Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 1 grudnia 2015r.

Sąd Okręgowy w Koszalinie Wydział VI Gospodarczy

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 1 grudnia 2015r. w Koszalinie

na posiedzeniu niejawnym

o wpis danych do rejestru

na skutek apelacji wniesionego przez wnioskodawcę

od postanowienia Sądu Rejonowego w Koszalinie- Wydziału Gospodarczego Krajowego Rejestru Sądowego

z dnia 23 października 2015r. w sprawie sygn. KO IX Ns Rej KRS (...)

p o s t a n a w i a :

oddalić apelację

/-/G.Rudy /-/M. Lubelska /-/ K.Szóstak-Werner

sygn.akt VI Ga 120\15

UZASADNIENIE

Wnioskodawca- (...) SA w K. domagał się wpisania do Krajowego Rejestru Sądowego (poz.(...)) zmiany szeregu danych.
Postanowieniem z dnia 23.10.2015r. Sąd Rejonowy w Koszalinie –Wydział KRS, zarządził wpis do rejestru zmiany przedmiotu działalności spółki, a oddalił wniosek w pozostałym zakresie.

Sąd rejestrowy wskazał, iż poza danymi, których wpis zarządzono wnioskodawca wniosła o wpisanie zmian do rejestru przedsiębiorców KRS, wynikających m.in. z uchwał podjętych na Nadzwyczajnym Walnym Zgromadzeniu w dniu 30.03.2015r., zaprotokołowanych przez notariusza D. K. z Kancelarii Notarialnej w S., za numerem rep. (...), a mianowicie:

1) podwyższenia kapitału zakładowego w drodze emisji akcji serii (...)

2) zmiany statutu,

3) zmiany składu Rady Nadzorczej i zmianie funkcji jej członków.

Sąd ustalił i zważył, co następuje:

W dniu 30.03.2015 r. w Kancelarii Notarialnej D. K. w S. akcjonariusze spółki (...) SA w K. odbyli Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie (NWZ).

Przewodniczącym wybrano J. S., który stwierdził, że w NWZ uczestniczą uprawnieni z akcji na okaziciela i okazał podpisaną przez zarząd listę akcjonariuszy uprawnionych do uczestnictwa w Walnym Zgromadzeniu w dniu 30.03.2015r. Nadto stwierdził, że obecni są akcjonariusze posiadający łącznie 43.813.000 akcji, reprezentujących 43.813.000 głosów, że liczba akcji reprezentowanych na zgromadzeniu odpowiada ilości wszystkich akcji na okaziciela, a zatem cały kapitał zakładowy jest reprezentowany.

Dalej przewodniczący stwierdził, że Walne Zgromadzenie odbywa się bez formalnego zwołania, w trybie art. 405 KSH .

Porządek obrad NWZ obejmował m.in. podjęcie uchwał:

1) w przedmiocie podwyższenia kapitału zakładowego w drodze emisji akcji serii (...) oraz o wyłączeniu prawa poboru przysługującego dotychczasowych akcjonariuszom,

2) o zmianie statutu,

3) o zmianie składu Rady Nadzorczej i zmianie funkcji jej członków.

Na zgromadzeniu podjęto uchwałę nr 1 o podwyższeniu kapitału zakładowego o kwotę 21.420.657 zł tj. do kwoty 65.233.657 zł przez emisję 21 420 657 akcji imiennych serii (...), uprzywilejowanych co do głosu, które to akcje w całości zaoferowane zostały, w drodze subskrypcji prywatnej, (...)Spółka z o.o. w S. i miały został pokryte wkładem niepieniężnym w postaci zorganizowanej części przedsiębiorstwa tej Spółki, w rozumieniu art. 55 ^{( 1)} k.c.

W wyniku podwyższenia kapitału zmianie uległ § 7 statutu, w którym zapisano, że kapitał zakładowy wynosi 65.233.657 zł i dzieli się na 65. 233.657 akcji imiennych serii (...), (...) i (...) (uchwała nr 2)

Kolejnym uchwałami nr 3, 4, 5 i 6 dokonano zmian w składzie rady nadzorczej i zmian powierzonych funkcji w tym organie.

W ocenie sądu rejestrowego zarządzenie wpisu zmian wynikających z powołanych wyżej uchwał jest niemożliwe, albowiem nadzwyczajne walne zgromadzenie odbyło się z naruszeniem prawa, co powoduje wadliwość uchwał na nim powziętych.

Art.23 ust.1 ustawy z dnia 20.08.1997r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (t.j. Dz.U. z 2015 r., poz. 1142) zobowiązuje sąd rejestrowy do przeprowadzenia kontroli, czy dołączone do wniosku dokumenty są zgodne pod względem formy i treści z przepisami prawa. Sąd rejestrowy, w ramach kontroli o merytorycznym charakterze, jest uprawniony do badania wpływu naruszeń procedury podejmowania uchwał przez walne zgromadzenie akcjonariuszy spółki akcyjnej na ich treść (por. uchwała SN z dnia 20.01.2010r. III CZP 122/09, postanowienie SN z dnia 24.07.2013, III CNP 1/13, postanowienie SN z dnia 2.10.2008r., II CSK 186/08).

Do zagadnień merytorycznych, które podlegają obowiązkowemu badaniu przez sąd rejestrowy, zalicza się ocenę ważności czynności stanowiącej podstawę wpisu, co w przypadku czynności dokonanej przez organ kolegialny obejmuje ocenę ważności jego zwołania, zachowanie wymogu quorum i większości wymaganej do podjęcia uchwał oraz zachowanie wymogu tajności glosowania.

KSH szczegółowo określa tryb zwołania walnego zgromadzenia spółki akcyjnej. Umożliwia jednak akcjonariuszom odbycie walnego zgromadzenia bez formalnego zwołania, jeżeli zostaną zachowane ustawowe przesłanki takiego walnego zgromadzenia. Art. 405 ksh stanowi, że akcjonariusze spółki akcyjnej mogą podjąć uchwały bez formalnego zwołania walnego zgromadzenia, o ile spełnią łącznie poniższe warunki:

1) jeżeli reprezentowany jest cały kapitał zakładowy;

2) nikt z obecnych nie zgłosił sprzeciwu co do odbycia walnego zgromadzenia;

3) nikt z obecnych nie zgłosił sprzeciwu dotyczącego wniesienia

poszczególnych spraw do porządku obrad.

