Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII GC 540/13

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 grudnia 2015 r.

Sąd Okręgowy w Szczecinie Wydział VIII Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Agnieszka Kądziołka

Protokolant: Monika Ziębakowska

po rozpoznaniu w dniu 17 grudnia 2015 r. w Szczecinie

na rozprawie

sprawy z powództwa E. O.

przeciwko R. P. (1)

o zapłatę

oddala powództwo.

Sygn. akt VIII GC 540/13

UZASADNIENIE

Powódka E. O. wniosła o nakazanie pozwanemu R. P. (1) wydania oleju napędowego (...) w ilości 30,091 m 3, będącego własnością powódki, znajdującego się w posiadaniu pozwanego, a w przypadku utraty, uszkodzenia lub zniszczenia przedmiotowego oleju, o zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kwoty 149.121,07 zł, stanowiącej równowartość oleju, wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 2 sierpnia 2013 r. oraz kosztami postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powódka wskazała, że jest właścicielką oleju napędowego (...) w ilości 30,091 m 3, który nabyła od PHU (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Pozwany na zlecenie spółki (...) dokonywał przewozu oleju z zagranicy, najpierw do składu celnego, następnie do bazy paliwowej prowadzonej przez firmę (...) w N.. Powódka podkreśliła, że w dopiero po przejściu procedur celnych pozwany otrzymał informację, że towar ma być dostarczony do bazy paliwowej prowadzonej przez firmę (...). Informacja ta miała być przekazana pozwanemu najpierw telefonicznie, a następnie pismem pochodzącym od spółki (...) z dnia 29 maja 2013 r., którego kserokopię (poświadczoną przez pełnomocnika powódki za zgodność z e-mailem) powódka załączyła do pozwu. Dalej powódka wskazała, że towar nigdy do niej nie dotarł, a z przekazanych jej od spółki (...) informacji wynika, że nadal znajduje się w posiadaniu pozwanego.

W odpowiedzi na pozew poznany wniósł o oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych. W uzasadnieniu przyznał, że zawarł ze spółką (...) umowę przewozu, której treść odzwierciedla załączony przez powódkę do pozwu list przewozowy CMR. W ramach umowy pozwany dostarczył towar spółce (...), która przeprowadziła procedurę celną. Dalej pozwany podkreślił, że nigdy nie otrzymał pisma spółki (...) z dnia 29 maja 2013 r., co więcej treść tego pisma jest sprzeczna z ustaleniami, jakie poczynił ze spółką (...) w ramach umowy przewozu.

Na pierwszej rozprawie, w ramach informacyjnego przesłuchania, pozwany wyjaśnił dodatkowo, że po dokonaniu czynności związanych z odprawą celną przez spółkę (...) zatrudniony przez niego kierowca zgodnie z umową kontynuował usługę przewozową do miejscowości D., podczas tych czynności pozwany otrzymał jednak informację o zmianie trasy przewozu, samochód z towarem miał oczekiwać w bazie pozwanego w P., gdzie spółka (...) miała podstawić samochód dostosowany do przewozu paliw i odebrać paliwo, co zostało dokonane.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

E. O. prowadzi działalność gospodarczą pod firmą (...) w N., której przedmiotem jest między innymi sprzedaż paliw. Prowadzeniem spraw związanych z działalnością gospodarczą E. O., w szczególności organizowaniem zakupu paliw, zajmował się jej pełnomocnik R. P. (2).

R. P. (1) prowadzi działalność gospodarczą pod firmą (...) P. R. w P.. W ramach prowadzonej działalności R. P. (1) świadczy usługi transportowe. R. P. (1) zatrudnia na stanowisku kierowcy P. M. (1).

dowód: wydruk z (...) karta 10-11

wydruk z (...) karta 12-13

zeznania świadka R. P. (2) – rozprawa z 22.10.2014 r., 00:08-11:19 - karta 120 verte-121

zeznania świadka P. M. (2) - rozprawa z 22.10.2014 r., 00:28-00:41 – karta 121 verte-122 verte

W maju 2013 r. R. P. (2) działając w imieniu E. O. zawarł umowę, na mocy której E. O. kupiła od PHU (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w D. olej napędowy (...) w ilości 30,091 m 3. Olej będący przedmiotem umowy spółka (...) miała nabyć od podmiotu mającego siedzibę na terenie Niemiec, strony umówiły się, że olej zostanie odebrany od tego podmiotu i dostarczony w miejsce wskazane przez kupującego przez profesjonalnego przewoźnika, działającego na zlecenie sprzedawcy - spółki (...). Przewoźnik miał również dokonać czynności związanych z odprawą celną.

Strony umówiły się, że miejsce, do którego ma być dostarczony olej zostanie wskazane po dopełnieniu procedury celnej.

dowód: zeznania świadka R. P. (2) – rozprawa z 22.10.2014 r., 00:08-11:19

- karta 120 verte-121,

W 2013 r. prezesem zarządu spółki (...) oraz jej większościowym wspólnikiem był P. W..

fakt niesporny (KRS - karta 159-166)

Poprzedni prezes zarządu spółki (...) L. Z. poszukiwał przedsiębiorstwa transportowego, które wykonałoby usługę przewozową w związku z zawarciem przez spółkę (...) z E. O. umowy sprzedaży oleju napędowego. O pomoc w tym temacie zwrócił się do swojego znajomego R. K., który na prośbę L. Z. skontaktował się z przedsiębiorstwem (...), prowadzącego działalność pod nazwą (...) w P.. S. G. nie podjął się wykonania usługi, polecił natomiast innego przewoźnika - R. P. (1) prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...). R. K. przekazał te informacje L. Z..

dowód: zeznania świadka R. K. - rozprawa z 22.10.2014 r., 00:21-

00:28 – karta 121 -121 verte

Spółka (...) zleciła R. P. (1) dokonanie przewozu oleju napędowego (...) w ilości 30,091 m 3 z miejscowości K. w N.. Przy zawieraniu umowy przewozu (...) występowała zarówno jako nadawca, jak i jako odbiorca towaru.

W ramach zlecenia przewoźnik miał dokonać czynności związanych z odprawą celną. Odprawa celna miała być dokonana przez (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S..

R. P. (1) wyznaczył do wykonania przewozu zleconego przez spółkę (...) kierowcę P. M. (2). Przewóz dokonywany był samochodem cysterną o numerze rejestracyjnym (...) oraz o numerze rejestracyjnym naczepy (...). P. M. (2) otrzymał polecenie odebrania towaru od (...) w miejscowości K. pod B. i dokonania przewozu towaru do spółki (...) w D., po uprzednim dopełnieniu czynności związanych z odprawą celną w C..

dowód: zeznania świadka P. M. (2) - rozprawa z 22.10.2014 r., 00:28-00:41 –karta 121 verte-122 verte

zeznania R. P. (1) – rozprawa z dnia 15.01.2015 r. – 00:04-00:16 – karta 138-138 verte

W związku z realizacją przewozu w dniu 28 maja 2013 r. sporządzony został list przewozowy CMR.

