Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 lutego 2016 roku

Sąd Okręgowy w Płocku VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Hanna Parzybut-Dan

Protokolant: sekr. sądowy Justyna Zalewska

po rozpoznaniu w dniu 19 stycznia 2016 roku w Płocku

sprawy K. S.

z udziałem zainteresowanego spółka (...) w G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w P.

o odpowiedzialność członka zarządu z tytułu nieopłaconych składek

na skutek odwołania K. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P.

z dnia 23 maja 2013 roku, znak: nr (...)

1.  oddala odwołanie;

2.  zasądza od K. S. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P. kwotę 7.200 zł (siedem tysięcy dwieście złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego.

UZASADNIENIE

K. S. w dniu 24.06.2013 r. wniósł odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. z dnia 23.05.2013 r. nr (...), w której Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. orzekł, że K. S. jako członek jednoosobowego zarządu spółki z spółka (...) NIP (...), REGON (...) jest odpowiedzialny za zobowiązania wyżej wymienionej spółki z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres od 07/2010 do 01/2013 wraz z odsetkami za zwłokę, łącznie w kwocie 826.727, 53 zł. Zaskarżając powyższą decyzję w całości odwołujący zarzucił:

- błąd w ustaleniach faktycznych mający wpływ na wydanie zaskarżonej decyzji, polegający na przyjęciu, iż brak było możliwości zaspokojenia należności organu z majątku spółki, podczas gdy w momencie wydawania zaskarżonej decyzji posiadała ona znaczny majątek, w postaci nieruchomości położonej w G., dla której Sąd Rejonowy w Gostyninie IV Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi KW nr (...);

- naruszenie przepisów prawa materialnego: art. 116 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. ordynacja podatkowa, w zw. z art. 31 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, poprzez przyjęcie, iż K. S. jest odpowiedzialny za zobowiązania spółka (...) z siedzibą w G., podczas gdy w rzeczywistości ww. spółka posiadała majątek, z którego można było uzyskać zaspokojenie. W oparciu o powyższe zarzuty odwołujący wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji. W uzasadnieniu odwołania odwołujący wskazał, że spółka (...) stała się właścicielem zabudowanej nieruchomości położonej w G. przy ul. (...) o łącznej powierzchni 0,5449 ha, oznaczonej w ewidencji gruntów jako działki numer (...), dla których prowadzona była wówczas przez Sąd Rejonowy w Gostyninie IV Wydział Ksiąg Wieczystych KW nr (...), zaś z chwilą przeniesienia własności na ww. spółkę, złożono wniosek o założenie nowej księgi wieczystej, skutkiem czego założono księgę wieczystą KW nr (...), w której wyłącznym właścicielem jest spółka (...) z siedzibą w G.. W ocenie odwołującego wartość szacunkowa tej nieruchomości wynosi 1.362.250 zł. Tym samym w ocenie odwołującego błędne jest twierdzenie organu rentowego, iż spółka nie posiada majątku, z którego można by uzyskać zaspokojenie należności.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. wniósł o oddalenie odwołania w całości i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu swojego stanowiska organ rentowy wskazał, że odwołanie jest bezzasadne, bowiem egzekucja z majątku spółki okazała się bezskuteczna, czego dowodem jest przeprowadzone postępowanie egzekucyjne przez Urząd Skarbowy w G.. Odnosząc się do kwestii wniesienia do majątku spółki nieruchomości położonej w G. przy ul. (...) o łącznej powierzchni 0,5449 ha, oznaczonej w ewidencji gruntów jako działki numer (...) organ rentowy wskazał, iż nieruchomość ta jest obciążona hipoteką w łącznej kwocie 756.382,50 zł oraz jest prowadzona egzekucja z nieruchomości, w tym także z przedmiotowych działek.

Postanowieniem z dnia 19.07.2013 r. Sąd Okręgowy wezwał do udziału w sprawie w charakterze zainteresowanego spółkę (...) Sp. z o.o. z siedzibą w G. ul. (...).

Na rozprawie w dniu 19.01.2016 r. pełnomocnik odwołującego zmodyfikował wniosek zawarty w odwołaniu, w ten sposób, że wniósł o orzeczenie, że K. S. jako członek jednoosobowego zarządu spółki spółka (...) nie jest odpowiedzialny za zobowiązania spółki wskazane w decyzji nr (...).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