Powołany wyżej przepis uzależnia możliwość odbycia walnego zgromadzenia i podjęcie uchwał bez formalnego jego zwołania od przesłanki obecności całego kapitału zakładowego. Wymóg ten należy rozumieć w ten sposób, że niezbędne jest aby wszyscy akcjonariusze (lub ich pełnomocnicy bądź inne uprawnione osoby - por. art. 340 ksh) byli obecni na tym zgromadzeniu. Istota uregulowania art. 405 ksh sprowadza się do ustanowienia warunków, w jakich nieformalne spotkanie akcjonariuszy przekształca się w walne zgromadzenie.

Walne zgromadzenie, które odbywa się bez formalnego zwołania z uwzględnieniem przesłanek określonych w art.405 ksh, rządzi się nieco innymi prawami niż walne zgromadzenie zwołane w tradycyjny sposób. Art.405 § 1 ksh łagodzi, a właściwie prawie znosi, wymagania formalne dotyczące zwołania walnego zgromadzenia oraz ogłoszenia o jego zwołaniu i o porządku jego obrad. Stanowi więc wyjątek w stosunku do art.395, 398, 400, 402 i 404 ksh. Natomiast pozostałe wymagania formalne odnoszące się do walnych zgromadzeń, określone w innych przepisach kodeksu spółek handlowych, pozostają w mocy (por. Kodeks spółek handlowych. Spółka akcyjna. Komentarz do artykułów 301-490. Tom III, 2013 prof. dr hab. Stanisław Sołtysiński, prof. dr hab. Andrzej Szajkowski, prof. dr hab. Andrzej Szumański, prof. dr hab. Janusz Szwaja, dr hab. Andrzej Herbet, dr hab. Maciej Mataczyński, dr Iwona B. Mika, dr hab. Tomasz Sójka, dr hab. Monika Tarska, dr Michał Wyrywiński).

Walne zgromadzenie - pomimo, iż odbywa się bez formalnego zwołania -powinno obradować w miejscu będącym siedzibą spółki lub w innym miejscu, w którym statut tej spółki dopuszcza odbycie walnego zgromadzenia (por. art. 403 ksh). Ponadto niezbędna jest obecność notariusza, który sporządzi protokół z walnego zgromadzenia (por. art. 421 KSH; J. Szwaja, A. Herbet, [w:] Sołtysiński, Szajkowski, Szumański, Szwaja, Komentarz KSH. Suplement, 2010, s. 272).

Do zachowania procedury konstytuowania się zgromadzenia akcjonariuszy wymagane jest wykazanie legitymacji po stronie każdego, kto ma zamiar brać w nim udział. W przypadku spółki niepublicznej wykazanie legitymacji przez akcjonariusza odbywa się przez obowiązek złożenia akcji na okaziciela bądź stosownych zaświadczeń dokumentujących fakt ich złożenia u notariusza lub we właściwej instytucji finansowej na co najmniej tydzień przed terminem walnego zgromadzenia. W odniesieniu do uprawnionych z akcji imiennych, zgodnie z art.406 § 1 k.s.h., do wykazania legitymacji do udziału w walnym zgromadzeniu, wystarczy wpis w księdze akcyjnej dokonany na tydzień przed odbyciem walnego zgromadzenia.

Dla ustalenia, czy osoby zgromadzone w celu powzięcia uchwał bez formalnego zwołania walnego zgromadzenia są uprawnione do uczestniczenia w walnym zgromadzeniu uznać należy, że każda z osób powinna posiadać dokument potwierdzający legitymację i umożliwiający weryfikację tego stanu. Ponadto obowiązkiem spółki jest sporządzenie, niezwłocznie po wyborze przewodniczącego, listy obecności (por. art.410 ksh) i wyłożenie jej podczas obrad tego zgromadzenia.

Reasumując Sąd stwierdził, że istnienie uchwał podjętych na nieformalnie zwołanym walnym zgromadzeniu zależy od spełnienia szeregu przesłanek, w szczególności obecności całego kapitału zakładowego.

W odniesieniu do wniosku w niniejszej sprawie Sąd rejestrowy stwierdził, że uchwały podjęte w dniu 30.03.2015r. należy uznać za wadliwe, bowiem podjęte zostały na walnym zgromadzeniu, którego nie można uznać za prawidłowo odbyte.

Przede wszystkim przy organizowaniu, bez formalnego zwołania, walnego zgromadzenia w dniu 30.03.201 r. w Kancelarii Notarialnej w S., naruszony został art.403 ksh , który, również dla zgromadzeń nieformalnie zorganizowanych stanowi, że walne zgromadzenie powinno obradować w miejscu będącym siedzibą spółki lub w innym miejscu, w którym statut tej spółki dopuszcza odbycie walnego zgromadzenia. Statut (...)SA, w wersji obowiązującej na 30.03.2015r. (ostatnia zmiana statutu ujawniona w rejestrze w dniu 10 kwietnia 2014 r. - wpis konstytutywny nr 13, sygnatura akt KO IX NS-REJ.KRS (...)), w § 13 ust.2 stanowi, że walne zgromadzenia odbywają się w siedzibie Spółki. Siedzibą Spółki jest K., a zatem to w K. winny mieć miejsce walne zgromadzenia, również te odbywane bez formalnego zwołania. Naruszenie zasad art. 403 ksh oznacza wadliwość zwołania walnego zgromadzenia i tym samym wadliwość podjętych na nim uchwał.

Kolejno Sąd wskazał, iż wnioskodawca nie udokumentował należycie, że w walnym zgromadzeniu i przy podejmowaniu na nim uchwał brały udział osoby uprawnione.

Jak wynika z powołanego wyżej statutu w spółce (...) kapitał zakładowy wynoszący 43.813.000 zł dzieli się na 43.813.000 akcji imiennych:

1) 20.813.000 akcji serii (...)

2) 23.000.000 akcji serii (...)

W dacie zawiązania Spółki jej akcjonariuszami byli:

1) (...) Spółka z o.o. w K.

2) (...) Spółka Akcyjna w W.

3) (...)Spółka z o.o. w W.