W liście przewozowym jako nadawca i jako odbiorca wskazana została PHU (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, ul. (...), (...)-(...) D..

Jako przewoźnika w rubryce nr 16 wskazano przedsiębiorstwo (...) P. R. oraz numery rejestracyjne pojazdu: (...), (...).

Wskazano miejsce i datę załadowania: 28 maja 2013 r., K..

W rubryce 21 wpisano, że list CMR wystawiono w miejscowości K. w dniu 28 maja 2013 r.

W rubryce 22, przeznaczonej na podpis i stempel nadawcy, znajduje się odcisk pieczątki (...) z siedzibą w K. oraz nieczytelny podpis. W rubryce 19 zamieszczono zapis o treści: (...) ist nicht der A. (nie jest nadawcą).

W rubrykach oznaczonych numerami 6-12 podano dane dotyczące przewożonego towaru, którego objętość oznaczono na 30,091 m 3.

W rubryce 23, przeznaczonej na podpis i stempel przewoźnika, zamieszczony został odcisk pieczątki przedsiębiorstwa (...) P. R. oraz nieczytelny podpis.

dowód: kserokopia listu CMR - karta 21

Kierowca P. M. (2) odebrał olej napędowy od spółki (...) w miejscowości K., otrzymał dokumenty dotyczące ładunku: m.in. zaświadczenie z analizy oleju napędowego.

Po dokonaniu załadunku oleju napędowego P. M. (2) pojechał do miejscowości C. w celu dokonania odprawy celnej. Po dotarciu do C. okazało się, że odprawa nie zostanie dokonana, P. M. (2) został skierowany do miejscowości O..

W (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością dokonała odprawy celnej.

W liście przewozowym CMR w rubryce 3 "miejsce przeznaczenia" pracownik spółki (...) wpisał : (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, obręb (...) (...), (...)-(...) T..

W rubryce 24, przeznaczonej na datę i stempel odbiorcy, zamieszczony został odcisk pieczątki (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S., wpisano datę: 29 maja 2013 r., podpis złożyła A. S. - specjalista ds. odpraw akcyzowych.

dowód: kserokopia listu CMR - karta 21

kserokopia zaświadczenia z analiz oleju – karta 145-147

zeznania świadka P. M. (2) - rozprawa z 22.10.2014 r., 00:28-00:41 – karta 121 verte-122 verte

Specjalista ds. odpraw akcyzowych (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością A. S. sporządziła dokument „raport odbioru/raport wywozu”. W raporcie wskazano czas jego zatwierdzenia i datę przybycia towaru: 29 maja 2013 r., godz. 14.27.

A. S. wyliczyła kwotę podatku akcyzowego. Wystawiony został dokument e-AD. Urząd celny w S. wystawił "Kartę do saldowania zabezpieczenia generalnego".

dowód: kserokopia "raportu odbioru raport wywozu" z 29.05.2013 r. - karta 23, 144

kserokopia wyliczenia podatku akcyzowego - karta 24

kserokopia dokumentu e-AD - karta 25-26

kserokopia "Karty do saldowania zabezpieczenia generalnego" - karta 27-28

Po dokonaniu odprawy celnej kierowca P. M. (2) udał się do miejscowości D.. W czasie przewozu P. M. (2) otrzymał pochodzącą od spółki (...) telefoniczną informację, że ma nie jechać do D., tylko przyjechać na teren bazy firmy (...) P. R. w P., ponieważ towar nie zostanie w tym dniu w D. przyjęty.

dowód: zeznania świadka P. M. (2) - rozprawa z 22.10.2014 r., 00:28-00:41 - karta 121 verte-122 verte

zeznania R. P. (1) - rozprawa z dnia 15.01.2015 r. - 00:04-00:16 - karta 138-138 verte

P. M. (2) przyjechał wraz z towarem do P., zostawił samochód wraz z paliwem na terenie bazy firmy (...) R. P. (1).

Następnie P. M. (2) otrzymał telefoniczną informację, że przyjechał samochód z firmy (...), który odbierze od niego towar. P. M. (2) wydał towar kierowcy tego samochodu (olej został przepompowany do nowego środka transportu).

P. M. (2) zostawił w biurze firmy (...) kserokopię "dokumentu przewozowego", wystawionego przy tej czynności, w którym umieszczone zostały między innymi następujące dane:

nadawca - (...) – O.;

odbiorca - (...) sp. z o.o. D.;

materiał niebezpieczny - paliwo do silników diesel - 30,091 m 3 ;

przesyłkę przyjęto do przewozu dnia - 29.05.2013 r., imię i nazwisko kierowcy - P. M. (2), nr rej. samochodu (...).

Kserokopia "dokumentu przewozowego", którą P. M. (2) pozostawił w biurze firmy (...), zawiera umieszczoną odręcznym pismem adnotację o treści: „ilość zgodna z CMR” oraz odcisk pieczątki spółki (...) opatrzony nieczytelnym podpisem.

Oryginał "dokumentu przewozowego" zabrał kierowca dysponujący pieczątką spółki (...).

dowód: kserokopia „dokumentu przewozowego” – karta 142

zeznania świadka P. M. (2) - rozprawa z 22.10.2014 r., 00:28-00:41 - karta 121 verte-122 verte

zeznania R. P. (1) - rozprawa z dnia 15.01.2015 r. - 00:04-00:16 - karta 138-138 verte

E. O. poinformowała spółkę (...) o tym, że towar po przeprowadzeniu procedury celnej ma być przewieziony do bazy paliwowej prowadzonej przez Hurtownię (...) przy ulicy (...) w N., ponieważ dokonała dalszej odsprzedaży oleju napędowego Hurtowni (...).

dowód: zeznania świadka R. P. (2) – rozprawa z 22.10.2014 r., 00:08-11:19

- karta 120 verte-121

P. W. działając za spółkę (...) sporządził i podpisał pismo zatytułowane „zlecenie”, datowane na dzień 29 maja 2013 r., w którym zawarł prośbę o dostarczenie, po odprawie celnej, oleju napędowego do klienta spółki - PHU (...) E. O. na bazę paliwową (...) w N., ul. (...).

W treści pisma nie wskazano adresata.

dowód: kserokopia „zlecenia” - karta 29

W dniu 31 maja 2013 r. spółka (...) wystawiła na rzecz P.H.U. (...) fakturę VAT nr (...) na kwotę 149.121,07 zł.

