Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 grudnia 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie – Wydział I Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 4 grudnia 2015 r. w Krakowie na rozprawie

sprawy z powództwa A. K.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej (...)

o zapłatę, rentę i ustalenie

na skutek apelacji strony pozwanej

od wyroku Sądu Okręgowego w Nowym Sączu

z dnia 6 maja 2015 r. sygn. akt I C 466/12

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od strony pozwanej na rzecz powoda kwotę 5.400 zł tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

SSA Teresa Rak SSA Hanna Nowicka de Poraj SSA Józef Wąsik

Sygn. akt I A Ca 1208/15

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem Sąd Okręgowy w Nowym Sączu orzekł, że:

1/ zasądza od strony pozwanej (...) Towarzystwo (...) w W. na rzecz powoda A. K. kwotę 70.000,00zł tytułem zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 07 maja 2009 roku do dnia zapłaty;

2/ zasądza od strony pozwanej na rzecz powoda kwotę 60.000,00 zł tytułem odszkodowania wraz z odsetkami ustawowymi od kwot:

- 30.000,00 zł od dnia 07 maja 2009 roku do dnia zapłaty;

- 30.000,00 zł od dnia 22 listopada 2012 roku do dnia zapłaty;

3/ zasądza od strony pozwanej na rzecz powoda kwotę 90.000,00 zł tytułem skapitalizowanej renty za okres od grudnia 2008 roku do czerwca 2014 roku wraz z ustawowymi odsetkami od kwot po 500,00 zł miesięcznie liczonymi od 11-tego dnia każdego następującego po sobie miesiąca do dnia zapłaty począwszy od listopada 2012 roku do lipca 2014 roku włącznie;

4/ przyznaje powodowi od strony pozwanej rentę w kwotach po 2.500,00 zł miesięcznie, płatną z góry do 10-tego dnia każdego następującego po sobie miesiąca do rąk powoda wraz z odsetkami ustawowymi w razie opóźnienia w płatności którejkolwiek z należnych rat - począwszy od lipca 2014 roku;

5/ ustala odpowiedzialność strony pozwanej za mogące wystąpić w przyszłości u powoda skutki wypadku komunikacyjnego z dnia 06 grudnia 2008 roku;

6/ oddala powództwo w pozostałym zakresie

7/ znosi wzajemnie pomiędzy stronami koszty procesu;

8/ nakazuje ściągnąć od strony pozwanej na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego w Nowym Sączu kwotę 15.895,93 zł, w tym do kwoty 400,00 zł (czterysta złotych) z zaliczki uiszczonej przez stronę pozwaną i zaksięgowanej na koncie zaliczek pod poz. (...)- tytułem części nieuiszczonych opłat oraz wydatków tymczasowo pokrytych ze środków Skarbu Państwa;

9/ w pozostałym zakresie nieuiszczonymi kosztami sądowymi obciąża Skarb Państwa.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód A. K. przed 2008 r. zamieszkiwał z małżonką oraz trójką małoletnich dzieci w L.. Małżonka powoda nie pracowała, zajmowała się prowadzeniem domu i wychowaniem dzieci. Powód dostarczał rodzinie środków utrzymania. Pracował jako cieśla budowlany, był uznanym fachowcem, zarządzał grupą ludzi na budowie. Pracował w delegacji. W 2007 r. przez około rok był zatrudniony w firmie (...) sp. z o.o. w W. za wynagrodzeniem w wysokości 3.500,00 zł brutto miesięcznie z możliwością uzyskania premii uznaniowej. Od października 2008 r. zatrudniony był w firmie (...) na czas określony do końca września 2010 r. za wynagrodzeniem minimalnym na umowie, tj. 1.126,00zł brutto miesięcznie z oznaczeniem miejsca wykonywania pracy na terenie całego kraju.

Rzeczywiście powód osiągał miesięczne wynagrodzenie za pracę w wysokości około 3.000,00 zł netto. Był w stanie podejmować zlecenia dodatkowe, które przynosiły mu dochód około 1.000,00 zł w miesiącu. Rodzina żyła na zadowalającym poziomie. Powód dostarczał wystarczających środków na utrzymanie domu, żony i trójki małoletnich dzieci, po pokryciu własnych kosztów utrzymania pracy w delegacji.