K. S. w okresie od 07/2010 do 01/2013 był wspólnikiem posiadającym całość udziałów – 40 udziałów w łącznej wysokości 40000,00 zł oraz członkiem jednoosobowego Zarządu spółki z spółka (...) w G.. (dowód: wyciąg z KRS k. 14-19 akt organu rentowego, zeznania odwołującego – w części k. 296 akt sprawy) Spółka ta prowadziła działalność w zakresie produkcji stolarki budowlanej. W 2010-2011 r. zaczęła borykać się z kłopotami finansowymi. Deweloperzy nie płacili za prowadzone prace przedsiębiorstwu, z którym współpracowała spółka. Spółka nie miała żadnego majątku ruchomego. Usługi świadczyła pracą. (dowód: zeznania odwołującego – w części k. 296 akt sprawy) Na dzień 23.05.2013 r. spółka (...) posiadała zaległość z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres od 07.2010 r. do 01.2013, która wyniosła z odsetkami 826.727, 53 zł (dowód: decyzja k. 18-20 akt organu rentowego). Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. wobec nieopłacenia składek na ubezpieczenia społeczne i innych należności przez spółka (...) z siedzibą w G. usiłował wyegzekwować należne składki, podejmując konieczne działania mające na celu ustalenie majątku spółki i wyegzekwowanie należności. Urząd Skarbowy w G. prowadził postępowanie egzekucyjne, jednakże egzekucja była bezskuteczna. Spółka nie posiadała żadnego majątku, gdyż działalność była prowadzona w pomieszczeniach i na urządzeniach wydzierżawionych od (...) sp.j. w G.. (dowód protokół k. 4 plik 3 akt organu rentowego) Skutkiem braku majątku i zasobów finansowych, z których można byłoby zaspokoić roszczenie ZUS były postanowienia z dnia 10 grudnia 2012 r. o umorzeniu postępowań egzekucyjnych. (dowód: postanowienia w sprawie umorzenia postępowania egzekucyjnego k.5-7 plik 3 akt organu rentowego).

