Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 08 stycznia 2016 r.

Sąd Rejonowy w Ostrołęce IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 08 stycznia 2016 r., na rozprawie

sprawy

z powództwa Z. O. (1)

przeciwko Urzędowi Gminy w G.

związane z wypowiedzeniem umowy o pracę

Orzeka:

1.  Powództwo oddala.

2.  Zasądza od powódki na rzecz pozwanego kwotę 60,00 (sześćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego.

Sygnatura akt IV P 46/15

UZSADNIENIE

Powódka Z. O. (1) wystąpiła do Sądu Rejonowego w Ostrołęce Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z pozwem przeciwko Urzędowi Gminy w G. o uznanie za bezskuteczne wypowiedzenia umowy o pracę za wypowiedzeniem z dnia 25 lutego 2015 roku. W przypadku zaś, gdyby na skutek upływu czasu, skutek ten już nastąpił - o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach, ewentualnie o zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki „stoso­wnego odszkodowania”.

W uzasadnieniu pozwu powódka wskazała, że w dniu 25 lutego 2015 roku, po wieloletniej nienagannej pracy, dotknęła ją arbitralna decyzja pracodawcy o rozwiązaniu stosunku pracy za uprzednim, trzymiesięcznym wypowiedzeniem. Decyzją tą, jak wskazała powódka, nie została i nie jest zaskoczona, bowiem p. Wójt od dawna nie skrywała swych planowanych – zamiarów wobec powódki, szukała tylko dogodnego pretekstu. Od chwili, gdy powódka osiągnęła wiek emerytalny, P. Wójt miała żądać od powódki, by prze­szła na emeryturę. Gdy powódka stanowczo odmówiła - argumentując, że decyzję w tym przedmiocie - zwłaszcza co do terminu przejścia w stan spoczynku - podejmować będzie autonomicznie i samodzielnie, p. Wójt oświadczyła, że wobec tego zlikwiduje stanowisko pracy powódki i na tej podstawie doprowadzi do zwolnienia. Powódka podała, że jest jej niezmiernie przykro, że w tej akurat kwestii p. Wójt była bardzo konsekwentna i zdeterminowana.

W przekonaniu powódki taka inwencja przełożonego to po prostu zwyczajny, brzydki a nade wszystko niedopuszczalny szantaż.

Następnie, pełnomocnik powódki (adwokat) sprecyzował powództwo w ten sposób, że wniósł o uznanie dokonanego powódce wypowiedzenia umowy o pracę za bezskuteczne i przywrócenie powódki do pracy oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów postępowania wg norm przepisanych. Takie stanowisko zostało podtrzymane do zamknięcia rozprawy.

W odpowiedzi na pozew, pozwany Urząd Gminy w G., reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika – radcę prawnego wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów postępowania wg norm przepisanych.

W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew pełnomocnik pozwanego wskazała, że faktem jest, iż pozwany w dniu 25 lutego 2015 roku wręczył powódce wypowiedzenie umowy o pracę. Jak podkreślono, pozwany rozwiązując z powódką umowę o pracę zachował wszystkie warunki formalne, wymagane obowiązującymi przepisami. W związku z rozwiązaniem stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, powódka otrzymała również odprawę pieniężną w wysokości 3 - miesięcznego wynagrodzenia.

Jak argumentowała pełnomocnik pozwanego, powodem rozwiązania z powódką stosunku pracy była likwidacja samodzielnego stanowiska pracy ds. rolnictwa, leśnictwa i gospodarki gruntami, na którym zatrudniona była powódka. Zarządzeniem Nr 12/15 z dnia 23 lutego 2015 r. Wójt Gminy G. dokonał zmian organizacyjnych w Urzędzie Gminy G.. Zlikwidowano samodzielne stanowisko pracy, na którym zatrudniona była powódka, a zadania przypisane do zlikwidowanego stanowiska rozdzielono pomiędzy pozostałych pracowników. Pozwany wskazał też, iż stan zatrudnienia w Urzędzie Gminy G. po rozwiązaniu stosunku pracy z powódką nie został zwiększony, co potwierdzono sprawozdaniem do Głównego Urzędu Statystycznego o zatrudnieniu i wynagrodzeniach za II kwartał 2015 r.

