Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 listopada 2015 roku

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 3 listopada 2015 roku w Gliwicach

na rozprawie

sprawy R. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania R. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 11 marca 2015 roku nr (...)

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje R. K. prawo do emerytury od dnia (...)

(-) SSR del. Grzegorz Tyrka

VIII U 819/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 11 marca 2015 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. odmówił R. K. prawa do emerytury.

Na uzasadnienie podano, że R. K. na dzień 1 stycznia 1999 roku nie udokumentował okresu zatrudnienia co najmniej 15 lat w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, wykonywanego stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Organ rentowy nie zaliczył do pracy w szczególnych warunkach okresu zatrudnienia w (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) w G. ( (...)), t.j. od dnia 18 września 1973 roku do dnia 30 czerwca 1999 roku, z uwagi na brak świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Organ rentowy dodał, że w świadectwie pracy R. K. wpisano stanowisko pracy mechanik samochodowy bez wskazania, że praca była wykonywana w kanałach remontowych.

R. K. wniósł odwołanie od decyzji, domagając się jej zmiany i przyznania prawa do emerytury.

Na uzasadnienie podano, że odwołujący R. K. w okresie zatrudnienia w (...) w G. świadczył pracę na stanowisku mechanika samochodowego stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w kanałach remontowych. Odwołujący dodał, że jego stanowisko pracy znajduje się w wykazie A dziale XIV pkt 16 § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. z 1983 roku, Nr 8, poz. 43 ze zm.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych wniósł o oddalenie odwołania.

Na uzasadnienie podano, organ rentowy nie uwzględnił do pracy w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia od dnia 18 września 1973 roku do dnia 30 czerwca 1999 roku, bowiem odwołujący nie przedłożył świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach z powołaniem się na odpowiednie akty normatywne, gdzie wskazano zajmowanego stanowiska pracy. Dodatkowo podano, że w świadectwie pracy pracodawca podał, że odwołujący zajmował stanowisko mechanika samochodowego, bez wskazania, że praca była wykonywana w kanałach remontowych.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Odwołujący R. K. wystąpił z wnioskiem o emeryturę dnia 12 lutego 2015 roku; natomiast wiek 60 lat życia ukończył dnia (...)

Na dzień 1 stycznia 1999 roku odwołujący osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący łącznie 28 lat, 1 miesiąc i 19 dni.

Odwołujący nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego, nie złożył wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem organu rentowego, na dochody budżetu państwa.

Odwołujący był zatrudniony na podstawie umowy o pracę w (...) w G. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku mechanika samochodowego w okresie od dnia 18 września 1973 roku do dnia 30 czerwca 1999 roku. Odwołujący przez cały okres zatrudnienia świadczył pracę w kanałach remontowych, gdzie panowała wilgoć, zimno i wpływ takich czynników szkodliwych, jak: zapach smarów, olei oraz spalin z włączonych silników pojazdów mechanicznych. Z uwagi na warunki pracy, pracodawca zapewnił odwołującemu odzież roboczą, pastę bhp do mycia się i prania odzieży. Zakład pracy zajmował się wznoszeniem budowli przemysłowych i posiadał własny tabor pojazdów i urządzeń mechanicznych (około 200 sztuk). Odwołujący świadczył pracę w warsztatach w K., a następnie w G., gdzie były naprawiane pojazdy i urządzenia mechaniczne. Zakres prac remontowych oraz konstrukcja pojazdów wymuszało pracę w kanałach remontowych, np.: wymiana elementów zawieszenia, naprawa hamulców, silnika, skrzyni biegów.

Pracodawca w wystawionym świadectwie pracy z dnia 30 czerwca 1999 roku podał, że odwołujący był zatrudniony na stanowisku mechanik samochodowy, zgodnie z wykazem A działem XIV pkt 16 § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. z 1983 roku, Nr 8, poz. 43 ze zm.). Pracodawca nie wskazał, że praca była wykonywana w kanale remontowym.