W treści faktury jako towar wymieniono olej napędowy (...), w ilości 30,091 m ( 3), wskazano także, że faktura dotyczy dokumentu (...).

dowód: faktura VAT nr (...) - karta 22,

zeznania świadka R. P. (2) – rozprawa z 22.10.2014 r., 00:08-11:19 - karta 120 verte-121

W dniu 31 maja 2013 r. R. P. (1) wystawił na rzecz spółki (...) fakturę VAT nr (...) na kwotę 4.664,78 zł z tytułu usługi transportowej.

dowód: faktura VAT nr (...) – karta 141

W piśmie z dnia 24 czerwca 2013 r. pełnomocnik E. O. wezwał R. P. (1) do niezwłocznego wydania oleju napędowego (...) w ilości 30,091 m 3 będącego jej własnością. W piśmie wskazano, że brak zwrotu oleju napędowego w terminie trzech dni od dnia otrzymania wezwania skutkować może skorzystaniem przez E. O. z roszczeń windykacyjnych wynikających z art. 222 § 1 k.c.

W odpowiedzi na powyższe wezwanie - w piśmie z dnia 2 lipca 2013 r. - R. P. (1) wyjaśnił, że nie świadczył żadnych usług na rzecz firmy P.H.U. (...) E. O., nadto z tą firmą nie łączyły go i nie łączą żadne inne zobowiązania. Roszczenie zawarte w piśmie z dnia 24 czerwca 2013 r. uważa tym samym za bezpodstawne.

W kolejnym piśmie - z dnia 9 lipca 2013 r. - pełnomocnik E. O. ponownie wezwał R. P. (1) do wydania oleju napędowego. Wskazując na podstawę prawną przywołaną w poprzednim wezwaniu pełnomocnik zaznaczył, że E. O. nabyła olej napędowy, którego dotyczy wezwanie, od spółki (...). Olej ten na zlecenie spółki (...) był przedmiotem dokonanego przez R. P. (1) przewozu zgodnie z listem przewozowym. Mimo wydania towaru osobom działającym w imieniu R. P. (1) jako przewoźnika, towar nie trafił jednak do E. O., czyli do miejsca przeznaczenia. Dodatkowo pełnomocnik podkreślił, że brak zastosowania się do wezwania skutkować będzie skierowaniem sprawy na drogę postępowania sądowego.

dowód: pisma z 24.06.2013 r., 02.07.2013 r., 09.07.2013 r. z potwierdzeniami

nadania i odbioru – karta 14-19

W piśmie z dnia 12 września 2013 r., skierowanym do spółki (...), specjalista do spraw odpraw akcyzowych (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w O. - A. M. poinformowała, że w dniu 29 maja 2013 r. w placówce spółki (...) dokonano odprawy akcyzowej 30,091 m 3 oleju napędowego przewożonego środkiem transportu o nr rej: (...); nr (...) odprawy: (...). Dalej wskazała, że oryginały raportu odbioru wyrobu akcyzowanego oraz pozostałych dokumentów przekazane zostały po odprawie do rąk kierowcy.

dowód: pismo spółki (...) z dnia 12.09.2013 r. - karta 20

W dniu 2 sierpnia 2013 r. E. O. złożyła do Sądu Rejonowego Szczecin - Centrum w Szczecinie XI Wydziału Gospodarczego wniosek o zawezwanie R. P. (1) do próby ugodowej w sprawie o wydanie oleju napędowego (...) w ilości 30,091 m 3, będącego własnością wnioskodawczyni albo zapłaty kwoty 149.121,07 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia skierowania wniosku do sądu. We wniosku wskazano że podstawą materialną roszczeń powódki jest art. 222 § 1 k.c.

Sprawa została zarejestrowana pod sygnaturą XI GCo 162/13.

Posiedzenie Sądu odbyło się w dniu 5 listopada 2013 r., do zawarcia ugody nie doszło ze względu na brak zgody R. P. (1).

dowód: pismo z dnia 21.11.2013 r. – karta 88

protokół z dnia 05.11.2013 r. – karta 89

zawiadomienie z dnia 16.09.2013 r. – karta 90

wniosek z dnia 02.08.2013 r. – karta 91-93

Sąd zważył co następuje:

Żądanie pozwu zostało przez powódkę sformułowane jako żądanie wydania oleju napędowego (...) w ilości 30,091 m 3, będącego własnością powódki, znajdującego się w posiadaniu pozwanego, a w przypadku utraty, uszkodzenia lub zniszczenia przedmiotowego oleju, o zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kwoty 149.121,07 zł, stanowiącej równowartość oleju, wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 2 sierpnia 2013 r.

Wobec takiego określenia żądania na wstępie należy rozważyć, w jakim stosunku pozostają do siebie oba dochodzone pozwem świadczenia (o wydanie i o zapłatę).

W przypadku, gdy w zakres żądania powoda wchodzą dwa świadczenia, ich stosunek względem siebie może przybrać różną formę:

1)  żądanie pozwu może być tak oznaczone, że dochodzone świadczenia pozostają ze sobą w stosunku ewentualnym; w przypadku tym powód domaga się jednego z nich bezwarunkowo, natomiast dalszego tylko na wypadek, gdyby Sąd rozstrzygnął o żądaniu głównym odmownie (oddalił powództwo co do żądania zgłoszonego na pierwszym miejscu);

2)  żądanie może być oznaczone w ten sposób, że powodowi lub pozwanemu ma służyć prawo wyboru pomiędzy kilkoma świadczeniami; chodzi wówczas o żądanie przemienne, które - aby mogło być zasadne - powinno opierać się na zobowiązaniu przemiennym, tj. takim, które przewiduje kilka dłużnych świadczeń, które wygasają przez spełnienie jednego wybranego świadczenia (art. 365 § 1 k.c.);

3)  żądanie może też być tak skonstruowane, że powód żąda od pozwanego określonego świadczenia z zastrzeżeniem, że może on się zwolnić od niego przez spełnienie innego świadczenia; dokonanie tego dalszego świadczenia - ze skutkiem spełnienia świadczenia wskazanego na pierwszym miejscu - pozostawione jest uznaniu pozwanego (dłużnika); podobne uprawnienie dłużnika określa się jako upoważnienie przemienne ( facultas alternativa).

Żądanie pozwu sformułowane w sposób opisany w ostatnim przypadku jest dopuszczane przez orzecznictwo. Podkreśla się przy tym, że powód może żądać od pozwanego określonego świadczenia z zastrzeżeniem, że pozwany może się zwolnić od niego przez spełnienie innego świadczenia ( facultas alternativa), o ile wynika ono z ustawy, czynności prawnej, czy nawet jednostronnej woli powoda, dzięki odpowiedniemu sformułowaniu przez niego żądania pozwu (por. przykładowo : wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 listopada 2012 r. IV CSK 273/12, wyrok S.A. w Katowicach z 27 kwietnia 2015 r., I ACa 597/14, orz. S.N. 3 CR 187/56, OSPiKA 1957/2/36). W takiej sytuacji wyrok będzie stanowić dokładne powtórzenie żądania pozwu, co oznacza, że jeżeli powód domaga się wydania konkretnej rzeczy, podając jednocześnie określoną sumę, przez zapłacenie której pozwany może się zwolnić od obowiązku wydania rzeczy, Sąd nie jest obowiązany badać, czy suma powyższa nie jest wygórowana (por. orz. S.N. 3 CR 187/56, OSPiKA 1957/2/36). Dodać należy, że świadczenie zwalniające nie jest egzekwowalne.