Z dniem 23 lutego 2015 r. samodzielne stanowisko pracy zajmowane przez powódkę zostało zlikwidowane i z tego powodu rozwiązano z powódką umowę o pracę. Przywrócenie powódki do pracy lub zasądzenie odszkodowania, zgodnie z jej żądaniem stanowiłoby naruszenie autonomii zarządczej zakładu pracy jakim jest U. Gminy G..

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Z. O. (1) była zatrudniona w Urzędzie Gminy w G., w okresie od dnia 01 kwietnia 1971 roku do dnia 31 maja 2015 roku, w pełnym wymiarze czasu pracy. Powódkę zatrudniano kolejno na stanowiskach: asystenta agronoma grodzkiego, instruktora służby rolnej, kierownika gminnej służby rolnej, starszego inspektora w Referacie Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, inspektora ds. produkcji zwierzęcej, kierownika Referatu Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, podinspektora ds. rolnictwa, leśnictwa i gospodarki żywnościowej.

Ostatnio, powódka pracowała na samodzielnym stanowisku jako inspektor ds. rolnictwa, leśnictwa i gospodarki gruntami w Referacie Inwestycji Rozwoju Gospodarczego i Ochrony Środowiska Urzędu Gminy w G.. Kierownikiem Referatu Inwestycji Rozwoju Gospodarczego i Ochrony Środowiska jest M. R.. Na dzień 25 lutego 2015 roku pracownikami tego Referatu, poza powódką, byli również A. Z. (inspektor ds. budownictwa), J. Z. (zajmująca się ochroną środowiska), E. B. (zajmująca się obroną cywilną). Ogółem Referat ten liczył pięć osób.

W dniu 03 listopada 2014 roku, w Urzędzie Gminy w G. zostali zatrudnieni w ramach prac interwencyjnych - K. S. i M. Z. z pomocą refundacyjną Urzędu Pracy. Umowa przewidywała refundację przez okres jednego roku ze strony Urzędu Pracy i następnie gwarancję zatrudnienia przez Urząd Gminy tych osób przez okres pół roku, tj. do dnia 03 maja 2016 roku. Obie osoby zostały przyjęte na stanowiska „pomoc administracyjna” i w zależności od potrzeb, na polecenie pracodawcy, osoby te pomagają również w pracy pracownikom w Referacie Inwestycji Rozwoju Gospodarczego i Ochrony Środowiska.

Co roku, do końca miesiąca października jest formowany budżet Gminy. Na Sesjach Rady Gminy G. i na posiedzeniach Komisji Rozwoju Społeczno – Gospodarczego i Gospodarki Finansowej w tym na posiedzeniach: w lutym 2012 roku (27 lutego), w kwietniu 2012 roku (26 kwietnia), w grudniu 2014 roku (15 i 22 grudnia), w kwietniu 2015 roku (27 kwietnia), wielokrotnie podnoszono koszty wynagrodzeń i wskaźnik zadłużenia, wskazywano na konieczność czynienia oszczędności w wydatkach, podkreślano potrzebę racjonalnego gospodarowania środkami finansowymi i wskazywano na celowość czynienia oszczędności na wielu płaszczyznach, także w oświacie. Wójt Gminy G. M. K. uznając za zasadną realizację powyższych wskazań postanowiła „rozpocząć od Urzędu Gminy” i od 13 grudnia 2010 roku rozpoczęła czynności związane z racjonalizacją zatrudnienia. Nadto, Wójt w sposób ciągły pracuje nad Regulaminem Pracy, dążąc do takich zmian, by jak najefektywniej wykonywać pracę, przy jak najmniejszych kosztach, bez szkody dla realizowanych zadań. Ostatnia praca nad Regulaminem, która doprowadziła do jego zmiany miała miejsce w styczniu i lutym 2015 roku. Zarządzeniem Nr 12/15 z dnia 23 lutego 2015 r. Wójt Gminy G. dokonała zmian organizacyjnych w Urzędzie Gminy G.. Zlikwidowano samodzielne stanowisko pracy inspektora ds. rolnictwa, leśnictwa i gospodarki gruntami w Referacie Inwestycji Rozwoju Gospodarczego i Ochrony Środowiska Urzędu Gminy w G., na którym zatrudniona była powódka.

