Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 22 stycznia 2016 r.

Sąd Rejonowy w Ciechanowie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Lidia Kopczyńska

Protokolant: st. sekr. sądowy Elżbieta Marciniak

po rozpoznaniu w dniu 22 stycznia 2016 r. w Ciechanowie

sprawy z wniosku Z. (...) Oddział w P. Inspektorat w C.

z udziałem Gminy Miejskiej C., Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w C.

o stwierdzenie nabycia spadku

1.  stwierdza, że spadek po T. S. (1) synu A. i S. z domu Ł. zmarłym 19.08.2013 roku w C., ostatnio stale zamieszkałym w C. na podstawie ustawy nabyła z dobrodziejstwem inwentarza Gmina Miejska C. w całości;

2.  odstępuje od obciążenia stron kosztami postępowania sądowego, które przejmuje na rachunek Skarbu Państwa.

Sygn. akt I Ns 207/15

UZASADNIENIE

We wniosku z dnia 1 kwietnia 2015 r. (data nadania w placówce pocztowej) wnioskodawca Z. (...) Oddział w P. Inspektorat w C. wniósł o stwierdzenie nabycia spadku po T. S. (1), który zmarł w dniu 19 sierpnia 2013 r. w C., ostatnio stale tam też zamieszkały, na podstawie ustawy na rzecz Gminy C..

W uzasadnieniu wniosku wskazał, iż w trakcie przeprowadzonego postępowania wyjaśniającego ustalił, że T. S. (1) w chwili śmierci był rozwiedziony, jego zstępne – dwie córki wraz ze swoimi dziećmi oraz zstępni jego dziadków odrzucili po nim spadek. W skład spadku wchodzi lokal mieszkalny położony w C. przy ul. (...), dla którego w tutejszym Sądzie prowadzona jest księga wieczysta nr (...). Poza powyższymi, wnioskodawca nie posiada innych informacji o rodzinie zmarłego, ani też innych przedmiotach wchodzących w skład masy spadkowej. Z tych też przyczyn wnosił o stwierdzenie nabycia spadku na podstawie art. 935 KC na rzecz Gminy C., jako gminy ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy.

Wnioskodawca jako legitymację do wystąpienia z niniejszym wnioskiem wskazał na fakt, że zmarły był jego dłużnikiem. T. S. (1) prowadząc działalność gospodarczą nie uiszczał terminowo należnych składek wynikających z ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U z 2015 r. poz. 121), co spowodowało powstanie w stosunku do wnioskodawcy znacznego zadłużenia, na potwierdzenie czego dołączył stany należności dla płatnika składek.

Wnioskodawca jako uczestników postępowania wskazał – Gminę C. oraz córki spadkodawcy - B. S. (1) i B. S. (2). (wniosek k. 2-3)

Pismem z dnia 28 kwietnia 2015 r. Gmina C. wnosiła o zwolnienie jej od udziału w sprawie, z uwagi na fakt, że w skład masy spadkowej po zmarłym T. S. (1) wchodzi lokal mieszkalny położony na terenie miasta C., a zatem – jej zdaniem - zasadnym jest zwolnienie jej od udziału w sprawie, a wezwanie właściwej gminy na której położona jest przedmiotowa nieruchomość, tj. Gminy Miejskiej C.. (pismo k. 45-46)

Sąd postanowieniem z dnia 4 maja 2015 r. zwolnił Gminę C. od udziału w sprawie i na podstawie art. 510 KPC wezwał do udziału w sprawie w charakterze uczestnika postępowania Gminę Miejską C.. (postanowienie k. 47)

Pismem z dnia 26 maja 2015 r. Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w C. zgłosiła swój udział w sprawie i wniosła o wezwanie jej do udziału w charakterze uczestnika postępowania. W uzasadnieniu Spółdzielnia wskazała, że T. S. (1) był jej członkiem i przysługiwało mu spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu nr (...) w budynku przy ul. (...) w C.. Uzasadniając interes prawny w powyższym wskazała, że w/w lokal przed śmiercią członka spółdzielni był znacznie zadłużony, do chwili obecnej żadne opłaty nie są regulowane. (pismo k. 55)

Postanowieniem z dnia 25 sierpnia 2015 r. Sąd wezwał do udziału w sprawie w charakterze uczestnika postępowania Spółdzielnię Mieszkaniową (...) w C.. (postanowienie k. 130)

Uczestnicy postępowania Gmina Miejska C. i Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w C. wnosiły o stwierdzenie nabycia spadku na podstawie ustawy.

