Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

L., dnia 10 lipca 2015 r.

Sąd Rejonowy w Lubinie I Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Katarzyna Radzińska - Hetnar

Protokolant: sekr. sądowy Ewelina Kopcza

po rozpoznaniu w dniu 10 lipca 2015 r. w Lubinie

na rozprawie

sprawy z powództwa D. K.

przeciwko (...) S.A. w W.

o zapłatę

I.  zasądza od strony pozwanej (...) S.A. w W. na rzecz powoda D. K. kwotę 3.000 zł (trzy tysiące złotych) z odsetkami ustawowymi od dnia 14.03.2014r. do dnia zapłaty;

II.  oddala dalej idące powództwo;

III.  zasądza od strony pozwanej na rzecz powoda kwotę 350,00 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania;

IV.  nakazuje powodowi, aby uiścił na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Lubinie kwotę 78,19 zł, tytułem wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa;

V.  nakazuje stronie pozwanej, aby uiściła na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Lubinie kwotę 78,19 zł, tytułem wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa.

Sygn. akt I C 1413/14

UZASADNIENIE

Powód D. K. wniósł o zasądzenie od strony pozwanej (...) S.A. w W. kwoty 6.000 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 05.06.2012r., w tym 5.000 zł tytułem zadośćuczynienia i 1000 zł tytułem odszkodowania za uszczerbek na zdrowiu, ustalenia odpowiedzialności strony pozwanej na przyszłość, a także zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu.

Uzasadniając żądanie pozwu powód podał, że w dniu 23.12.2013r. uczestniczył w wypadku drogowym, na skutek którego doznał obrażeń ciała. Sprawca wypadku posiadał ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej u pozwanego ubezpieczyciela. Powód wyjaśnił, że okoliczności zdarzenia i odpowiedzialność strony pozwanej co do zasady nie były przezeń kwestionowane i w toku postępowania likwidacyjnego powodowi, po zgłoszeniu przez niego w dniu 10.02.2014r. szkody, wypłacono tytułem zadośćuczynienia kwotę 2000 zł, które to świadczenie uznał powód za zaniżone. Powód argumentował, że po wypadku został przetransportowany do szpitala, gdzie przebywał 3 dni, doznał skręcenia kręgosłupa szyjnego oraz stłuczenia głowy i kolana lewego. Dalsze leczenie w poradni neurologicznej oraz rehabilitacja trwały około miesiąca. Powód uzasadniał, że w chwili wypadku miał 17 lat, był w drodze na trening szermierki, której był wyróżniającym się zawodnikiem. Doznane urazy, a zwłaszcza urazy psychiczne nie pozwalają mu na kontynuowanie kariery zawodniczej, w szczególności uczestnictwo w zawodach międzynarodowych, zgrupowaniach, dodał, że pozostaje pod opieką poradni psychologicznej. W związku z urazem głowy, wniósł o ustalenie odpowiedzialności strony pozwanej za przyszłe ewentualne szkody wynikłe ze zdarzenia. Jako podstawę naliczenia odsetek wskazał powód art. 14 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych (…).

Strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości.

W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew strona pozwana przyznała, iż ponosi odpowiedzialność odszkodowawczą za skutki wypadku jakiemu uległ powód. Potwierdziła też fakt przyjęcia zgłoszenia o szkodzie i przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego. W ocenie strony pozwanej przyznana i wypłacona powodowi suma zadośćuczynienia w sposób właściwy spełniła charakter kompensacyjny. Argumentowała, że ustalając wysokość świadczeń uwzględniła wszystkie okoliczność wpływające na rozmiar doznanych krzywd, a doznane urazy nie były znaczne i nie wymagały długotrwałego leczenia. Za pozbawione podstaw uznała żądanie ustalenia odpowiedzialności ubezpieczyciela na przyszłość za skutki wypadku. Strona pozwana odniosła się do odszkodowania za zwrot kosztów leczenia (choć takie nie było formułowane w pozwie) podkreślając koniczność przedstawienia oryginałów faktur VAT na te okoliczności.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny sprawy:

W dniu 23.12.2013r. powód potrącony został przez samochód na przejściu dla pieszych. Sprawca wypadku posiadał ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej na podstawie umowy zawartej ze stroną pozwaną.

