Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 3 listopada 2015 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi XI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zmienił zaskarżone orzeczenie Wojewódzkiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Województwie (...) w Ł. z dnia 8 kwietnia 2015 roku zaliczające odwołującą E. N. do osób o lekkim stopniu niepełnosprawności na okres do 31 stycznia 2017 roku, jedynie w ten sposób, że stwierdził, że ustalony stopień niepełnosprawności ma charakter trwały. Ponadto oddalił odwołanie wnioskodawczyni w pozostałej części.

Powyższe orzeczenie zapadło w oparciu o następujące ustalenia faktyczne.

U E. N. rozpoznaje się przebyte leczenie operacyjne tętniaków naczyń mózgowych z okresowymi bólami i zawrotami głowy, bez objawów ograniczenia sprawności ruchowej. Wnioskodawczyni może być zatrudniona na otwartym rynku pracy. Przeciwwskazana jest ciężka praca fizyczna oraz praca na wysokości. E. N. nie wymaga okresowej pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych. Schorzenia naruszają funkcję ustroju czyniąc z wnioskodawczyni osobę o lekkim stopniu niepełnosprawności, przy czym stopień niepełnosprawności ma charakter trwały.

Z punktu widzenia lekarza psychiatry brak jest podstaw do orzekania jakiegokolwiek stopnia niepełnosprawności. Wnioskodawczyni udokumentowała dwie wizyty psychiatryczne, zgłaszała nadto problem alkoholowy.

W oparciu o tak ustalony stan faktyczny Sąd Rejonowy uznał, iż odwołanie wnioskodawczyni zasługuje na uwzględnienie jedynie w części.

Powołując się na treść art. 1 i art. 3 ust. 1 ustawy z dnia z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. Nr 123, poz. 776 ze zm.) Sąd I instancji wskazał, że w ustawie ustalono trzy stopnie niepełnosprawności tj. znaczny, umiarkowany i lekki. Z kolei w art. 4 określono kryteria zaliczania do poszczególnych stopni niepełnosprawności. Do znacznego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolna do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej i wymagającą w celu pełnienia ról społecznych, stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innych osób w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji.

Do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej lub wymagającą czasowej albo częściowej pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych.

Do lekkiego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę o naruszonej sprawności organizmu, powodującej w sposób istotny obniżenie zdolności do wykonywania pracy, w porównaniu do zdolności, jaką wykazuje osoba o podobnych kwalifikacjach zawodowych z pełną sprawnością psychiczną i fizyczną, lub mającą ograniczenia w pełnieniu ról społecznych dające się kompensować przy pomocy wyposażenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze lub środki techniczne.

Niezdolność do samodzielnej egzystencji oznacza naruszenie sprawności organizmu w stopniu uniemożliwiającym zaspokajanie bez pomocy innych osób podstawowych potrzeb życiowych, za które uważa się przede wszystkim samoobsługę, poruszanie się i komunikację (ust. 4 art. 4).

Z ustaleń poczynionych przez Sąd I instancji, na podstawie zebranego materiału dowodowego, w szczególności opinii biegłych, które są logiczne, spójne i nie budzą wątpliwości, w sposób jednoznaczny wynika, że brak jest podstaw do zmiany zaskarżonego orzeczenia Wojewódzkiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Województwie (...). Zarówno lekarze orzekający w Zespole do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności, jak również biegły lekarz neurolog ustalili, że wnioskodawczyni ma lekki stopień niepełnosprawności.

Sąd I instancji zważył, iż sam stan chorobowy nie daje podstaw do orzeczenia umiarkowanego stopnia niepełnosprawności. Ponadto muszą być spełnione jeszcze inne przesłanki, które Sąd zacytował na wstępie. Przede wszystkim musiałaby istnieć niezdolność do pracy albo zdolność do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej lub zachodzić konieczność czasowej albo częściowej pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych. Te przesłanki nie zostały spełnione. Wnioskodawczyni nie jest bowiem osobą zdolną do wykonywania zatrudnienia jedynie na stanowisku pracy przystosowanym odpowiednio do potrzeb i możliwości wynikających z niepełnosprawności, wymagającą w celu pełnienia ról społecznych częściowej lub okresowej pomocy innej osoby . Wręcz przeciwnie jest zdolna do pracy na rynku “otwartym”.