Na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

T. S. (1) zmarł dnia 19 sierpnia 2013 r. w C., gdzie stale zamieszkiwał. W dacie zgonu był rozwiedziony.

dowód: odpis skrócony aktu zgonu k. 5 akt, odpis strony aktu małżeństwa spadkodawcy k. 4 akt, zapewnienie spadkowe B. S. (1) k. 85 akt

Spadkodawca pozostawił 2 córki – B. S. (1), która w chwili jego śmierci posiadała potomstwo oraz bezdzietną B. O., która dokonała zmiany nazwiska z (...) na (...). Poza dziećmi z małżeństwa innych nie posiadał. Nie pozostawił testamentu.

dowód: kserokopia odpisu zupełnego aktu urodzenia B. S. (1), zapewnienie spadkowe B. S. (1) k. 85 akt, kserokopia odpisu zupełnego aktu urodzenia B. O. k. 53-53verte akt, kserokopia dowodu osobistego B. O. k. 54 akt

Córki spadkodawcy w ustawowym terminie odrzuciły po nim spadek. Ponadto po uzyskaniu przez sąd rodzinny zgody na dokonanie w imieniu 2 małoletnich synów – J. S. (1) i P. S. (1) czynności prawnej przekraczającej zakres zwykłego zarządu majątkiem małoletnich, ich przedstawicielka ustawa B. S. (1) złożyła w ich imieniu oświadczenie w przedmiocie odrzuceniu spadku po T. S. (1).

dowód: protokoły oświadczeń o odrzuceniu spadku zawarte w aktach I Ns 456/13 k. 2-2verte, 5-5verte, 8-8verte

Rodzice spadkodawcy – A. S. (1) i S. z d. Ł. zmarli przed jego śmiercią.

dowód: zapewnienie spadkowe B. S. (1) k. 85 akt

Spadkodawca miał 1 brata – J. S. (2), który odrzucił po nim spadek. J. S. (2) zmarł, bezdzietnie po śmierci spadkodawcy w dniu 19 sierpnia 2014 r.

dowód: protokół oświadczenia o odrzuceniu spadku zawarte w aktach I Ns 456/13 k. 8-8verte, zapewnienie spadkowe B. S. (1) k. 85 akt

Dziadkowie spadkodawcy – A. i M. małż. Ł. (rodzice matki spadkodawcy) oraz W. i J. małż. S. (rodzice ojca spadkodawcy) zmarli przed jego śmiercią.

dowód: zapewnienie spadkowe B. S. (1) k. 85 akt

Dziadkowie spadkodawcy od strony jego matki – A. i M. małż. Ł. mieli 4 dzieci – F. H., A. P. (1), Marina Ł. i S. S. (2).

dowód: protokół oświadczeń o odrzuceniu spadku zawarte w aktach I Ns 456/13 k. 30-31verte

F. H. zmarła przed śmiercią spadkodawcy. Pozostawiła 2 dzieci – A. H. i D. R..

dowód: odpis skrócony aktu zgonu k. 112 akt, protokoły oświadczeń o odrzuceniu spadku zawarte w aktach I Ns 456/13 k. 30-31verte

A. H. i jego 2 synów - M. H. i L. H. w ustawowym terminie odrzucili spadek po zmarłym.

M. H. ma 1 małoletniego syna A. H.. P. uzyskaniu zgody sądu rodzinnego jako jego przedstawiciel ustawowy odrzucił w jego imieniu spadek po T. S. (1).

L. H. ma 1 małoletnią córkę A. H.. P. uzyskaniu zgody sądu rodzinnego jako jej przedstawiciel ustawowy odrzucił w jej imieniu spadek po T. S. (1).

dowód: protokoły oświadczeń o odrzuceniu spadku zawarte w aktach I Ns 456/13 k. 30-31verte, 133-134verte, 139-140verte

D. R. i jej 2 dzieci - K. R. i M. R. i w ustawowym terminie odrzucili spadek po zmarłym.

K. R. ma 1 małoletniego syna I. R.. P. uzyskaniu zgody sądu rodzinnego wraz z J. R. (1) jako jego przedstawiciele ustawowi odrzucili w jego imieniu spadek po T. S. (1).

