Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 stycznia 2016 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 12 stycznia 2016 r. w W.

sprawy Z. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

o wysokość emerytury

na skutek odwołania Z. B.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

z dnia 30 grudnia 2014r. nr (...)-SER-E- (...)

oddala odwołanie.

Sygn. akt VII U 294/15

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. decyzją z dnia 30 grudnia 2014 roku numer (...)-SER-E- (...) po rozpatrzeniu wniosku Z. B. z dnia 4 grudnia 2014 roku odmówił prawa do przeliczenia podstawy wymiaru świadczenia. W uzasadnieniu decyzji, powołując się na § 21 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno – rentowe, wskazano, że środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu oraz uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty są zaświadczenia pracodawcy lub innego płatnika składek, legitymacja ubezpieczeniowa lub inny dokument, na podstawie którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu lub uposażenia. Jeżeli taka dokumentacja nie istnieje dopuszcza się wystawianie przez zakład pracy zaświadczenia o zarobkach na podstawie dokumentacji zastępczej, to jest na podstawie akt osobowych pracownika (umów o pracę, pism o powołaniu, mianowaniu oraz innych pism określających wynagrodzenie pracownika). Przedłożone do wniosku dokumenty odzwierciedlają wynagrodzenie, które zostało przyjęte do ustalenia podstawy świadczenia na podstawie zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu z dnia 15.04.1999 roku wystawionego przez (...), natomiast legitymacja ubezpieczeniowa L. R. nie mogła stanowić dowodu dla organu (k. 229 akt rentowych).

Z. B. dnia 30 stycznia 2015 roku (data wpływu do Sądu) odwołała się od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddziału w W. z dnia 30 grudnia 2014 roku, którą odmówiono ponownego ustalenia wysokości świadczenia emerytalnego. Zaskarżonej decyzji zarzucono:

1. naruszenie art. 114 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w zw. z art. 7 k.p.a. poprzez ich błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie polegające na odmowie przeliczenia wysokości świadczenia emerytalnego powódki, w sytuacji kiedy po uprawomocnieniu się decyzji ustalającej wysokość tego świadczenia Z. B. przedłożyła nowe dowody w postaci zaświadczeń o własnych zarobkach oraz w postaci dokumentów płacowych L. R., która była zatrudniona w tym samym czasie na tym samym stanowisku co ubezpieczona,

2. naruszenie art. 77 § 1 k.p.c. w zw. z art. 75 § 1 k.p.a. w zw. z art. 8 k.p.a. w zw. z art. 10 k.p.a. poprzez ich błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie polegające na nieuwzględnieniu wniosków dowodowych Z. B. przez organ rentowy, w sytuacji kiedy wnioskowane dowody mają istotne znaczenie w sprawie, wpływają na wysokość świadczenia emerytalnego ubezpieczonej,

3. naruszenie art. 107 § 1 i 2 k.p.a. w zw. z art. 9 k.p.a. w zw. z art. 11 k.p.a. poprzez ich niezastosowanie polegające na wydaniu decyzji, w której uzasadnieniu brak jest należytego poinformowania strony o okolicznościach faktycznych i prawnych, które miały wpływ na treść rozstrzygnięcia przyjętego zaskarżoną decyzją.

W uzasadnieniu odwołania wskazano, że nie zachowały się dokumenty dotyczące wynagrodzenia Z. B. i konieczne jest ustalenie podstawy wymiaru po przeprowadzeniu postępowania dowodowego, czego organ rentowy nie uczynił. W odwołaniu podkreślono, że w zaświadczeniu sporządzonym przez pracodawcę o zatrudnieniu i wynagrodzeniu wskazano jedynie wynagrodzenie zasadnicze, pomięto natomiast premie i dodatki, od których również odprowadzane były składki na ubezpieczenie społeczne. Odwołujący się wskazał, że ustalenie rzeczywistej wysokości wynagrodzenia Z. B. możliwe jest na podstawie dokumentów dotyczących L. R., która w latach 1970 – 1975 zajmowała takie same stanowisko.