Sąd I instancji zważył, iż obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 kpc), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie spoczywa na stronie, która z tych faktów wywodzi skutki prawne (art. 6 kc). Mimo obciążenia stron obowiązkiem wskazywania dowodów, z których wywodzą skutki prawne, sąd - jak wynika z art. 232 zdanie drugie kpc - zachował inicjatywę dowodową. Jest to jednak - zgodnie z zasadą kontradyktoryjności - prawo, a nie obowiązek, które może być wykorzystywane tylko w szczególnie wyjątkowych sytuacjach. Nie może zaś prowadzić do zastępowania strony w spełnianiu ich obowiązków. Takie działanie sądu z urzędu może być zawsze odbierane, jako naruszenie prawa do bezstronnego sądu i odpowiadającego mu obowiązku przestrzegania zasady równego traktowania stron (art. 32 ust. 1 i art. 45 ust. 1 Konstytucji RP - tak Sąd Najwyższy w uchwale Składu Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 19 maja 2000 r. sygn. III CZP 4/2000 opubl. OSNC 2000/11 poz. 195 oraz w wyroku z dnia 12 grudnia 2000 r. sygn. V CKN 175/2000 opubl. OSP 2001/7-8 poz. 116).

W niniejszej sprawie Sąd I instancji przeprowadził postępowanie dowodowe z urzędu, dopuszczając dowód z opinii biegłych lekarzy. Wnioskodawczyni nie wykazała, iż zachodzą podstawy do orzeczenia u niej wyższego stopnia niepełnosprawności.

W świetle powyższego Sąd Rejonowy uznał opinie biegłych za w pełni wiarygodne i wyczerpujące, zwłaszcza, że nie zostały w żaden sposób podważone przez wnioskodawczynię.

Uwzględniając powyższe Sąd I instancji stwierdził, iż brak jest podstaw do zaliczenia wnioskodawczyni do umiarkowanego ani tym bardziej znacznego stopnia niepełnosprawności. Są jedynie podstawy do zmiany okresu przyznanego stopnia niepełnosprawności na trwały.

Apelację od powyższego orzeczenia złożyła wnioskodawczyni.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzuciła:

naruszenie przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na treść rozstrzygnięcia, a to:

  1. art. 233 § 1 KPC w zw. z art. 232 KPC i art. 231 KPC polegające na nierozpoznaniu istoty sprawy poprzez dowolną a nie swobodną, sprzeczną z doświadczeniem życiowym oraz zasadami logiki, ocenę zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego i ustalenie, że okoliczności będące przedmiotem opinii biegłego neurologa i psychiatry zostały przez powódkę przyznane, wobec braku ich zakwestionowania w sytuacji, w której powódka złożyła w dniu 10 lipca 2015 r. uwagi do opinii biegłego, w której zarzuca biegłemu błędną ocenę stanu zdrowia poprzez nieuwzględnienie wszystkich zgłaszanych przez powódkę dolegliwości oraz schorzeń i wskazała szereg pytań do biegłego, na które biegły w opinii uzupełniającej nie odpowiedział oraz przez zaniechanie dopuszczenia przez Sąd dowodu nie wskazanego przez stronę w postaci dopuszczenia dowodu z opinii innego biegłego neurologa, który odpowiedziałby na pytania powódki, przy jednoczesnym zaznaczeniu, iż Sąd dopuścił z urzędu dowód z opinii pierwszego biegłego z zakresu neurologii i psychiatrii, tak więc widział możliwość zachowania własnej inicjatywy dowodowej w niniejszej sprawie;

