Pełny tekst orzeczenia

71/5/A/2015

POSTANOWIENIE
z dnia 26 maja 2015 r.
Sygn. akt P 10/14

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Mirosław Granat – przewodniczący
Maria Gintowt-Jankowicz
Leon Kieres
Marek Kotlinowski
Piotr Tuleja – sprawozdawca,

po rozpoznaniu, na posiedzeniu niejawnym w dniu 26 maja 2015 r., połączonych pytań prawnych:
1) Sądu Rejonowego w Lęborku, czy art. 6 ust. 1 oraz art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (Dz. U. Nr 201, poz. 1540, ze zm.) „zostały uchwalone w sposób naruszający wymagania dotyczące procesu legislacyjnego wynikające z prawa unijnego, związane z zachowaniem obowiązku notyfikacji przepisów technicznych Komisji Europejskiej, a zatem czy są zgodne z art. 2 w związku z art. 7 i art. 9 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej”,
2) Sądu Rejonowego w Radomiu, czy art. 14 ust. 1 ustawy powołanej w punkcie 1 „jest sprzeczny z art. 2 w związku z art. 7 i art. 9 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej z uwagi na naruszenie wynikającego z dyrektywy 98/34/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 listopada 2006 r. (Dz. U. L. 363, s. 81) obowiązku notyfikacji przepisów technicznych przez Komisję Europejską”,
3) Sądu Rejonowego Katowice-Wschód w Katowicach, czy art. 14 ust. 1 ustawy powołanej w punkcie 1 „uznawany za przepis techniczny w rozumieniu dyrektywy 98/34/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 czerwca 1998 r. jest zgodny z art. 2 i art. 7 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, w sytuacji, gdy ustawa z 19 listopada 2009 roku o grach hazardowych została uchwalona z naruszeniem obowiązku notyfikacji wynikającym z powołanej dyrektywy, ale i rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. 2002.239.2039 j.t.), z uwagi na naruszenie trybu ustawodawczego”,
4) Sądu Rejonowego w Przemyślu, czy art. 6 ust. 1 oraz art. 14 ust. 1 ustawy powołanej w punkcie 1 w związku z art. 107 § 1 ustawy z dnia 10 września 1999 r. – Kodeks karny skarbowy (Dz. U. z 2013 r. poz. 186, ze zm.) „w zakresie nie wykonanego obowiązku notyfikacji art. 6 ust. 1 oraz art. 14 ust. 1 ustawy o grach hazardowych zgodnie z art. 8 ust. 1 Dyrektywy 98/34/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 czerwca 1998 r. ustanawiającej procedurę udzielania informacji w dziedzinie norm i przepisów technicznych oraz zasad dotyczących usług społeczeństwa informacyjnego (Dz. Urz. WE 1998, L 204/37), zmienionej Dyrektywą Rady 2006/96/WE z dnia 20 listopada 2006 r. są zgodne z art. 2, art. 7 i art. 42 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej”,

p o s t a n a w i a:

na podstawie art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, z 2000 r. Nr 48, poz. 552 i Nr 53, poz. 638, z 2001 r. Nr 98, poz. 1070, z 2005 r. Nr 169, poz. 1417, z 2009 r. Nr 56, poz. 459 i Nr 178, poz. 1375, z 2010 r. Nr 182, poz. 1228 i Nr 197, poz. 1307 oraz z 2011 r. Nr 112, poz. 654) umorzyć postępowanie.

UZASADNIENIE

I

1. Do Trybunału Konstytucyjnego wpłynęły pytania prawne: Sądu Rejonowego w Lęborku (sygn. P 10/14), Sądu Rejonowego w Radomiu (sygn. P 16/14), Sądu Rejonowego Katowice-Wschód w Katowicach (sygn. P 18/04), Sądu Rejonowego w Przemyślu (sygn. P 21/14). Pytania prawne dotyczyły konstytucyjności art. 6 ust. 1 i art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (Dz. U. Nr 201, poz. 1540, ze zm.; dalej: ustawa o grach hazardowych).
Z uwagi na tożsamość przedmiotu pytań prawnych Prezes Trybunału Konstytucyjnego zarządził łączne ich rozpoznanie pod wspólną sygnaturą (sygn. P 10/14).