W dniu 10.04.2014r. sąd zarządził wpis podwyższonego o kwotę 23.000.000 zł kapitału zakładowego, w którego wyniku 23.000.000 akcji objęła (...) Sp. z o.o. w B..

Statut (...)w § 8 stanowi, iż na żądanie akcjonariusza akcje imienne mogą być zamieniane na akcje na okaziciela i odwrotnie. Wymiana akcji jest czynnością zarządu polegającą na wydaniu nowych dokumentów akcji albo dokonaniu zmian w treści akcji dotychczasowej, przedłożonej w tym celu zarządowi. Art.328 ksh stosuje się do wymiany akcji wprost. Zarząd może dokonać zmian w treści akcji tylko w odniesieniu do oznaczenia uprawnionego, a ponadto w takim zakresie, w jakim przewiduje to art.358 ksh.

Jak wynika z treści protokołu w NWZ uczestniczyli akcjonariusze posiadający 100 % akcji na okaziciela, a zatem koniecznym stało się ustalenie czy w Spółce miała miejsce zamiana akcji imiennych na akcje na okaziciela oraz czy osoby biorące udział i podejmujące uchwały były uprawnione do wykonywania prawa głosu z posiadanych akcji. Kwestie te są najistotniejsze dla stwierdzenia czy spotkanie w dniu 30.03.2015r. mogło przekształcić się w walne zgromadzenie i czy uchwały na nim podjęte nie były dotknięte wadliwością.

Ustalenia te są o tyle istotne, że sądowi z urzędu wiadomym jest o istniejącym konflikcie w spółce (...) S.A. oraz spółkach powiązanych bezpośrednio lub pośrednio z osobą J. S. i M. S. (m.in. (...) Sp. z o.o., (...) Sp. z o.o., (...) S.A.). Konflikt przejawia się m.in. w kwestionowaniu przejścia uprawnień z akcji i udziałów w spółkach, w efekcie czego zwoływane są konkurujące ze sobą walne zgromadzenia czy też zgromadzenia wspólników, odwoływane i powoływane są równolegle kolejne składy organów, wytwarzane są funkcjonujące równolegle dokumenty akcji.

Istotnym jest, że w walnym zgromadzeniu uczestniczyli wyłącznie użytkownicy akcji (na okaziciela), a zatem koniecznym stało się wykazanie ich uprawnienia, czemu jednak wnioskodawca nie sprostał.

W odpowiedzi na zarządzenie wzywające do usunięcia przeszkód w dokonaniu wpisu przez:

1) dołączenie uchwały zarządu o zamianie akcji imiennych na akcje na okaziciela,

2) dołączenie listy obecności na zgromadzeniu w dniu 30.03.2015r. wraz z wykazaniem uprawnienia do wykonywania prawa głosu z akcji należących do dotychczasowych akcjonariuszy,

wnioskodawca przedłożył:

1) umowę sprzedaży akcji z dnia 30 listopada 2013 r. zawartą pomiędzy (...) Spółka Akcyjna w W. reprezentowaną przez pełnomocnika J. S.i (...), (...), (...), (...), (...), działającą w imieniu i na rzecz (...){oryg.pisownia) spółki zarejestrowanej w N. (C.) pod numerem (...) przy (...) N. C., w wykonaniu umowy powiernictwa, w imieniu której działała M. B.,

2) umowę sprzedaży akcji z dnia 30 listopada 2013 r. zawartą pomiędzy (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w K., reprezentowaną przez pełnomocnika J. S.i (...), (...), (...), (...), (...), działającą w imieniu i na rzecz (...){oryg.pisownia) spółki zarejestrowanej w N. (C.) pod numerem (...), (...), N. C., w wykonaniu umowy powiernictwa, w imieniu której działała M. B.,

3) umowę sprzedaży akcji z dnia 30 listopada 2013 r. zawartą pomiędzy (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. reprezentowaną przez pełnomocnika J. S. i (...), (...), (...), (...), (...), działającą w imieniu i na rzecz (...) (oryg.pisownia) spółki zarejestrowanej w N. (C.) pod numerem (...) przy (...), (...) N. C., w wykonaniu umowy powiernictwa, w imieniu której działała M. B.,

4) uchwałę nr zarządu (...) S.A. w K. z dnia 4 lipca 2015 r., w sprawie zamiany 20 813 000 akcji imiennych serii (...) na akcje na okaziciela,

5) listę obecności na Nadzwyczajnym Walnym Zgromadzeniu w dniu 30 marca 2015 r., z której wynika, że udział w nim wzięli M. W., reprezentująca 20 813 000 akcji i J. S. reprezentujący 23000000 akcji.

6) odpis umowy użytkowania akcji spółki (...) S.A. należących do (...) Sp. z o.o. z dnia 29 listopada 2013 r., na podstawie której 10827500 akcji oddanych zostało w użytkowanie M. W.,

7) odpis umowy użytkowania akcji spółki (...) S.A. należących do (...) S.A. z dnia 30 listopada 2013 r., na podstawie której 8610500 akcji oddanych zostało w użytkowanie M. W.,

8) odpis umowy użytkowania akcji spółki (...) S.A. należących do (...) Sp. z o.o. z dnia 30 listopada 2013 r., na podstawie której 1375000 akcji oddanych zostało w użytkowanie M. W.,

9) umowę zwolnienia z długu oraz umowę użytkowania akcji z dnia 25 października 2014 r. zawartą pomiędzy:

a) (...) sp. z o.o. w B., reprezentowaną przez J. J.,

b) (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa w R. reprezentowana przez prezesa zarządu spółki-komplementariusza M. G.,

c) J. S. jako użytkownikiem akcji

Dołączone dokumenty, w ocenie Sądu rejestrowego, budzą wątpliwości, co do prawidłowo przeprowadzonych czynności przeniesienia własności akcji wszystkich dotychczasowych akcjonariuszy.

Przede wszystkim wnioskodawca nie wykazał, aby akcje imienne serii (...), należące do (...) Sp. z o.o. w B., zostały zamienione na akcje na okaziciela i tym samym nie wykazał, że w Nadzwyczajnym Walnym Zgromadzeniu w dniu 30.03.2015r. wzięli udział wszyscy uprawnieni z posiadanych akcji.