  2. art. 224 KPC w zw. z art. 214 KPC poprzez nieodroczenie rozprawy, na którą nie stawiła się powódka, a której obecność była niezbędna do prawidłowego rozstrzygnięcia sprawy co do istoty, co skutkowało zamknięciem rozprawy, w sytuacji, gdy nie dano powódce możności wypowiedzenia się co do przeprowadzonych dowodów oraz zabrania głosu końcowego w sprawie;

  3. art. 237 KPC w zw. z art. 299 § 1 KPC poprzez nieprawidłowe uznanie, iż obecność powódki na rozprawie poprzedzającej wydanie wyroku jest niekonieczna dla prawidłowego rozpatrzenia sprawy i zaniechanie dopuszczenia dowodu z przesłuchania stron, co skutkowało nieprawidłowym uznaniem za przyznane twierdzeń pozwanego oraz uznanie za prawidłowe wydanych opinii biegłych, co do których nie wypowiedziała się powódka, a która to okoliczność wynikała z niezawinionej przez nią nieobecności na rozprawie.

Skarżąca wskazała, że naruszenia te spowodowały nieważność postępowania w rozumieniu art. 379 pkt 5 KPC, co nastąpiło na skutek pozbawienia powódki możności obrony swoich praw, poprzez przeprowadzenie rozprawy pod jej nieobecność i zaniechanie przez Sąd dopuszczenia i przeprowadzenia dowodu z przesłuchania stron, co miało istotny wpływ na wynik sprawy, w sytuacji, w której niestawiennictwo powódki wynikało z okoliczności niezależnych od powódki i spowodowane było niejasnym i wprowadzającym w błąd poinformowaniem powódki o siedzibie Sądu Rejonowego dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi XI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych i miejscu położenia sali sądowej, w której przeprowadzana była rozprawa w niniejszej sprawie w dniu 3 listopada 2015 r., która jako laik nie musiała posiadać wiedzy o tym, iż w jednym miejscu znajdują się siedziby różnych Sądów, w których numeracja sal jest identyczna (Sąd Rejonowy dla Łodzi Widzewa w Łodzi przy ul. Kopcińskiego oraz Sąd Rejonowy dla Łodzi-Sródmieścia w Łodzi XI Wydział Pracy i ubezpieczeń Społecznych przy ul. Kopcińskiego), co wynikało z błędnego poinstruowania powódki przez pracowników Sądu, gdzie odbywa się rozprawa. Nieobecność powódki na rozprawie, w jej ocenie, rzutowała niekorzystnym rozstrzygnięciem, a nadto pozbawieniem jej możliwości obrony swych praw, gdyż nie mogła ona podjąć polemiki z opinią biegłego, a w konsekwencji jej zakwestionować, bądź wnosić o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego, bądź zgłosić zastrzeżenia do protokołu na podstawie art. 162 KPC.

W oparciu o powyższe strona skarżąca wniosła o:

1. o zniesienie postępowania w zakresie dotkniętym nieważnością i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania;

ewentualnie:

2. o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie powództwa w całości;

3. o zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, za obie instancje według norm przepisanych;

ewentualnie:

4. o przyznanie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powódce z urzędu w postępowaniu odwoławczym, jednocześnie oświadczając, iż nie została ona opłacona w całości ani w części;

a nadto skarżąca wniosła o:

5. dopuszczenie dowodu z dokumentu - zaświadczenia lekarskiego z dnia 20 stycznia 2016 r. oraz z dnia 22 stycznia 2016 r. na okoliczność chorób oraz schorzeń, na które cierpi powódka, a które pojawiły się i zostały zdiagnozowane po zamknięciu rozprawy przed Sądem I-instancji, przez co powódka nie mogła powołać tych okoliczności w postępowaniu przed Sądem I instancji, a zatem potrzeba powołania tych dowodów ujawniła się na obecnym etapie postępowania, okoliczności te zaś mają istotny wpływ na wynik sprawy;