M. R. ma 2 małoletnich synów – J. R. (2) i P. R.. P. uzyskaniu zgody sądu rodzinnego jako ich przedstawiciel ustawowy odrzucił w ich imieniu spadek po T. S. (1).

dowód: protokoły oświadczeń o odrzuceniu spadku zawarte w aktach I Ns 456/13 k. 35-36verte, 35-36verte, 54-55, 143-144verte, 194-195verte

A. P. (1) zmarła przed śmiercią spadkodawcy. Pozostawiła 1 syna T. P..

dowód: odpis skrócony aktu zgonu k. 110 akt, protokoły oświadczeń o odrzuceniu spadku zawarte w aktach I Ns 456/13 k. 45-46

T. P. miał jednego syna J. P. (1). T. P. i J. P. (1)–w ustawowym terminie odrzucili spadek po zmarłym T. S. (1).

J. P. (1) w chwili otwarcia spadku po zmarłym był bezdzietny.

dowód: protokoły oświadczeń o odrzuceniu spadku zawarte w aktach I Ns 456/13 k. 45-46

M. Ł. zmarł przed śmiercią spadkodawcy. Pozostawił 3 dzieci – Z. Ł., K. K. (1) i J. Ł. (1).

dowód: odpis skrócony aktu zgonu k. 116 akt, dowód: protokoły oświadczeń o odrzuceniu spadku zawarte w aktach I Ns 456/13 k. 39-40

Z. Ł. zmarł przed śmiercią spadkodawcy. Pozostawił 1 córkę – K. M., która w ustawowym terminie odrzuciła spadek po zmarłym T. S. (1).

K. M. ma 2 małoletnich synów – M. M. (1) i M. M. (2) P. uzyskaniu zgody sądu rodzinnego, jako ich przedstawicielka ustawowa odrzuciła w ich imieniu spadek po T. S. (1).

dowód: protokoły oświadczeń o odrzuceniu spadku zawarte w aktach I Ns 456/13 k. 39-40, 56-57verte

K. K. (1) i jej 2 dzieci - R. K. (1) i B. S. (3) w ustawowym terminie odrzucili spadek po zmarłym.

R. K. (1) w chwili otwarcia spadku po zmarłym był bezdzietny.

B. S. (3) ma 2 małoletnich dzieci – O. S. (1) i O. S. (2). P. uzyskaniu zgody sądu rodzinnego jako ich przedstawicielka ustawowa odrzuciła w ich imieniu spadek po T. S. (1).

dowód: protokoły oświadczeń o odrzuceniu spadku zawarte w aktach I Ns 456/13 k. 103-104verte, 187-188, 103-104verte,267-268verte

Dziadkowie spadkodawcy od strony jego ojca W. i J. małż. S. mieli 3 dzieci – A. S. (2), A. S. (3) i J. S. (3).

A. S. (2) zmarła przed śmiercią spadkodawcy. Pozostawiła 1 córkę A. W. (1).

dowód: protokoły oświadczeń o odrzuceniu spadku zawarte w aktach I Ns 456/13 k. 114-115verte

A. W. (1), jej 1 córka – M. T. i 1 wnuk P. W. w ustawowym terminie odrzucili spadek po zmarłym.

dowód: protokoły oświadczeń o odrzuceniu spadku zawarte w aktach I Ns 456/13 k. 114-115verte

A. S. (3) zmarła przed śmiercią spadkodawcy. Pozostawiła 2 synów – S. S. (3) i E. S. (1)

dowód: protokoły oświadczeń o odrzuceniu spadku zawarte w aktach I Ns 456/13 k. 31-33-34

S. S. (3) i jego 4 dzieci – B. G. (1), R. S. (1), M. S. (1), W. S. (1) w ustawowym terminie odrzucili spadek po zmarłym.

M. S. (1) i W. S. (1) w chwili otwarcia spadku po zmarłym byli bezdzietni.

dowód: protokoły oświadczeń o odrzuceniu spadku zawarte w aktach I Ns 456/13 k. 32-34, 52-53verte, 83-84

B. G. (1) ma 1 małoletnią córkę – P. G. i 1 pełnoletniego syna G. G. (1).

P. uzyskaniu zgody sądu rodzinnego jako przedstawicielka ustawowa małoletniej córki – P. G. odrzuciła w jej imieniu spadek po T. S. (1).

Pełnoletni syn B. G. (2) G. w ustawowym terminie odrzucił spadek po zmarłym. G. G. (1) w chwili otwarcia spadku po zmarłym był bezdzietny.

dowód: protokoły oświadczeń o odrzuceniu spadku zawarte w aktach I Ns 456/13 k. 145-147, 145-147

R. S. (1) ma 2 małoletnich dzieci – K. S. i J. S. (4) i jednego pełnoletniego syna R. S. (1).

P. uzyskaniu zgody sądu rodzinnego jego żona M. S. (2) jako przedstawicielka ustawowa K. S. i J. S. odrzuciła w ich imieniu spadek po T. S. (1).