W konkluzji odwołująca się wniosła o zmianę w całości decyzji i ponowne ustalenie wysokości świadczenia emerytalnego Z. B. z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w oparciu o okoliczności przytoczonych przez powódkę we wniosku z dnia 2 grudnia 2014 roku oraz danych ustalonych przez biegłego sądowego (odwołanie k. 2)

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. Organ rentowy podkreślił, że dokumenty przedłożone wraz z wnioskiem ubezpieczonej z dnia 4 grudnia 2014 roku nie dały podstaw do przeliczenia wskaźnika podstawy wymiaru, ponieważ potwierdzały one jedynie wynagrodzenie wskazane w zaświadczeniu o zatrudnieniu i wynagrodzeniu. Organ wskazał również, że zarobki innej osoby mogą być podstawą do ustalenia podstawy wymiaru tylko w przypadku określonym w § 10 pkt 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 1 kwietnia 1985 roku w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru emerytur i rent, to jest gdy pracownik był zatrudniony za granicą przed dniem 1 stycznia 1991 roku (odpowiedź na odwołanie k. 15).

Pismem z dnia 29 lipca 2015 roku pełnomocnik Z. B. wniósł o ponowne ustalenie wysokości świadczenia emerytalnego i uwzględnienie w podstawie wymiaru tego świadczenia premii regulaminowej, która była stałym składnikiem wynagrodzenia wnioskodawczyni w latach 1970-1975. Ponadto w piśmie podkreślono, że odwołująca się nie kwestionuje wysokości wynagrodzenia zasadniczego, gdyż jest ono zgodne z wynagrodzeniem określonym w dokumentach (pismo k. 34-35).

Pismem z dnia 7 stycznia pełnomocnik Z. B. zmodyfikował żądanie odwołania i wniósł o ponowne przeliczenie wysokości świadczenia emerytalnego wnioskodawczyni w oparciu o obowiązujące przepisy za okres zatrudnienia przypadający w latach 1970-1975 z uwzględnieniem:

1. dodatku za wysługę lat w wysokości 5% wynagrodzenia zasadniczego pobieranego przez wnioskodawczynię w okresie:

- od 22 sierpnia 1971 roku do 14 lutego 1971 roku (od 15 lutego 1971 roku do 31 marca 1971 roku – okres urlopu bezpłatnego),

- od 22 sierpnia 1971 roku do 10 września 1975 roku (od 11 września 1975 roku do końca 1975 roku – okres urlopu bezpłatnego), przy czym w okresie od 1 kwietnia 1971 roku do 31 lipca 1971 roku wnioskodawczyni była zatrudniona na pół etatu

2. premii regulaminowej pobieranej przez wnioskodawczynię w okresie:

- 1 stycznia 1970 roku do 14 lutego 1971 roku (od 15 lutego 1971 roku do 31 marca 1971 roku – okres urlopu bezpłatnego)

- od 1 kwietnia 1971 roku do 10 września 1975 roku (od 11 września 1975 roku do końca 1975 roku – okres urlopu bezpłatnego), przy czym w okresie od 1 kwietnia 1971 roku do 31 lipca 1971 roku wnioskodawczyni była zatrudniona na pół etatu.

Jednocześnie w piśmie podkreślono, że Z. B. w okresie przebywania na urlopie macierzyńskim, to jest od 1 października 1970 roku do 10 grudnia 1970 roku oraz od 11 kwietnia 1975 roku do 13 sierpnia 1975 roku, pobierała premię regulaminową oraz dodatek za wysługę lat. Świadczenia te powinny zostać uwzględnione w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne za okres zatrudnienia w latach 1970 - 1975 (pismo k. 85-86).

Stanowisko Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. nie uległo zmianie w toku postępowania.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Z. B. była zatrudniona w Ośrodku (...) z siedzibą w W. z okresie od 22 sierpnia 1066 roku do 30 kwietnia 1979 roku (świadectwo pracy k. 215 akt rentowych).

W latach 1970 – 1975 Z. B. otrzymywała następujące miesięczne wynagrodzenie zasadnicze: od 1 sierpnia 1970 roku 2 400 złotych, od 1 stycznia 1971 roku 2 600 złotych, od 1 kwietnia 1971 roku do 31 lipca 1971 roku 1 300 złotych (praca na pół etatu), od 1 sierpnia 1971 roku 2 600 złotych, od 1 sierpnia 1973 roku 2 900 złotych, od 1 maja 1974 roku 3 200 złotych, od 1 sierpnia 1974 roku 3 500 złotych (zaświadczenia k. 197-209 akt rentowych, zaświadczenie k. 64).