W dniu 23 lutego 2015 roku w Urzędzie Gminy w G. odbyło się spotkanie z pracownikami, celem omówienia zmian w Regulaminie i zapoznania z nimi pracowników, nowy Regulamin został przekazany pracownikom celem dokładnego zapoznania. Na tym spotkaniu P. Wójt podziękowała P. Z. O. (2) za dotychczasową długoletnią pracę i powiedziała, że ma ona uprawnienia emerytalne. Z. O. (1) skonstatowała m.in., że nie odchodzi na emeryturę i się nie żegna. W dniu 26 lutego 2015 roku Z. O. (1) wniosła uwagi do Protokołu ze spotkania z pracownikami z dnia 23 lutego 2015 roku, gdzie wskazała, że Protokół ten został sporządzony ogólnikowo i skrótowo i nie odzwierciedla przebiegu spotkania pomimo, iż jak napisała Z. O. (1), wielokrotnie prosiła ona o zaprotokółowanie wszystkich jej wypowiedzi.

Pismem z dnia 25 lutego 2015 roku, wręczonym powódce również w dniu 25 lutego 2015 roku, rozwiązano z powódką Z. O. (1) umowę o pracę z zachowaniem 3 miesięcznego okresu wypowiedzenia, który upłynął w dniu 31 maja 2015r.

W treści tego pismo wskazano, że: „Przyczyną wypowiedzenia umowy o pracę jest likwidacja samodzielnego stanowiska pracy ds. rolnictwa, leśnictwa i gospodarki gruntami, na którym była Pani zatrudniona zgodnie z zakresem czynności i umową o pracę. Zmiany organizacyjne w Urzędzie Gminy G. dokonane Zarządzeniem nr 12/15 Wójta Gminy G. z dnia 23 lutego 2015r. w sprawie ustalenia Regulaminu Organizacyjnego Urzędu Gminy są podyktowane racjonalizacją wydatków ponoszonych przez Gminę”.

Zadania przypisane do zlikwidowanego stanowiska powódki rozdzielono pomiędzy następujących pracowników: w Referacie Inwestycji Rozwoju Gospodarczego i Ochrony Środowiska - A. Z.- w zakresie gospodarki gruntami, M. R. – w zakresie pasa drogowego, J. Z. – w zakresie wycinki drzew, E. B. – w zakresie szkód oraz w Referacie Organizacyjnym – B. P. – w zakresie zabytków.

Stanowisko powódki nie istnieje, na miejsce powódki nie został zatrudniony nikt nowy. W listopadzie 2014 roku w Urzędzie Gminy w G. zatrudnionych było łącznie 25 - z powódką i pracownikami interwencyjnymi (K. S. i M. Z.), natomiast stan zatrudnienia na dzień 08 stycznia 2015 roku (dzień wydania wyroku) to 24 osoby, przy czym należy pamiętać, iż K. S. i M. Z. mają umowy tylko do 03 maja 2016 roku. Z tytułu opieki nad tymi osobami, zatrudnionymi w ramach prac interwencyjnych, którzy nie ponoszą żadnej odpowiedzialności za jakość wykonanej pracy (ponoszą ją pracownicy (...)) i zwiększonymi obowiązkami dotyczącymi przeszkolenia K. S. i M. Z. został zwiększony dodatek funkcyjny do wynagrodzenia kierownika M. R., przy czym kwota zwiększonego dodatku nie przekracza 300,00 złotych brutto.