W dniu 3 kwietnia 2013 r. ZUS wezwał dłużnika do złożenia oświadczenia o posiadanym majątku. (dowód: pismo k. 20-22 plik 3 akt organu rentowego) Zakład Ubezpieczeń Społecznych prowadził także postępowanie w celu ustalenia, czy spółka (...) posiada samochody lub nieruchomości. Przeprowadzone postępowanie wykazało, że odwołujący nie był właścicielem nieruchomości ani pojazdów. (dowód: dokumenty dotyczące majątku dłużnika znajdujące się w pliku 2 akt rentowych) W dniu 12.04.2013 r. przed B. N. w G. odwołujący K. S. działający za: Przedsiębiorstwo (...) Sp. z o.o. z siedzibą w G. jako Prezes Zarządu uprawniony do reprezentacji spółki samodzielnie oraz spółka (...) z siedzibą w G. jako Prezes Zarządu uprawniony do reprezentacji spółki samodzielnie zawarł umowę przeniesienia własności nieruchomości celem zwolnienia z długu, w której oświadczył, że w celu zwolnienia Przedsiębiorstwa (...) Sp. z o.o. z siedzibą w G. z obowiązku zapłaty długu w kwocie 1.325.974,79 zł. przeniósł na rzecz spółka (...) z siedzibą w G. własność zabudowanej nieruchomości położonej w G. przy ul. (...), o łącznej powierzchni 0,5449 ha, oznaczonej w ewidencji gruntów jako działki nr (...). Ponadto odwołujący oświadczył, że wyraża zgodę i przyjmuje to świadczenie na rzecz spółka (...) z siedzibą w G., a ponadto że wobec nabycia przedmiotowej nieruchomości przez spółka (...) z siedzibą w G. całą wierzytelność w kwocie 1.325.974,79 złotych. Powyższe działki będące przedmiotem obrotu stanowiły części nieruchomości o łącznej powierzchni 1,9097 ha stanowiącej własność Przedsiębiorstwa (...) Sp. z o.o. Cała nieruchomość na dzień wydania zaskarżonej decyzji była obciążona hipoteką w łącznej kwocie 754.382,50 zł oraz była prowadzona egzekucja. W chwili przeniesienia własności powyższej nieruchomości w dziale III księgi wieczystej istniały wpisy, iż została wszczęta egzekucja z nieruchomości w sprawie KM 1392/11 na rzecz wierzyciela (...) S.A. W dziale trzecim istniały również wpisy, iż toczy się egzekucja w sprawach: w sprawie KM 1398/11 na rzecz wierzyciela K. R., w sprawie KM 1410/12 na rzecz wierzyciela (...) S.A. z siedzibą H., w sprawie KM 1662/11 na rzecz wierzyciela (...) sp. z o.o. z siedzibą w L., w sprawie KM 1964/12 na rzecz wierzyciela (...) S.A. oraz na rzecz wierzyciela (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W.. W dziale IV księgi wieczystej wpisane były: hipoteka umowna kaucyjna do kwoty 400.000,00 zł z tytułu wszelkich wierzytelności i roszczeń, które w przyszłości powstaną po stronie (...) S.A. z siedzibą w H., hipoteka umowna kaucyjna do kwoty 2.000.000,00 zł wierzyciel hipoteczny: (...) Bank (...) S.A. II (...) Oddział (...) w W., hipoteka umowna kaucyjna do kwoty 300.000,00 zł z tytułu wszelkich wierzytelności i roszczeń, które w przyszłości powstaną po stronie (...) sp. z o.o. w G., hipoteka przymusowa w kwocie 43.572,30 z tytułu niezapłaconego podatku od nieruchomości za okres od 1 sierpnia 2012 r. do 31 października 2012 r. plus koszty upomnienia, plus należne odsetki za zwłokę liczone na dzień wystawienia tytułów oraz kwota na zabezpieczenie przyszłych odsetek – wierzyciel hipoteczny Gmina M. G., hipoteka przymusowa w kwocie 10.810,20 zł z tytułu niezapłaconego podatku od nieruchomości za okres od 1 grudnia 2012 r. do 31 grudnia 2012 r. plus koszty upomnienia, plus należne odsetki za zwłokę liczone na dzień wystawienia tytułu oraz kwota na zabezpieczenie przyszłych odsetek – wierzyciel Gmina M. G.; wierzytelność zabezpieczona hipoteką umowną kaucyjną do kwoty 2.000.000,00 zł w księdze wieczystej (...) wygasła wskutek dokonanej zapłaty. (dowód: umowa przeniesienia własności nieruchomości celem zwolnienia z długu k. 5-8) Wartość rynkowa prawa własności zabudowanej nieruchomości gruntowej, na którą składają się działki o numerach ewidencyjnych (...) zlokalizowane w G. przy ul. (...) według stanu i cen z dnia 12.04.2013 r. wynosiła 1.040.000 zł. (dowód: opinia biegłego rzeczoznawcy mgr inż. Budownictwa R. K. k. 172-214) W dniu 7 maja 2013 r. organ rentowy zawiadomił odwołującego K. S. o wszczęciu postępowania w sprawie przeniesienia odpowiedzialności na członka zarządu, a w dniu 17 maja 2013 r. o zakończeniu postępowania. (dowód: karta 5-10 plik 1 akt organu rentowego) W dniu 23.05.2013 r. nr (...) organ rentowy wydał zaskarżoną decyzję, w której Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. orzekł, że K. S. jako członek jednoosobowego zarządu spółki z spółka (...) NIP (...), REGON (...) jest odpowiedzialny za zobowiązania wyżej wymienionej spółki z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres od 07/2010 do 01/2013 wraz z odsetkami za zwłokę, łącznie w kwocie 826.727, 53 zł. (dowód: decyzja k. 17-20 plik 1 akt organu rentowego) W dniu 18.08.2015 r. nastąpiła zmiana umowy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością zawarta w dniu 29.03.2010 r. w ten sposób, że dokonano modyfikacji treść § 22 ust. 4 umowy spółki, gdyż do reprezentowania spółki na zewnątrz, składania oświadczeń i podpisywania w imieniu Spółki uprawnieni zostali prokurent samodzielnie lub członek zarządu łącznie z prokurentem. (dowód: protokół k. 319-320 akt sprawy) W dniu 10.08.2015 r. Zgromadzenie Wspólników postanowiło odwołać K. S. z funkcji Prezesa Zarządu i powołać P. S. na funkcję Prezesa Zarządu Spółki spółka (...) (dowód: uchwała k. 321 akt sprawy)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie w/w dokumentów znajdujących się w aktach rentowych odwołującego, jak również zawartych w aktach niniejszej sprawy. Ponadto podstawę ustaleń stanowiły w części zeznania odwołującego.

Przedmiotem sporu w sprawie była okoliczność czy odwołujący jako członek zarządu ponosi odpowiedzialność z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne oraz kwestia zwolnienia się tej z odpowiedzialności wskutek wykazania, iż spółka posiada majątek, z którego organ rentowy mógłby uzyskać zaspokojenie.

Sąd odmówił wiary zeznaniom odwołującego w zakresie, w jakim twierdził, iż podczas rozmowy w ZUS w G. informował, że doszło do przejęcia spółki (...) oraz, że jest majątek na pokrycie należności, które stały się podstawą wydania zaskarżonej decyzji albowiem zeznania te nie znajdują żadnego potwierdzenia zarówno w materiale dowodowym zgromadzonym w aktach organu rentowego, w tym protokole przesłuchania odwołującego, jak też w aktach niniejszej sprawy.