Pełnoletni syn R. J. S. ustawowym terminie odrzucili spadek po zmarłym. J. S. (5) w chwili otwarcia spadku po zmarłym był bezdzietny.

dowód: protokoły oświadczeń o odrzuceniu spadku zawarte w aktach I Ns 456/13 k. 145-147, 145-147

E. S. (1) zmarł przed śmiercią spadkodawcy. Pozostawił 4 dzieci – M. B. (1), B. S. (4), D. P. i J. P. (2)

dowód: protokoły oświadczeń o odrzuceniu spadku zawarte w aktach I Ns 456/13 k. 31-32-34

M. B. (1) i jej 2 dzieci –K. K. (2) i P. B. w ustawowym terminie odrzucili spadek po zmarłym.

P. B. w chwili otwarcia spadku po zmarłym był bezdzietny.

K. K. (2) ma 2 małoletnie dzieci – M. K. (1) i T. K.. P. uzyskaniu zgody sądu rodzinnego jako ich przedstawicielka ustawowa odrzuciła w ich imieniu spadek po T. S. (1)

dowód: protokoły oświadczeń o odrzuceniu spadku zawarte w aktach I Ns 456/13 k. 31-32-34, 112-113verte, 182-183

B. S. (4) w ustawowym terminie odrzucił spadek po zmarłym. B. S. (4) ma 1 małoletnią córkę – P. S. (2). P. uzyskaniu zgody sądu rodzinnego jako jej przedstawiciel ustawowy odrzucił w jej imieniu spadek po T. S. (1).

dowód: protokoły oświadczeń o odrzuceniu spadku zawarte w aktach I Ns 456/13 k. 31-32-34, 64-66

D. P. i jej 2 dzieci - J. P. (3) i Ł. P. w ustawowym terminie odrzucili spadek po zmarłym.

J. P. (3) i Ł. P. w chwili otwarcia spadku po zmarłym byli bezdzietni.

D. P. ma również 1 małoletniego syna – K. P. (1). P. uzyskaniu zgody sądu rodzinnego jako jego przedstawicielka ustawowa odrzuciła w jego imieniu spadek po T. S. (1)

dowód: protokoły oświadczeń o odrzuceniu spadku zawarte w aktach I Ns 456/13 k. 31-32-34, 64-66

J. P. (2) i jej 2 córki – A. P. (2) i K. P. (2) w ustawowym terminie odrzucili spadek po zmarłym.

A. P. (2) i K. P. (2) w chwili otwarcia spadku po zmarłym były bezdzietne.

dowód: protokoły oświadczeń o odrzuceniu spadku zawarte w aktach I Ns 456/13 k. 31-32-34,112-113verte

J. S. (3) zmarł przed śmiercią spadkodawcy. Pozostawił 2 dzieci - K. P. (3) i S. G. (1).

dowód: protokoły oświadczeń o odrzuceniu spadku zawarte w aktach I Ns 456/13 k. 41-42verte

K. P. (3) i jej 3 dzieci – B. C., M. P. i K. P. (4) w ustawowym terminie odrzucili spadek po zmarłym

dowód: protokoły oświadczeń o odrzuceniu spadku zawarte w aktach I Ns 456/13 k. 41-42verte, 62-63

Pełnoletni syn B. G. (3) J. C. w ustawowym terminie odrzucił spadek po zmarłym.

G. C. w chwili otwarcia spadku po zmarłym był bezdzietny.

dowód: protokoły oświadczeń o odrzuceniu spadku zawarte w aktach I Ns 456/13 k. 41-42verte

M. P. ma 1 małoletnią córkę – K. P. (5). P. uzyskaniu zgody sądu rodzinnego jako jego przedstawiciel ustawowy odrzucił w jego imieniu spadek po T. S. (1)

dowód: protokoły oświadczeń o odrzuceniu spadku zawarte w aktach I Ns 456/13 k. 108-109verte

K. P. (4) ma 2 małoletnich dzieci – A. P. (3) i A. P. (4). P. uzyskaniu zgody sądu rodzinnego jako jego przedstawiciel ustawowy odrzucił w jego imieniu spadek po T. S. (1)

dowód: protokoły oświadczeń o odrzuceniu spadku zawarte w aktach I Ns 456/13 k. 148-149verte

S. G. (2) i jej dzieci – E. S. (2), A. W. (2) B. K. i J. G. w ustawowym terminie odrzucili spadek po zmarłym

dowód: protokoły oświadczeń o odrzuceniu spadku zawarte w aktach I Ns 456/13 k. 48-49verte, k. 87-89

Pełnoletni synowie E. W. J. S. (6) i T. S. (2) w ustawowym terminie odrzucili spadek po zmarłym.

T. S. (2) w chwili otwarcia spadku po zmarłym był bezdzietny.

E. S. (2) ma również 1 małoletnią córkę – N. P. uzyskaniu zgody sądu rodzinnego wraz z Z. S. jako jego przedstawiciele ustawowi odrzucili w jej imieniu spadek po T. S. (1).