W dniu 06 grudnia 2008 r. powód jak kierowca oraz jego dziadek J. K. jako pasażer podróżowali samochodem osobowym marki F. (...) nr rej. (...). Powód miał zapięte pasy bezpieczeństwa. W P. (rejon (...)) nadjeżdżający z przeciwnego kierunku kierujący samochodem osobowym marki F. (...) nr rej. (...) R. K. poruszając się z nadmierną prędkością, w miejscu niedozwolonym przestąpił do manewru wyprzedzania autobusu, w wyniku czego zjechał na lewy pas jezdni, gdzie stracił panowanie nad prowadzonym pojazdem i uderzył w prawidłowo jadący z przeciwnej strony samochód kierowany przez powoda. W wyniku zderzenia pojazdów pasażer samochodu prowadzonego przez powoda - J. K. - na skutek doznanych obrażeń zmarł po przewiezieniu do szpitala.

Powód doznał natomiast obrażeń ciała w postaci złamania wieloodłamowego uda lewego, złamania piszczeli lewej z przemieszczeniem, złamania kostki bocznej podudzia lewego z podwichnięciem w stawie skokowym, złamania trzonu Th12, złamania panewki stawu biodrowego lewego, rozejścia spojenia łonowego, rany tłuczonej podudzia prawego oraz stłuczenia i otarcia barku prawego.

Bezpośrednio po wypadku powód został przewieziony na Oddział Urazowo-Ortopedyczny Szpitala w N. z rozpoznaniem złamania wieloodłamowego lewego, złamania piszczeli lewej w 1/3 bliższej z przemieszczeniem, złamania kostki bocznej lewej z podwichnięciem stawu skokowego, złamania trzonu kręgu Th12, złamania panewki lewego biodra, rozejścia spojenia łonowego, rany tłuczonej podudzia prawego, stłuczenia i otarcia barku prawego. Podczas pobytu na Oddziale do 07 stycznia 2009 r. wykonano powodowi: w dniu 06 grudnia repozycje złamań wyciągiem szkieletowym, 12 grudnia zespolenie otwarte uda śrubami kaniulowanymi i gwoździem śródszpikowym, zespolenie otwarte piszczeli lewej płytą T i śrubami, zespolenie więzozrostu. Zastosowano stabilizację wyciągiem szkieletowym i hamakiem. Po niepowikłanym leczeniu pooperacyjnym i po usprawnieniu powód został przekazany w dniu 07 stycznia 2009 r. do dalszego leczenia na Oddziale Rehabilitacji. Ponieważ w USG żył kończyn dolnych stwierdzono zakrzepicę żyły udowej lewej, został ponownie przekazany do Oddziału Urazowo-Ortopedycznego do 13 lutego 2009 r., gdzie zastosowano leczenie zakrzepicy, wykonano otwarte nastawienie zwichnięcia kostki. Po raz kolejny trafił na Oddział Urazowo-Ortopedyczny w okresie od 28 kwietnia do 11 maja 2009 r. z powodu przykurczu wyprostnego kolana lewego spowodowanego zrostami wewnątrzstawowymi po złamaniu. Powodowi wykonano artroskopię kolana, został wypisany do dalszego leczenia ambulatoryjnego. Od 1 maja do 22 czerwca 2009 r. przebywał na Oddziale Rehabilitacyjnym. Po przeprowadzeniu cyklu ćwiczeń i zabiegów fizykalnych uzyskano zwiększenie zakresu ruchomości stawu kolanowego i skokowego, poprawę sprawności chodu, powód został wypisany do domu z zaleceniami kontynuacji zaleconych ćwiczeń. Po raz kolejny na Oddziale Rehabilitacyjnym powód przebywał od 24 września do 22 października 2009 r., zgłosił się chodząc o kulach z dużym utykaniem. Po zabiegach i ćwiczeniach uzyskano poprawę zgięcia podeszwowego, minimalne zgięcie grzbietowe, poprawę chodu, chód samodzielny z niewielkim utykaniem, poprawę czucia i w związku z tym powód został wypisany z zaleceniami kontynuacji wyuczonych ćwiczeń.

W ramach prewencji rentowej ZUS powód przebywał w okresie 23 listopada do 16 grudnia 2009 r. w Uzdrowisku (...). Uzyskano wówczas niewielką poprawę, zalecono dalsze stosowanie kuli.

Od 19 do 29 września 2011 r. powód przebywał na Oddziale Ortopedyczno-Rehabilitacyjnym Szpitala w Z., gdzie w dniu 26 września został poddany zabiegowi artroskopii stawu skokowego lewego, usunięciu wyrośli kostnych. Został wypisany z zaleceniem odciążenia operowanej kończyny, kontynuacją profilaktyki przeciwzakrzepowej oraz środkami przeciwbólowymi.

