art. 824 § 1 pkt 3 k.p.c. W toku tego postępowania Komornik nie zdołał ustalić adresu dłużnika ani wartościowego majątku podlegającego zajęciu (postanowienie k. 43).

Postępowanie w sprawie AK KM 610/11 zostało zakończone umorzeniem wobec stwierdzenia bezskuteczności egzekucji postanowieniem z dnia 22 listopada 2011 r. (postanowienie k. 42).

J. M. ma 67 lat, jest osobą bezrobotną , przysługuje mu prawo do zasiłku w wysokości 580 zł , nie posiada żadnego majątku (decyzja o przyznaniu statusu bezrobotnego k. 6, oświadczenie o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania k. 11-14).

Powyższy stan faktyczny ustalono na podstawie powołanych dowodów z dokumentów.

Twierdzenia powoda , że nie odbierał z banku żadnych pieniędzy , stoją w oczywistej sprzeczności z opinią biegłego z zakresu badania pisma M. H., według której podpis na dokumencie „uruchomienie kredytu” jest z pewnością własnoręcznym podpisem powoda. Podpis pod umową pożyczki hipotecznej ostatecznie nie był przedmiotem opinii biegłego , podobnie jak szereg innych podpisów powoda pod dokumentami związanymi z zawieraną pożyczką, w tym na oświadczeniu o poddaniu się egzekucji.

Według biegłego M. H., podrobienie podpisu takiego rodzaju jak podpis powoda jest praktycznie niewykonalne, ponieważ podpisy nieczytelne charakteryzują się nawykowością znacznie większą niż podpisy czytelne. Czynniki zaburzające proces pisania nie wpływają na ten silny nawyk, także upływ czasu od złożenia podpisu , nawet kilkudziesięciu lat , nie ma znaczenia . Dopuszczenie zatem dowodu z opinii biegłego z zakresu badań chemicznych na okoliczność daty sporządzenia podpisu , jest zbędne , wydłużyłoby tylko niepotrzebne postępowanie i wygenerowałoby dodatkowe koszty po stronie Skarbu Państwa. Z uwagi na wymienione względy, Sąd oddalił wniosek dowodowy powoda postanowieniem wydanym na rozprawie w dniu 10 listopada 2015 r. (protokół skrócony k. 156).

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo jako niezasadne podlegało oddaleniu.

Podstawą powództwa w niniejszej sprawie jest art. 840 § 1 pkt 1 k.p.c.

Zgodnie z jego treścią dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub w części albo ograniczenia przeczy zdarzeniom, na których oparto wydanie klauzuli wykonalności, a w szczególności gdy kwestionuje istnienie obowiązku stwierdzonego tytułem egzekucyjnym niebędącym orzeczeniem sądu.

W przedmiotowej sprawie tytułem wykonawczym, o pozbawienie wykonalności którego powód wnosi , jest bankowy tytuł egzekucyjny nr 3/06 , z 6 marca 2006 r. zaopatrzony w klauzulę wykonalności postanowieniem Sądu Rejonowego dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi z dnia 15 maja 2006 r. w sprawie o sygn. akt II Co 966/06.

Powództwo z art. 840 § 1 pkt 1 k.p.c. jest środkiem merytorycznej obrony przed egzekucją, opartej na zaprzeczeniu zdarzeniom, stanowiącym podstawę nadania klauzuli wykonalności. W powództwie takim dłużnik może podnieść wszelkie zarzuty materialnoprawne dotyczące wierzytelności, wskazanej w bankowym tytule egzekucyjnym. Ich źródłem mogą być zdarzenia powstałe nie tylko przed wystawieniem bankowego tytułu egzekucyjnego, ale także zaistniałe przed i po wydaniu klauzuli wykonalności. W grę wchodzą przykładowo zarzuty nieistnienia roszczenia banku lub istnienia roszczenia w mniejszej wysokości niż to zostało ujęte w tytule, braku wymagalności roszczenia, nieważność bezwzględna oświadczenia woli o poddaniu się egzekucji (np. brak zdolności do czynności prawnych) albo nieważność względna takiego oświadczenia (błąd, podstęp, groźba).

W procesie zainicjowanym powództwem egzekucyjnym może podlegać badaniu również autentyczność (prawdziwość) dokumentów, stanowiących podstawę wystawienia bankowego tytułu egzekucyjnego (patrz: uzasadnienie wyroku SN z 3.11.2009 sygn. II CSK 207/09, OSNC 2010/4/62).

Powód J. M. początkowo negował istnienie zobowiązania , podnosząc, że nigdy nie zawierał umowy stanowiącej podstawę wydania bankowego tytułu egzekucyjnego. W toku sprawy nie wykluczył, że podpisał umowę pożyczki, która mogła mu zostać podsunięta w czasie kiedy chorował, lecz zapewniał , że nie kwitował odbioru pieniędzy z banku. Przeprowadzone postępowanie dowodowe nie doprowadziło do potwierdzenia twierdzeń powoda . J. M. wbrew obowiązkowi z art. 6 k.c. , nie zdołał wykazać, że oświadczenia woli zawarte w umowie czy poddaniu się egzekucji, są dotknięte wadami powodującymi ich nieważność względną ani też nie udowodnił, że jego podpisy zostały sfałszowane .

Należy zatem uznać, że J. M. zawarł z pozwanym bankiem ważną umowę pożyczki hipotecznej opiewającą na kwotę 120.000 zł i kwotę tę rzeczywiście pobrał oraz złożył oświadczenie o poddaniu się egzekucji do kwoty 240.000 zł. Wierzytelność stwierdzona bankowym tytułem egzekucyjnym istnieje i jest wymagalna , wobec czego powództwo podlegało oddaleniu.

Jedynie na marginesie rozważań należy wskazać, że zgłoszony przez pełnomocnika powoda na rozprawie w dniu 10.11.2015 r. wniosek o rozłożenie długu J. M. na raty , nie podlegał rozpoznaniu w niniejszym procesie, którego przedmiotem było jedynie pozbawienie wykonalności tytułu egzekucyjnego, a nie zasądzenie świadczenia. Do podjęcia decyzji w tej kwestii władny jest jedynie wierzyciel określony w tytule wykonawczym – pozwany bank.

Przy orzekaniu o kosztach procesu, Sąd uznał za zasadne odstąpić od reguły odpowiedzialności za wynik procesu i zastosować wyjątkową regulację zawartą w art. 102 k.p.c., zgodnie z którą, w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. Za takim rozstrzygnięciem przemawia trudna sytuacja majątkowa powoda, który jest osobą starszą utrzymującą się jedynie z bardzo niskiego zasiłku dla osób bezrobotnych.