1.1. W postanowieniu z 27 lutego 2014 r. Sąd Rejonowy w Lęborku, II Wydział Karny, zwrócił się do Trybunału z pytaniem prawnym, czy art. 6 ust. 1 i art. 14 ust. 1 ustawy o grach hazardowych zostały uchwalone w sposób naruszający wymagania dotyczące procesu legislacyjnego wynikające z prawa unijnego, związane z zachowaniem obowiązku notyfikacji przepisów technicznych Komisji Europejskiej, a zatem czy są zgodne z art. 2 w związku z art. 7 i art. 9 Konstytucji.
Pytanie prawne zostało zadane w związku z postępowaniem toczącym się na skutek wniesienia do Sądu Rejonowego w Lęborku aktu oskarżenia przeciwko dwóm osobom. Jedna z tych osób została oskarżona o to, że urządzała gry bez wymaganej koncesji właściwego organu w lokalu gastronomicznym, naruszając tym samym art. 3 i art. 6 ustawy o grach hazardowych, tj. o przestępstwo skarbowe określone w art. 107 § 1 w związku z art. 6 § 2 ustawy z dnia 10 września 1999 r. – Kodeks karny skarbowy (Dz. U. z 2013 r. poz. 186, ze zm.; dalej: k.k.s.). Druga osoba została oskarżona o uczestniczenie w grze na automacie, urządzanej bez wymaganej koncesji właściwego organu na terenie lokalu gastronomicznego oskarżonej z naruszeniem art. 3 i art. 6 ustawy o grach hazardowych, tj. o przestępstwo skarbowe określone w art. 109 k.k.s. Pytający sąd powziął wątpliwość, czy art. 6 ust. 1 i art. 14 ust. 1 ustawy o grach hazardowych, wypełniające dyspozycję art. 107 § 1 i art. 109 k.k.s., zostały ustanowione w sposób zgodny z konstytucyjnym trybem ustawodawczym.

1.2. W postanowieniu z 22 kwietnia 2014 r. Sąd Rejonowy w Radomiu, II Wydział Karny, zwrócił się do Trybunału z pytaniem prawnym, czy art. 14 ust. 1 ustawy o grach hazardowych jest sprzeczny z art. 2 w związku z art. 7 i art. 9 Konstytucji z uwagi na naruszenie wynikającego z dyrektywy 98/34/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 czerwca 1998 r. ustanawiającej procedurę udzielania informacji w dziedzinie norm i przepisów technicznych oraz zasad dotyczących usług społeczeństwa informacyjnego (Dz. Urz. UE L 204 z 21.07.1998, s. 37, ze zm.; dalej: dyrektywa 98/34/WE) obowiązku notyfikacji przepisów technicznych Komisji Europejskiej.
Pytanie prawne skierowane zostało do Trybunału w związku z przekazaniem do rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Radomiu zażalenia na postanowienie o zatwierdzeniu zatrzymania rzeczy w postaci automatu do gier w sprawie urządzania i prowadzenia gier losowych wbrew przepisom ustawy o grach hazardowych, tj. o przestępstwo określone w art. 107 k.k.s., oraz na postanowienie o zatwierdzenia zatrzymania pieniędzy ujawnionych w automacie do gier. W zażaleniu pełnomocnik oskarżonego zarzucił naruszenie art. 1 pkt 11 dyrektywy 98/34/WE w związku z art. 14 ust. 1 ustawy o grach hazardowych. Podniesiony został także zarzut naruszenia art. 42 ust. 1 Konstytucji w związku z określone art. 107 § 1 k.k.s., przez uznanie, że zachowanie oskarżonego nosiło znamiona czynu zabronionego, podczas gdy zarzucany mu czyn uległ depenalizacji wskutek uznania go przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE) za przepis techniczny, który nie może stanowić podstawy odpowiedzialności karnoskarbowej.
W ocenie pytającego sądu, istnieje wątpliwość co do zgodności art. 14 ust. 1 ustawy o grach hazardowych z Konstytucją, a rozstrzygnięcie tej wątpliwości jest niezbędne do rozpoznania wniesionych zażaleń.