Zebrany w sprawie materiał dowodowy daje podstawy do przyjęcia, że odwołujący w okresie zatrudnienia w (...) w G. świadczył pracę w szczególnych warunkach na stanowisku mechanika samochodowego w kanale remontowym stale i w pełnym zakresie. Zeznający w sprawie świadkowie – Z. D., A. S., S. Z. – opisali szczegółowo charakterystykę pracy odwołującego. S. Z., który wykonywał tę samą pracę, co odwołujący, legitymuje się świadectwem wykonywania prac w szczególnych warunkach. W związku z wykonywaną pracą mechanika samochodowego w kanałach remontowych S. Z. posiada prawo do emerytury z obniżonego wieku (znak akt ENS/6/048001049).

/dowód z: akt ZUS; akt osobowych odwołującego z okresu zatrudnienia w (...) w G.; świadectwa pracy S. Z., Z. D.; zeznań świadków: Z. D., A. S., S. Z./.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie R. K. zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2015 roku, poz. 748 ze zm.) – zwanej dalej ustawą – ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego określonego w ust. 1a i 1b, z zastrzeżeniem art. 46, 47, 50, 50a, 50e i 184.

Zgodnie z 184 ust. 1 ustawy ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy – tj. 1 stycznia 1999 roku – osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Zgodnie z art. 184 ust. 2 ustawy emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Zgodnie z § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. z 1983 roku, Nr 8, poz. 43 ze zm.) – zwanego dalej rozporządzeniem – pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki: osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn oraz ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Stanowisko mechanika samochodowego w kanałach remontowych zostało zaliczone do pracy w warunkach szczególnych – wykaz A, dział XIV, pkt 16.

Zgodnie z § 3 rozporządzenia za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury, zwany dalej „wymaganym okresem zatrudnienia”, uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczanymi do okresów zatrudnienia.

Zgodnie z § 2 ust. 1 rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Z cytowanych norm prawnych wynika, iż odwołujący nabędzie prawo do wcześniejszej emerytury w przypadku łącznego spełnienia przesłanek:

- ukończenia wieku 60 lat,

- legitymowania się łącznym okresem ubezpieczenia w wymiarze co najmniej 25 lat, przypadającym na dzień 1 stycznia 1999 roku,

- legitymowania się 15 letnim okresem pracy wykonywanej w szczególnych warunkach, przypadających na dzień 1 stycznia 1999 roku;

- nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego.

Odwołujący w dniu wydania zaskarżonej decyzji nie miał ukończonego wieku 60 lat życia, na dzień 1 stycznia 1999 roku legitymował się ponad 25 letnim okresem ubezpieczenia, nie był członkiem otwartego funduszu emerytalnego.

Spornym pozostawało, czy odwołujący na dzień 1 stycznia 1999 roku legitymował się 15 letnim okresem pracy wykonywanej w szczególnych warunkach.

Należy zauważyć, że w postępowaniu odwoławczym przed sądem nie obowiązują ograniczenia dowodowe, jakie występują w postępowaniu o świadczenia emerytalno-rentowe przed organem rentowym, a sąd może ustalić okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość jak: okresy zatrudnienia, w tym wykonywanie pracy w warunkach szczególnych, za pomocą wszelkich środków dowodowych, przewidzianych w kodeksie postępowania cywilnego – wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 grudnia 2006 roku, w sprawie I UK 179/06, opublikowany w LEX Nr 342283.

Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, że odwołujący na dzień 1 stycznia 1999 roku legitymował się co najmniej 15 letnim okresem pracy wykonywanej w szczególnych warunkach.

Należy dodać, że jeśli wymóg ukończenia wieku 60 lat życia zostanie spełniony po wydaniu decyzji - w trakcie postępowania odwoławczego przed sądem - nie ma przeszkód, aby sąd, stwierdziwszy spełnienie pozostałych przesłanek tego prawa, przyznał świadczenie – wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 2009 roku, w sprawie II UK 88/09, opublikowany w L.; wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 9 lipca 2013 roku, w sprawie III AUa 1188/13, opublikowany w LEX nr 1349891.

Na podstawie wyżej powołanych norm prawnych oraz art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. należało zmienić zaskarżoną decyzję i przyznać R. K. prawo do emerytury, poczynając od daty ukończenia 60 roku życia, tj. od dnia (...)

(-) SSR del. Grzegorz Tyrka