W. S. (2) ma 1 małoletniego syna R. S. (2). P. uzyskaniu zgody sądu rodzinnego wspólnie z A. S. (4) jako jego przedstawiciele ustawowi odrzucili w jego imieniu spadek po T. S. (1).

dowód: protokoły oświadczeń o odrzuceniu spadku zawarte w aktach I Ns 456/13 k. 48-49verte, 87-89, 174-175, 200-201

Pełnoletnie córki A. K. A. W. (2) i A. W. (3), A. W. (4) i D. W. w ustawowym terminie odrzucili spadek po zmarłym.

dowód: protokoły oświadczeń o odrzuceniu spadku zawarte w aktach I Ns 456/13 k. 87-89

K. W., A. W. (3), A. W. (4) i D. W. w chwili otwarcia spadku po zmarłym były bezdzietne

dowód: protokoły oświadczeń o odrzuceniu spadku zawarte w aktach I Ns 456/13 k. 87-89, 152-153

Pełnoletnie dzieci B. M. R. K. (2) i B. B. w ustawowym terminie odrzucili spadek po zmarłym.

dowód: protokoły oświadczeń o odrzuceniu spadku zawarte w aktach I Ns 456/13 k. 87-89

M. K. (2) w chwili otwarcia spadku po zmarłym były bezdzietne.

B. K. ma 1 małoletniego syna R. K. (2). P. uzyskaniu zgody sądu rodzinnego wspólnie z K. K. (3) jako jego przedstawiciele ustawowi odrzucili w jego imieniu spadek po T. S. (1).

B. B. ma 1 małoletniego syna K. B. (1). P. uzyskaniu zgody sądu rodzinnego wspólnie z M. B. (2) jako jego przedstawiciele ustawowi odrzucili w jego imieniu spadek po T. S. (1).

dowód: protokoły oświadczeń o odrzuceniu spadku zawarte w aktach I Ns 456/13 k. 207-208, 212-213

J. G. ma 2 małoletnie dzieci - K. G. i Ł. G.. P. uzyskaniu zgody sądu rodzinnego jako jego przedstawiciel ustawowy odrzucił w jego imieniu spadek po T. S. (1).

dowód: protokoły oświadczeń o odrzuceniu spadku zawarte w aktach I Ns 456/13 k. 169-170.

Adresy pozostałych spadkobierców po T. S. (1) nie zostały wskazane przez wnioskodawcę i uczestników. Również ustaleni przez Sąd spadkobiercy adresów ich nie wskazali.

bezsporne

Wobec braku adresów wszystkich spadkobierców T. S. (1) Sąd zobligowany przepisami art. 672 – 676 KPC dokonał ogłoszenia o toczącym się postępowaniu o stwierdzeniu nabycia spadku po T. S. (1) na tablicy ogłoszeń tutejszego Sądu, Urzędu Miejskiego w Ciechanowie oraz w Gazecie „Rzeczpospolita”.

dowód: postanowienie (protokół) - k. 85-86 akt

Podczas biegu terminu ogłoszenia o następującej treści: „Przed Sądem Rejonowym w Ciechanowie toczy się postępowanie pod sygnaturą I Ns 207/15 z wniosku Z. (...) Oddziału w P. Inspektoratu w C. o stwierdzenie nabycia spadku po T. S. (1) synu A. i S. z d. Ł. zmarłym dnia 19 sierpnia 2013 r. w C. ostatnio stale zamieszkałym w C.. Sąd wzywa wszystkich spadkobierców, aby w terminie 6 miesięcy od dnia ukazania się ogłoszenia zgłosili się do tutejszego Sądu i wykazali swe prawa do spadku, gdyż w przeciwnym razie mogą być pominięci w postanowieniu o stwierdzeniu nabycia spadku." nie zgłosił się żaden spadkobierca po zamarłym T. S. (1).

bezsporne

Z treści oświadczeń o odrzuceniu spadku wynika, że dziadkowie spadkodawcy – A. i Ł. Ł. (3) mieli córkę – S. S. (2), jak również syn w/w dziadków spadkodawcy M. Ł. miał zstępnego - J. Ł. (2). Wszyscy spadkobiercy, którzy odrzucili spadek po T. S. (1) nie mają szerszej wiedzy o ich miejscu zamieszkania, ani też ewentualnych spadkobiercach po nich. Mimo wezwania przez ogłoszenie o toczącej się sprawie żadne z nich nie zgłosiło się do niej.