Sąd pominął dowody w postaci: wniosku o udzielenie ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych dla osób prowadzących działalność gospodarczą z dnia 18.10.2013 r. k. 53-56 akt sprawy, postanowienia k. 65 akt sprawy, postanowienia k. 66 akt sprawy, postanowienia k. 67-68 akt sprawy, decyzji k. 69-82 akt sprawy, decyzji k. 83-89 akt sprawy, decyzji k. 90-97 akt sprawy, odpisu zupełnego z księgi wieczystej z dnia 04.02.2014 r. k. 100-114 akt sprawy, decyzji k. 115-116 akt sprawy, decyzji k. 117-118 akt sprawy, postanowienia k. 119 akt sprawy, pisma k. 133 akt sprawy, pisma k. 134 akt sprawy, zawiadomienia k. 238, zawiadomienia k. 239- treści księgi wieczystej wg stanu na dzień 21.05.2015 r. k. 240-252v.akt sprawy, oświadczenia k. 255 akt sprawy zawiadomienia k. 263-265,zawiadomienia k. 267-272, treści księgi wieczystej wg stanu z dnia 18.06.2015 r. 273-277 akt sprawy, oświadczenia k. 278 akt sprawy, dowodu przelewu k. 282 akt sprawy, wniosków k. 288-293 akt sprawy, treści księgi wieczystej wg stanu z dnia 18.01.2016 r. k. 316-318 akt sprawy, bowiem dokumenty te nie maja rozstrzygnięcia sprawy, gdyż dotyczą stanu po dniu wydania zaskarżonej decyzji. Przypomnieć należy, iż postępowanie sądowe z odwołania od decyzji organu rentowego ma charakter odwoławczy, a jego przedmiotem jest stan faktyczny i prawny wydanej decyzji. (por. wyrok SN z dnia 06.06.2013 r. sygn. akt II UK 327/12, wyroki z dnia 10.03.1998 r., sygn. akt II UKN 555/97, OSNAPiUS 1999, nr 5, poz. 181, z dnia 20.05.2004 r. II UK 395/03, OSNP 2005 nr 3, poz. 43, z dnia 25.01.2005 r. I UK 152/04, OSNP 2005, nr 17, poz. 273, z dnia 02.02.2007 r. III UK 25/07, OSNP 2008, nr 19-20, poz. 293). Powyższe dowody z dokumentów dotyczą stanu po wydaniu zaskarżonej decyzji, wobec tego nie są brane pod uwagę w postępowaniu odwoławczym przed sądem, którego celem jest kontrola zaskarżonej decyzji. Sąd pominął również dowód z zeznań Prezesa Zarządu spółka (...) w G. P. S. wobec jego nieusprawiedliwionego niestawiennictwa.

W ocenie Sądu wiarygodne są wszystkie pozostałe załączone do akt sprawy dokumenty, ponieważ nie ma żadnych przesłanek do ich kwestionowania, tak od strony formalnej, jak i merytorycznej.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie jako bezzasadne podlegało oddaleniu.

Zgodnie z treścią art. 107 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa, w przypadkach i w zakresie przewidzianym w rozdziale o odpowiedzialności podatkowej osób trzecich, za zaległości podatkowe podatnika odpowiadają całym swoim majątkiem solidarnie z podatnikiem również osoby trzecie. Jak stanowi zaś art. 116 § 1 tej ustawy, za zaległości podatkowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji, spółki akcyjnej lub spółki akcyjnej w organizacji odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie jej zarządu, jeżeli egzekucja z majątku spółki okazała się w całości lub w części bezskuteczna, a członek zarządu:

1) nie wykazał, że:

a) we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie zapobiegające ogłoszeniu upadłości (postępowanie układowe) albo

b) niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości lub niewszczęcie postępowania zapobiegającego ogłoszeniu upadłości (postępowania układowego) nastąpiło bez jego winy;

2) nie wskazuje mienia spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości podatkowych spółki w znacznej części.