1.3. Sąd Rejonowy Katowice-Wschód w Katowicach, Wydział IV Karny, w postanowieniu z 26 marca 2014 r. (uzupełnionym postanowieniem z 5 maja 2014 r.) zwrócił się do Trybunału z pytaniem prawnym, czy art. 14 ust. 1 ustawy o grach hazardowych, uznawany za przepis techniczny w rozumieniu dyrektywy 98/34/WE, jest zgodny z art. 2 i art. 7 (w uzasadnieniu pytający sąd wskazał również art. 9) Konstytucji, w sytuacji gdy ustawa o grach hazardowych została uchwalona z naruszeniem obowiązku notyfikacji wynikającym z powołanej dyrektywy oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. Nr 239, poz. 2039, ze zm.; dalej: rozporządzenie w sprawie notyfikacji), z uwagi na naruszenie trybu ustawodawczego.
Przed pytającym sądem toczy się postępowanie dotyczące oskarżenia o popełnienie przestępstwa skarbowego określone w art. 107 § 1 k.k.s. w związku z art. 14 ustawy o grach hazardowych. Obrońca oskarżonego złożył wniosek o umorzenie postępowania w sprawie, powołując się na niedochowanie obowiązku notyfikacji art. 14 ustawy o grach hazardowych. Zdaniem pytającego sądu, brak notyfikacji narusza konstytucyjny tryb ustawodawczy.

1.4. Sąd Rejonowy w Przemyślu, Wydział II Karny, w postanowieniu z 12 lutego 2014 r. (uzupełnionym postanowieniem z 25 kwietnia 2014 r.) przedstawił Trybunałowi pytanie prawne, czy art. 6 ust. 1 i art. 14 ust. 1 ustawy o grach hazardowych w związku z art. 107 § 1 k.k.s., w zakresie niewykonanego obowiązku notyfikacji art. 6 ust. 1 i art. 14 ust. 1 ustawy o grach hazardowych zgodnie z art. 8 ust. 1 dyrektywy 98/34/WE, są zgodne z art. 2, art. 7 i art. 42 ust. 1 Konstytucji (w uzasadnieniu pytający sąd odwołał się również do art. 9 Konstytucji).
Do Sądu Rejonowego w Przemyślu został wniesiony akt oskarżenia, w którym zarzucono oskarżonemu, że urządzał gry na automatach poza kasynem bez wymaganej koncesji, czyniąc sobie z popełniania przestępstw skarbowych stałe źródło dochodu. Zdaniem pytającego sądu, podstawą odpowiedzialności oskarżonego może stać się art. 6 ust. 1 i art. 14 ust. 1 ustawy o grach hazardowych.

2. Pytające sądy w uzasadnieniach przedłożonych pytań prawnych, stawiając zarzuty naruszenia konstytucyjnego trybu ustawodawczego, przytoczyły niemal identyczne argumenty.
Po pierwsze, pytające sądy podzieliły pogląd Sądu Najwyższego, że obowiązek notyfikacji regulacji prawnych zawierających przepisy techniczne stanowi w istocie element konstytucyjnego trybu ustawodawczego, zaś Trybunał może zbadać, czy doszło do naruszenia tego trybu w wypadku art. 6 ust. 1 i art. 14 ust. 1 ustawy o grach hazardowych (zob. postanowienie SN z 28 listopada 2013 r., sygn. akt I KZP 15/13).
Po drugie, pytające sądy, na podstawie analizy dyrektywy 98/34/WE, orzecznictwa TSUE i orzecznictwa sądów krajowych, uznały, że zakwestionowane przepisy ustawy o grach hazardowych mają charakter techniczny i w związku z tym powinny być notyfikowane, zgodnie z art. 8 ust. 1 dyrektywy 98/34/WE. Wobec tego powstała wątpliwość, czy brak notyfikacji stanowi na tyle istotne naruszenie konstytucyjnej procedury ustawodawczej, że powoduje niekonstytucyjność zakwestionowanych przepisów.
W ocenie pytających sądów, niezachowanie trybu ustawodawczego (brak notyfikacji) godzi w zasadę demokratycznego państwa prawnego (art. 2 Konstytucji), a także w zasadę legalizmu, nakazującą organom władzy publicznej działanie na podstawie i w granicach prawa (art. 7 Konstytucji). Narusza ponadto art. 9 Konstytucji stanowiący, że Rzeczpospolita Polska przestrzega wiążącego ją prawa międzynarodowego.
Sąd Rejonowy w Przemyślu wskazał jako wzorzec kontroli także art. 42 ust. 1 Konstytucji. W uzasadnieniu podniósł, że „kwestionowane przepisy z uwagi na istotne naruszenie trybu ustawodawczego nie powinny funkcjonować w krajowym porządku prawnym”. Pytający sąd zwrócił uwagę, że z powodu rozbieżności ocen skutków naruszenia obowiązku notyfikacji, a także nieprecyzyjnych kryteriów definiujących „przepis techniczny”, sądy podejmują różne rozstrzygnięcia w analogicznych sprawach osób oskarżonych o przestępstwa wskazane w art. 107 § 1 k.k.s. Zdaniem pytającego sądu, wadliwość procesu legislacyjnego oraz funkcjonowanie w porządku prawnym nieprecyzyjnych przepisów, które powodują podejmowanie przez sądy w analogicznych sprawach odmiennych rozstrzygnięć, przemawia za uznaniem kwestionowanych przepisów za niezgodne z art. 42 ust. 1 Konstytucji.