Dołączone umowy sprzedaży akcji na rzecz (...)z kolei budzą uzasadnione wątpliwości Sądu ze względu na fakt kwestionowania przez spółki, które rzekomo miały zbyć należące do nich akcje, faktu ich zawarcia, o czym Sądowi wiadomo jest z urzędu.

Zważywszy jednak, że z akcji należących od początku istnienia Spółki (...) do (...) Sp. z o.o. w K., (...) SA w W. i (...) Spółki z o.o. w W. głosowała M. W., jako ich użytkownik, kwestia prawidłowości zawarcia umów zbycia akcji pozostaje poza zakresem rozstrzygania w niniejszym postępowaniu.

Nie można jednakże uznać za prawidłowe zbycie akcji należących do (...) sp. z o.o. w B. na rzecz (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowa w R., reprezentowanej przez prezesa zarządu spółki- komplementariusza M. G., a to ze względu na brak wykazania należytego umocowania nabywcy.

Z treści § 1 umowy zwolnienia z długu oraz umowy użytkowania akcji z dnia 25.10.2014r. wynika, że w dniu 16.11.2013r. ogół praw i obowiązków komplementariusza pn. (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością został przeniesiony na nabywcę (...) Spółkę z o.o. w P. i że do dnia zawarcia umowy nie została ujawniona zmiana komplementariusza w rejestrze KRS nr (...). Nabywca akcji w przedmiotowej umowie - Spółka (...) spółka z o.o. spółka komandytowa w R., reprezentowana była przez M. G., prezesa zarządu spółki-komplementariusza czyli - jak wynika z umowy - (...)Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w P..

Zdaniem Sądu podkreślenia wymaga fakt, że zmiana w rejestrze osoby wspólnika nie została ujawniona do dnia dzisiejszego, co więcej wniosek o wpis takiej zmiany nigdy nie został do rejestru złożony. M. G. z kolei, ujawniony został w rejestrze KRS (...) dla (...)Spółki z o.o., dopiero w dniu 16.01.2015r., a więc prawie trzy miesiące po dacie zawarcia umowy zwolnienia z długu, gdzie występował jako prezes zarządu nieujawnionego w rejestrze wspólnika-komplementariusza.

Wpis osoby komplementariusza jest wprawdzie wpisem deklaratoryjnym, jednakże po zmianie wspólnika, którego firma ujawniona była w firmie spółki komandytowej konieczna jest zmiana umowy i - zważywszy na domniemania płynące z wpisów do rejestru, na które powoływał się wielokrotnie sam wnioskodawca - ujawnienie tego faktu w rejestrze. Ujawnienie w rejestrze osoby wspólnika, zmiany firmy i zmiany uprawnionych do reprezentacji daje swego rodzaju gwarancję, że czynności zostały przeprowadzone prawidłowo-umowa zawierała stosowne postanowienia z art. 10 ksh i wspólnicy, na piśmie, wyrazili zgodę na zbycie ogółu praw i obowiązków.

Jest to o tyle istotne, że przedmiot umowy był wielkiej wartości i pożądane było zachowanie należytej staranności w jej dokumentowaniu, czego nie uczyniono. Przeciwnie, składane w różnych sprawach do akt rejestrowych Spółki (...) S.A.: pisma, dokumenty, kserokopie dokumentów, pisma-ostrzeżenia, pisma-zawiadomienia, kopie zawiadomień do organów ścigania potęgują tylko stan niepewności istniejący w spółce.

Skoro, w ocenie sądu rejestrowego, nie można uznać czynności nabycia akcji w ramach zwolnienia (...) z długu, za skuteczną - nie można również, z tych samych względów, uznać umowy oddania akcji w użytkowanie J. S. za skuteczną upoważniającą J. S., jako użytkownika, do wykonywania prawa głosu z 23000000 akcji na Nadzwyczajnym Walnym Zgromadzeniu w dniu 30 marca 2015 r.

Skoro nie jest możliwe, w sposób nie budzący wątpliwości, jednoznaczne ustalenie aktualnego składu akcjonariuszy (...) S.A., uprawnionych do podejmowania uchwał należało, uznając NWZ z dnia 30.03.2015r. i podjęte na nim uchwały za wadliwe, odmówić wpisu zmiany danych do rejestru.

Apelację od powyższego orzeczenia, w części tj. co do pkt II, postanowienia wniosła wnioskodawczyni zarzucając:

1. sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią materiału dowodowego wskutek naruszenia art.233 § 1 k.p.c. przez błędne uznanie, iż akcjonariuszami uprawnionymi do głosowania na Walnym Zgromadzeniu w dniu 30.03.2015r. były: (...) sp. z o.o., (...) S.A., (...) sp. z o.o., (...) sp. z o.o.;

2. naruszenie art.23 ust.1 ustawy o KRS przez przekroczenie granic kognicji sądu rejestrowego przez badanie składu akcjonariuszy spółki, liczby oraz rodzaju posiadanych przez nich akcji oraz oceny umów zbycia akcji

3. zachanie oceny wpływu naruszenia art.403 Ksh polegającego na odbyciu Zgromadzenia w S. na podjęcie i treść uchwał;

4. naruszenie art.328 § 2 w zw. z art.13 § 2 k.p.c. przez sporządzenie uzasadnienia wyroku w sposób nieodpowiadający wymaganiom ustawowym, a w szczególności przez umieszczenie w nim sformułowań przekraczających rzeczową potrzebę.

Apelujący podkreślił, iż obowiązek zgłoszenia danych do rejestru przedsiębiorców powstaje w razie zaistnienia określonych w przepisach szczególnych zdarzeń lub stanów prawnych. W tym względzie rejestr przedsiębiorców jest rejestrem zupełnym co oznacza, że ujawnia zupełny w sensie prawnym i wystarczający zespół danych dotyczących sytuacji prawnej wpisanego podmiotu. Zasada ta ogranicza obowiązek osób trzecich zaznajomienia się z sytuacją podmiotu rejestrowego, tylko co do danych ujawnionych w rejestrze. W zakresie działalności rejestru przedsiębiorców Sąd rejestrowy bada, czy dołączone do wniosku dokumenty są zgodne pod względem formy i treści z przepisami prawa (art. 23 uKRS). Zakres kognicji sądu rejestrowego na podstawie tego przepisu jest ograniczony do badania formalnej i materialnej zgodności z przepisami prawa dokumentów załączonych do wniosku o wpis.