Stosownie do § 2 tego przepisu, odpowiedzialność członków zarządu, określona w § 1, obejmuje zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań, których termin płatności upływał w czasie pełnienia przez nich obowiązków członka zarządu. O odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej organ podatkowy orzeka w drodze decyzji (art. 108 o.p.). Zgodnie zaś z art. 31 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych do należności z tytułu składek stosuje się odpowiednio m.in. przepis art. 107 i 116 Ordynacji podatkowej, natomiast zgodnie z art. 32 powołanej ustawy, wskazane przepisy Ordynacji podatkowej stosuje się także do należności z tytułu składek na (...) oraz na ubezpieczenie zdrowotne. Z analizy przytoczonych wyżej przepisów wynika, że do ustalenia odpowiedzialności członka zarządu spółki kapitałowej konieczne jest zarówno ustalenie pozytywnych jej przesłanek, czyli bezskuteczności egzekucji zaległości z majątku spółki oraz wykazanie, że termin płatności zobowiązań upływał w czasie pełnienia przez niego obowiązków członka zarządu, jak również stwierdzenie, że nie zachodzą przesłanki wyłączające tę odpowiedzialność. Jednocześnie z treści art. 116 o.p. jednoznacznie wynika, iż do orzeczenia o odpowiedzialności członka zarządu spółki spośród powyższych przesłanek na organie podatkowym (odpowiednio – organie rentowym) spoczywa ciężar udowodnienia okoliczności pełnienia obowiązków członka zarządu w czasie gdy upływał termin płatności zobowiązania podatkowego (czy też zobowiązania z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne oraz (...)), które przerodziło się w dochodzoną zaległość spółki oraz bezskuteczność egzekucji przeciwko spółce. Natomiast ciężar wykazania którejkolwiek okoliczności uwalniającej od odpowiedzialności spoczywa na członku zarządu. Zwrot: „członek zarządu nie wykazał, że...” jednoznacznie określa bowiem jego obowiązki w zakresie dowodzenia wymienionych okoliczności (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 06 marca 2003r. , sygn. akt SA/Bd 85/03; wyrok Naczelnego Sadu Administracyjnego w Warszawie z dnia 14 września 2005r., sygn. akt FSK 2062/04). Z powyższego wynika, iż członek zarządu, broniąc się przed nałożeniem odpowiedzialności z art. 116 o.p. w zw. z art. 31 i art. 32 ustawy o s.u.s., może zarówno kwestionować fakt istnienia pozytywnych przesłanek swej odpowiedzialności, jak i wskazywać na zaistnienie okoliczności ekskulpujących.

Na gruncie niniejszej sprawy nie budziło wątpliwości, iż w dniu 23.05.2013 r., stosownie do treści art. 108 o.p. organ rentowy wydał ostateczną decyzją określającą wysokość zaległości podatkowej z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenie społeczne ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres od 07/2010 do 01/2013 wraz z odsetkami za zwłokę, łącznie w kwocie 826.727, 53 zł. Poza sporem pozostawało również i to, że termin płatności zaległości Spółki z tytułu wskazanych powyżej składek upływał w czasie pełnienia przez odwołującego obowiązków członka zarządu. Jak wynika bowiem z treści zeznań wnioskodawcy, w okresie w okresie od 07/2010 do 01/2013 był członkiem jednoosobowego Zarządu spółki z spółka (...) Organ rentowy wykazał, że termin płatności zaległości spółki z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne oraz (...) upływał w czasie pełnienia przez wnioskodawcę obowiązków członka zarządu, a tym samym zrealizowana została przesłanka wskazana w art. 116 o.p. Późniejsze odwołanie z funkcji członka zarządu, nie zwalnia natomiast wnioskodawcy od odpowiedzialności za zaległości powstałe przed tymi zdarzeniami. Analizując zgromadzony w sprawie materiał dowodowy Sąd ustalił, iż Zakład Ubezpieczeń Społecznych wykazał również, iż egzekucja prowadzona przeciwko spółce okazała się bezskuteczna. Bezskuteczność egzekucji z majątku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, o której mowa w art. 116 § 1 Ordynacji podatkowej w zw. z art. 31 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych może być stwierdzona wyłącznie w postępowaniu w sprawie egzekucji należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, poprzedzającym wydanie decyzji o odpowiedzialności członka zarządu spółki za te należności. Przez „egzekucję” należy rozumieć zagwarantowaną przez państwo możliwość przymusowej realizacji przewidzianych obowiązującymi przepisami prawa określonych rodzajów odpowiedzialności. Bezskuteczność egzekucji w rozumieniu art. 116 § 1 o.p. wiąże się natomiast z brakiem możliwości przymusowego zaspokojenia wierzyciela poprzez wszczęcie i przeprowadzenie przez organ egzekucyjny egzekucji, skierowanej do majątku spółki. O bezskuteczności można mówić, gdy sam wierzyciel dysponuje postanowieniem o umorzeniu postępowania egzekucyjnego ze względu na jego bezskuteczność ale także w przypadku umorzenia postępowania upadłościowego na podstawie art. 361 pkt 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003r. Prawo upadłościowe i naprawcze oraz oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości na podstawie art. 13 ust. 1 i 2 p.u.n. Upadłość bowiem jest określana mianem egzekucji uniwersalnej i ma na celu równomierne, choćby częściowe zaspokojenie wszystkich wierzycieli poprzez zrealizowanie całego majątku niewypłacalnego dłużnika, w trybie i na zasadach przewidzianych w Prawie upadłościowym. W każdym przypadku, udowodnienie spełnienia tej przesłanki należy do organu właściwego w sprawach ubezpieczeń społecznych. Przy czym istotne jest, że bezskuteczność egzekucji należności składkowych musi zostać potwierdzona przez organ ubezpieczeń społecznych przed wydaniem decyzji ustalającej odpowiedzialność członka zarządu także wówczas, gdy prowadzone uprzednio postępowania egzekucyjne nie przyniosły pożądanych rezultatów. Wykładnia językowa art. 116 § 1 Ordynacji podatkowej nie pozostawia bowiem wątpliwości, że przesłanką odpowiedzialności członka zarządu spółki kapitałowej za jej zobowiązania publicznoprawne jest to, aby egzekucja tych właśnie należności (podatkowych, składkowych) okazała się bezskuteczna. Przy czym egzekucja musi być skierowana do całego majątku dłużnika a nie tylko do jego części (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 13 maja 2009 r., sygn. akt I UZP 4/09). W ocenie Sądu na gruncie niniejszej sprawy Zakład Ubezpieczeń Społecznych wykazał przesłankę bezskuteczności egzekucji. Jak wynika bowiem z akt ubezpieczeniowych wnioskodawcy, postanowieniem z dnia 10 grudnia 2012 r. postępowania egzekucyjne z wniosku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. przeciwko Spółce zostały umorzone wobec stwierdzenia bezskuteczności egzekucji. Ponadto, przed wydaniem decyzji w przedmiocie odpowiedzialności odwołującego K. S. za zobowiązania Spółki, Zakład (...) podjął dodatkowe czynności zmierzające do ujawnienia majątku przedsiębiorstwa i wyegzekwowania należności publicznoprawnych. W tym celu zwrócił się do odpowiednich instytucji celem uzyskania informacji o majątku spółki. Z poczynionych ustaleń wynikało jednoznacznie, że spółka nie posiada żadnego majątku.