II





Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:





1. Pytające sądy zakwestionowały art. 6 ust. 1 i art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (Dz. U. Nr 201, poz. 1540, ze zm.; dalej: ustawa o grach hazardowych), regulujące warunki prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie gier hazardowych, w tym urządzania gier na automatach.


Przepisy te mają następującą treść:


Art. 6 ust. 1: „Działalność w zakresie gier cylindrycznych, gier w karty, gier w kości oraz gier na automatach może być prowadzona na podstawie udzielonej koncesji na prowadzenie kasyna gry”.


Art. 14 ust. 1: „Urządzanie gier cylindrycznych, gier w karty, gier w kości oraz gier na automatach dozwolone jest wyłącznie w kasynach gry”.





1.1. Pytania prawne skierowano na tle spraw osób oskarżonych o popełnienie czynu zabronionego, o którym mowa w art. 107 § 1 ustawy z dnia 10 września 1999 r. – Kodeks karny skarbowy (Dz. U. z 2013 r. poz. 186, ze zm.; dalej: k.k.s.). Zgodnie z tym przepisem „Kto wbrew przepisom ustawy lub warunkom koncesji lub zezwolenia urządza lub prowadzi grę losową, grę na automacie lub zakład wzajemny, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności do lat 3, albo obu tym karom łącznie”. Zakwestionowane przepisy ustawy o grach hazardowych określają warunki urządzania m.in. gier na automatach. Są to przepisy, które sądy muszą uwzględnić, oceniając odpowiedzialność oskarżonych za przestępstwo skarbowe uregulowane w art. 107 § 1 k.k.s.


Postawione w pytaniach prawnych zarzuty mają charakter formalny i odnoszą się do braku notyfikacji art. 6 ust. 1 i art. 14 ust. 1 ustawy o grach hazardowych Komisji Europejskiej zgodnie z dyrektywą 98/34/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 czerwca 1998 r. ustanawiającą procedurę udzielania informacji w dziedzinie norm i przepisów technicznych oraz zasad dotyczących usług społeczeństwa informacyjnego (Dz. Urz. L 204 z 21.07.1998, s. 37, ze zm.; dalej: dyrektywa 98/34/WE). Jak podniesiono we wszystkich pytaniach prawnych – powołując się na postanowienie Sądu Najwyższego z 28 listopada 2013 r., sygn. akt I KZP 15/13 (OSNKW nr 12/2013, poz. 101) – zaskarżone przepisy uchwalono z naruszeniem konstytucyjnego trybu ustawodawczego. Mają być one w związku z tym sprzeczne z ustawą zasadniczą. Zdaniem pytających sądów, zakwestionowane przepisy mają charakter przepisów technicznych w rozumieniu dyrektywy 98/34/WE, która została implementowana do polskiego porządku prawnego. Jako przepisy techniczne, art. 6 ust. 1 i art. 14 ust. 1 ustawy o grach hazardowych powinny podlegać notyfikacji, czyli być objęte unijną procedurą, w jakiej państwo członkowskie jest zobowiązane do informowania Komisji Europejskiej i innych państw członkowskich o projektowanych przepisach technicznych.