Na miejsce wypadku wezwane zostało pogotowie ratunkowe, które przetransportowało powoda do szpitala. Powód przebywał do dnia 25.12.2013r. na Oddziale (...) Ogólnej szpitala im. J. J. w L. z rozpoznaniem stłuczenia głowy i kolana lewego oraz skręcenia kręgosłupa szyjnego. Przebieg hospitalizacji był niepowikłany, powód w stanie ogólnym dobrym został wypisany do domu z zaleceniem kontroli w poradni neurologicznej i ortopedycznej oraz oszczędnego trybu życia przez 14 dni. Powód kontynuował leczenie w Centrum Diagnostyczno Terapeutycznym M. w L.. W dniu 18.01.2014r. wykonano badanie rezonansu magnetycznego MR głowy i kręgosłupa szyjnego, w tym ostatnim odnotowano: na poziomie C5/C6 mała pośrodkowa wypuklina krążka m-k uciska worek oponowy, poza tym kręgi szyjne i krążki m-k w normie, kanał kręgowy szerokości w normie, rdzeń kręgowy szyjny bez zmian.

Powód w następstwie wypadku z dnia 23.12.2013r. doznał skręcenia szyjnego odcinka kręgosłupa, stłuczenia głowy i lewego kolana. Był leczony zachowawczo. Wypadek nie spowodował trwałego ani długotrwałego uszczerbku na zdrowiu powoda. Sprawność kręgosłupa szyjnego uległa normalizacji Uraz kolana lewego nie spowodował uszkodzeń struktur kolana, nie pozostały następstwa tego urazu. Stwierdzona w badaniu MR kręgosłupa szyjnego mała pośrodkowa wypuklina krążka m-k C5/C6 (obecnie bezobjawowa) może w przyszłości dawać dolegliwości i objawy kliniczne. Brak podstaw do przewidywania wystąpienia w przyszłości innych następstw przebytego urazu.

Dowód: - dokumentacja medyczna, k. 11-20;

- opinia główna i uzupełniająca biegłego z zakresu chirurgii urazowo-

ortopedycznej, k.66, 80.

Powód D. K. od 2006r. trenuje szermierkę i czołowym zawodnikiem (...) Olimp L.. Powód jest bardzo zaangażowany w uprawianie tego sportu, uczestniczy we wszystkim obozach kondycyjnych, szermierczych, w zawodach zarówno lokalnych jak i ogólnopolskich i międzynarodowych i niejednokrotnie odnosi na nich sukcesy. W dniu 23.12.2013r., kiedy powód został potracony przez samochód, był w drodze na trening. Odniesione urazy spowodowały wykluczenie powoda z treningów na czas ok. 1,5 miesiąca oraz uniemożliwiły uczestnictwo w dwóch ważnych turniejach, Pucharach Polski w dniu 04.01.2014r. oraz w Mistrzostwach Polski w dniu 25.01.2014r. Do Mistrzostw powód przygotowywał się intensywnie od dłuższego czasu i miał szansę zająć w tych zawodach wysokie miejsce. Na skutek absencji nie zdobył też ważnych punktów rankingowych, które mogły podnieść jego pozycję w ogólnopolskim rankingu zawodników. Powód źle znosił psychiczne skutki wypadku, bardzo przeżywał fakt, że opuścił Mistrzostwa Polski, korzystał z pomocy psychologa sportowego. Odczuwał też bóle szyi, który nadal się pojawia przy większym wysiłku, przez pół roku po wypadku powód odczuwał zanik smaku i węchu. Nie odbywał rehabilitacji, nie zażywał leków przeciwbólowych. Fakt, że powód nie mógł trenować spowodował spadek formy i wymagało czasu zanim powód do niej powrócił.

Dowód: - opinia trenera z dnia 17.02.2014r., k. 24;

- oświadczenie psychologa sportowego z dnia 14.02.2014r., k. 25;

- przesłuchanie powoda, prot. elektr. z dnia 10.07.2015r., 00:01:40.

Powód w dniu 12.02.2014r. zgłosił stronie pozwanej zaistniałą szkodę wnioskując o przyznanie mu m. in. zadośćuczynienia w wysokości 8000 zł, które zostało uwzględnione do kwoty 2000 zł.

Dowód: - akta szkody nr 0000926914.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało częściowo na uwzględnienie.