Stanowisko powódki, poza stanowiskiem Sekretarza i Skarbnika, było najdroższym stanowiskiem nie tylko w Referacie IRGiOŚ, ale w Urzędzie Gminy w G.. Wynagrodzenie miesięczne powódki wnosiło 4.800,00 złotych brutto. Pracownikom, pomiędzy których rozdzielone zostały obowiązki powódki, nie zwiększono wynagrodzeń, ani też nie przyznano żadnych dodatków.

Powyższy stan faktyczny Sąd Rejonowy ustalił w oparciu o: częściowo o okoliczności bezsporne, pozew (k. 2-3), odpowiedź na pozew (k. 25-27), informację o stanie zatrudnienia (k. 28), sprawozdanie do GUS dotyczące stanu zatrudnienia (k. 29, k. 36), zaświadczenie o wysokości wynagrodzenia powódki (k. 31), zeznania świadków: A. M. (k. 55), M. R. (k. 55), J. Z. (k. 55v.), A. Z. (k. 55v.), zeznania powódki Z. O. (1) w charakterze strony (k. 88v.), potwierdzone w trakcie zeznań w charakterze strony wyjaśnienia informacyjne powódki (k. 40-41), zeznania Wójta Gminy G. M. K. (k. 88v.) potwierdzone w trakcie zeznań w charakterze strony wyjaśnienia informacyjne Wójta Gminy G. M. K. (k. 54-55), Zarządzenie Wójta Gminy G. Nr 32/2012 z dnia 19 czerwca 2012 roku, Zarządzenie Wójta Gminy G. Nr 12/15 z dnia 23 lutego 2015 roku (k. 30), Protokoły z Sesji Rady Gminy G. i z posiedzeń Komisji Rozwoju Społeczno – Gospodarczego i Gospodarki Finansowej (k. 58-75), Protokół ze spotkania z pracownikami z dnia 23 lutego 2015 roku (k. 76-77), uwagi Z. O. (1) do Protokołu z dnia 23 lutego 2015 roku (k. 78), informacja o zatrudnieniu (k. 79), umowy o pracę pracowników interwencyjnych K. S. i M. Z. (k. 80, 81), dokumenty zgromadzone w aktach osobowych powódki, tj. umowa o pracę i świadectwo pracy, rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem z dnia 25 lutego 2015 roku.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Na wstępie rozważań trzeba wskazać, iż ustawodawca w art. 45 § 1 K.p. daje pracownikowi prawo do żądania przywrócenia go do pracy na dotychczas zajmowanym stanowisku lub odszkodowania w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę· Przepis art. 45 § 1 k.p. przewiduje więc dwie przesłanki (przyczyny) kwestionowania przez pracownika wypowiedzenia dokonanego przez pracodawcę. Pierwszą z nich jest brak uzasadnienia (nieuzasadniona przyczyna wypowiedzenia, verba legis: ,,wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione"), drugą - bezprawność (niezgodność z prawem, verba legis: ,,wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nie określony narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę").

W niniejszej sprawie Sąd, by stwierdzić czy roszczenie powódki jest

uzasadnione, musiał w oparciu o zebrany w sprawie materiał dowodowy i całokształt okoliczności faktycznych zbadać, czy w istocie wypowiedzenie umowy o pracę jest niezgodne z prawem pod względem merytorycznym lub formalnym.

Pozwany rozwiązując z powódką umowę o pracę zachował wszystkie warunki formalne, wymagane obowiązującymi przepisami. W związku z rozwiązaniem stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, powódka otrzymała również odprawę pieniężną w wysokości 3 - miesięcznego wynagrodzenia.