W ustawie o KRS ustawodawca, w zakresie dotyczącym spółki akcyjnej niebędącej spółką jednoosobową, nie wymaga ujawniania osób akcjonariuszy, ilości i rodzaju posiadanych przez nich akcji, zmiany osób akcjonariuszy. Ustawa o KRS nie zobowiązuje również do ujawniania w rejestrze rodzaju akcji wyemitowanych przez spółkę tj. czy są to akcje imienne czy na okaziciela. Zmiana tych danych również nie podlega zgłoszeniu do rejestru. Co więcej, w braku odmiennych postanowień ustawy lub statutu, rodzaj akcji może być dowolnie (oczywiście w granicach prawa) zmieniany przez Zarząd spółki na żądanie akcjonariusza (art. 334 § 2 Ksh). Podjęcie takich czynności również nie podlega zgłoszeniu do rejestru przedsiębiorców i ma charakter wyłącznie wewnątrzkorporacyjny.

W ocenie skarżącego, skoro określony rodzaj danych, wyłączony jest z zakresu normatywnego ustawy o KRS, to uznać należy, iż w zakresie kognicji sądu rejestrowego określonej w art. 23 uKRS, nie leży prawo ich badania. Sąd rejestrowy nie posiada kompetencji do badania formalnej i materialnej zgodności z przepisami prawa dokumentów, które obejmują dane dotyczące osób będących akcjonariuszami, w tym listy akcjonariuszy, umów zbycia akcji, uchwał zarządu dotyczących zamiany rodzaju akcji, ilości akcji posiadanych przez poszczególnych akcjonariuszy, weryfikowania sprawdzania aktualnego składu akcjonariatu Spółki. W ocenie skarżącego, skoro określony rodzaj danych, wyłączony jest z zakresu normatywnego ustawy o KRS, to uznać należy, iż w zakresie kognicji sądu rejestrowego określonej w art.23 u KRS, nie leży prawo ich badania. To zarząd zobowiązany jest do sporządzenia listy akcjonariuszy uprawnionych do uczestnictwa w Walnym Zgromadzeniu (art. 407 § 1 Ksh). Zdaniem Wnioskodawcy sporządzona przez Zarząd lista akcjonariuszy jest wiążąca dla przewodniczącego Zgromadzenia, notariusza oraz sądu rejestrowego, albowiem stwierdzone listą akcjonariuszy dane nie są ujawniane w rejestrze przedsiębiorców, a tym samym nie obowiązuje w stosunku do nich zasada domniemania prawdziwości i jawności danych ujawnionych w rejestrze.

Stosowna lista przedłożona została notariuszowi protokołującemu zgromadzenie w dniu 30.03.2015r. Na tej podstawie na tej podstawie przewodniczący stwierdził, iż cały kapitał jest reprezentowany. Ujawnione w protokole NWZ stwierdzenie jest wiążące dla Sądu i w tym miejscu kończy się zakres jego kompetencji, co do weryfikacji aktualnego składu akcjonariuszy.

W konsekwencji za sprzeczne z istotą spółki akcyjnej oraz ze swobodą obrotu akcjami uznać należy przyjęcie przez sąd, że akcjonariuszami uprawnionymi do głosowania na Zgromadzeniu w dniu 30.03.2015r. byli dotychczasowi akcjonariusze tj. (...) sp. z o.o., (...) SA., (...) sp. z o.o., (...) sp. z o.o.

Zdaniem apelującego stanowisko Sądu stanowi zagrożenie dla obrotu prawnego akcjami oraz godzi w podstawowe zasady tego obrotu albowiem podważa skuteczność zawartych umów sprzedaży akcji oraz umów użytkowania, co więcej bezpodstawnie przyjmuje, iż akcjonariuszami są oznaczone wyżej podmioty, podczas gdy w rzeczywistości tak nie jest. Podkreślić należy, iż czynność prawna dokonana pomiędzy stronami jest ważna i skuteczna do czasu wydania prawomocnego wyroku stwierdzającego jej nieważność. Podkreślić należy, iż umowy sprzedaży akcji nie były nigdy przedmiotem jakiegokolwiek postępowania mającego na celu stwierdzenie ich nieważności, choć jak stwierdza Sąd, spółki (...) S.A., (...) sp. z o.o. oraz (...) sp. z o.o. podważają treść zawartych umów sprzedaży akcji lub użytkowania. Samo kwestionowanie ważności czynności prawnej nie jest podstawą do jej wyeliminowania z obrotu prawnego ale musi zostać w tym celu wydany prawomocny wyrok. Do czasu wydania takiego wyroku sąd jak i każdy innych podmiot, zobowiązany jest respektować zawarte pomiędzy stronami czynności.

Nieznajdującą uzasadnienia prawnego jest również argumentacja Sądu dotycząca oceny skuteczności obrotu akcjami należącymi pierwotnie do Spółki (...) sp. z o.o. Odmowa skuteczności zawartej umowy z uwagi na zmianę osoby komplementariusza oraz braku złożenia w tym zakresie wniosku do KRS, podczas jak sam sąd stwierdza - wpis takiej zmiany ma charakter deklaratywny - jest nie do przyjęcia. Co więcej, w odniesieniu do spółek osobowych, którą bez wątpienia jest również spółka komandytowa, ustawodawca nie przewidział jakiegokolwiek terminu zawitego do zgłoszenia zmian do rejestru.

Podobne do powyższych argumenty należy podnieść w odniesieniu do żądania przez sąd uchwały zarządu w sprawie zamiany akcji imiennych na akcje na okaziciela.

Z uwagi na to, iż wniosek z dnia 07.04.2015r. obejmował swym żądaniem rejestracje podwyższenia kapitału zakładowego sąd zobowiązany był do zbadania podjętych uchwał pod względem ich:

1. zgodności z przepisami dotyczącymi trybu ich podjęcia (formalny charakter badania) oraz

2. zgodności z przepisami prawa, które mają związek z treścią podjętych uchwał (materialny charakter badania).

W wyniku przeprowadzonego badania o materialnym charakterze, sąd nie stwierdził sprzeczności załączonych dokumentów z przepisami prawa, w tym w szczególności z przepisami regulującymi instytucję podwyższenia kapitału zakładowego w spółce akcyjnej, zmiany statutu spółki, zmiany składu rady nadzorczej.