Na gruncie rozpoznawanej sprawy żądanie pozwu nie zostało oznaczone w sposób opisany wyżej na pierwszym miejscu (jako żądanie główne – „o wydanie rzeczy” i żądanie ewentualne – „o zapłatę”), powódka nie żądała bowiem zapłaty na wypadek, gdyby Sąd oddalił powództwo co do żądania głównego (żądania „wydania rzeczy”), żądała natomiast zapłaty na wypadek, gdyby okazało się, że pozwany rzeczy objęte żądaniem zgłoszonym na pierwszym miejscu utracił, zniszczył bądź uszkodził.

Nie budzi wątpliwości, że żądanie powódki zawarte w pozwie nie jest również żądaniem przemiennym – nie opiera się bowiem na zobowiązaniu przemiennym.

W tej sytuacji należy przyjąć, że stosunek, w jakim pozostają dwa świadczenia wymienione w pozwie złożonym w rozpoznawanej sprawie (o wydanie i zapłatę), należy określić jako dług połączony z facultas alternativa. Strona powodowa żąda w rozpoznawanej sprawie jednego świadczenia (wydania rzeczy), przyznając pozwanemu możliwość zwolnienia się od tego zobowiązania przez spełnienie innego świadczenia (zapłaty sumy pieniężnej).

Przy takim sformułowaniu żądania pozwu w pierwszej kolejności zbadać należy, czy powódka posiada wobec pozwanego roszczenie o wydanie rzeczy, tylko w takim przypadku możliwe będzie bowiem uwzględnienie żądania pozwu nakazującego wydanie rzeczy z zastrzeżeniem, że pozwany może zwolnić się z tego obowiązku przez zapłatę określonej sumy pieniężnej.

Z treści dokumentów załączonych do pozwu (przedprocesowe wezwania do zapłaty, zawezwanie do próby ugodowej) wynika, że powódka wywodzi swoje roszczenie o wydanie rzeczy z art. 222 § 1 k.c., zgodnie z którym właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą. Jest to tzw. roszczenie windykacyjne (wydobywcze), którego treścią jest żądanie właściciela o wydanie należącej do niego rzeczy od osoby, która włada tą rzeczą jako nieuprawniony do tego podmiot. Tradycyjnie opisuje się je jako roszczenie nieposiadającego właściciela przeciwko posiadającemu niewłaścicielowi, należy jednak pamiętać o zastrzeżeniu, że roszczenie to będzie niezasadne, jeżeli osobie, przeciwko której kierowane jest to roszczenie, przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą (por. art. 222 § 1 in fine k.c.).

Powódka powołuje się to, że jest właścicielką oleju napędowego, prawo własności nabyła w wyniku umowy sprzedaży zawartej ze spółką (...). Jako dowód tego faktu powódka przedstawiała fakturę (...) na kwotę 149.121,07 zł oraz powołała w charakterze świadka R. P. (2).

Fakt zawarcia umowy sprzedaży między powódką i spółką (...) został ustalony na podstawie zeznań świadka R. P. (2) oraz faktury VAT nr (...). Świadek był pełnomocnikiem powódki, posiadał pełną wiedzę na temat okoliczności zawarcia umowy, nie było podstaw aby podważyć wiarygodność jego zeznań. W oparciu o zeznania tego świadka ustalono, że w ramach umowy między powódką i spółką (...) przyjęte zostało, iż towar zostanie dostarczony do Hurtowni (...), której powódka odsprzedała towar. Ten ostatni fakt, dotyczący wskazania przez powódkę firmy (...) jako podmiotu, któremu miał być dostarczony towar, potwierdził również świadek R. K., który otrzymał tą informację od osób ze spółki (...).

Fakt zawarcia umowy sprzedaży został więc przez powódkę udowodniony, udowodniony został także fakt nabycia własności oleju napędowego przez powódkę. Zgodnie z art. 155 § 2 k.c. jeżeli przedmiotem umowy zobowiązującej do przeniesienia własności są rzeczy oznaczone co do gatunku, to do przeniesienia własności potrzebne jest przeniesienie posiadania rzeczy. W okolicznościach rozpoznawanej sprawy przyjąć trzeba, że skoro stosownie do art. 544 § 1 k.c. rzecz miała być przesłana do miejsca, które nie jest miejscem spełnienia świadczenia (jak już wspomniano strony umowy sprzedaży ustaliły, że rzecz zostanie przesłana do zakładu należącego do osoby trzeciej - firmy (...)), wydanie zostało dokonane z chwilą, gdy w celu dostarczenia rzeczy na miejsce przeznaczenia sprzedawca powierzył ją przewoźnikowi trudniącemu się przewozem rzeczy tego rodzaju - a więc kierowcy pozwanego. W tym momencie - poprzez wydanie rzeczy - nastąpiło przeniesienie posiadania (art. 348 k.c.).

Nie zostało jednak udowodnione, iż pozwany w dacie zamknięcia rozprawy był posiadaczem rzeczy. Z zeznań świadka P. M. (1) oraz z zeznań pozwanego wynika bowiem, że olej został wydany osobie podającej się za przedstawiciela spółki (...) i dysponującej jej pieczątką, przy czym czynnościom tym towarzyszyło sporządzenie dokumentu, którego kserokopia znajduje się w aktach na karcie 142. Zeznania świadka P. M. (1) oraz pozwanego należy uznać za wiarygodne co do faktu, że pozwany nie jest obecnie posiadaczem rzeczy, tym bardziej, że przewóz miał miejsce w 2013 roku, z doświadczenia życiowego wynika więc, że od tego czasu olej napędowy nie mógł być przechowywany w samochodzie-cysternie należącym do pozwanego, brak jest przy tym jakichkolwiek dowodów wskazujących na fakt, że pozwany - prowadzący przedsiębiorstwo transportowe - dysponuje zbiornikiem do przechowywania oleju napędowego.

W tym stanie rzeczy powództwo nie mogło być uwzględnione w oparciu o art. 222 § 1 k.c. - nie wykazano bowiem, że pozwany jest posiadaczem rzeczy.

W orzecznictwie nie budzi wątpliwości, że roszczenie windykacyjne służy właścicielowi przeciwko osobie, która rzeczą faktycznie włada, tak więc jego koniecznymi przesłankami jest nie tylko status właściciela i fakt, że nie włada on swoją rzeczą, ale także fakt, że rzeczą faktycznie włada pozwany - do tego nieuprawniony. Biernie legitymowanym jest tylko faktycznie władający rzeczą. Element fizycznego władania rzeczą występuje zarówno w konstrukcji posiadania samoistnego, jak i zależnego (art. 336 k.c.). Jest to także niezbędny element dzierżenia (art. 338 k.c.). Przesłanką skutecznego pozwania w procesie windykacyjnym jest fizyczne władanie rzeczą przez pozwanego (argumentację taką przedstawił na gruncie art. 222 § 1 k.c. Sąd Najwyższy wyroku z 6 października 2010 r., II CSK 174/10).