Weryfikacja wskazanych w wypowiedzeniu przyczyn musiała nastąpić pod względem ich poprawności merytorycznej w odniesieniu do ustalonego w toku postępowania stanu faktycznego, a także pod względem poprawności ich sformułowania. Sąd Najwyższy podkreślił, że kwestia dostatecznie konkretnego i zrozumiałego dla pracownika wskazania przyczyny rozwiązania stosunku pracy jest okolicznością faktyczną, wymagającą poczynienia stosownych ustaleń. Pracodawca nie może powoływać się na inne - niż wskazane w pisemnym oświadczeniu woli - przyczyny wypowiedzenia. Wskazanie tych przyczyn przesądza o tym, iż spór przed sądem pracy może się toczyć tylko w ich granicach. Okoliczności podane pracownikowi na uzasadnienie decyzji o rozwiązaniu stosunku pracy, a następnie ujawnione w postępowaniu sądowym, muszą być takie same, zaś pracodawca pozbawiony jest możliwości powoływania się przed organem rozstrzygającym spór na inne przyczyny mogące przemawiać za słusznością wypowiedzenia umowy (zob. wyrok SN z 8.03.2012 r., III PK 59/11, LEX nr 1211169). Sąd rozpatrując niniejszą sprawę, miał na uwadze powołane stanowisko SN.

W przedmiotowej sprawie, pozwany pracodawca, uzasadniając rozwiązanie z powódką stosunku pracy za wypowiedzeniem wskazał, iż „Przyczyną wypowiedzenia umowy o pracę jest likwidacja samodzielnego stanowiska pracy ds. rolnictwa, leśnictwa i gospodarki gruntami, na którym była Pani zatrudniona zgodnie z zakresem czynności i umową o pracę. Zmiany organizacyjne w Urzędzie Gminy G. dokonane Zarządzeniem nr 12/15 Wójta Gminy G. z dnia 23 lutego 2015r. w sprawie ustalenia Regulaminu Organizacyjnego Urzędu Gminy są podyktowane racjonalizacją wydatków ponoszonych przez Gminę”.

Nie ulega wątpliwości, że pracodawca ma prawo w celu bardziej racjonalnego wykonywania zadań zakładu i pomniejszenia kosztów jego działania zmniejszyć liczbę pracowników i dokonać innego rozkładu zadań (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 11.02.2014 r., sygn. akt II PK 144/13). Takie stanowisko konsekwentnie uznawane jest w doktrynie i orzecznictwie. Kwestia, czy występuje potrzeba dokonania przez pracodawcę zmian organizacyjnych, w tym likwidacji stanowiska należy do autonomii zarządczej pracodawcy i nie podlega ocenie sądu. W szczególności zaś zmniejszenie stanu zatrudnienia w zakładzie pracy stanowi uzasadnioną przyczynę wypowiedzenia, a organ rozpatrujący spory pracownicze nie jest powołany do badania zasadności i celowości zmniejszenia stanu zatrudnienia (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 20 maja 2014 r., sygn. akt I PK 271/13). Pracodawca ma bowiem prawo do tego, aby np. w celu bardziej racjonalnego wykonywania zadań zakładu pracy i racjonalizacji kosztów swojej działalności zmniejszyć liczbę pracowników przez likwidację stanowiska i dokonać innego rozdziału związanych z nim zadań. Rozdzielenie zadań przy­pisanych do zlikwidowanego stanowiska pracy między pracowników pozostałych w zatrud­nieniu, po rozwiązaniu stosunku pracy z pracownikiem zatrudnionym na tym stanowisku, nic daje podstaw do uznania niezasadności wypowiedzenia umowy o pracę temu pracownikowi" (por. wyrok z dnia 03 września 2013 roku w sprawie I PK 41/13).