6. dopuszczenie dowodu z pisemnej opinii biegłego lekarza z zakresu chorób wewnętrznych, który po zapoznaniu się z dokumentacją medyczną i przeprowadzeniu badania powódki wypowie się:

a)  czy nadciśnienie tętnicze, cukrzyca oraz powiększenie wątroby ma wpływ na możliwość podjęcia pracy zawodowej, a jeśli istnieje możliwość podjęcia pracy, to jakiego rodzaju oraz czy choroby tego rodzaju wskazują na naruszenie sprawności organizmu oraz czy wskazują na niezdolność do pracy albo zdolność do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej lub wymagają czasowej albo częściowej pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych;

b)  czy przedmiotowe schorzenia kwalifikują powódkę do uznania jej za osobę niepełnosprawną w stopniu umiarkowanym w rozumieniu art. 4 ust. 2 ustawy, o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 201 lr. Nr 127, poz. 721 z późn. zm.);

7. dopuszczenie dowodu z pisemnej opinii biegłego neurologa, który po zapoznaniu się z dokumentacją medyczną i zbadaniu powódki wypowie się:

a) czy zwyrodnienie kręgosłupa oraz tętniaki mózgu i przebyty zabieg embolizacji tętniaków mózgu mają wpływ na możliwość podjęcia pracy zawodowej, a jeśli istnieje możliwość podjęcia pracy, to jakiego rodzaju oraz czy choroby tego rodzaju wskazują na naruszenie sprawności organizmu oraz czy wskazują na niezdolność do pracy albo zdolność do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej lub wymagają czasowej albo częściowej pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych;

b) czy przedmiotowe schorzenia kwalifikują powódkę do uznania jej za osobę niepełnosprawną w stopniu umiarkowanym w rozumieniu art. 4 ust. 2 ustawy, o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 201 lr. Nr 127, poz. 721 z późn. zm.);

8. dopuszczenie dowodu z pisemnej opinii biegłego okulisty, który po zapoznaniu się z dokumentacją medyczną oraz zbadaniu powódki wypowie się:

a)  czy wada wzroku pogłębiająca się wskutek cukrzycy, na którą choruje powódka ma wpływ na możliwość podjęcia pracy zawodowej, a jeśli istnieje możliwość podjęcia pracy, to jakiego rodzaju oraz czy choroba tego rodzaju wskazuje na naruszenie sprawności organizmu oraz czy wskazują na niezdolność do pracy albo zdolność do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej lub wymagają czasowej albo częściowej pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych;

b)  czy przedmiotowe schorzenie kwalifikuje powódkę do uznania jej za osobę niepełnosprawną w stopniu umiarkowanym w rozumieniu art. 4 ust. 2 ustawy, o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 201 lr. Nr 127, poz. 721 z późn. zm.);

9. po przeprowadzeniu dowodu z opinii biegłych za zakresu chorób wewnętrznych, neurologii i okulistyki skarżąca wniosła o dopuszczenie dowodu z pisemnej opinii biegłego z zakresu medycyny pracy, która po zapoznaniu się z załączoną dokumentacją medyczną wypowie się:

a)  czy choroby oraz schorzenia stwierdzone u powódki tj. wada wzroku, cukrzyca, tętniaki mózgu, nadciśnienie tętnicze, zwyrodnienia kręgosłupa i in. dotyczące powódki mają wpływ na możliwość podjęcia pracy zawodowej, a jeśli istnieje możliwość podjęcia pracy, to jakiego rodzaju oraz czy choroby te wskazują na naruszenie sprawności organizmu oraz czy wskazują na niezdolność do pracy albo zdolność do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej lub wymagają czasowej albo częściowej pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych; ;

b) czy przedmiotowe schorzenia kwalifikuje powódkę do uznania jej za osobę niepełnosprawną w stopniu umiarkowanym w rozumieniu art. 4 ust. 2 ustawy, o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 201 lr. Nr 127, poz. 721 z późn. zm.);

c) jeśli są podstawy do zaliczenia powódki do grona osób niepełnosprawnych jakie są wskazania w zakresie:

- odpowiedniego zatrudnienia,

- szkolenia,

- zatrudnienia w zakładzie aktywizacji zawodowej,

- uczestniczenia w warsztatach terapii zajęciowej,

- konieczności zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze oraz pomoce techniczne,