Z zakładzie pracy, w którym zatrudniona była Z. B. w latach 1968 – 1972 pracownikom wynagradzanym według kolejowego systemu płac przysługiwał dodatek za wysługę lat w wysokości uzależnionej od zajmowanej stanowiska, lat wysługi i posiadanej grupy uposażenia, który był wypłacany raz w roku. Od 1 stycznia 1973 roku nastąpiła zmiana miesięcznych stawek dodatku za wysługę lat, który do końca 1975 roku był wypłacany raz w roku. Pracownicy otrzymywali również premie regulaminowe (pismo k. 42-43, zeznania L. R. k. 73, zeznania Z. B. k. 74)

Zakład Ubezpieczeń Społecznych decyzją z dnia 22 stycznia 2002 roku przyznał Z. B. świadczenie emerytalne od dnia 1 stycznia 2002 roku. Do ustalenia podstawy wymiaru emerytury przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu ubezpieczenia, natomiast wskaźnik wysokości podstawy wymiaru ustalono na 77,50%. Organ rentowy przyznał Z. B. świadczenie emerytalne w wysokości 881,96 złotych, przy czym do wypłacie podlegało 757,51 złotych (decyzja k. ?? akt rentowych).

W kolejnych latach na podstawie decyzji organu rentowego wysokość świadczenia emerytalnego przyznanego Z. B. była waloryzowana. Decyzją z dnia 21 sierpnia 2012 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych od dnia 1 sierpnia 2012 ponownie ustalił wysokość świadczenia emerytalnego Z. B., ustalając wskaźnik podstawy wymiaru na 77,70%. Wysokość emerytury podlegającej wypłacie to 1083,88 złotych (decyzja k. 115 akt rentowych).

Po rozpoznaniu wniosku Z. B. z dnia 1 marca 2013 roku o zmianę stażu pracy Zakład Ubezpieczeń Społecznych decyzją z dnia 9 kwietnia 2013 roku ustalił wysokość świadczenia emerytalnego na kwotę 1 337,20 złotych brutto (decyzja k. ?? akt rentowych).

Wnioskiem z dnia 2 grudnia 2014 roku Z. B. wystąpiła do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddziału w W. o wyliczenie wysokości emerytury w oparciu o obowiązujące przepisy i z uwzględnieniem skorygowanej wysokości podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne za okres zatrudnienia przypadający na lata 1970-1975. W uzasadnieniu wskazano, że wysokość świadczenia emerytalnego Z. B. została ustalona wadliwie w oparciu o niezgodną z rzeczywistym stanem faktycznym podstawę wymiaru. Uchybienia w ustaleniu podstawy wymiaru wynikały z przyjęcia przez organ rentowy wysokości wynagrodzenia za lata 1970-1975 zgodnie ze stawką zastępczą i nieustalenia rzeczywistej wysokości wynagrodzenia za sporny okres. Przy obliczaniu podstawy wymiaru organ rentowy powinien wziąć pod uwagę nie tylko wynagrodzenie zasadnicze, ale również premie i dodatki, od których odprowadzano składki na ubezpieczenie społeczne (wniosek k. 143-153 akt rentowych).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. decyzją z dnia 30 grudnia 2014 roku po rozpatrzeniu wniosku Z. B. z dnia 4 grudnia 2014 roku odmówił prawa do przeliczenia podstawy wymiaru świadczenia (decyzja k. 229).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów złożonych do akt sprawy oraz znajdujących się w aktach rentowych, których prawdziwości strony nie kwestionowały.

Sąd uznał za wiarygodne zeznania L. R., jednakże stanowiły one podstawę do dokonania ustaleń faktycznych jednie w zakresie wskazania, że pracownikom przysługiwały dodatkowe świadczenia w postaci premii oraz dodatku za wysługę lat. Zeznania świadka nie stanowiły jednak podstawy do dokonania ustaleń faktycznych w zakresie wysokości powyższych świadczeń ponieważ świadek nie wskazała ich konkretnej wysokości.

W ocenie Sądu na wiarę co do zasady zasługiwały także zeznania Z. B., chociaż stanowiły podstawę do dokonania ustaleń faktycznych jedynie w zakresie faktu otrzymywania przez pracowników premii oraz dodatków za wysługę lat. Zeznania wnioskodawczyni w zakresie wysokości otrzymywanych przez nią świadczeń do wynagrodzenia zasadniczego nie stanowiły podstawy dla dokonania ustaleń faktycznych w tym zakresie, albowiem nie miały one potwierdzenia w zebranym materiale dowodowym oraz stanowiły wyraz subiektywnego przekonania wnioskodawczyni, że takie dodatki należały się jej.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługiwało na uwzględnienie.