Zgodnie z ogólną regułą wyrażoną w przepisach kodeksu cywilnego (art. 415 kc) podmiot odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną czynem niedozwolonym zobowiązany jest do jej naprawienia. Szkoda może być szkodą w mieniu, może też być to szkoda na osobie, która obejmuje uszczerbki wynikające z uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia, pozbawienia życia oraz naruszenia innych dóbr osobistych człowieka. Pojęcie szkody na osobie obejmuje zarówno szkody majątkowe, jak i niemajątkowe. Art. 444 § 1 i § 2 kc przewiduje, iż w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty a jeżeli zwiększyły się potrzeby poszkodowanego, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty. Naprawienie natomiast szkody niemajątkowej polega zgodnie z art. 445 § 1 kc w wypadkach przewidzianych w art. 444 k.c. na przyznaniu poszkodowanemu odpowiedniej sumy pieniężnej tytułem zadośćuczynienia.

Bezspornym jest w niniejszej sprawie, iż powód D. K. doznał uszkodzeń ciała i rozstroju zdrowia w rozumieniu art. 444 § 1 kc, a to w wyniku potrącenia przez samochód w dniu 23.12.2013r. Bezsporną jest także co do zasady odpowiedzialność strony pozwanej za skutki tego zdarzenia, wynikająca z umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego łączącej ubezpieczyciela ze sprawcą wypadku.

Spór między stronami powstał co do wysokości należnego powodowi świadczenia z tego tytułu.

Przepisy kodeksu cywilnego, nie zawierają kryteriów, jakie należy uwzględniać przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia pieniężnego. Zgodnie z treścią art. 445 § 1 k.c. ustawodawca pozostawił powyższą kwestię każdorazowo uznaniu sądu, uzależnionemu od okoliczności konkretnej sprawy. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 10 czerwca 1999 roku, sygn. akt II UKN 681/98, OSNAPiUS 2000/16, poz. 626, przy ocenie wysokości zadośćuczynienia za krzywdę należy uwzględniać przede wszystkim nasilenie cierpień, długotrwałość choroby, rozmiar kalectwa, trwałość następstw zdarzenia oraz konsekwencje uszczerbku na zdrowiu w życiu osobistym i społecznym. W innym z orzeczeń Sąd Najwyższy zważył, iż zadośćuczynienie powinno być środkiem pomocy dla poszkodowanego i pozostawać w odpowiednim stosunku do rozmiarów krzywdy i szkody niemajątkowej. Przy określaniu wysokości zadośćuczynienia podstawowe znaczenie ma stopień natężenia krzywdy, a więc cierpień fizycznych i ujemnych doznań psychicznych. Decyduje więc rodzaj, charakter i długotrwałość cierpień fizycznych doznanych przez poszkodowanego wskutek uszkodzenia ciała i rozstroju zdrowia. Poza tym ma tu znaczenie poczucie bezradności, utrata możliwości wykonywania pracy, korzystania z rozrywek itp. (por. wyrok SN z dnia 18 grudnia 1975 r. II CR 50/73, Monitor Prawniczy – Zestawienie Tez (...), str. 468). Ponadto przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia należy mieć na uwadze kompensacyjny charakter tego roszczenia. W wyroku z dnia 22 kwietnia 1985 roku (II CR 94/85, nie publ.), Sąd Najwyższy stwierdził, iż (...) zadośćuczynienie ma mieć przede wszystkim charakter kompensacyjny, wobec czego jego wysokość nie może stanowić zapłaty symbolicznej, lecz musi przedstawiać jakąś ekonomicznie odczuwalną wartość. Jednocześnie wysokość ta nie może być nadmierną w stosunku do doznanej krzywdy poszkodowanego – utrzymana w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa (por. też wyrok SN z dnia 15 lipca 1977 r., IV CR 266/77, Monitor Prawniczy – Zestawienie Tez (...), str. 469).

Podstawę poczynionych przez Sąd ustaleń w zakresie należnych powodowi świadczeń stanowiła w niniejszej sprawie dokumentacja medyczna leczenia powoda, opinia główna i uzupełniająca biegłego z zakresu ortopedii, uzupełnione zeznaniami powoda oraz oświadczeniami pisemnymi jego trenera i psychologa sportowego.