Brak jest podstaw do uwzględnienia żądania o wydanie rzeczy w oparciu o jakąkolwiek inną podstawę prawną.

Z ustaleń faktycznych dokonanych w oparciu o przedstawiony przez strony materiał dowodowy wynika, że spółka (...) zawarła z pozwanym umowę przewozu, do której stosuje się przepisy Konwencji o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów CMR sporządzonej w G. w dniu 19 maja 1956 r. (załącznik do Dz.U. z 1962 r. nr 49, poz. 238). Zgodnie z art. 1 Konwencję CMR stosuje się do wszelkiej umowy o zarobkowy przewóz drogowy towarów pojazdami, niezależnie od miejsca zamieszkania i przynależności państwowej stron, jeżeli miejsce przyjęcia przesyłki do przewozu i miejsca przewidziane dla jej dostawy, stosownie do ich oznaczenia w umowie, znajdują się w dwóch różnych krajach, z których przynajmniej jeden jest krajem umawiającym się.

Tak ujęty zakres zastosowania Konwencji powoduje, że znajduje ona zastosowanie dla stosunku umownego łączącego spółkę (...) i pozwanego. Strony tego stosunku łączyła bowiem umowa o drogowy przewóz zarobkowy, zawarta w ramach prowadzonej przez pozwanego działalności gospodarczej, przy czym miejsce przyjęcia przesyłki do przewozu określono w Niemczech, a miejsce jej dostawy Polsce.

Stronami umowy przewozu są nadawca (w niniejszej sprawie spółka (...)) i przewoźnik (pozwany). Stroną umowy przewozu nie jest natomiast odbiorca towaru. Odbiorcą może być nadawca przesyłki bądź też inny podmiot, który na tle stosunku umownego przewozu nawiązanego przez nadawcę i przewoźnika występuje jako osoba trzecia.

Pozwany słusznie wywodził, a powódka tego nie negowała, że stron niniejszego procesu nie łączył żaden stosunek prawny, umowa przewozu została bowiem zawarta między spółką (...) i pozwanym.

Z materiału dowodowego wynika, że zawierając umowę przewozu strony tej umowy nie wskazały powódki jako odbiorcy towaru. Treść umowy przewozu została ustalona w oparciu o zeznania świadka P. M. (2) oraz pozwanego. Osoby te złożyły zeznania, których treść korespondowała z treścią listu przewozowego CMR, a dokładniej z treścią jego zapisów dokonanych w miejscowości K. w dniu 28 maja 2013 r. - w dacie załadowania towaru. List ten został złożony do akt sprawy przez powódkę w postaci kserokopii (karta 21), należy go jednak uznać za wiarygodny dowód sprawie, ponieważ ani powódka, ani pozwany nie negowali zgodności kserokopii z oryginałem (powódka podkreślała powyższe w piśmie procesowym z dnia 31 marca 2014 r. - karta 58).

Stosownie do art. 4 Konwencji o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów CMR list przewozowy jest dowodem zawarcia umowy przewozu, przy czym brak, nieprawidłowość lub utrata listu przewozowego nie wpływa na istnienie ani na ważność umowy przewozu, która mimo to podlega przepisom Konwencji. Artykuł 6 Konwencji wymienia dane, które powinny być zawarte w liście przewozowym, natomiast art. 9 określa bliżej jego funkcję dowodową. W art. 9 wskazane zostało, że w braku dowodu przeciwnego list przewozowy stanowi dowód zawarcia umowy, warunków umowy oraz przyjęcia towaru przez przewoźnika.

Zeznania świadka P. M. (2) oraz pozwanego korespondują z treścią listu przewozowego CMR. Pozwany oraz świadek zeznali, że umowa została zawarta ze spółką (...) z siedzibą w D. jako nadawcą, ta sama spółka występowała jako odbiorca towaru, tak też zostało zapisane w rubryce 1 i 2 listu CMR. Jak już wspomniano powyżej możliwa jest sytuacja, kiedy ten sam podmiot występuje jako nadawca i odbiorca, co miało miejsce w rozpoznawanej sprawie i znalazło odzwierciedlenie w treści listu CMR, który został wypełniony (w zakresie rubryk 1 i 2) w dniu 28 maja 2015 r. w miejscowości K. (rubryka 21). Z powyższego wynika, że trasa przewozu została ustalona od miejscowości K. do D. (siedziby nadawcy i jednocześnie odbiorcy), takie też polecenie kierowca wykonujący przewóz otrzymał od swojego pracodawcy (pozwanego) - miał odebrać towar w K., odstawić go do procedury celnej, a następnie zawieźć do D..

Powyższe okoliczności wynikają zarówno z jednomyślnych w tym względzie zeznań świadka P. M. (2) i pozwanego oraz z korespondującej z nimi, omówionej wyżej, treści listu CMR. Na powyższe ustalenia nie ma wpływu fakt, że w rubrykach 22 i 24 podpisały się osoby reprezentujące podmioty niewystępujące w rolach opisanych w tych rubrykach. W rubryce 22, przeznaczonej na podpis nadawcy, podpisał się przedstawiciel spółki (...) w K., jednocześnie jednak w rubryce 19 zamieszczono jednoznaczny w swej treści zapis: (...) ist nicht der A. (nie jest nadawcą). W rubryce 24, przeznaczonej na podpis odbiorcy, podpisał się z kolei przedstawiciel spółki (...), jak jednak wynika z materiału dowodowego ocenianego jako całość powyższe zostało spowodowane tym, aby spółka (...) mogła występować przy dokonywaniu czynności związanych z odprawą celną jako "podmiot odbierający" (por. dokumenty wystawione przez (...), np. raport odbioru/raport wywozu, dokument e-AD).

Dla sprawy istotne znaczenie ma jednak przede wszystkim fakt, że w momencie zawierania umowy ani powódka, ani firma (...), nie były wskazane w treści umowy przewozu jako odbiorca towaru. Podkreślenia wymaga, że okoliczność ta została wprost wskazana również przez powódkę w uzasadnieniu pozwu, gdzie powódka wywodzi, że dopiero w dniu 29 maja 2013 r. podjęta została decyzja o tym, iż towar ma być dostarczony do zakładu prowadzonego przez firmę (...). Niesporny jest fakt, że załadunek miał miejsce w dniu 28 maja 2013 r. (rubryka 4 oraz 21 listu CMR), umowa przewozu musiała być więc zawarta przed tą datą, a to oznacza, że - tak jak wywodzi pozwany - w dacie zawierania umowy ani powódka, ani firma (...), nie były wymieniane w umowie przewozu jako odbiorca towaru.