- korzystania z systemu środowiskowego wsparcia w samodzielnej egzystencji przez co rozumie się korzystanie z usług socjalnych, opiekuńczych, terapeutycznych i rehabilitacyjnych świadczonych przez instytucje pomocy społecznej, organizacje pozarządowe oraz inne placówki,

- stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji;

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

W ocenie Sądu Okręgowego, Sąd pierwszej instancji wydał trafne orzeczenie, oparte na prawidłowych ustaleniach faktycznych oraz znajdujące oparcie w zebranym w sprawie materiale dowodowym i obowiązujących przepisach prawa, nie przekraczając w tej mierze zasady swobodnej oceny dowodów.

Wbrew twierdzeniom apelacji, Sąd drugiej instancji nie dopatrzył się w postępowaniu pierwszoinstancyjnym naruszenia przepisów prawa materialnego czy przepisów postępowania, skutkujących koniecznością zmiany zaskarżonego wyroku.

Na wstępie należy odnieść się do zarzutu najdalej idącego - nieważności postępowania.

W myśl art. 379 pkt 5 kpc nieważność postępowania zachodzi, jeżeli strona została pozbawiona możności obrony swych praw.

Pozbawienie strony możności obrony swych praw, polega na uniemożliwieniu jej uczestniczenia w postępowaniu rozpoznawczym wbrew jej woli. Najczęściej zachodzi to poprzez niezawiadamianie o terminie posiedzeń, pozbawienie możności składania pism procesowych czy wniosków dowodowych (zob. wyr. SN z 10.1.2001 r., I CKN 999/98, niepubl.). Innymi słowy pozbawienie strony możności obrony swych praw polega na tym, że z powodu wadliwości procesowych sądu lub strony przeciwnej, będących skutkiem naruszenia konkretnych przepisów kodeksu postępowania cywilnego, strona nie mogła brać i nie brała udziału w postępowaniu lub jego istotnej części.

Treść art. 214 § 1 k.p.c. nie pozostawia wątpliwości, iż okoliczności uzasadniające odroczenie rozprawy muszą mieć charakter wyjątkowy, nadzwyczajny. Obowiązek wykazania, iż tego rodzaju okoliczności występują obciąża stronę, która się na nie powołuje. Niewykazanie tego rodzaju przeszkód lub powołanie się na okoliczności typowe, nie mające charakteru wyjątkowego, jako przyczynę uzasadniającą wniosek o odroczenie rozprawy, winno skutkować jego oddaleniem. (wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 2014.04.10 sygn. akt sygn. V ACa 137/14, LEX nr 1506684 )

Wbrew zarzutom apelacji brak jest podstaw do przyjęcia, iż wnioskodawczyni została pozbawiona możności obrony swoich praw (art. 379 pkt 5 k.p.c.), co skutkowałoby nieważnością postępowania. Za utrwalony w orzecznictwie i doktrynie uznać należy pogląd, iż strona zostaje pozbawiona możności działania tylko wtedy, gdy doszło do całkowitego pozbawienia jej możności obrony swych praw, a więc gdy znalazła się w takiej sytuacji, która uniemożliwia, a nie tylko utrudniła lub ograniczyła popieranie przed sądem dochodzonych żądań (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 lutego 2014 r., V CSK 189/2013, postanowienia z 28 października 1999 r., II UKN 174/00, OSNP 2001, nr 4, poz. 133; z 25 lipca 2013 r., II CZ 19/13).

W związku z powyższym nie można uznać, jako przyczyny nieważności postępowania okoliczności, w których wnioskodawczyni prawidłowo poinformowana o terminie i miejscu rozprawy, nie znalazła odpowiedniej sali rozpraw, a tym samym nie dotarła na termin rozprawy. Przesłanki nieważności postępowania są ściśle wskazane i niewątpliwie oczekiwanie pod niewłaściwą salą, w sytuacji, gdy przed każdą salą widnieje wokanda i można sprawdzić czy dana sprawa jest na wokandzie czy też nie, nie jest niewątpliwie podstawą do uznania nieważności tego postępowania.