Faktem jest co potwierdziła opinia biegłego z zakresu chirurgii urazowo-ortopedycznej J. S., że wypadek z dnia 23.12.2013r. pod względem ortopedycznym nie spowodował trwałego ani długotrwałego uszczerbku na zdrowiu powoda, jak sam zeznał powód, odniesione urazy nie wymagały żadnej rehabilitacji, nie zażywał też leków przeciwbólowych. Sprawność kręgosłupa szyjnego uległa normalizacji uraz kolana lewego nie spowodował uszkodzenia struktur kolana, jedynie mała pośrodkowa wypuklina krążka m-k C5/C6 obecnie bezobjawowa, może w przyszłości dawać dolegliwości i objawy kliniczne. Nie miał przy tym Sąd zastrzeżeń do opinii biegłego, która jest rzetelna, logiczna, przekonywująca. Biegły skutecznie odparł zarzuty strony pozwanej pod adresem opinii głównej, i trafnie argumentował, że brak jest podstaw do przyjęcia innej daty powstania wypukliny krążka C5/C6 niż data wypadku, zaprzeczył twierdzeniom strony pozwanej, iż jest to przypadłość często spotykana u ludzi w młodym wieku.

Sąd miał jednakże na uwadze fakt, iż rozmiar doznanych uszkodzeń ciała nie jest jedynym wyznacznikiem wysokości zadośćuczynienia. Z zeznań powoda oraz oświadczenia jego trenera i opinii psychologa sportowego wnioskuje Sąd, że najdotkliwiej odczuł powód skutki wypadku w sferze zdrowia psychicznego. Doznane urazy fizyczne, choć aktualnie nie zakłócające już normalnego funkcjonowania powoda, w chwili kiedy je odniósł wpłynęły znacząco na jego życie. Powód jest bowiem zawodnikiem szermierki, którą trenuje od 2006r. Powód jest bardzo zaangażowany w uprawianie tego sportu, uczestniczy we wszystkim obozach kondycyjnych, szermierczych, w zawodach zarówno lokalnych jak i ogólnopolskich i międzynarodowych i niejednokrotnie odnosi na nich sukcesy. W dniu 23.12.2013r., kiedy powód został potracony przez samochód, był w drodze na trening. Odniesione urazy spowodowały wykluczenie powoda z treningów na czas ok. 1,5 miesiąca oraz uniemożliwiły uczestnictwo w dwóch ważnych turniejach, Pucharach Polski w dniu 04.01.2014r. oraz w Mistrzostwach Polski w dniu 25.01.2014r. Do Mistrzostw powód przygotowywał się intensywnie od dłuższego czasu i miał szansę zająć w tych zawodach wysokie miejsce. Na skutek absencji nie zdobył też ważnych punktów rankingowych, które mogły podnieść jego pozycję w ogólnopolskim rankingu zawodników. Powód źle znosił psychiczne skutki wypadku, bardzo przeżywał fakt, że opuścił Mistrzostwa Polski, korzystał z pomocy psychologa sportowego. Fakt, że powód nie mógł trenować spowodował spadek formy i wymagało czasu zanim powód do niej powrócił.

Mając na uwadze powyższe, Sąd uznał, że właściwą kwotą zadośćuczynienia za skutki wypadku będzie dla powoda kwota 5.000 zł, a ponieważ świadczenie w wysokości 2.000 zł zostało przez stronę pozwaną wypłacone w toku postępowania likwidacyjnego, zasądził pozostałą kwotę z tego tytułu, tj. 3.000 zł, oddalając dalej idące żądanie. Podstawę zasądzenia odsetek stanowił zaś art. 481 § 1 k.c. w zw. z art. 817 k.c. i art. 14 ust. 1 ustawy z 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, (...). Żądanie odsetek od dnia 14.03.2014r. w przypadku szkody zgłoszonej pismem z dnia 10.02.2014r. nie narusza zasad naliczania odsetek wynikających z powyższych przepisów.