bezsporne

Nikt nie składał oświadczeń o przyjęciu spadku po spadkodawcy. Nikt nie został uznany przez Sąd za niegodnego dziedziczenia, nikt nie zrzekł się dziedziczenia. Spadkodawczyni nie pozostawiła testamentu. Nie był u Notariusza zarejestrowany akt poświadczenia.

dowód: zapewnienie spadkowe B. S. (1) k. 85 akt

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dołączone do akt niniejszej sprawy i akt sprawy I Ns 456/13 dokumenty, a w szczególności: odpisy (w tym kserokopie) skróconych aktów zgonu, skróconych aktów małżeństwa, skróconych aktów urodzeń, kserokopii dowodu osobistego B. O. oraz zapewnienia spadkowego B. S. (1)

Sąd uwzględnił dołączone dokumenty, ich prawdziwość nie była kwestionowana i nie budzi wątpliwości.

Sąd przyjął za prawdziwe zapewnienie spadkowe B. S. (1) o okolicznościach faktycznych sprawy, które to zapewnienie znalazło potwierdzenie w zgromadzonych dokumentach.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku przez spadkobiercę może złożyć osoba mająca w tym interes, tj. interes w uzyskaniu stwierdzenia. (art. 1025 § 1 KC) Krąg osób uprawnionych do wszczęcia postępowania ustawa zakreśla stosunkowo szeroko, osobą taką będzie każdy, kto ma interes w powstaniu skutków prawnych związanych z wydaniem postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku po określonym spadkodawcy przez osoby wymienione w orzeczeniu sądu. Termin „interes” należy więc interpretować stosunkowo szeroko, nie zawsze musi to być interes prawny, chodzi o jakikolwiek interes, o charakterze osobistym czy majątkowym. (Andrzej Kidyba (red.), Elżbieta Niezbecka, Komentarz do art.1025 Kodeksu cywilnego, stan prawny - 15 czerwca 2015 r. w: lex 2016)

Spadkobierca zmarłego nie ma obowiązku wykazywania takiego interesu, natomiast w odniesieniu do podmiotu nieroszczącego sobie praw do spadku, warunek posiadania interesu (art. 510 § 1 KPC) we wszczęciu takiego postępowania oznacza, że wynik tego postępowania ma dotyczyć także jego praw. Jest on spełniony, gdy podmiot ten ma interes w wywołaniu któregokolwiek ze skutków stwierdzenia nabycia spadku (art. 1025 § 2 KC i art. 1027 KC).

Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku po T. S. (1) złożył Z. (...) Oddział w P. Inspektorat w C., podnosząc, że ma interes w stwierdzeniu nabycia spadku po w/w zmarłym, gdyż był on jego dłużnikiem z tytułu nieuiszczania należnych składek. Zatem wnioskodawca w ocenie Sądu był legitymowany do wystąpienia z wnioskiem i wniosek ten należało uwzględnić.

Na wstępie do ścisłych rozważań należy przytoczyć jedną z fundamentalnych zasad prawa spadkowego wyrażoną w art. LI ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Przepisy wprowadzające kodeks cywilny (Dz. U. z dnia 18 maja 1964 r.), która stanowi, że do spraw spadkowych stosuje się prawo obowiązujące w chwili śmierci spadkodawcy (...).

W okolicznościach niniejszej sprawy spadek po T. S. (1) otworzył się z chwilą jego śmierci (art. 924 KC), tj. w dniu 19 sierpnia 2013 r. Jak stanowi przepis art. 924 KC spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, przy czym zgodnie z art. 925 KC spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku.

Polskie prawo spadkowe zna 2 zasadnicze tytuły powołania do dziedziczenia: testament i ustawę, co wynika wprost z art. 926 § 1 i 2 KC powołanie do spadku wynika z ustawy albo z testamentu. Przy czym dziedziczenie ustawowe co do całości spadku następuje wtedy, gdy spadkodawca nie powołał spadkobiercy albo gdy żadna z osób, które powołał, nie chce lub nie może być spadkobiercą. Biorąc pod uwagę powyższy przepis należy wskazać, że ustawodawca przewiduje prymat dziedziczenia testamentowego. W niniejszej sprawie spadkodawca T. S. (1) nie sporządził testamentu, brak bowiem na to jakichkolwiek dowodów. Wobec braku testamentu ustawa przewiduje reżim dziedziczenia ustawowego.