Art. 233 § 1 kpc. stanowi, iż Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów, według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału.

Zgodnie z zaś z treścią art. 278 § 1 kpc. dopuszczenie dowodu z opinii biegłego następuje w wypadkach, gdy dla rozstrzygnięcia sprawy wymagane są wiadomości „specjalne”. Dopuszczenie dowodu z opinii biegłego następuje więc wówczas, gdy dla rozstrzygnięcia sprawy potrzebne są wiadomości, wykraczające poza zakres wiadomości przeciętnej osoby posiadającej ogólne wykształcenie. Wobec tego biegłym może być jedynie osoba, która posiada wskazane wiadomości potrzebne do wydania opinii i daje rękojmię należytego wykonania czynności biegłego.

W ramach przyznanej swobody w ocenie dowodów – art. 233 kpc, Sąd I instancji powinien zbadać wiarygodność i moc dowodu z opinii biegłego sądowego dokonując oceny tego dowodu według własnego przekonania i na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. (wyrok SN z 2003-10-30 IV CK 138/02 Legalis). Niemniej jednak polemika z opinią biegłego nie uzasadnia zarzutu naruszenia art. 233 § 1 kpc (wyrok SN z 2002-01-09 II UKN 708/00 Legalis). Dla obalenia twierdzeń biegłego specjalisty nie wystarcza bowiem przeświadczenie strony, iż fakty wyglądają inaczej, lecz koniecznym jest również rzeczowe wykazanie, iż wystawiona przez biegłego opinia jest niespójna bądź merytorycznie błędna.

Dowód z opinii biegłych jest przeprowadzony prawidłowo, jeżeli sądy uzyskały od biegłych wiadomości specjalne niezbędne do merytorycznego i prawidłowego orzekania, a tylko brak w opinii fachowego uzasadnienia wniosków końcowych, uniemożliwia prawidłową ocenę jej mocy dowodowej (wyrok SN z 2000-06-30 II UKN 617/99 OSNAPiUS 2002/1/26).

Żądanie ponowienia lub uzupełnienia dowodu z opinii biegłych jest bezpodstawne, jeżeli sądy uzyskały od biegłych wiadomości specjalne niezbędne do merytorycznego i prawidłowego orzekania (wyrok SN z 1999-10-20 II UKN 158/99 OSNAPiUS 2001/2/51).

Samo niezadowolenie strony z oceny przedstawionej przez biegłych nie uzasadnia potrzeby dopuszczenia przez sąd dowodu z opinii innych biegłych (wyr. SN z 6.10.2009 r., II UK 47/09, Legalis).

Podkreślić należy również, iż dostateczne wyjaśnienie okoliczności spornych w sprawie nie jest równoznaczne z uzyskaniem dowodu korzystnego dla strony niezadowolonej z faktów wynikających z dowodów dotychczas przeprowadzonych (wyrok SN z 28 lutego 2001 roku, II UKN 233/00 Legalis). Zwraca na to także uwagę Sąd Najwyższy w wyroku z 8 lipca 1999 roku, II UKN 37/99 OSNAPiUS 2000/20/741 wskazując, że sąd nie jest obowiązany do uwzględniania kolejnych wniosków dowodowych strony tak długo, aż udowodni ona korzystną dla siebie tezę i pomija je od momentu dostatecznego wyjaśnienia spornych okoliczności sprawy (art. 217 § 2 k.p.c.).

Z kolei w myśl art. 217 § 1 i 3 kpc strona może aż do zamknięcia rozprawy przytaczać okoliczności faktyczne i dowody na uzasadnienie swoich wniosków lub dla odparcia wniosków i twierdzeń strony przeciwnej. Sąd pomija twierdzenia i dowody, jeżeli są powoływane jedynie dla zwłoki lub okoliczności sporne zostały już dostatecznie wyjaśnione.