Kontrola o charakterze formalnym wykazała, iż przeprowadzone w dniu 30.03.2015r. w S. NWZ, odbyło się z naruszeniem art. 403 Ksh albowiem statut spółki (...) S.A. nie przewiduje możliwości odbycia Walnego Zgromadzenia w innej miejscowości niż siedziba Spółki.

Zgodnie z prezentowanym w orzecznictwie poglądem (tak uchwała SN z dnia 20.01.2010r., III CZP 122/09), sąd rejestrowy uprawniony jest, a wręcz zobowiązany, do badania wpływu naruszenia procedury podejmowania uchwał przez Walnego Zgromadzenie spółki akcyjnej na ich treść. Z uzasadnienia przywołanej uchwały SN z dnia 20.01.2010r., III CZP 122/09 wynika, że jeżeli okoliczności zdarzenia powodującego obowiązek wpisu do rejestru nie miały negatywnego wpływu na dokonanie i treść czynności, oświadczenia woli, podjętej uchwały itp. albo dostrzeżone uchybienia wiązały się z regułami porządkowymi, proceduralnymi itp., w każdym razie nie powodującymi odebrania lub ograniczenia praw uczestnikom zdarzenia prawnego, to nie należy takich wpisów a limine pozbawiać skuteczności prawnej poprzez ingerencję sądu rejestrowego.

Przeprowadzone w dniu 30.03.2015r. Walne Zgromadzenie odbyło się w trybie art.405 Ksh tj. bez formalnego zwołania. Zgodnie z treścią wskazanego przepisu, uchwały można powziąć pomimo braku formalnego zwołania, jeżeli cały kapitał zakładowy jest reprezentowany, a nikt z obecnych nie zgłosił sprzeciwu dotyczącego odbycia walnego zgromadzenia lub wniesienia poszczególnych spraw do porządku obrad. Mając na uwadze charakter przepisu art. 403 Ksh, stwierdzić należy, iż podjęcie uchwał przez Nadzwyczajne Zgromadzenie Spółki (...) S.A. poza siedzibą Spółki, stanowi jedynie formalne naruszenie przepisów prawa, a co więcej naruszenie to jest nieistotne tj. nie miało ono wpływu na powzięcie uchwał oraz ich treść. W takim przypadku uchwały te należy respektować.

Podnosząc powyższe zarzuty apelujący wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy Sądowi rejonowemu do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

Niezależnie od tego, iż w apelacji zawarte są zarzuty naruszenia przez Sąd Rejonowy zasad oceny dowodów wynikających z art.233 § 1 kpc, w istocie całość argumentacji zawartej w obszernym uzasadnieniu apelacji sprowadza się do stwierdzenia, iż nie leży w zakresie uprawnień Sądu rejestrowego określonych w art.23 uKRS badanie, czy podmiotom wskazanym na liście akcjonariuszy uprawnionych do głosowania na walnym zgromadzeniu przysługuje to uprawnienie, a także czy przysługuje w zakresie w nim wskazanym.

Przy czym podkreślić należy, iż de facto to zawężenie kognicji sądu rejestrowego badania ma w koncepcji wnioskodawcy ma miejsce jedynie w odniesieniu do spółek akcyjnych, co wynikać ma z zakresu obowiązków ustanowionych dla niej wobec rejestru, a jak podkreśla apelujący- w zakresie tych obowiązków nie mieści się informowanie sądu rejestrowego o obrocie akcjami, zmianie ich rodzaju itp. elementy.

Taka interpretacja dyspozycji art.23 ust.1 uKRS nie może zostać zaakceptowania.

Po pierwsze z ograniczenia zakresu obowiązków jakiegokolwiek podmiotu wobec rejestru nie sposób wywieść zakazu badania przez sad rejestrowy innych danych, aniżeli dane wpisywanie do rejestru. Z ukształtowania przez ustawodawcę określonego katalogu danych wpisywanych do rejestry wynika wyłącznie to, iż dane przez niego wskazane winny być w rejestrze odnotowane, a także to, iż inne dane do tegoż rejestru wpisywane być nie mogą. Zakres danych rejestrowych wyznacza przy tym nie tylko znaczenie przypisywane przez ustawodawcę ich ujawnieniu, ale też rozsądne granice „pojemności” rejestru wpływające na jego czytelność. Zgodzić należy się z wnioskodawcą, iż w spółkach akcyjnych tak co do rodzaju wydawanych przez nie akcji, jak też co do ilości transakcji tymi akcjami może występować duża płynność, co przemawia przeciwko rejestrowaniu tych danych w obrębie rejestru.

Podkreślić należy przy tym oczywisty fakt, iż dane podlegające wpisowi do rejestru są jedynie „wynikową” określonych czynności organów spółki, a czynności te odzwierciedlone są właśnie w dokumentach stanowiących podstawę wpisu. Dokumenty te zaś niewątpliwie na podstawie art.23 uKRS podlegają kontroli -tak formalnej, jak i merytorycznej- sądu rejestrowego. Kwestią zaś niewątpliwie podstawową dla oceny zgodności treści dokumentu odzwierciedlającego decyzje podstawowego organu spółki, jakim jest zgromadzenie wspólników, czy walne zgromadzenie akcjonariuszy jest ustalenie, czy decyzje te podjęte zostały zgodnie z co najmniej minimalnymi standardami określonymi przez bezwzględnie obowiązujące przepisy prawa. Najbardziej zaś podstawowym przepisem w tym zakresie są unormowania regulujące uprawnienie określonych podmiotów do uczestniczenia w tych organach i wykonywania prawa głosu.

Zwrócić należy uwagę apelującemu, iż przyjęcie lansowanego przez niego ograniczonego zakresu badania przez sąd rejestrowy warunków, na jakich podejmowane są uchwały zgromadzenia spółki akcyjnej skutkowałoby, co jaskrawo widoczne jest w odniesieniu do spółki (...), obowiązkiem wpisu do rejestru danych wynikających z działania osób, które nie mają statusu akcjonariuszy. W odniesieniu do spółki (...) skutkowałoby to obowiązkiem sądu rejestrowego zarządzeniem wpisu do KRS danych z działań podejmowanych tak przez podmiotu i osoby powiązane z J. S. (składające w niniejszym postepowaniu wniosek w oimieniu spółki), jak i przez podmioty i osoby związane z M. S. (i ujawnionymi w rejestrze spółkami (...), (...) i (...)).