W dniu 10 lutego 2014 r. powód zgłosił się na Oddział Urazowo-Ortopedyczny Szpitala w N. celem usunięcia materiału zespalającego z kości podudzia lewego. Po zabiegu bez powikłań w dniu 12 lutego został wypisany z zaleceniem kuli łokciowych.

Został zapisany do kolejki na zabieg związany z endoprotezoplastyką stawu kolanowego, biodrowego, artroskopią na dzień 28 stycznia 2021 r. do (...) Centrum Rehabilitacji i Ortopedii.

Po wykonanych zabiegach na kolano i kostkę, dopiero po około dwóch i pół miesiącu powód zaczął chodzić i to o kulach. Z odciążeniem nogi o kulach poruszał się około trzy miesiące. Poruszał się o lasce. Obecnie jest w stanie chodzić samodzielnie, ale ma problemy z pokonywaniem schodów. Zażywa leki przeciwzakrzepowe, doraźnie przeciwbólowe, nosi pończochy przeciwzakrzepowe. Na leki przeciwzakrzepowe wydaje około 100,00 zł miesięcznie.

Z powodu obrażeń doznanych w wypadku u powoda odnotowuje się 67% trwały uszczerbek na zdrowiu, na który złożyły się uszczerbki cząstkowe z powodu: złamania trzonu kręgu Th12 z ograniczeniem ruchomości kręgosłupa i zespołem bólowym 10%, złamania dna panewki lewego stawu biodrowego z manifestacjami klinicznymi początkowej fazy choroby zwyrodnieniowej stawu biodrowego lewego 10%, złamania kości udowej lewej 7%, złamania kości piszczelowej lewej 15%, zranienia podudzia prawego 2%, zwichnięcia stawu skokowego lewego z uszkodzeniem więzozrostu piszczelowo-strzałkowego 25%.

Powód wymagał leczenia lekami przeciwzakrzepowymi.

Z powodu unieruchomienia powód powinien był stosować dietę ułatwiającą defekację (lekkostrawną) przez okres około 6 miesięcy od wypadku, co mogło zwiększyć koszty żywienia do 300,00 zł miesięcznie. W tym okresie powód wymagał pomocy osoby drugiej w czynnościach życia codziennego (zakupy, przygotowanie posiłków, apteka, załatwianie spraw urzędowych) w wymiarze około 10 godzin dziennie (pozostawania takiej osoby w gotowości, przy przyjęciu około 6 godzin na dobę wymaganej rzeczywiście świadczonej pomocy).

Intensywne dolegliwości bólowe powód mógł odczuwać w okresie około 2 miesięcy w związku z leczeniem i rehabilitacją, w kolejnych okresach dwumiesięcznych malały one do natężenia średniego i umiarkowanego, które może utrzymywać się do chwili obecnej.

Pomimo zakończenia zasadniczej fazy leczenia w związku z uzyskaniem zrostu złamań i częściowej sprawności, z uwagi na przebyte zakrzepowe zapalenie żył oraz powikłania w obrębie stawu kolanowego i skokowego lewego, powód wymaga dalszego nadzoru specjalistycznego w zakresie chirurgii naczyniowej, ortopedii i traumatologii oraz rehabilitacji medycznej na stałe, do końca życia.

Rokowania na przyszłość co do stanu zdrowia powoda są złe w związku z przewidywalną progresją zmian zwyrodnieniowych w stawie biodrowym, kolanowym, skokowym lewym z potrzebą aktywnego leczenia, aż do protezowania włącznie. Powód wymaga też stałej kontroli w zakresie układu naczyniowego lewej kończyny dolnej, ponieważ przebyta zakrzepica może w przyszłości skutkować zaburzeniami troficznymi (aż do owrzodzeń), które są niebezpieczne, trudne i uciążliwe w terapii. Nie można wykluczyć w przyszłości konieczności wykonania u powoda plastyki naczyń. Powód musi stosować przewlekłą kompresjoterapię. Zaniki mięśniowe i minimalna ruchomość stawu skokowego zwiększają ryzyko rozwoju pełnoobjawowego zespołu pozakrzepowego lub kolejnego epizodu zakrzepicy.

W związku z leczeniem i rehabilitacją powód ponosił koszty zakupu sprzętu ortopedycznego (kule), rajstop przeciwzakrzepowych, leków przeciwzakrzepowych oraz przeciwbólowych. Ponosił koszty dojazdu do lekarzy i na rehabilitacje, gdzie podróżował samochodem lub autobusem.