W rozpoznawanej sprawie Sąd Rejonowy uczynił podstawą swego rozstrzygnięcia opinie biegłego lekarza neurologa dr n. med. J. Z.. Wskazany biegły orzekł wprost, iż ze względu na stan zdrowia – przebyte leczenie operacyjne tętniaków naczyń mózgowych z okresowymi bólami i zawrotami głowy – wnioskodawczynię cechuje lekki stopień niepełnosprawności, przy czym stopień niepełnosprawności ma charakter trwały. Biegły wyjaśnił, iż wnioskodawczyni nie wymaga okresowej pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych oraz, że może być zatrudniona na otwartym rynku pracy natomiast przeciwwskazane jest wykonywanie ciężkiej pracy fizycznej oraz pracy na wysokości.

Podkreślenia wymaga fakt, iż w postępowaniu przed Sądem I instancji strona powodowa nie była ograniczona co do możliwości przedstawienia swych twierdzeń i dowodów w kwestiach istotnych dla rozstrzygnięcia. Wskazała, iż nie zgadza się z opinią biegłego, gdyż jej stan zdrowia, w tym ograniczenie funkcji organizmu, ograniczenie do leczenia i funkcjonowanie, a ponadto posiadane wykształcenie, nie pozwalają na podjęcie pracy na wolnym rynku pracy. Jednakże poza wyżej przytoczonymi stwierdzeniami subiektywnie oceniającymi stan zdrowia i sytuację życiową, wnioskodawczyni nie sformułowała żadnych zarzutów, które ujawniałyby nieprawidłowości w wydanej przez biegłego opinii. Nie domagała się również przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego tej samej specjalności.

Odnosząc się do powyższego wskazać ponownie należy, iż wydana w sprawie opinia oraz opinia uzupełniająca biegłego neurologa dostarczała Sądowi wiedzy w zakresie niezbędnym dla rozstrzygnięcia, była kompletna i prawidłowa, odnosiła się do całości dokumentacji medycznej przedłożonej w sprawie i przedmiotowego badania wnioskodawczyni, a skarżąca jedynie w sposób subiektywny odmiennie niż specjalista, ocenia swój stan zdrowia. Ze względu na powyższe brak było więc podstaw do zbędnego przedłużania postępowania w sprawie i ponownego dopuszczenia dowodu z opinii biegłego neurologa na etapie apelacji.

Z kolei wnioski dowodowe powołane w apelacji dotyczące nowych schorzeń wnioskodawczyni powstałych po wydaniu decyzji przez Wojewódzki Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Województwie (...) w Ł., nie mogą być uwzględnione przez Sąd odwoławczy. W świetle art. 227 kpc dowody te nie mają bowiem istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy, ponieważ Sąd odwoławczy ocenia stan zdrowia wnioskodawczyni na datę wydania decyzji przez Wojewódzki Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Województwie (...) w Ł. i nie ma prawa dokonywania oceny stanu zdrowia wnioskodawczyni na dzień dzisiejszy. W związku z tym wnioski te, zgłoszone na etapie apelacji, nie mogą wpłynąć na wynik rozstrzygnięcia i jako niedopuszczone podlegały oddaleniu.

Reasumując, w ocenie Sądu Okręgowego, w świetle materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie brak jest podstaw do uznania, iż wnioskodawczyni jest osobą z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej lub wymagającą czasowej albo częściowej pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych lub osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolna do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej i wymagającą w celu pełnienia ról społecznych, stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innych osób w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji.

Tym samym brak jest podstaw do ustalenia umiarkowanego, ani tym bardziej znacznego, stopnia jej niepełnosprawności.

Z tych też względów zarzuty apelacyjne nie zasługiwały na uwzględnienie.

Biorąc powyższe pod uwagę, Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 kpc. oddalił apelację skarżącej jako całkowicie bezzasadną.

O zwrocie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej wnioskodawcy z urzędu za II instancję orzeczono zgodnie z § 2, § 4, w zw. z § 15 ust. 2 oraz §16 ust. 1 pkt. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U. 2015 r., poz. 1801) uwzględniając zwrot stawki podatku VAT.