1.2. Jako wzorce kontroli zakwestionowanych przepisów pytające sądy wskazały (samodzielnie lub w związku) art. 2, art. 7, art. 9 i art. 42 ust. 1 Konstytucji.


Trybunał uznał, że Sąd Rejonowy w Przemyślu nie uzasadnił w sposób dostateczny zarzutu naruszenia (przez art. 6 ust. 1 i art. 14 ust. 1 ustawy o grach hazardowych) art. 42 ust. 1 Konstytucji. Pytający sąd ograniczył się do ogólnego stwierdzenia o „funkcjonowaniu w porządku prawnym przepisów nieprecyzyjnych”, nie wskazał jednak, na czym ta „nieprecyzyjność” miałaby polegać i dlaczego prowadzi do naruszenia art. 42 ust. 1 Konstytucji. W związku z tym Trybunał, na podstawie art. 39 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 32 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK), umorzył postępowanie w zakresie badania zakwestionowanych przepisów z art. 42 ust. 1 Konstytucji ze względu na niedopuszczalność orzekania w tym zakresie.





2. Zgodnie z art. 193 Konstytucji, „Każdy sąd może przedstawić Trybunałowi Konstytucyjnemu pytanie prawne co do zgodności aktu normatywnego z Konstytucją, ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi lub ustawą, jeżeli od odpowiedzi na pytanie prawne zależy rozstrzygnięcie sprawy toczącej się przed sądem”. Unormowanie to znajduje swoje odzwierciedlenie również w art. 3 i art. 32 ust. 3 ustawy o TK. Przepisy te wyrażają przesłanki skuteczności wniesienia oraz merytorycznego rozpoznania pytania prawnego: podmiotową, przedmiotową i funkcjonalną.


W niniejszej sprawie została spełniona przesłanka podmiotowa pytań prawnych, gdyż pytania te zostały skierowane przez sądy. Spełniona została również przesłanka przedmiotowa, ponieważ jako przedmiot kontroli zostały wskazane przepisy ustawowe. Jednocześnie, jako wzorce kontroli pytające sądy wskazały przepisy konstytucyjne, a zatem przepisy znajdujące się wyżej w hierarchii aktów prawnych.


W przedłożonych pytaniach prawnych, pytające sądy wyjaśniły także, w jakim zakresie odpowiedź Trybunału może mieć wpływ na rozstrzygnięcie spraw, w związku z którymi zostały postawione pytania. Wykazały, że stwierdzenie niekonstytucyjności zakwestionowanych przepisów ustawy o grach hazardowych mogłoby mieć wpływ na zakres odpowiedzialności karnej oskarżonych. Trybunał uznał, że pytania prawne sądów pytających spełniają tym samym przesłankę funkcjonalną warunkującą merytoryczne rozpoznanie sprawy w odniesieniu do oceny zgodności art. 6 ust. 1 oraz art. 14 ust. 1 ustawy o grach hazardowych z art. 2 i art. 7 w związku z art. 9 Konstytucji, tj. w odniesieniu do zarzutu naruszenia konstytucyjnego trybu stanowienia ustaw.





3. Oprócz ustalenia, że pytania prawne spełniają wymagania wynikające z art. 193 Konstytucji i odpowiednich przepisów ustawy o TK, niezbędne było następnie stwierdzenie, czy nie występują w okolicznościach tej sprawy ujemne przesłanki procesowe. W szczególności, na tle niniejszego postępowania, należało ocenić dopuszczalność merytorycznego rozpoznania pytań prawnych ze względu na ujemną przesłankę procesową ne bis in idem, czyli zakaz ponownego orzekania w tej samej sprawie. W ocenie Trybunału, na tle niniejszej sprawy, przesłanka taka wystąpiła.





3.1. W wyroku z 11 marca 2015 r., sygn. P 4/14 (Dz. U. poz. 369), Trybunał Konstytucyjny w pełnym składzie orzekł, że art. 14 ust. 1 i art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy o grach hazardowych są zgodne z art. 2 i art. 7 w związku z art. 9 Konstytucji oraz art. 20 i art. 22 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji.


Przedmiotem postępowania w sprawie o sygn. P 4/14 były połączone pytania prawne Naczelnego Sądu Administracyjnego i Sądu Rejonowego Gdańsk-Południe w Gdańsku, X Wydziału Karnego, w których pytające sądy podniosły m.in. zarzut naruszenia konstytucyjnego trybu ustawodawczego przez brak notyfikacji Komisji Europejskiej zakwestionowanych przepisów ustawy o grach hazardowych.