Po wypadku powód pobierał przez 6 miesięcy świadczenie chorobowe oraz rehabilitacyjne w wysokości 75% podstawy wymiaru. Po okresie 6 miesięcy został zwolniony z pracy. Otrzymał rentę, która była wypłacana w kwotach po 580,00 zł, a od 01 czerwca 2012 r. w wysokości 668,12 zł.

Orzeczeniem lekarza orzecznika ZUS z dnia 01 czerwca 2012r. został uznany za osobę częściowo niezdolną do pracy do 31 maja 2013r.

W związku z tym, że renta nie była wystarczająca na utrzymanie domu i dzieci, małżonka powoda podjęła pracę od czerwca 2012 r. za wynagrodzeniem minimalnym w wysokości 1.500,00 zł brutto. Powód obecnie nie pracuje. Nie jest w stanie powrócić do pracy w dotychczasowym charakterze cieśli budowalnego. Pomaga w opiece nad dziećmi w domu.

Sprawca wypadku R. K. został uznany za winnego spowodowania wypadku komunikacyjnego ze skutkiem śmiertelnym, tj. popełnienia występku z art.177 § 1 i 2 k.k. i skazany prawomocnym wyrokiem z dnia 25 sierpnia 2009 r. przez Sąd Rejonowy w N.sygn. akt II K 380/09 na karę pozbawienia 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności w zawieszeniu na okres próby 4 lat, zakaz prowadzenia pojazdów na okres 3 lat. Nałożono na niego obowiązek zapłaty nawiązki na rzecz powoda A. K. w kwocie 10.000,00 zł na podstawie art. 46 § 2 k.k. Samochód, którym kierował sprawca wypadku posiadał wykupione ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej w pozwanym towarzystwie ubezpieczeń.

W piśmie z dnia 27 marca 2009 r. powód zgłosił ubezpieczycielowi roszczenia z wypadku komunikacyjnego domagając się wypłaty świadczeń (nazwanych odszkodowaniem) na podstawie art. 444 § 1 i 445 § 1 k.c. w wysokości 100.000,00 zł za doznane przez powoda krzywdę, ból i cierpienie oraz rozległe obrażenia ciała z wypadku. Zgłoszenie roszczeń wpłynęło do (...) S.A. Oddział K. - filia N. w dniu 01 kwietnia 2009 r., a do Oddziału K. w dniu 06 kwietnia 2009 r.

Na podstawie decyzji z dnia 30 grudnia 2009 r. oraz 16 lipca 2010 r. wypłacono powodowi łącznie kwotę 20.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia. Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie przedłożonych do akt dokumentów, dokumentów z akt Sądu Rejonowego w N.o sygn. II K 380/09, akt szkody nr (...), opinii biegłych, zeznań świadków oraz dowodu z zeznań stron, ograniczonego do zeznań powoda.

Opinia biegłego z zakresu ortopedii i traumatologii oraz rehabilitacji medycznej dr n.med. Jerzego M. J. (k. 209) jest kompleta, obiektywna, fachowa, jasna i rzeczowa. Biegły po analizie dokumentacji medycznej oraz bezpośrednim badaniu powoda, bazując na posiadanej wiedzy specjalnej oraz wieloletnim doświadczeniu, wysnuł wnioski, które przekonująco i logicznie uzasadnił. Udzielił wyczerpujących odpowiedzi na wszystkie postawione przez Sąd pytania w zakresie doznanych przez powoda obrażeń, trwałego uszczerbku, skutków na przyszłość. W opinii uzupełniającej (k. 208) kategorycznie zdezawuował zarzuty wysnute przez pełnomocnika pozwanego wskazując na konkretne podstawy postawionych przez siebie w opinii wniosków. Poparł go w tym biegły z zakresu chirurgii ogólnej i chorób naczyń dr n.med. M. T. (1) (k. 271). Biegły (...) rzeczowo rozwiał wątpliwości oraz pytania postawione przez pełnomocnika powoda co do diety zalecanej dla powoda oraz konieczności korzystania z pomocy osoby drugiej w okresie rekonwalescencji.

Biegły z zakresu chirurgii ogólnej i chorób naczyń dr n. med. M. T. (k.270) poparł wnioski dotyczące uszczerbku na zdrowiu postawione przez biegłego (...), uzupełnił treści dotyczące niebezpieczeństw jakie w związku z przebytą zakrzepicą mogą powodowi z dużym prawdopodobieństwem w przyszłości zagrażać. Opinia tego biegłego była jednoznaczna i kategoryczna w postawionych wnioskach, strony nie zakwestionowały jej tez, Sąd również ku temu nie znalazł podstaw.