W myśl art. 931 KC W pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek; dziedziczą oni w częściach równych. Jednakże część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż jedna czwarta całości spadku. Jeżeli dziecko spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego dzieciom w częściach równych. Przepis ten stosuje się odpowiednio do dalszych zstępnych. Treść art. 932 KC stanowi, że w braku zstępnych spadkodawcy powołani są do spadku z ustawy jego małżonek i rodzice. Udział spadkowy każdego z rodziców, które dziedziczy w zbiegu z małżonkiem spadkodawcy, wynosi jedną czwartą całości spadku. Jeżeli ojcostwo rodzica nie zostało ustalone, udział spadkowy matki spadkodawcy, dziedziczącej w zbiegu z jego małżonkiem, wynosi połowę spadku. W braku zstępnych i małżonka spadkodawcy cały spadek przypada jego rodzicom w częściach równych. Jeżeli jedno z rodziców spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada rodzeństwu spadkodawcy w częściach równych. Jeżeli którekolwiek z rodzeństwa spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku pozostawiając zstępnych, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego zstępnym. Podział tego udziału następuje według zasad, które dotyczą podziału między dalszych zstępnych spadkodawcy. Jeżeli jedno z rodziców nie dożyło otwarcia spadku i brak jest rodzeństwa spadkodawcy lub ich zstępnych, udział spadkowy rodzica dziedziczącego w zbiegu z małżonkiem spadkodawcy wynosi połowę spadku. Natomiast w myśl art. 933 KC Udział spadkowy małżonka, który dziedziczy w zbiegu z rodzicami, rodzeństwem i zstępnymi rodzeństwa spadkodawcy, wynosi połowę spadku. W braku zstępnych spadkodawcy, jego rodziców, rodzeństwa i ich zstępnych, cały spadek przypada małżonkowi spadkodawcy. Treść art. 934 KC stanowi, że w braku zstępnych, małżonka, rodziców, rodzeństwa i zstępnych rodzeństwa spadkodawcy cały spadek przypada dziadkom spadkodawcy; dziedziczą oni w częściach równych. Jeżeli któreś z dziadków spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego zstępnym. Podział tego udziału następuje według zasad, które dotyczą podziału spadku między zstępnych spadkodawcy. W braku zstępnych tego z dziadków, który nie dożył otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada pozostałym dziadkom w częściach równych. Oraz zgodnie z art. 934 ¹ KC W braku małżonka spadkodawcy i krewnych, powołanych do dziedziczenia z ustawy, spadek przypada w częściach równych tym dzieciom małżonka spadkodawcy, których żadne z rodziców nie dożyło chwili otwarcia spadku. W myśl art 935 KC w braku małżonka spadkodawcy, jego krewnych i dzieci małżonka spadkodawcy, powołanych do dziedziczenia z ustawy, spadek przypada gminie ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy jako spadkobiercy ustawowemu. Jeżeli ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy w Rzeczypospolitej Polskiej nie da się ustalić albo ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawcy znajdowało się za granicą, spadek przypada Skarbowi Państwa jako spadkobiercy ustawowemu.

Zgodnie z art. 670 KPC, Sąd spadku bada z urzędu, kto jest spadkobiercą. W szczególności bada, czy spadkodawca pozostawił testament, oraz wzywa do złożenia testamentu osobę, co do której będzie uprawdopodobnione, że testament u niej się znajduje. Jeżeli testament zostanie złożony, sąd dokona jego otwarcia i ogłoszenia.

Treść przytoczonego art. 670 KPC należy rozumieć w ten sposób, że w postępowaniu o stwierdzenie nabycia Sąd spadku jest związany twierdzeniami wniosku o stwierdzenie nabycia spadku tylko co do osoby spadkodawcy, w pozostałym zaś zakresie jest zobligowany do działania z urzędu w celu ustalenia kręgu spadkobierców dochodzących do dziedziczenia po danym spadkodawcy. Zatem rola Sądu w tym postępowaniu jest determinowana ustawowym nakazem działania z urzędu, a rozstrzygnięcie zapada niezależnie od wniosków i stanowiska stron, lecz stosownie do wyników postępowania dowodowego oraz norm prawa materialnego, mających zastosowanie w danym stanie faktycznym. Powyższe nie wyłącza ogólnych przepisów dotyczących postępowania dowodowego (art. 232 zd. 1 KPC w zw. z art. 13 § 2 KPC) i nie zwalnia zainteresowanych z obowiązku udowodnienia twierdzeń, z których wywodzą korzystne dla siebie skutki prawne ani nie nakłada na Sądy orzekające obowiązku prowadzenia postępowania dowodowego z urzędu, lecz chodzi przede wszystkim o zbadanie z urzędu, stosownie do treści zebranego materiału dowodowego, kto jest spadkobiercą.(postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 9 września 2011 r., sygn. akt I CSK 12/11)