W toku sprawy powódka skoncentrowała się na dowodzeniu faktu, że po przeprowadzeniu procedur celnych towar wyjechał z O. tym samym środkiem transportu, należącym do pozwanego, którym został dowiedziony do biura spółki (...) w O., gdzie przeprowadzono procedurę celną. Fakt ten został jednak przyznany przez pozwanego już na pierwszej rozprawie - pozwany nie negował tego, że jego kierowca wyjechał wraz z towarem z O. i udał się, zgodnie z treścią umowy przewozu, do D.. Tożsame zeznania złożył jako świadek kierowca P. M. (2).

Spór między stronami powstał natomiast na tle tego, jakie instrukcje pozwany otrzymał w toku wykonywania umowy przewozu. Sam fakt udzielenia pozwanemu jako przewoźnikowi instrukcji przez nadawcę - spółkę (...) jest niesporny, spór dotyczy zaś tego, czy zgodnie z tymi instrukcjami towar miał być przywieziony do zakładu prowadzonego przez kontrahenta powódki - firmę (...) do N., czy też do zakładu pozwanego w P., gdzie miał oczekiwać na dalsze instrukcje.

Wyjaśnić w tym miejscu trzeba, że konwencja CMR w art. 12 zawiera unormowanie, znane także innym regulacjom prawnym w zakresie umowy przewozu, dotyczące tzw. prawa rozporządzania przesyłką w czasie transportu. Na gruncie prawa transportowego rozporządzenie przesyłką ("towarem" - wg terminologii przyjętej przez Konwencję CMR) oznacza możliwość wydawania przewoźnikowi przez nadawcę (lub w okolicznościach wskazanych w art. 12 ust. 2 i 3 przez odbiorcę) wiążących przewoźnika instrukcji (por. „Komentarz do przepisów o umowie przewozu i spedycji”, Władysław Górski, Krzysztof Wesołowski, Gdańsk, 2006, karta 271).

Jak już wspomniano wcześniej w realiach rozpoznawanej sprawy zarówno nadawcą jak i odbiorcą była spółka (...), tylko ona mogła więc wydawać pozwanemu jako przewoźnikowi wiążące instrukcje (instrukcji takich jak nie mogła natomiast wydawać powódka ani żadna osoba działająca w jej imieniu).

Instrukcje te Konwencja CMR precyzuje w art. 12 ust. 1, gdzie wskazano że: " nadawca ma prawo rozporządzać towarem, a w szczególności zażądać od przewoźnika wstrzymania przewozu, zmiany miejsca przewidzianego dla wydania towaru albo też wydania go odbiorcy innemu niż wskazany w liście przewozowym". Z powyższego wynika, że instrukcje te mogą dotyczyć zmiany miejsca przewidzianego dla wydania towaru albo wydania towaru odbiorcy innemu, niż wskazany w umowie przewozu.

Pozwany twierdził w niniejszym postępowaniu, że otrzymał instrukcję polegającą na zmianie miejsca przewidzianego do wydania towaru - zgodnie z zeznaniami pozwanego oraz świadka P. M. (2) towar ten, zgodnie z przedstawionymi pozwanemu instrukcjami, miał być wydany w bazie pozwanego w P. osobie, która w imieniu spółki (...) podstawiła samochód przystosowany do przewozu paliw płynnych. Z zeznań pozwanego i świadka wynika, że wystawiony został przy tym w dniu 29 maja 2013 r. "dokument przewozowy", podpisany przez osobę działającą w imieniu spółki (...) i dysponującą jej pieczątką, którego kserokopia znajduje się na karcie 142 akt, przy czym oryginał dokumentu został zabrany przez tą osobę, natomiast w biurze pozwanego świadek P. M. (2) pozostawił jego kserokopię.

Powódka twierdziła z kolei, że pozwany miał otrzymać instrukcje innej treści: mianowicie w dniu 29 maja 2013 r. miał otrzymać najpierw telefonicznie, a później pisemnie dyspozycję dotyczącą zmiany odbiorcy. Odbiorcą tym, miałaby być - zgodnie z instrukcją - nie pierwotnie wskazana jako odbiorca spółka (...), tylko Hurtownia (...), której powódka odsprzedała towar (co do firmy (...) jako osoby odbiorcy por. zgodne ze sobą twierdzenia pozwu, zeznania świadka R. P. (2) oraz świadka R. K.). Jedynym dowodem potwierdzającym przekazanie przez spółkę (...) pozwanemu instrukcji o takiej treści jest załączona do pozwu kserokopia pisma sporządzonego przez P. W. (który jak wynika z KRS był wówczas prezesem zarządu oraz większościowym (...) spółki (...)), zatytułowanego „zlecenie”, datowanego na dzień 29 maja 2013 r. (karta 29 akt). Pismo to zostało załączone do akt w postaci kserokopii poświadczonej przez pełnomocnika powódki z adnotacją o treści : "za zgodność z emailem z 02.08.2013" (dowód ten nie może być więc potraktowany jako dowód z dokumentu, nie został bowiem poświadczony za zgodność z oryginałem i jako taki podlega ocenie, podobnie jak złożony przez pozwanego "dokument przewozowy" z 29 maja 2013 r., w trybie art. 308 § 2 k.p.c.).

Pozwany w sprzeciwie od nakazu zapłaty zaprzeczył temu, że takie pismo jak „zlecenie” podpisane przez P. W. zostało kiedykolwiek mu doręczone w jakikolwiek sposób, czy to drogą pocztową, czy też elektroniczną bądź faksową.

Oceniając sprzeczne w tym temacie stanowiska obu stron należało rozpatrzyć materiał dowodowy jako całość, dokonać oceny określonych środków dowodowych i ważąc ich moc oraz wiarygodność odnieść je do pozostałego materiału dowodowego. W tym kontekście zauważyć trzeba, że stanowisko pozwanego znajduje oparcie nie tylko w treści kserokopii "dokumentu przewozowego", ale także w zeznaniach świadka P. M. (2) oraz samego pozwanego. Z kolei powódka nie skorzystała z możliwości powołania osobowych źródeł dowodowych potwierdzających fakt wysłania pozwanemu złożonego w postaci kserokopii pisma zatytułowanego "zlecenie" (dla wykazania tego faktu wystarczyło powołanie na świadka P. W. bądź innej osoby, która w biurze spółki (...) dokonała czynności polegającej na wysłaniu pisma). Co więcej kserokopia dokumentu zatytułowanego "zlecenie", podpisanego przez P. W., nie zawiera żadnych adnotacji czy też oznak wskazujących na to, że pismo zostało wysłane faksem bądź pocztą elektroniczną. Mając na uwadze fakt, że powódka nie przedstawiła żadnego dowodu wskazującego na wysłanie tego dokumentu, a pozwany zaprzeczył, że taki dokument otrzymał, przyjąć należało, że okoliczność udzielenia pozwanemu w dniu 29 maja 2013 r. instrukcji o treści odpowiadającej pismu P. W. nie została przez powódkę udowodniona. Zauważyć trzeba, że wymienione wyżej stanowisko pozwanego zostało wyrażone nie tylko w sprzeciwie od nakazu zapłaty, ale także w korespondencji przedprocesowej, w której pozwany konsekwentnie podkreślał, że z powódką nie łączył go żaden stosunek (a więc również relacja przewoźnik - odbiorca).