Świadek K. S. (k. 162), strażak, który był obecny na miejscu wypadku i wyciągnął, m.in. powoda zakleszczonego w samochodzie, złożył szczere zeznania na okoliczność tego, czy powód posiadał zapięte pasy bezpieczeństwa. Nie był w stanie stanowczo stwierdzić, czy powód był zapięty pasami, wskazał jednak, że korzystał z noży do cięcia pasów. Powód stanowczo twierdził, że pasy miał zapięte. Przeciwko przyjęciu ustalenia, że powód miał zapięte pasy bezpieczeństwa świadczy tylko zapis w Sprawozdaniu z dnia 19 kwietnia 2010 r. w aktach szkody (k. 098), w którym likwidator Biuro (...) B. L. z K. podał, że obrażenia ciała A. K., m.in. stłuczenie i otarcie barku prawego - świadczy o braku zapiętego pasa, gdyż pas przebiega przez lewy bark kierującego i uniemożliwia powstanie obrażeń przy czołowym zderzeniu prawego barku. Wcześniej w sprawozdaniu podał, że pas pasażera nie był zapięty, zatem nie był używany. Łącząc te wnioski z zeznaniami strażaka można zdaniem Sądu wysnuć pewny wniosek, że skoro podczas akcji były używany nóż do cięcia pasów, pasażer pasa nie miał zapiętego, zapięty w pasy musiał być powód. Zdaniem Sądu świadczą o tym także obrażenia powoda. Do zderzenia samochodów doszło czołowo, zatem gdyby powód nie był przypięty pasami, obrażenia pojawiłyby się na obu barkach, tymczasem doznał otarć tylko na barku prawym, co mogło być wynikiem pochylenia ciała do przodu na skutek uderzenia stroną, która nie była przymocowana pasem do siedzenia. Do zbieżnych wniosków doszedł biegły dr n. med. J. M. J. (k. 212/2). Nie jest specjalistą z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych, niemniej jednak trafnie odwołał się do charakteru doznanych obrażeń powoda, które sugerują zapięcie pasów bezpieczeństwa przez powoda.

Świadek E. K. (k. 162) małżonka powoda, złożyła szczere i przekonujące zeznania. Wskazała na opiekę jaką świadczyła mężowi, aktualnie zwiększone wydatki na utrzymanie wynikłe z profilaktyki przeciwzakrzepowej i farmakoterapii przeciwbólowej. Opisała ograniczenia i dolegliwości z jakimi mąż borykał się po wypadku oraz w procesie rehabilitacji. Podawane przez nią okoliczności korespondują z opisywanymi w kartach leczenia szpitalnego zabiegami. Bez przesady i przekonująco wskazała na zmiany jakie na skutek stanu męża zaszły w stylu funkcjonowania rodziny. Sąd ocenił za możliwe podane przez nią wysokości zarobków otrzymywanych przez męża. Składając zeznania w postępowaniu karnym podczas rozprawy w dniu 20 sierpnia 2009 r. A. K. podał, że kiedy pracował przed wypadkiem dostawał 1.500,00 zł (k. 146 w aktach SR w Nowym Targu sygn. II K 380/09). Zdaniem Sądu na wysokość deklarowanych wówczas przez powoda dochodów wpływ miał charakter prowadzonego postępowania, bowiem A. K. starał się o przyznanie nawiązki. Powód był uznanym fachowcem, pracował jako prowadzący grupę, w delegacji. Wątpliwe, by decydował się na pracę poza miejscem zamieszkania za płacę minimalną. W dodatku miał na utrzymaniu żonę, siebie, trójkę małoletnich dzieci, dom. Rodzina żyła na dobrym poziomie. W takiej sytuacji nie można było przyjąć, że powód byłby w stanie zapewnić godny byt 5-osobowej rodzinie za płacę minimalną. Jako uznany fachowiec w delegacji był w stanie osiągać wynagrodzenie 3.000,00zł i podejmować zlecenia dorywcze w miejscu zamieszkania.