Trybunał w wyroku o sygn. P 4/14 wyjaśnił, że notyfikacja tzw. przepisów technicznych jest unijną procedurą, w ramach której państwo członkowskie jest zobowiązane do informowania Komisji Europejskiej i innych państw członkowskich o projektowanych przepisach technicznych, a także do uwzględniania zgłoszonych przez nie szczegółowych opinii i uwag „tak dalece, jak to będzie możliwe przy kolejnych pracach nad projektem przepisów technicznych”. Trybunał nie przesądził przy tym, czy zakwestionowane w pytaniach prawnych w sprawie o sygn. P 4/14 przepisy ustawy o grach hazardowych mają charakter przepisów technicznych. Kwestia ta pozostawiona jest ocenie sądów. Rozstrzygał natomiast o skutkach naruszenia obowiązku notyfikacji w kontekście konstytucyjnych wymagań stanowienia prawa.


Trybunał w wyroku o sygn. P 4/14 stwierdził, że notyfikacja tzw. przepisów technicznych, o której mowa w dyrektywie 98/34/WE, implementowanej do polskiego porządku prawnego rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. Nr 239, poz. 2039, ze zm.), nie stanowi elementu konstytucyjnego trybu ustawodawczego. Jest oczywiste, że żaden z przepisów Konstytucji nie normuje tej kwestii ani też nie odwołuje się do niej wprost czy nawet pośrednio. Stąd też dochowanie czy też niedochowanie procedury notyfikacyjnej nie ma wpływu na ocenę dochowania konstytucyjnego trybu stanowienia ustawy. Trybunał uznał tym samym, że „brak notyfikacji projektu ustawy o grach hazardowych nie stanowił naruszenia takich reguł stanowienia ustaw, które mają swoje wyraźne źródło w przepisach Konstytucji i które dotyczyłyby w sensie treściowym konstytucyjnego trybu ustawodawczego”.

Trybunał, w wyroku o sygn. P 4/14, uznał także, że „brak notyfikacji kwestionowanych przepisów art. 14 ust. 1 i art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy o grach hazardowych nie stanowi takiego naruszenia pozakonstytucyjnej procedury ustawodawczej, które byłoby równoznaczne z naruszeniem art. 2 i art. 7 Konstytucji”. Podkreślił, że ewentualne niedopełnienie obowiązku notyfikacji Komisji Europejskiej, a więc hipotetyczne zaniedbanie o charakterze formalnoprawnym unijnej procedury notyfikacji, nie pociąga za sobą automatycznie konieczności uznania, iż doszło do naruszenia standardów konstytucyjnych w zakresie stanowienia ustaw. „Nie można bowiem przyjąć, że każde, choćby potencjalne, uchybienie proceduralne, stanowi zawsze podstawę do stwierdzenia niekonstytucyjności aktu normatywnego i prowadzi w rezultacie do utraty przez ten akt mocy obowiązującej”.
W kontekście wzorca w postaci art. 9 Konstytucji, Trybunał wskazał, że wykładnia przychylna prawu europejskiemu w żadnej sytuacji nie może prowadzić do rezultatów sprzecznych z wyraźnym brzmieniem norm konstytucyjnych i niemożliwych do uzgodnienia z minimum funkcji gwarancyjnych, realizowanych przez Konstytucję. W konsekwencji w wyroku o sygn. P 4/14 Trybunał uznał, że „art. 14 ust. 1 i art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy o grach hazardowych są zgodne z art. 2 i art. 7 w związku z art. 9 Konstytucji i nie naruszyły konstytucyjnego trybu ustawodawczego”.