Z drugiej strony brak jest podstaw aby przyjąć, że zeznania świadka P. M. (2) oraz pozwanego, dotyczące instrukcji o innej treści, niż podawana przez powódkę, są niewiarygodne. Powódka nie powołała żadnego dowodu, w kontekście którego można byłoby podważyć wiarygodność zeznań świadka P. M. (2) oraz korespondujących z nimi zeznań pozwanego. Dowody z zeznań P. M. (2) oraz pozwanego były decydujące dla ustalenia treści instrukcji udzielonych przez spółkę (...), tym bardziej, że czynność polegająca na udzieleniu instrukcji została dokonana między pozwanym, a spółką (...), a więc tylko zeznania pozwanego bądź reprezentanta czy też przedstawiciela tej spółki mogłyby być uznane za rzetelną informację dotyczącą relacji między tymi podmiotami. Jak już wskazano wyżej powódka nie powołała w niniejszej sprawie dowodu z przesłuchania jakiejkolwiek osoby związanej ze spółką (...), a zwłaszcza P. W., który podpisał kluczowy dla powódki dokument. Jedynym wiarygodnym dowodem w temacie ustaleń miedzy pozwanym i spółką (...) są więc zeznania pozwanego i jego kierowcy.

Dodatkowo dowody z zeznań P. M. (2) oraz pozwanego w omawianym zakresie znajdują potwierdzenie w kserokopii "dokumentu przewozowego" z dnia 29 maja 2013 r., podpisanego przez osobę działającą w imieniu spółki (...) i dysponującą pieczątką z jej nazwą. W toku procesu powódka złożyła wniosek o zobowiązanie spółki (...) do złożenia oryginału tego dokumentu, z zeznań świadka P. M. (2) oraz pozwanego wynikało bowiem, że oryginał został wraz z towarem zabrany przez przedstawiciela tej spółki. Spółka (...) na wniosek powódki została zobowiązana w trybie art. 248 § 1 k.p.c. do złożenia tego dokumentu - w odpowiedzi złożyła pismo z dnia 7 października 2015 r., w którym wyjaśniła, że nie posiada takiego dokumentu w dokumentacji spółki, co więcej wywiodła, że dokument nie został podpisany przez osobę umocowaną do jej reprezentacji, a także zaprzeczyła temu, że odebrała towar od pozwanego. Pismo to zostało doręczone pełnomocnikowi powódki, który nie złożył żadnych dalszych wniosków w sprawie.

Oświadczenie spółki (...), jako pochodzące od osoby zobowiązanej do złożenia dokumentów w trybie art. 248 § 1 k.p.c., nie jest środkiem dowodowym i tym samym nie może zastąpić dowodu zmierzającego do wykazania, że towar oraz „dokument przewozowy” został wydany nie osobie będącej przedstawicielem spółki (...), ale osobie podającej się za takiego przedstawiciela. Co więcej zauważyć trzeba, że pismo procesowe spółki (...) zostało złożone po kilkukrotnych próbach doręczenia pod adresami wskazywanymi przez powódkę, m.in. po nieskutecznych próbach doręczenia na adres: D. ul. (...), na adres oddziału spółki w S., na adres G. V. K. na Litwie. Ostatecznie spółka (...) odebrała pismo pod adresem : P. K. na (...) w jego treści wskazała natomiast adres: D. ul. (...). Pismo podpisane zostało przez prezesa zarządu spółki (...) J.. Z powyższego wynika, że po pierwsze doszło do zmiany zarządu spółki od czasu zdarzeń stanowiących podstawę faktyczną niniejszego powództwa, co więcej kilkukrotnie zmieniało się miejsce, w którym przebywali reprezentanci tej spółki, a to z kolei stwarza ryzyko utraty części dokumentacji spółki. Odnotować również trzeba, że (...) J. jako zarząd spółki (...) jest bezpośrednio zainteresowana tym, aby orzeczenie w niniejszej sprawie zostało wydane przeciwko pozwanemu, ponieważ to spółka (...) była związana z powódką umową sprzedaży i to od niej ewentualnie powódka może dochodzić związanych z niewykonaniem tej umowy roszczeń.

Dlatego też rozważając materiał dowodowy jako całość przyjąć należało, że instrukcje udzielone pozwanemu w dniu 29 maja 2013 r. przez nadawcę - spółkę (...) miały treść taką, jaką wskazuje w niniejszym procesie pozwany, a nie taką, jaką wskazuje powódka.

Konsekwencją powyższych ustaleń jest brak po stronie powódki materialnoprawnej legitymacji do wystąpienia wobec pozwanego z jakimkolwiek roszczeniem, wynikającym z umowy przewozu.

Na gruncie konwencji CMR powódka (mimo tego, że była właścicielem towaru) nie posiada legitymacji do wystąpienia wobec przewoźnika z roszczeniem o wydanie towaru (takie jest żądanie pozwu), ponieważ legitymację do wystąpienia z takim roszczeniem posiada wyłącznie odbiorca. W realiach niniejszej sprawy zgodnie z treścią umowy przewozu nadawcą oraz jednocześnie odbiorcą pozostawała spółka (...), co nie uległo zmianie po udzieleniu pozwanemu instrukcji z dnia 29 maja 2013 r., które odnosiły się tylko do miejsca przewidzianego dla wydania towarów (art. 12 ust. 1 konwencji CMR), a nie do osoby odbiorcy.

Dla wyczerpania rozważań w tym temacie dodać trzeba, że nawet gdyby hipotetycznie przyjąć za prawdziwe twierdzenia powódki, odnoszące się do treści instrukcji przedstawionych w dniu 29 maja 2013 r. pozwanemu, to powódka i tak nie posiadałaby legitymacji do wystąpienia z roszczeniem o wydanie towaru, ponieważ za odbiorcę, zgodnie z instrukcjami nadawcy, należałoby wówczas uznać firmę działającą pod nazwą Hurtownia (...).