Zeznania powoda A. K. (od 00:19:10 k.300) były rzeczowe, logiczne, pozbawione sprzeczności, kategoryczne i przekonujące. Powód bez zbędnych emocji opisał obrażenia jakich doznał, ich skutki w obecnym funkcjonowaniu. Z przyczyn powyżej przytoczonych Sąd uznał za wiarygodne twierdzenia dotyczące deklarowanych przez niego zarobków przed wypadkiem rzędu 3.000,00 zł miesięcznie i możliwości doraźnego podjęcia zleceń dodatkowych. Jako uznany cieśla, kierujący grupą, za pracę w delegacji był w stanie osiągać wynagrodzenie takiej wysokości, tym bardziej, że utrzymywał pięcioosobową rodzinę, której nie brakowało środków na utrzymanie, a rodzina utrzymywana była tylko przez niego.

Mając powyższe na uwadze Sąd ocenił zeznania powoda jako wiarygodne, nie znajdując w zebranym w sprawie materiale dowodowym podstaw do podważenia ich prawdziwości. Za taką oceną zeznań powoda przemawiało również to, że w bezpośrednim kontakcie był on przekonujący i szczery.

Apelację od tego wyroku wniosła strona pozwana, zaskarżając wyrok w części dotyczącej:

- pkt I w zakresie odsetek ustawowych liczonych od dnia 07 maja 2009 r. do dnia 05 maja 2015 r. od kwoty 70.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia;

- pkt II w całości tj. w zakresie kwoty 60.000,00 zł tytułem odszkodowania wraz z ustawowymi odsetkami od kwot:

- 30.000,00 zł od dnia 07 maja 2009 r. do dnia zapłaty, - 30.000,00 zł od dnia 22 listopada 2012 r. do dnia zapłaty;

-pkt III w całości tj. w zakresie kwoty 90.000,00 zł tytułem skapitalizowanej renty za okres od grudnia 2008 r. do czerwca 2014 r. wraz z ustawowymi odsetkami od kwot po 500.00 zł miesięcznie liczonych od 1 I-tego dnia każdego następującego po sobie miesiąca do dnia zapłaty, począwszy od listopada 2012 r. do lipca 2014 r. włącznie;

- pkt IV w całości tj. w zakresie kwot po 2.500,00 zł miesięcznie tytułem renty, płatnej z góry do 10-tego dnia każdego następującego po sobie miesiąca do rąk powoda wraz z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat - począwszy od lipca 2014 r.;

- pkt V w całości tj. w zakresie ustalenia odpowiedzialności strony pozwanej za mogące wystąpić w przyszłości u powoda skutki wypadku komunikacyjnego z dnia 06 grudnia 2008 r.;

- pkt VII w całości tj. w zakresie zniesienia wzajemnie pomiędzy stronami koszty procesu;

- pkt VIII w całości tj. w zakresie nakazania ściągnięcia od strony pozwanej na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego w Nowym Sączu kwotę 15.895,93 zł, w tym do kwoty 400,00 zł z zaliczki uiszczonej przez stronę pozwaną i zaksięgowanej na koncie zaliczek pod poz. (...) -tytułem części nieuiszczonych opłat oraz wydatków tymczasowo pokrytych ze środków Skarbu Państwa.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzuciła:

1/ naruszenie przepisów prawa procesowego, mającego istotny wpływ na rozstrzygnięcie niniejszej sprawy, a mianowicie:

- art. 232 kpc w zw. z art. 6 kc poprzez uznanie, iż strona powodowa w należytym stopniu wykazała zasadność swojego roszczenia jak i wysokości, podczas gdy na poparcie swoich twierdzeń nie przedstawiła żadnych miarodajnych dowodów;

- art. 233§1 kpc poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego polegającej na nieuwzględnieniu zasad prawidłowego rozumowania i zasad wiedzy oraz doświadczenia życiowego poprzez brak wszechstronnej analizy przeprowadzonych dowodów, co w konsekwencji doprowadziło do nieprawidłowego przyjęcia, iż powód wykazał zasadność dochodzonych w niniejszej sprawie roszczeń, podczas gdy okoliczność ta nie została w żaden sposób potwierdzona zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym;

- art. 233 §1 kpc poprzez sprzeczność istotnych ustaleń z treścią zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, polegających na uznaniu, iż możliwości zarobkowe powoda przed wypadkiem wynosiły około 3.000,00 zł miesięczne, a zwiększone potrzeby wyniosły 100,00 zł miesięcznie, co dało podstawę do zasądzenia miesięcznej renty w wysokości 2.500.00 zł, skapitalizowania renty w kwocie 90.000,00 zł i odszkodowania w wysokości 60.000,00 zł podczas gdy okoliczności te nie wynikają ani z dowodów z dokumentów, ani też z zeznań świadka E. K. oraz zeznań powoda, które nadto pozostają w sobie w ewidentnej sprzeczności;