Sąd ustalił, iż w rzeczywistości w kolejnych latach Na Sesjach Rady Gminy G. i na posiedzeniach Komisji Rozwoju Społeczno – Gospodarczego i Gospodarki Finansowej w tym na posiedzeniach: w lutym 2012 roku (27 lutego), w kwietniu 2012 roku (26 kwietnia), w grudniu 2014 roku (15 i 22 grudnia), w kwietniu 2015 roku (27 kwietnia), wielokrotnie podnoszono koszty wynagrodzeń i wskaźnik zadłużenia, wskazywano na konieczność czynienia oszczędności w wydatkach, podkreślano potrzebę racjonalnego gospodarowania środkami finansowymi i wskazywano na celowość czynienia oszczędności na wielu płaszczyznach, także w oświacie (!). Wójt Gminy G. M. K. uznając za zasadną realizację powyższych wskazań postanowiła „rozpocząć od Urzędu Gminy” i od 13 grudnia 2010 roku rozpoczęła czynności związane a racjonalizacją zatrudnienia. Nadto, Wójt w sposób ciągły pracuje nad Regulaminem Pracy, dążąc do takich zmian, by jak najefektywniej wykonywać pracę, przy jak najmniejszych kosztach, bez szkody dla realizowanych zadań. Ostatnia praca nad Regulaminem, która doprowadziła do jego zmiany miała miejsce w styczniu i lutym 2015 roku. Zarządzeniem Nr 12/15 z dnia 23 lutego 2015 r. Wójt Gminy G. dokonała zmian organizacyjnych w Urzędzie Gminy G.. Zlikwidowano samodzielne stanowisko pracy inspektora ds. rolnictwa, leśnictwa i gospodarki gruntami w Referacie Inwestycji Rozwoju Gospodarczego i Ochrony Środowiska Urzędu Gminy w G., na którym zatrudniona była powódka.

Sąd ustalił więc, że stanowisko powódki w istocie nie istnieje, na miejsce powódki nie został zatrudniony nikt nowy. Zadania przypisane do zlikwidowanego stanowiska powódki rozdzielono pomiędzy następujących pracowników: w Referacie Inwestycji (...) i Ochrony (...) - w zakresie gospodarki gruntami, M. R. – w zakresie pasa drogowego, J. Z. – w zakresie wycinki drzew, E. B. – w zakresie szkód, oraz w Referacie Organizacyjnym – B. P. – w zakresie zabytków.

W listopadzie 2014 roku w Urzędzie Gminy w G. zatrudnionych było łącznie 25 - z powódką i pracownikami interwencyjnymi (K. S. i M. Z.), natomiast stan zatrudnienia na dzień 08 stycznia 2015 roku (dzień wydania wyroku) to 24 osoby, przy czym należy pamiętać, iż K. S. i M. Z. mają umowy tylko do 03 maja 2016 roku.

Wszystkie powyższe ustalenia zostały oparte na zeznaniach świadków A. M., M. R., J. Z. i A. Z., którzy to świadkowie zostali powołani także przez stronę powodową, a także na zeznaniach stron. Ustalenia te są oparte również na dokumentach, w tym m.in. w postaci sprawozdań do Głównego Urzędu Statystycznego, informacjach o stanie zatrudnienia w formie zaświadczeń. Ani zeznania świadków, ani treść przedmiotowych dokumentów, nie została w żaden sposób zakwestionowana skutecznie przez stronę powodową.

Na podkreślenie zasługuje fakt, iż nie jest tak, jak utrzymywała powódka – iż to nabycie przez nią uprawnień emerytalnych stanowiło przyczynę wypowiedzenia jej umowy o pracę. Teza ta nie znalazła potwierdzenia w materiale dowodowym. Zarówno z oświadczenia woli pracodawcy z dnia 25 lutego 2015 roku, a także z wcześniejszego Zarządzenia Nr 12/15 Wójta Gminy G. z dnia 23 lutego 2015 r., wynika ponad wszelką wątpliwość, że przyczyną wypowiedzenia umowy o pracę była likwidacja stanowiska pracy powódki i taką też przyczynę wskazali wprost wszyscy świadkowie, wyjaśniając szczegóły. Nie uciekając od argumentacji powódki, należy wskazać jednocześnie, iż Sąd dostrzega okoliczność, że wykazana likwidacja stanowiska pracy powódki, jako przyczyna rozwiązania umowy o pracę, nastąpiła po nabyciu przez powódkę uprawnień emerytalnych, a więc reorganizacja w Urzędzie odbyła się w drodze tzw. „naturalnego odejścia”. Wskazać należy, iż stanowisko powódki było stanowiskiem samodzielnym, pojedynczym i opracowanie innych kryteriów do wypowiedzenia w tym wypadku było niecelowe, bo nie było konieczności doboru. Powódka ma pełne prawo myśleć o zaistniałych okolicznościach w sposób subiektywny, tyle tylko, że Sąd nie podziela w tym zakresie oceny powódki, wskazując iż może być ona nawet krzywdząca dla pracodawcy. Wcześniej bowiem pracodawca – choć nie musiał - „wyczekał”, aż powódka osiągnie wiek, który pozwoli jej choćby nabyć nagrodę jubileuszową, na której w oczywisty sposób powódce zależało.