Z art. 232 KPC zd. 1 zastosowanego tutaj w oparciu o art. 13 § 1 KPC wynika, że uczestnicy postępowania są obowiązani wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Stosownie do zd 2 tego artykułu Sąd jedynie może dopuścić dowód niewskazany przez uczestników postępowania. Z przepisu tego można wyprowadzić obowiązek Sądu dopuszczenia dowodu z urzędu jedynie w wyjątkowych wypadkach. Taki wypadek może zachodzić w sprawie o stwierdzenie nabycia spadku przy biernej postawie uczestników postępowania, gdyż na mocy powołanego wyżej art. 670 KPC na Sądzie rozpoznającym taką sprawę spoczywa obowiązek zbadania z urzędu, kto jest spadkobiercą (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 12 stycznia 2005 r., sygn. akt I CK 449/04)

W niniejszej sprawie wnioskodawcą inicjującym niniejsze postępowanie był Z. (...) Oddział w P. Inspektorat w C.. Posiadał on wiedzę, że spadkodawca w chwili śmierci był rozwiedziony i nie pozostawił testamentu. Ponadto wskazał, iż wg. jej wiedzy wszyscy spadkobiercy zmarłego – jego córki, ich dzieci oraz zstępni dziadków spadkodawcy odrzucili po T. S. (1) spadek.

Zgodnie z art. 1012 KC spadkobierca może bądź przyjąć spadek bez ograniczenia odpowiedzialności za długi (przyjęcie proste), bądź przyjąć spadek z ograniczeniem tej odpowiedzialności (przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza), bądź też spadek odrzucić. Na złożenie oświadczenia w tym przedmiocie przewidziany jest termin 6-ciu miesięcy od dnia w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swojego powołania (art. 1015 § 1 KC)

Stosownie natomiast do przepisu art. 1020 KC spadkobierca, który spadek odrzucił, zostaje wyłączony od dziedziczenia, tak jakby nie dożył otwarcia spadku. Analiza dokumentacji zawartej w aktach niniejszej sprawy oraz aktach sprawy I Ns 456/13, w której znajdują się oświadczenia bliskich zmarłego, pozwoliła stwierdzić, ze wszyscy z nich, z wyjątkiem S. S. (2) i J. Ł. (1), w ustawowym terminie odrzucili spadek po T. S. (1). Żaden spadkobierca składający oświadczenie o odrzuceniu spadku po T. S. (1) nie posiadał bliższych informacji o S. S. (2) i J. Ł. (1) (bliższych danych personalnych ani adresowych). Zatem na mocy art. 672 KPC Sąd zobligowany był do wezwania spadkobierców przez ogłoszenie. Mimo dokonania tego, żadne z pozostałych spadkobierców w terminie 6 miesięcy od dnia ukazania się ogłoszenia nie zgłosiło się do tutejszego Sądu i nie wykazało swoich prawa do spadku po zamarłym T. S. (1).

Zgodnie z art. 676 KC jeżeli w ciągu 6 miesięcy od dnia ogłoszenia o wezwaniu spadkobierców nikt nie zgłosił nabycia spadku albo, zgłosiwszy je, nie udowodnił go na rozprawie, sąd wyda postanowienie stwierdzające nabycie spadku przez spadkobierców, których prawa zostały wykazane (…)

W niniejszej sprawie żaden ze spadkobierców ustawowych w przypisanym 6-mieisęcznym terminie nie zgłosił się do sprawy i nie wykazał swoich praw do spadku.

Stosownie do cytowanego już art. 935 KC w braku małżonka spadkodawcy, jego krewnych i dzieci małżonka spadkodawcy, powołanych do dziedziczenia z ustawy, spadek przypada gminie ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy jako spadkobiercy ustawowemu (…).

Spadkodawca T. S. (1) ostatnio przed śmiercią stale zamieszkiwał w C., zatem spadek po nim przypadł w całości Gminie Miejskiej C., która na mocy art. 1023. § 2 KC nie składa oświadczenia o przyjęciu spadku, a spadek uważa się za przyjęty z dobrodziejstwem inwentarza.

Z powyższych względów sąd orzekł jak w pkt I sentencji postanowienia

O kosztach Sąd orzekł w pkt II sentencji postanowienia w oparciu o treść art 520 § 1 KPC w zw. z art. 102 KPC (znajdujący zastosowanie w postępowaniu nieprocesowym m.in. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 lutego 1973 r., sygn. akt II CZ 29/73, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 2 marca 2012 r., sygn.. akt II CZ 170/11) w zw. z art. 13 § 2, stwierdzając, że w niniejszej sprawie zachodziły przesłanki do nieobciążania storn kosztami postępowania.

Z tych względów Sąd orzekł jak w sentencji postanowienia.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)