- art. 233 §1 kpc poprzez sprzeczność istotnych ustaleń z treścią zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, polegających na uznaniu, iż powód A. K. jest nadal częściowo niezdolny do pracy, podczas gdy z przedłożonego przez powoda orzeczenia lekarza orzecznika ZUS z dnia 01.06.2012 r. wynika, iż wobec powoda częściowa niezdolność do pracy została orzeczona do dnia 31 maja 2013 r., a brak jest w aktach sprawy innego orzeczenia;

- art. 321 § 1 kpc poprzez orzeczenie ponad żądanie pozwu, tj. zasądzenie kwoty 60.000 zł jednorazowego odszkodowania tytułem utraconych dochodów, podczas gdy powód nie wskazywał jednoznacznie, iż ten element wchodzi w skład dochodzonego w niniejszym postępowania odszkodowania;

2/ naruszenie przepisów prawa materialnego tj.:

- art. 481 § 1 kc w zw. z art. 455 kc i art. 362§2 kc poprzez zasądzenie odsetek ustawowych od kwoty 70.000,00 zł od dnia 07 maja 2009 r. do dnia zapłaty, podczas gdy dopiero z wydaniem wyroku możliwe było ustalenie krzywdy jakiej doznał powód, a co za tym idzie odsetki winny być liczone od dnia wydania wyroku tj. 6 maja 2015r. do dnia zapłaty;

- art. 444§1 kc poprzez jego zastosowanie w sprawie i zasądzenie na rzecz powoda odszkodowania w wysokości 60.000,00 zł, podczas gdy brak jest ku temu podstaw faktycznych i prawnych;

- art. 444§2 kc poprzez jego zastosowanie w sprawie i zasądzenie na rzecz powoda renty w wysokości po 2.500,00 zł miesięcznie i kwoty 90.000,00 zł tytułem skapitalizowanej renty, podczas gdy brak jest ku temu podstaw faktycznych i prawnych, a powód nie wykazał aby jego możliwości zarobkowe oscylowały wokół kwoty 3.000,00 zł, a zwiększone potrzeby opiewały na kwotę 100,00 zł miesięcznie; -- art. 189 kpc poprzez jego niewłaściwą wykładnię i zastosowanie polegające na uznaniu, iż powód posiada i wykazał interes prawny pozwalający na żądanie w przedmiotowej sprawie ustalenia odpowiedzialności pozwanej na przyszłość za skutki wypadku z dnia 06 grudnia 2008 r.

Wskazując na powyższe zarzuty apelacji wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda odsetek ustawowych od dnia 6 maja 2015 r. do dnia zapłaty liczonych od kwoty 70.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia za doznane krzywdy oraz oddalenie powództwa w punkcie II, III, IV, V i zasądzenie kosztów postępowania.

Powód wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Apelacyjny, zważył, co następuje:

Apelacja strony pozwanej nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd I Instancji poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne, które Sąd Apelacyjny przyjął za swoje oraz co do zasady trafnie zastosował przepisy prawa procesowego i materialnego.

Ustalenia Sądu I Instancji są trafne i apelująca nie zdołała ich podważyć w szczególności w zakresie okoliczności związanych z ustaleniem wysokości należnej powodowi renty.

Strona pozwana wyrokowi Sądu I Instancji zarzuca przede wszystkim przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów poprzez przyjęcie możliwości zarobkowych powoda przed wypadkiem na poziomie około 3.000 zł miesięcznie, co zadecydowało zarówno o wymiarze renty bieżącej jak i skapitalizowanej.

Odnośnie sposobu ustalenia wysokości renty wyrównawczej, należy mieć na uwadze, iż Sąd Najwyższy podkreślał, że wszelkie ustalenia w tym zakresie powinny mieć zindywidualizowany charakter (por. wyroku z dnia 6 marca 1973 r., II CR 21/73, LEX nr 7222).