Zeznania w charakterze strony powódki Z. O. (1) także posłużyły Sądowi do ustalenia stanu faktycznego, bowiem w zakresie przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę były one zbieżne z pozostałym materiałem dowodowym. Choć powódka stanowczo negowała to wypowiedzenie, jako krzywdzące, dyskryminujące, potwierdziła jednocześnie fakt wprowadzenia zmian w Regulaminie, likwidację jej stanowiska pracy i podział jej obowiązków między innych pracowników.

Zarzut powódki, jakoby wypowiedzenie jej stosunku pracy było związane jedynie z faktem, iż uzyskała ona prawo do emerytury, jest chybiony. Pracodawca nie przyjął na stanowisko powódki innego, nowego pracownika, a jedynie podzielił obowiązki powódki pomiędzy od dawna zatrudnionych, bez podniesienia im wynagrodzeń. Nie zwiększono również liczby ogółem zatrudnionych w Urzędzie osób.

Tok postępowania pokazał, że pozwanemu pracodawcy, na wolnym i niezbędnym stanowisku pracy „nie przeszkadzają” uprawnienia emerytalne pracownika i liczy się jego fachowość. Strona pozwana przyznała, że na wolny wakat – stanowisko w oświacie, został zatrudniony właśnie pracownik z uprawnieniami emerytalnymi. Stanowi to zaprzeczenie sugestiom powódki, by Pani Wójt dyskryminowała pracowników, choćby z uwagi na ich wiek.