W ocenie Sądu nie zasługiwał na uwzględnienie zarzut wnioskodawcy, iż wydanie decyzji o odpowiedzialności członka zarządu za zobowiązania spółki było bezzasadne, gdyż w toku postępowania egzekucyjnego spółka posiadała majątek. Wskazywał bowiem na umowę przeniesienia własności nieruchomości celem zwolnienia z długu z dnia 12.04.2013 r. spółka nabyła majątek w postaci nieruchomości położonej w G. przy ul. (...) o łącznej powierzchni 0,5449 ha oznaczonej w ewidencji gruntów jako działki numer (...). Należy zauważyć, iż wnioskodawca nie wskazywał organowi rentowemu po przeprowadzonym już de facto postępowaniu zmierzającym do ustalenia majątku spółki, iż w dniu 12.04.2013 r. spółka nabyła majątek w postaci w/w działek. Organ rentowy pozostawał zatem w niewiedzy, bowiem zwracał się do Starostwa Powiatowego w G., czy spółka (...) figuruje jako właściciel, współwłaściciel, wieczysty użytkownik lub posiadacz nieruchomości. Z informacji udzielonej w dniu 28.03.2013 r. wynikało, że przedmiotowa spółka nie figuruje jako właściciel, współwłaściciel, wieczysty użytkownik lub posiadacz nieruchomości. Ponadto, jak wynika z akt ubezpieczeniowych wnioskodawcy w ramach postępowania administracyjnego nie ujawniono żadnego mienia, do którego można było skutecznie skierować egzekucję. Organ rentowy wykonał zaś wszelkie możliwe czynności zmierzające do wyegzekwowania należności publicznoprawnych z punktu widzenia dostępnych informacji na temat majątku Spółki. Wskazać należy, iż przeniesienie własności nieruchomości w czasie trwania postępowania o ustalenie majątku Spółki po umorzeniu administracyjnego postępowania egzekucyjnego z powodu bezskuteczności egzekucji nie podważa stwierdzonej w postanowieniach Urzędu Skarbowego w G. bezskuteczności egzekucji. Może jedynie być uznane za wskazanie przez odwołującego w odwołaniu od decyzji innego mienia spółki z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości w znacznej części. Stanowisko takie zajął Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 08 maja 2012 r. w sprawie II UK 247/11, w którym orzekł, że zmiany w aktywach i pasywach dłużnika (spółki) powstałe po zakończeniu postępowania egzekucyjnego nie podważają stwierdzonej w nim bezskuteczności egzekucji, lecz mogą być oceniane w kontekście wskazania mienia spółki, którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości w znacznej części (art. 116 § 1 pkt 2 ordynacji podatkowej). Wyjaśnić należy, iż każda egzekucja, w czasie której nie istnieje możliwość uzyskania zaspokojenia z majątku spółki jest bezskuteczna (por. uchwałę składu siedmiu sędziów SN z dnia 13 maja 2009 r., I UZP 4/09, OSNP 2009, nr 23-24, poz. 319. Z tego punktu widzenia istotne jest tylko rozważenie, czy bezskuteczność ta była stwierdzona przed wydaniem decyzji o przeniesieniu odpowiedzialności z tytułu egzekwowanych kwot na osoby trzecie (członków zarządu), ergo czy Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydał decyzję dlatego, że nie miał możliwości dochodzenia i szansy uzyskania zaspokojenia zaległości składkowej od spółki. Przesłankę bezskuteczności (choćby częściowej) pozwalającej na wydanie decyzji o przeniesieniu odpowiedzialności na członków zarządu spółki kapitałowej ustala się przez stwierdzenie nieistnienia majątku spółki nadającego się do egzekucji w chwili wydania decyzji. Okoliczności zachodzące po wydaniu decyzji, jak np. ujawnienie majątku spółki, z którego wierzyciel może uzyskać zaspokojenie, kierując ponownie egzekucję do spółki lub