Sądowi Okręgowemu z urzędu wiadomym jest, iż co najmniej dwie grupy konkurujących ze sobą podmiotów przypisują sobie status akcjonariuszy spółki (...), odbywają „konkurencyjne” zgromadzenia akcjonariuszy, na których podejmują diametralnie odmienne decyzje-tak co do treści jej statutu, jak i co do składu osobowego jej organów.

Jeżeli zatem wnioskodawca chce ograniczenia w sposób przez siebie opisany zakresu badania sądu rejestrowego w oparciu o dyspozycje art.23 ust.1 uKRS, musiałby godzić się z istnieniem po stronie sądu rejestrowego również obowiązku zarządzania wpisów w oparciu o uchwały podmiotów związanych z M. S. (i grupą pierwotnych akcjonariuszy), choć odmawia im tego statusu, a podejmowanym przez te zgromadzenia uchwałom- statusu uchwał walnego zgromadzenia Spółki (...). Nie sposób nie zauważyć, do jakiego chaosu prawnego doprowadziłaby taka interpretacja uprawnień sądu rejestrowego, zwłaszcza iż taka konsekwentnie stosowana wykładnia art.23 uKRS nakazywałaby w istocie wpisywanie do rejestru (argument ab absurdum) uchwał zebrań niemalże dowolnych podmiotów.

Nie ma przy tym podstaw do uznania, iż akurat w spółce akcyjnej oświadczenie wiedzy zarządu, co do spełnienia przez określone podmioty warunków dopuszczenia do udziału w walnym zgromadzeniu tj. lista uprawnionych akcjonariuszy, ma stwarza nieobalalne domniemanie istnienia tych uprawnień. Przy czym- jak w przypadku niniejszej sprawy- kwestią otwartą pozostaje ustalenie, który z zarządów przypisujących sobie status „prawdziwego” zarządu spółki (...) byłby do sporządzenia takiej niepodważalnej listy uprawniony.

Apelujący podkreśla, iż choć umowy obrotu akcjami i użytkowania akcji mają być przedmiotem sporu, to żaden z pierwotnych akcjonariuszy ((...), (...) i (...)) nie zakwestionował ich na drodze procesowej. Rzecz w tym, iż dla poddania ważności tych umów ocenie sądu procesowego nie jest niezbędnym wytoczenie powództwa o ustalenie ich nieważności, bowiem kwestia ta stanowi przesłankę prejudycjalną do rozstrzygnięcia o ważności uchwał walnego zgromadzenia podejmowanych z udziałem podmiotów legitymujących się tymi umowami. Istnienie takich sporów i ich liczba jest Sądowi Okręgowemu znana z urzędu.

Przy czym zwrócić należy uwagę, iż J. S. i podmioty z nim powiązane ingerowały w równym stopniu, co w spółce (...) w skład osobowych spółek-pierwotnych akcjonariuszy, co uniemożliwiało bezpośrednie zaskarżenie tych umów przez osoby wchodzące w skład ich zarządów. Niewątpliwie zaś osoby, które odwołano ze składu zarządu tych spółek, choćby w sposób wadliwy i nieskuteczny, pozbawione zostały dostępu do informacji o zawieranych umowa.

Przesądzenie, iż do kognicji sądu rejestrowego należało badanie, czy podmioty stawiające i głosujące na NWZ w dniu 30.03.2015r. miały takie uprawnienia, pozwala stwierdzić, iż uzasadnione jest stanowisko Sądu Rejonowego, zgodnie z którym wnioskodawca nie wykazał, iżby to zgromadzenie odbyte zostało z zachowanie minimum wymogów ustawowych.

Zgodzić należy się ze skarżacym, iż naruszenie tych postanowień, czy umowy, które regulują miejsca odbywania zgromadzeń, rzeczywiście może lecz nie musi mieć wpływu na treść podejmowanych na takim zgromadzeniu uchwał. W przypadku odbycia zgromadzenia na podstawie art.405 ksh, czego warunkiem jest obecność 100% kapitału zakładowego i zgoda na odbycie zgromadzenia, to uchybienie proceduralne z reguły nie powinno stanowić podstawy odmowy zarządzenia wpisu danych wynikających z uchwał podjętych na takim zgromadzeniu. Ale też Sąd rejestrowy nie uczynił z tego uchybienia podstawy odmowy wpisu.

Sąd Rejonowy podkreślił, iż w w\g ostatnich wpisów do KRS akcje w spółce (...) były akcjami imiennymi i przysługiwały spółkom: (...), (...), (...) i (...). Z adnotacji w protokole tegoż zgromadzenia sporządzonego przez notariusza wynika zaś, iż w zgromadzeniu brali udział (niezidentyfikowani) akcjonariusze reprezentujący 43.914.000 akcji na okaziciela. Jeżeli nawet przyjąć, iż wnioskodawca przedstawił uchwałę zarządu spółki (...) o zamianie akcji imiennych na akcje na okaziciela, to uchwała ta dotyczy jedynie akcji serii (...), nie dotyczy akcji serii (...) objętych przez spółkę (...).