Zdaniem Sądu, osiągnięcie przez powódkę uprawnień emerytalnych przysłużyło się obu stronom stosunku pracy, bowiem w ten sposób restrukturyzacja zatrudnienia przebiega według tzw. "naturalnego odejścia". Stanowisko to, zostało potwierdzone w orzecznictwie Sądu Najwyższego, tj. w wyroku z dnia 26 listopada 2003 r. (I PK 616/02, LEX nr 106935), gdzie SN postąpił nawet dalej i zważył, iż " osiągnięcie przez pracownika wieku emerytalnego stanowi samodzielną przyczynę uzasadniającą wypowiedzenie umowy o pracę i nie jest przejawem dyskryminacji pracownika, który nabył prawo do emerytury". Pogląd ten znajduje oparcie także we wcześniejszym orzecznictwie (por. wyrok SN z dnia 21 kwietnia 1999 r., I PKN 31/99, LEX nr 40590). Na uwagę w tym względzie i wyraźne podkreślenie zasługuje także orzecznictwo bardziej aktualne, a w szczególności uchwała Sądu Najwyższego z dnia 21 stycznia 2009 roku, podjęta w składzie powiększonym – 7 sędziów, III PZP 13/08, w której przyjęto, że: „ Należy w omawianej kwestii podzielić również stanowisko (…), zgodnie z którym osiągnięcie wieku emerytalnego i nabycie prawa do emerytury nie uzasadnia samoistnie wypowiedzenia umowy o pracę, może jedynie z uwzględnieniem wszystkich okoliczności dotyczących indywidualnego stosunku pracy - stanowić usprawiedliwione kryterium wyboru pracownika do zwolnienia uzasadnionego sytuacją ekonomiczną pracodawcy ”. Jak wskazano w uchwale, o siągnięcie przez pracownika wieku emerytalnego i nabycie przez niego prawa do emerytury będące ,,współprzyczyną" wypowiedzenia stosunku pracy jest usprawiedliwionym i powszechnie w orzecznictwie oraz piśmiennictwie akceptowanym kryterium wyboru pracowników do zwolnienia. Okoliczność, że kryterium to dotyczy pracowników w wieku emerytalnym (czyli - co do zasady - starszych od tych, którzy zwolnieni nie będą i pozostaną w zatrudnieniu), nie może być rozważane w kategoriach dyskryminacji ze względu na wiek. Społecznie nieuzasadnione i nie akceptowalne byłoby w sytuacji konieczności redukcji zatrudnienia pozbawienie pracy i źródeł utrzymania pracownika (i jego rodziny), który nie ma uprawnień do pobierania świadczeń z ubezpieczenia społecznego, a pozostawienie w zatrudnieniu pracownika, który ma uprawnienia do takich świadczeń. W tej sytuacji pracodawca ma prawo dokonać wyboru ,,mniejszego zła". Wybór do zwolnienia pracowników uprawnionych do świadczeń emerytalnych nie ma charakteru dyskryminacji ze względu na wiek. Rozbieżność w orzecznictwie Sądu Najwyższego dotyczyła natomiast sytuacji, w której osiągnięcie wieku emerytalnego i nabycie uprawnień do pobierania świadczeń emerytalnych stanowiło jedyną i wyłączną przyczynę rozwiązania stosunku pracy przez pracodawcę za wypowiedzeniem.
Mając na uwadze powyższe ustalenia, należy stwierdzić, iż wypowiedzenie powódce Z. O. (1) umowy o pracę było uzasadnione okolicznościami wskazanymi w treści wypowiedzenia. W ocenie Sądu, wbrew twierdzeniom powódki w Urzędzie Gminy w G. stopniowo wykonywany jest plan optymalizacji zatrudnienia, zgodnie z zaleceniami Rady Gminy. Pani Wójt, realizuje tę optymalizację zatrudnienia także poprzez odejścia osób uprawnionych do świadczeń emerytalnych. Powódka w chwili wypowiedzenia spełniała kryteria do otrzymania emerytury i typowanie takich osób do zwolnienia nie stanowi przejawu dyskryminacji z uwagi na wiek, gdy nie jest to samoistna - wyłączna przyczyna rozwiązania umowy o pracę, tj. istnieją inne np. redukcja etatu - a więc, jak to miało miejsce w tej sprawie.

Uwzględniając powyższe okoliczności, Sąd uznał, iż rozwiązanie stosunku pracy łączącego strony było uzasadnione, zarówno pod względem merytorycznym jak i formalnym.

Stosownie do powyższego, Sąd oddalił powództwo Z. O. (1) jako bezzasadne. Warto w tym miejscu podkreślić, że ocena zasadności wypowiedzenia powinna być dokonywana także z uwzględnieniem słusznych interesów pracodawcy, a nie tylko okoliczności leżących po stronie pracownika (por. wyrok SN z 04.11.2010 r., III PK 23/10, LEX nr 694234).

Sąd orzekł o kosztach sądowych na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. odnosząc się do orzeczenia merytorycznego, albowiem to pozwany wygrał sprawę. Powołany przepis wskazuje jedną z podstawowych zasad rozstrzygania o kosztach postępowania, czyli zasadę odpowiedzialności za wynik procesu, zgodnie z którą strona przegrywająca (merytorycznie albo formalnie i niezależnie od tego, czy ponosi winę w prowadzeniu procesu), zobowiązana jest zwrócić przeciwnikowi poniesione przez niego koszty (por. uchwała składu siedmiu sędziów SN - zasada prawna z dnia 23 czerwca 1951 r., C 67/51, LEX nr 160313; orzeczenie SN z 27 sierpnia 1962 r., II CZ 103/62, LEX nr 106006).

Wysokość kosztów zastępstwa prawnego Sąd ustalił na podstawie § 11 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu.

SSR Monika Jankowska