Oddaleniu podlegało żądanie zawarte w pkt 2 pozwu tj. zasądzenia kwoty 1000 zł tytułem odszkodowania za uszczerbek na zdrowiu. Jak wspomniał Sąd we wstępie niniejszych rozważań, art. 444 § 1 i § 2 kc przewiduje, iż w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty a jeżeli zwiększyły się potrzeby poszkodowanego, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty. Naprawienie natomiast szkody niemajątkowej polega zgodnie z art. 445 § 1 kc w wypadkach przewidzianych w art. 444 k.c. na przyznaniu poszkodowanemu odpowiedniej sumy pieniężnej tytułem zadośćuczynienia. Jak widać zatem, przepisy powyższe nie przewidują „odszkodowania za uszczerbek na zdrowiu”. Również odmownie, oddalając powództwo w tym zakresie, potraktował Sąd żądanie ustalenia odpowiedzialności strony pozwanej za szkody mogące powstać w przyszłości. Zasądzenie określonego świadczenia z art. 444 § 1 i 2 k.c. czy 445 k.c. nie wyłącza jednoczesnego ustalenia w sentencji wyroku odpowiedzialności pozwanego za szkody mające powstać w przyszłości z tego samego zdarzenia (tak SN w uchwale składu 7 sędziów z dnia 12.04.1970r., III PZP 34/69, OSNCP 1970 nr 12 poz. 217), a podstawą prawną powyższego jest art. 189 k.p.c. Ocena, czy powód ma interes prawny w ustaleniu odpowiedzialności pozwanego za szkody na osobie mogące powstać w przyszłości z danego zdarzenia, może zostać dokonana jedynie z uwzględnieniem okoliczności konkretnej sprawy. Przypomnieć w tym miejscu należy, że zgodnie z ogólną regułą dowodzenia wyrażoną w art. 6 k.c., wszelkie przesłanki wskazane w art. 189 k.p.c. winien wykazać powód. Z uzasadnienia pozwu wynika, że poszkodowany swojego interesu prawnego w ustaleniu odpowiedzialności na przyszłość upatrywał w urazie głowy, przy czym uzasadnienie pozwu zawiera jedynie lakoniczne stwierdzenie, że związku z urazem głowy powód wnosi o ustalenie odpowiedzialności pozwanego za przyszłe ewentualne szkody wynikłe ze zdarzenia. Takie uzasadnienie żądania nie jest wystarczające do przyjęcia istnienia interesu prawnego w rozumieniu art. 189 k.p.c. Nie zachodzi aktualnie obawa przedawnienia roszczeń powoda. Strona pozwana nie neguje swojej odpowiedzialności za skutki wypadku z dnia 23.12.2013r. Z kolei nawet ustalenie odpowiedzialności pozwanego na przyszłość nie zwolniłoby powoda w razie sporu z obowiązku wykazania związku przyczynowego między nową szkodą a ww. zdarzeniem. Powód nie wykazywał natomiast, aby w przyszłości mógł napotkać trudności np. ze zgromadzeniem stosownego materiału dowodowego dla wykazania ewentualnych żądań tudzież z innych przyczyn nie mógłby zrealizować roszczeń w drodze powództwa o zapłatę. Przede wszystkim zaś powód nie wykazał aby uraz głowy miał spowodować wystąpienie w przyszłości dalszej ewentualnej szkody. Powód, jak wynika z dokumentacji medycznej był pod opieką poradni neurologicznej, biegły ortopeda w swej opinii zwrócił uwagę, że oceny następstw urazu głowy winien dokonać biegły sądowy neurolog. Powód jednak wniosku o przeprowadzenie takiego dowodu nie składał, a Sąd nie miał podstaw do działania w tej kwestii z urzędu w przypadku strony reprezentowanej przez profesjonalnego pełnomocnika. Biegły ortopeda natomiast wykluczył, aby istniały podstawy do przewidywania w przyszłości innych następstw przebytego urazu.

Orzeczenie o kosztach zawarte w pkt III znajduje podstawę prawną w treści art. 100 k.p.c. Z kwoty 6.000 zł stanowiącej wartość przedmiotu sporu zasądzona została na rzecz powoda kwota 3.000 zł stanowiąca 50% wartości przedmiotu sporu. Zgodnie z zasadą stosunkowego rozdzielenia kosztów procesu (art. 100 k.p.c.) strony powinny ponieść koszty w takim stopniu, w jakim przegrały sprawę, a zatem po 50%. Koszty procesu wyniosły 3.134 zł, w tym po stronie powoda 1.917 zł (uiszczona opłata od pozwu – 300 zł, wynagrodzenie pełnomocnika – 1217zł oraz zaliczka na poczet opinii – 400 zł), a po stronie pozwanej 1.217 zł (wynagrodzenie pełnomocnika). Powoda zgodnie z podaną zasadą, powinny obciążać koszty w kwocie 1.567 zł (3.134 x 50%%) , skoro jednak faktycznie poniósł koszty w kwocie 1.917 zł należy mu się zwrot różnicy w kwocie 350 zł), którą Sąd zasądził na jego rzecz od powoda stosując zasadę stosunkowego rozdzielenia kosztów procesu.

Skoro każda ze stron przegrała proces w 50%, w takim też stosunku obciążył każdą z nich Sąd obowiązkiem zwrotu na rzecz Skarbu Państwa poniesionych przez niego tymczasowo kosztów, tj. brakującej zaliczki na poczet opinii biegłych, a to na podstawie art. 113 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych . O powyższym orzekł Sąd w pkt IV i V sentencji.