3.2. Biorąc pod uwagę treść wyroku o sygn. P 4/14 i rozważany wówczas problem konstytucyjny, Trybunał w niniejszym składzie uznał, że tożsamy problem konstytucyjny, przedstawiony w rozpoznawanych pytaniach prawnych, został już rozstrzygnięty przez Trybunał Konstytucyjny w ostatecznym orzeczeniu z 11 marca 2015 r. Wskazane przez pytające sądy w niniejszej sprawie wzorce kontroli oraz argumenty za niekonstytucyjnością art. 6 i art. 14 ust. 1 ustawy o grach hazardowych są, co do zasady, tożsame z rozpoznawanymi w sprawie o sygn. P 4/14. Trybunał zwrócił nadto uwagę, że w niniejszej sprawie w odniesieniu do zarzutów naruszenia trybu ustawodawczego sądy nie podniosły dodatkowych twierdzeń i dowodów, w porównaniu z rozważanymi przez Trybunał w wyroku o sygn. P 4/14.
Zgodnie z art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK), Trybunał umarza postępowanie, jeżeli wyrokowanie jest zbędne lub niedopuszczalne. Zbędność wydania wyroku zachodzi między innymi w razie wystąpienia przesłanki ne bis in idem, czyli rozpoznawania problemu konstytucyjnego, który został już rozstrzygnięty przez Trybunał (zob. postanowienie TK z 24 lutego 2015 r., sygn. P 34/13, niepubl.). W wypadku przesłanki ne bis in idem Trybunał ocenia sytuację w kategoriach pragmatycznych, badając celowość prowadzenia postępowania i orzekania w kwestii, która została już jednoznacznie i ostatecznie rozstrzygnięta przez ten organ (zob. postanowienie TK z 29 października 2013 r., sygn. P 48/12, OTK ZU nr 7/A/2013, poz. 118). Zastosowanie tej przesłanki znajduje pełne uzasadnienie także w wypadku wcześniejszego orzeczenia Trybunału o zgodności badanego przepisu, czyli w sytuacjach gdy przedmiot badania pozostaje nadal w systemie prawa (zob. postanowienie TK z 12 kwietnia 2012 r., sygn. P 33/11, OTK ZU nr 4/A/2012, poz. 47). Dlatego też nie budzi wątpliwości zasadność umorzenia postępowania w zakresie badania zgodności art. 14 ust. 1 ustawy o grach hazardowych na podstawie art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK.

3.3. W niniejszej sprawie, oprócz art. 14 ust. 1, w dwóch pytaniach prawnych został zaskarżony także art. 6 ust. 1 ustawy o grach hazardowych. Należy jednak podkreślić, że zarzut niekonstytucyjności podnoszony wobec art. 6 ust. 1 ustawy o grach hazardowych jest tożsamy z zarzutem podnoszonym wobec przepisów zakwestionowanych w sprawie o sygn. P 4/14. Zarówno art. 6 ust. 1, jak i art. 14 ust. 1 ustawy o grach hazardowych pytające sądy traktują jako przepisy techniczne, zaś w niedopełnieniu obowiązku notyfikacji upatrują naruszenia konstytucyjnego trybu ustawodawczego.
Trybunał, w okolicznościach niniejszego postępowania, stwierdził, że w sytuacji, w której zarzut w sprawie o sygn. P 4/14 dotyczył naruszenia trybu ustawodawczego ze względu na niedopełnienie obowiązku notyfikacji, zaś ocena tego zarzutu nastąpiła w ostatecznym wyroku, dokonanie ponownej kontroli takiego samego zarzutu, postawionego wobec innego przepisu ustawy o grach hazardowych, cechuje automatyzm. W świetle postawionego zarzutu naruszenia trybu ustawodawczego, ocena art. 6 ust. 1 ustawy o grach hazardowych z punktu widzenia wskazanych wzorców kontroli byłaby zbędna.
Należy podkreślić, że pytające sądy inicjujące niniejsze postępowanie nie wskazały nowych wzorców kontroli (co do art. 42 ust. 1 Konstytucji zarzut nie został uzasadniony), jak również nie przedstawiły nowych argumentów, okoliczności i dowodów uzasadniających merytoryczne rozpoznanie postawionych pytań prawnych. To znaczy, że w niniejszej sprawie wystąpiła ujemna przesłanka procesowa w postaci zakazu ne bis in idem. Postępowanie w zakresie badania art. 6 ust. 1 oraz art. 14 ust. 1 ustawy o grach hazardowych z art. 2, art. 7 i art. 9 Konstytucji zostało więc umorzone na podstawie art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK ze względu na zbędność wydania wyroku.

Z tych względów Trybunał Konstytucyjny postanowił jak w sentencji.