Z ustaleń Sądu Okręgowego wynika, że powód przed wypadkiem pracował jako cieśla na budowach poza swoją miejscowością. Zarówno atrakcyjność posiadanego zawodu z punktu widzenia zapotrzebowania na tego rodzaju umiejętności jak i ciągłość wykonywanej od lat pracy wskazuje, że powód z pewnością osiągałby zarobki na poziomie około 3.000 zł. Nie był on w żaden sposób ograniczony w możliwościach świadczenia pracy - z uwagi na chorobę czy inwalidztwo- był osobą w pełni sił i co ważne, nie unikał pracy. Dlatego należy przyjąć, że gdyby nie konsekwencje wypadku osoba taka pracowałaby osiągając wskazane wynagrodzenie za pracę. Powód jest osobą stosunkowo młodą i z biegiem lat osiągałby coraz wyższe zarobki. Z tych względów ustalenie renty tytułu utraconych zarobków na poziomie 2.500 zł miesięcznie na nasuwa zastrzeżeń.

Powód wykazał w toku postępowania przed Sądem I Instancji, że jest osobą niezdolną do wykonywania pracy. Twierdzenia strony pozwanej zawarte w apelacji jakoby tę zdolność odzyskał nie zostały wykazane. Sam brak aktualnego badania przez orzecznika ZUS nie dowodzi zdolności do pracy. Strona pozwana mogła sprawdzić w ZUS status powoda, ale nie przedłożyła w tym zakresie żadnych dowodów, ani nie złożyła wniosku, aby Sąd zwrócił się o konkretne informacje, gdyby sama takich otrzymać nie mogła.

Nie może odnieść skutku zarzut naruszenia art. 321 § 1 kpc poprzez orzeczenie ponad żądanie pozwu, tj. zasądzenie kwoty 60.000 zł jednorazowego odszkodowania tytułem utraconych dochodów, podczas gdy powód nie wskazywał jednoznacznie, iż ten element wchodzi w skład dochodzonego w niniejszym postępowania odszkodowania. Zasądzona w pkt II kwota 60.000 zł tytułem odszkodowania stanowi w istocie część renty, tyle że skapitalizowanej, której powód żądał jeszcze przed wniesieniem pozwu, a następnie w pozwie. Żądanie renty za miniony czas ma co do zasady odszkodowawczy charakter i związane jest również z ponoszonymi wydatkami na utrzymanie przy równoczesnym pozbawieniu możliwości zarobkowych.

Jak wynika z uzasadnienia zaskarżonego wyroku za miniony okres od grudnia 2008r do czerwca 2014r Sąd policzył rentę kwocie jedynie po 500 zł zasadzając ją w pkt III wyroku, co dało łączna kwotę 90.000 zł. Pozostałą kwotę utraconych zarobków w kwocie 2000 zł Sąd skapitalizował i otrzymana kwotę 60.000 zł zasądził w pkt II.

Nie budzi zastrzeżeń w świetle okoliczności sprawy również uwzględnienie powództwa w zakresie ustalenia odpowiedzialności strony pozwanej za mogące wystąpić w przyszłości skutki wypadku z dnia 6 grudnia 2014r, ponieważ zachodzi prawdopodobieństwo, że mogą wystąpić dalsze ujemne skutki doznanej przez powoda szkody na osobie (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 17 kwietnia 1970r., III PZP 34/69, OSNCP 1970/217). Powód miał interes prawny w żądaniu ustalenia odpowiedzialności na przyszłość, biorąc pod uwagę, że nie da się definitywnie wykluczyć pogorszenia jej stanu zdrowia, co umożliwi mu w przyszłości, po wykazaniu stosownych przesłanek ustawy domaganie się od strony pozwanej dalszych roszczeń w związku z poniesioną wskutek wypadku szkodą.

O odsetkach ustawowych od zasądzonych kwot Sąd w okolicznościach tej sprawy trafnie orzekł na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. w związku z art. 455 k.c. Zobowiązanie do zapłaty odszkodowania i zadośćuczynienia ma charakter bezterminowy, a przekształcenie go w zobowiązanie terminowe może nastąpić w wyniku wezwania poszkodowanego, skierowanego wobec dłużnika, do spełnienia świadczenia. Zgodnie z art. 817 § 1 kc ubezpieczyciel obowiązany jest spełnić świadczenie w terminie trzydziestu dni licząc od daty zawiadomienia o wypadku, a strona pozwana nie wykazała przesłanek uprawniających do przysunięcia terminu, o których mowa w art. 817 § 2 kc. Przyznane zadośćuczynienie – tak co do zasady jak i co do wysokości - zaktualizowało się już na wskazaną datę wymagalności.

Mając zatem powyższe na uwadze, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. orzekł jak w sentencji.

Natomiast o kosztach postępowania przed Sądem Apelacyjnym, orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c.

SSA Teresa Rak SSA Hanna Nowicka de Poraj SSA Józef Wąsik