Powódka nie posiada również legitymacji do dochodzenia wobec pozwanego jakichkolwiek roszczeń odszkodowawczych w oparciu o regulacje z Konwencji CMR. Konwencja CMR normując zasady odpowiedzialności przewoźnika nie reguluje wprost, kto jest legitymowany do dochodzenia odszkodowania wobec przewoźnika – nadawca czy odbiorca. Konwencja posługuje się w tym względzie pojęciem „osoba uprawniona”, którą w zależności od okoliczności może być nadawca bądź odbiorca. Z uwagi na to, że powódka nie wystąpiła w żadnej z tych ról, nie służą jej żadne roszczenia odszkodowawcze wynikające z Konwencji CMR. Dodać trzeba, że na gruncie prawa przewozowego (w tym Konwencji CMR), dochodzenie roszczeń odszkodowawczych od przewoźnika jest zasadniczo niezależne od tego, kogo w rzeczywistości szkoda dotknęła. Stąd też Konwencja CMR nie posługuje się pojęciem "poszkodowany", lecz pojęciem "osoba uprawniona". Rozwiązanie to eliminuje konieczność wynikania w skomplikowaną treść stosunków prawnych łączących uczestników procesu transportowego, ewentualny brak tożsamości pomiędzy osobą uprawnioną a poszkodowanym powoduje natomiast konieczność wzajemnych rozliczeń pomiędzy tymi osobami w oparciu o treść łączącego je stosunku prawnego, na przykład umowy sprzedaży (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 września 2003 r., II CKN 415/01, oraz „Komentarz do przepisów o umowie przewozu i spedycji”, Władysław Górski, Krzysztof Wesołowski, Gdańsk, 2006, karta 274).

Kolejna podstawa prawna roszczenia powódki, wymagająca rozważenia na gruncie niniejszej sprawy, obejmuje przepisy kodeksu cywilnego dotyczące czynów niedozwolonych, w szczególności art. 415 k.c. Stosownie do art. 415 k.c. kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia. W takim przypadku powódka winna udowodnić, że wystąpiła szkoda, że szkoda ta jest spowodowana bezprawnym czynem pozwanego, a także że istnieje adekwatny związek przyczynowy między tym czynem, a szkodą.

Czyn sprawcy, który rodzi odpowiedzialność cywilną, oceniany od strony przedmiotowej musi być bezprawny, oceniany natomiast od strony podmiotowej – zawiniony przez sprawcę. Bezprawnym zachowaniem się jest takie, które stanowi obiektywne złamanie określonych reguł postępowania – jest sprzeczne z obowiązującym porządkiem prawnym. Przyjmuje się, że bezprawność w rozumieniu reżimu deliktowego jest efektem ogólnego, normatywnego zakazu, skutecznego erga omnes, niewyrządzania sobie nawzajem szkody. Dlatego czyn niedozwolony w znaczeniu art. 415 k.c. może mieć miejsce tylko wtedy, gdy sprawca szkody naruszył obowiązek powszechny, ciążący na każdym (wyrok SN z dnia 10 października 1997 r., III CKN 202/97, OSNC 1998, nr 3, poz. 42).

Przeprowadzone w sprawie dowody nie dają żadnych podstaw ku temu aby przyjąć, że pozwany popełnił jakikolwiek czyn bezprawny, w szczególności polegający na kradzieży towaru, co sugerował świadek R. K.. W tym zakresie zeznania tego świadka nie odnosiły się do zaobserwowanych przez świadka faktów, a jedynie do jego subiektywnej oceny zaistniałego stanu rzeczy. Ani powódka, ani żaden inny podmiot nie zgłosił zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa przez pozwanego, ewentualnie przez zatrudnionego przez niego kierowcę - w pozwie oraz w późniejszych pismach procesowych powódki nie ma żadnych twierdzeń w tym temacie.

Brak jest więc podstaw aby przyjąć odpowiedzialność pozwanego z czynu niedozwolonego.

W tym stanie rzeczy powództwo, jako skierowane przeciwko osobie nieposiadającej legitymacji materialnoprawnej, podlegało oddaleniu w całości. Istnienie takiej legitymacji można byłoby rozważać po stronie spółki (...), która była związana z powódką umową sprzedaży, legitymacja taka nie istnieje natomiast po stronie pozwanego, który nie był związany z powódką żadną umową, nie udowodniono po jego stronie popełnienia czynu niedozwolonego, ponadto pozwany nie jest posiadaczem rzeczy objętej żądaniem pozwu, tym samym powódka nie może wystąpić wobec niego z roszczeniem windykacyjnym.

Stan faktyczny sprawy został ustalony w oparciu o dowody z dokumentów, z kserokopii dokumentów, które podlegały ocenie zgodnie z art. 308 § 2 k.p.c. oraz z zeznań świadków i przesłuchania pozwanego (pełnomocnik powódki wnosił o pominięcie dowodu z przesłuchania powódki - rozprawa z 15 stycznia 2015 r., karta 138).

Wiarygodne okazały się dowody z dokumentów załączone do pozwu w postaci kserokopii poświadczonych przez pełnomocnika powódki za zgodność oryginałem, a także dowód z kserokopii listu CMR, która - jak wyjaśniono wyżej - nie była przez żadną ze stron kwestionowana.

Dowody w postaci niepoświadczonych za zgodność oryginałem kserokopii, takich jak "zlecenie" z dnia 29 maja 2013 r. oraz "dokument przewozowy" z tej samej daty zostały ocenione zgodnie z art. 308 § 2 k.p.c., przy czym ich oceny dokonano ważąc ich moc oraz wiarygodność w odniesieniu do całego zebranego w sprawie materiału dowodowego, obejmującego przede wszystkim zeznania świadków oraz przesłuchanie pozwanego.

Na wniosek powódki w oparciu art. 248 § 1 k.p.c. podjęto próbę pozyskania materiału dowodowego w postaci dokumentów będących w posiadaniu osób trzecich. W tym celu na wniosek powódki Sąd zwrócił się do spółki (...), która w piśmie z dnia 2 czerwca 2014 r. odpowiedziała, że nie może wydać objętych postanowieniem Sądu dokumentów, ponieważ zostały zabezpieczone przez (...) Delegaturę w B.. Powódka złożyła kolejne wnioski dowodowe - o wezwanie o przedłożenie dokumentów (...) Delegatury w B.. W odpowiedzi w piśmie z dnia 28 października 2014 r. Delegatura (...) w B. wyjaśniła, że dokumentów objętych postanowieniem nie posiada. Brak tych dokumentów skutkuje tym, że powódka nie udowodniła tych twierdzeń, w oparciu o którego konstruowała objęte pozwem roszczenie.

Wiarygodne okazały się dowody z zeznań świadków R. P. (2), R. K., P. M. (2) oraz dowód z przesłuchania pozwanego. W zeznaniach poszczególnych świadków nie było sprzeczności dotyczących istotnych dla rozstrzygnięcia faktów, zeznania tych osób korespondowały z pozostałym materiałem dowodowym, w szczególności dotyczy to zeznań pozwanego oraz P. M. (2), a także dokumentu w postaci listu CMR, co omówiono we wcześniejszej części rozważań.

Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13