W kwestii zaś umów zbycia akcji przez pierwotnych akcjonariuszy, to zwrócić należy uwagę, iż w zależności „od potrzeb” te same zarządy spółki (...) lub osoby wykonujące prawo głosu na podstawie umów użytkowania akcji, w sposób zdecydowanie odmienny przedstawiają listę uprawnionych do głosowania i obecnych na zgromadzeniach. I tak w sprawie VI GC 52\14 o uchylenie uchwał walnego zgromadzenia z dnia 24.03.2014r., na którym podjęto uchwałę o podwyższeniu kapitału zakładowego spółki (...) z objęciem go przez spółkę (...) (akt not. nr (...) uprawnionymi są spółki: (...) (...) i (...) , za które głosowała M. W., jako użytkownik akcji. W piśmie procesowym z dnia 25.10.2015r. do sprawy KO IX NS REJ KRS (...)i (...), prezes (...) J. S. oświadcza, iż od dnia 30.11.2015r. (...) nie jest akcjonariuszem tej spółki. Jednocześnie jednak do sprawy tej składana jest np. umowa zamiany akcji pomiędzy (...), a (...) z dnia 21.12.2013r ., w której stwierdza się jednoznacznie, iż (...) jest akcjonariuszem (...) i to (...) przenosi na J. S. wszystkie posiadane akcje. Istnienie umów sprzedaży akcji przez pierwotnych akcjonariuszy, zawarte w dniu 30.11.2013r ., ujawniane jest jedynie w niektórych sporach i to ze znaczącym opóźnieniem. Przywołane powyżej przykłady sprzecznych oświadczeń osób, które w dniu 30.03.2015r. wykonywały w imieniu akcjonariuszy prawo głosu (M. W. i J. S.) budzą dodatkowo uzasadnione wątpliwości, co do uprawnień innych, aniżeli pierwotni akcjonariusze, uprawnień podmiotów, w których prawo głosu na tym zgromadzeniu było wykonywane. Tym bardziej, iż w aktach znajduje sięnie tylko oświadczenie reprezentantów pierwotnych akcjonariuszy, iż umów takich nie zawierali, ale również oświadczenie M. W., która w imieniu (...)stwierdziła, iż zawierając owe sporne umowy nie miała zamiaru wywołać skutku przeniesienia własności akcji. Co prawda umowy te zawierała ze strony kupującego M. B., jednakże za wszystkich sprzedających akcjonariuszy pierwotnych działał z kolei J. S., którego uprawnienie do reprezentowania tych spółek również pozostaje wątpliwe.

Reasumują: zgodzić należy się z Sądem Rejonowym, iż z przytoczonych powyżej względów nie sposób uznać, iż wnioskodawca wykazał w sposób nie budzący wątpliwości przejście uprawnień pierwotnych akcjonariuszy na podmioty głosujące na tym zgromadzeniu

W odniesieniu do akcji spółki (...) Sąd Okręgowy zgadza się z Sądem Rejonowy, iż choć wpis zmiany komplementariusza w spółce komandytowej jest wpisem deklaratywnym, to jednak z wpisem do KRS łączą się pewne domniemania. W odniesieniu do spółki (...) spółka z o.o. spółka komandytowa w G. (nabywcy akcji (...)zbytej przez spółkę (...)) , brak jest podstaw do przyjęcia, iż komplementariuszem tym jest spółka (...) spółka z o.o., w której imieniu uprawnionym do reprezentowania spółki (...)był M. G.. Nie tylko bowiem fakt ten nie został odnotowany przez wiele miesięcy (w zasadzie do dnia dzisiejszego) w rejestrze spółki (...), ale też wnioskodawca nie przedstawił jakichkolwiek dokumentów, które obalałyby domniemanie związane z wpisem do rejestru. Podkreślić przy tym należy, iż umowa ta nie ma nawet daty pewnej, tak samo jak umowy sprzedaży akcji pierwotnych akcjonariuszy na rzecz (...).

Istotnym jest, iż apelujący, skupiając się na kwestionowaniu zakresu dopuszczalnego badania przez Sąd rejestrowy zgodności treści dokumentów stanowiących podstawę wpisu danych do rejestru, w ogóle nie odniósł się do tych rozważań Sądu Rejonowego, które stanowią podstawę ustalenia, że nie zostało wykazane prawo innych, aniżeli spółki: (...) (...), (...) i (...), podmiotów do wykonywania prawa głosu na spornym walnym zgromadzenia z dnia 30.03.2015r., co skutkować musi uznanie, iż nie wykazał, aby uchwały podjęte przez osoby uczestniczące w tym zgromadzeniu mogły być uznane za prawnie wiążące. W konsekwencji skutkować to musi oddaleniem wniosku o wpis do rejestru danych opartych na tych uchwałach.

Koniecznym też wydaje się Sądowi Okręgowemu podkreślenie, iż w sytuacji konfliktu pomiędzy podmiotami uznającymi się za akcjonariuszy spółki (...) i spółek powiązanych, wynikającego z rozliczeń pomiędzy J. S. i M. S., ocena dokumentów generowanych przez obie strony konfliktu wymaga ogromnej ostrożności. Obie strony (i osoby działające niejako „na ich rzecz”) generują chaos prawny, który czyni co najmniej w znacznej mierze utrudnionym stwierdzenie stanu osobowego ich organów i składu akcjonariuszy, bądź wspólników. O tym, że chaos ten generowany jest przynajmniej w części świadomie świadczy choćby treść notatki ze spotkania z dnia 25.11.2013r., złożonej przez wnioskodawcę do sprawy KO IX NS REJ KRS (...), w której bliżej niezidentyfikowane „strony” opisują swoje działania, jako „odkręcanie akcji”, zaś J. S. ma powołać się przy tym na swój błąd związany z umocowaniem do działania w imieniu spółek (...) i (...). Przy tym liczba czynności poszczególnych skonfliktowanych grup, częstotliwość składania wniosków, obszerność i liczba składanych pism procesowych, skutkują ogromna pracochłonnością analizy tych dokumentów, pism i wniosków, wzajemnie ze sobą powiązanych. Nie sposób zatem uznać za uzasadnionego zarzutu stawianego w apelacji, co do znaczącego okresu rozpoznawania wniosku w niniejszej sprawie.

Mając na uwadze powyższe należało apelację oddalić, jako nieuzasadnioną, na podstawie art.385 w zw z art.13 § 2 kpc.

Jedynie zaś dla porządku wskazać może należy, iż również zarzut naruszenie ar.233 kpc podniesiony w apelacji uznać należy za chybiony w sytuacji, gdy apelujący kwestionuje w ogóle możliwość dokonywania takiej oceny.

Nadto dla rozstrzygnięcia o niniejszej apelacji pozbawiony jest znaczenia zarzut naruszenia przez Sąd Rejonowy zasad sporządzania uzasadnień przewidzianych w art.328 § 2 kpc. W normie tej ustawodawca nakazał zamieszczenie w uzasadnieniu określonych elementów, nie zawarł w niej zakazu zamieszczania elementów wykraczających poza katalog ustawowy- w tym i pewnych ocen, do których predestynowany jest sąd.

/-/G.Rudy /-/M.Lubelska /-/K.Szóstak-Werner