wyegzekwowanie zaległości składkowych od spółki w toku prowadzonego postępowania egzekucyjnego, wywołują skutek wygaśnięcia zobowiązania określonego tą decyzją (art. 59 § 1 pkt 1 w związku z art. 109 § 1 Ordynacji podatkowej i art. 366 § 2 k.c. w związku z art. 91 Ordynacji podatkowej), lecz pozostają bez wpływu na jej wydanie. (vide: wyrok SN z dnia 06 czerwca 2013 r. sygn. akt II UK 327/12 Lex nr 1408892) Postępowanie sądowe w tych sprawach ma charakter odwoławczy, a jego przedmiotem jest stan faktyczny i prawny wydanej decyzji (por. między innymi wyroki z dnia 10 marca 1998 r., II UKN 555/97, OSNAPiUS 1999, Nr 5, poz. 181, z dnia 20 maja 2004 r., II UK 395/03, OSNP 2005 Nr 3, poz. 43; z dnia 25 stycznia 2005 r., I UK 152/04, OSNP 2005, Nr 17, poz. 273; z dnia 2 lutego 2007 r., III UK 25/07, OSNP 2008, nr 19-20, poz. 293). Przy tym wyjaśnić należy, iż bezprzedmiotowe przy tym okazały się dowody odwołującego w postaci wypisów z ksiąg wieczystych i innych dokumentów dotyczących egzekucji z nieruchomości według stanu po dniu wydania zaskarżonej decyzji, bowiem nie miały wpływu na treść rozstrzygnięcia w przedmiotowej sprawie. Przepis art. 116 § 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej stwarza dla członka zarządu możliwość uniknięcia odpowiedzialności osobistej za zobowiązania spółki także w drodze wskazania mienia spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości podatkowych (odpowiednio – z tytułu ubezpieczeń społecznych) w znacznej części. Zauważyć należy, że przesłanka ta zostaje spełniona, jeżeli członek zarządu wskaże mienie spółki, przy czym nie jest wystarczające wskazanie jakiegokolwiek mienia, lecz tylko takiego, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości spółki i to w znacznym stopniu. Przyjmując, że dłużnik w odpowiedzi na odwołanie wskazał mienie, z którego można zaspokoić należności ZUS, należy rozważyć, czy nieruchomość, której właścicielem stał się dłużnik pozwoli na zaspokojenie należności ZUS w jakimkolwiek stopniu. Jednakże należy zaakcentować, iż wartość wskazanego mienia oceniana jest na dzień wydania zaskarżonej decyzji. Jak wynika z treści umowy zawartej przez K. S. w imieniu Przedsiębiorstwa (...) Sp. z o.o. i w imieniu spółka (...), których właścicielem i jednoosobowym zarządem jest K. S., przedmiotem umowy przeniesienia własności nieruchomości celem zwolnienia z długu jest część nieruchomości położonej w G. ul. (...). Działki o nr (...) o łącznej powierzchni 0,5449 ha będące przedmiotem obrotu stanowiły części nieruchomości o łącznej powierzchni 1,9097 ha stanowiącej własność Przedsiębiorstwa (...) Sp. z o.o. Cała nieruchomość na dzień wydania zaskarżonej decyzji była obciążona hipoteką w łącznej kwocie 754.382,50 zł oraz była prowadzona egzekucja. Przypomnieć należy, iż zadłużenie, w zaskarżonej decyzji organu rentowego kształtowało się w kwocie 826.727,53. Wartość rynkowa prawa własności zabudowanej nieruchomości gruntowej, na którą składają się działki o numerach ewidencyjnych (...) zlokalizowane w G. przy ul. (...) według stanu i cen z dnia 12.04.2013 r. wynosiła 1.040.000 zł. Opinia biegłego rzeczoznawcy nie była kwestionowana przez żadną ze stron. Obciążenie nieruchomości hipoteką/hipotekami nie wpływa na możliwość wszczęcia z niej egzekucji. Komornik nie tylko może, ale musi wszcząć egzekucję, gdy domaga się tego wierzyciel. Jednakże przypomnieć należy, iż zgodnie z treścią art. 1025 § 1 k.p.c. z kwoty uzyskanej z egzekucji zaspokaja siew nasypującej kolejności:

1)koszty egzekucyjne;

2)należności alimentacyjne;

3)należności za pracę za okres 3 miesięcy do wysokości najniższego wynagrodzenia za pracę określonego w odrębnych przepisach oraz renty z tytułu odszkodowania za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci i koszty zwykłego pogrzebu dłużnika;

4)należności zabezpieczone hipoteką morską lub przywilejem na statku morskim;

5)należności zabezpieczone hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym i zastawem skarbowym albo korzystające z ustawowego pierwszeństwa oraz prawa, które ciążyły na nieruchomości przed dokonaniem w księdze wieczystej wpisu o wszczęciu egzekucji lub przed złożeniem do zbioru dokumentów wniosku o dokonanie takiego wpisu;

6)należności za pracę niezaspokojone w kolejności trzeciej;

7)należności, do których stosuje się przepisy działu III ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.), o ile nie zostały zaspokojone w kolejności piątej;

8)(uchylony);

9)należności wierzycieli, którzy prowadzili egzekucję;

10)inne należności.

Mając na uwadze treść powyższego przepisu, w sytuacji wszczęcia egzekucji należność nie mogłaby być wyegzekwowana, a co dalej idzie zaspokojona w znacznej części z uwagi na pierwszeństwo w zaspokojeniu wierzycieli hipotecznych. Mając nawet powyższe na uwadze, należało stwierdzić, iż Spółka nie posiadała majątku, który umożliwiłby zaspokojenie należności dochodzonych przez organ rentowy w drodze egzekucji. W świetle powyższego, wnioskodawca nie zdołał wykazać warunku, o którym mowa w art. 116 § 1 pkt 2 o.p. Do oceny sytuacji zadłużenia nieruchomości ma znaczenie stan księgi wieczystej i ujawnionych w niej wpisów w chwili wydania zaskarżonej decyzji. Z treści art. 116 § 1 Ordynacji podatkowej wynika jasno, że członek zarządu może się uwolnić od tej odpowiedzialności tylko w przypadku wykazania jednej z następujących okoliczności: 1) wniosek o ogłoszenie upadłości został zgłoszony we właściwym czasie, 2) niezgłoszenie wniosku o upadłość nastąpiło bez jego winy, 3) wskazał mienie, z którego egzekucja jest możliwa. W ocenie Sądu odwołujący nie zdołał przy tym udowodnić okoliczności wyłączających jego odpowiedzialność jako członka zarządu za zaległości powstałe z tytułu nieopłaconych przez spółkę składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne oraz FP i (...). Odwołujący nie zgłosił wniosku o ogłoszenie upadłości, we wniesionym odwołaniu nie wykazywał również, iż niezgłoszenie wniosku o upadłość nastąpiło bez jego winy. Wobec powyższego przesłanki określone w art. 116 § 1 pkt 1 i 2 ordynacji podatkowej nie stały się szerszym przedmiotem rozważań Sądu. Z kolei przeprowadzone postępowanie dowodowe pozwoliło na ustalenie, iż nie została również wykazana przesłanka ekskulpacyjna określona w art. 116 § 1 pkt 3, co zostało wyeksponowane powyżej.

Mając na uwadze powyższe okoliczności Sąd, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie wnioskodawcy.

W świetle art. 98 § 1 i 3 k.p.c. strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu).Do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego adwokata, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony. Ponieważ odwołujący przegrał proces a organ rentowy był reprezentowany przez radcę prawnego, na podstawie § 2 ust. 1 i 2 oraz § 6 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2013 r., poz. 490) Sąd zasądził od K. S. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P. kwotę 7.200 zł tytułem kosztów zastępstwa prawnego. Należy zauważyć, że zgodnie z postanowieniem Sądu Najwyższego z dnia 5 czerwca 2009 r. sygn. akt I UZP 1/09 O SNP 2011/5-6/86, OSAŁ 2009/4/41 w sprawie z zakresu ubezpieczeń społecznych dotyczącej przeniesienia na członków zarządu zobowiązań spółki za zaległości z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne wynagrodzenie pełnomocnika będącego radcą prawnym powinno być ustalone na podstawie § 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.), a nie w oparciu o § 11 ust. 2 tego rozporządzenia.