W postępowaniu wywołanym wniesieniem odwołania Sąd rozstrzyga o prawidłowości zaskarżonej decyzji w granicach jej treści i przedmiotu. Zakresem badania objęta jest zasadność zaskarżonej decyzji z uwzględnieniem zarówno zarzutów podniesionych przez skarżącego, jak i wadliwości decyzji dostrzeżonych z urzędu.

W postępowaniu zainicjowanym odwołaniem Sąd nie bada wad decyzji organu rentowego spowodowanych naruszeniem przepisów kodeksu postępowania administracyjnego, a jedynie naruszenie prawa materialnego. Z tego względu zarzuty dotyczące naruszenia przepisów postępowania administracyjnego wskazane w odwołaniu nie były przedmiotem badania przez Sąd (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 lutego 2011 roku, II UK 271/10, LEX nr 817528; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 kwietnia 2010 roku, II UK 336/09, LEX nr 604222).

W przedmiotowej sprawie Z. B. ostatecznie wniosła o zmianę decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych poprzez ponowne ustalenie wysokości świadczenia emerytalnego z uwzględnieniem w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne premii regulaminowych oraz dodatków za wysługę lat.

Podstawę żądania odwołującej się stanowił art. 111 ust. 1 Ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, zgodnie z którym wysokość emerytury oblicza się ponownie, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, od podstawy wymiaru ustalonej w myśl art. 15, jeżeli do jej obliczenia wskazano podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe na podstawie przepisów prawa polskiego z liczby kolejnych lat kalendarzowych i w okresie wskazanym do ustalenia poprzedniej podstawy wymiaru świadczenia.

Zgodnie z art. 6 k.c. ciężar udowodnienia innej niż przyjęta przez organ rentowy podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie społecznie spoczywa na odwołującym się.

W niniejszej sprawie Z. B. do wniosku o ponowne przeliczenie świadczenia emerytalnego załączyła szereg dokumentów, w tym książeczkę ubezpieczeniową oraz angaże, które w istocie potwierdzają wysokość podstawy wymiaru składki przyjętej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Analiza zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego dała jedynie podstawy do ustalenia, że w zakładzie pracy, w którym w latach 1970 – 1975 była zatrudniona Z. B. funkcjonował regulamin, który przewidywał premie oraz że za wysługę lat były przyznawane dodatki.

Dla zmiany podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne konieczne jest ustalenie konkretnej kwoty, o którą miałoby nastąpić to zwiększenie. Twierdzenia, że była wypłacana premia regulaminowa, która wynosiła od 15% do 20% należało uznać za niewystarczające. Znając wynagrodzenie zasadnicze, które było wypłacane Z. B., na podstawie danych podanych przez odwołującą się, które zostały potwierdzone przez świadka L. R., nie sposób wyliczyć wysokości premii, od której były odprowadzane składki na ubezpieczenie społeczne.

Również w przypadku dodatku za wysługę lat na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego nie ma podstaw do ustalenia w jakiej wysokości był wypłacany Z. B.. W aktach sprawy znajduje się pismo, z którego wynika, że dodatek za wysługę lat wynosił 5 % po upływie 3 lat pracy i 10% po upływie 5 lat pracy, jednakże dodatek w tej wysokości był wypłacany w latach 1954 – 1967. W okresie, którego dotyczy niniejsze postępowanie, to jest 1970 – 1975, wysokość dodatku za wysługę lat była uzależniona od zajmowanego stanowiska, lat wysługi i posiadanej grupy uposażenia, którą określał załącznik do Uchwały nr 24 Rady Ministrów z dnia 2 lutego 1968 roku. Wysokość tego dodatku na mocy zarządzenia numer 220 Ministra Komunikacji z dnia 28 grudnia 1972 roku w sprawie przeliczenia miesięcznych stawek dodatku za wysługę lat uległa zmianie od dnia 1 stycznia 1973 roku (k. 42-43).

Odwołujący się nie przedstawił żadnych dowodów na podstawie których możliwe byłoby ustalenie wysokości dodatku za wysługę lat. W świetle powyższego pisma podstawy dla dokonania takich ustaleń nie mogły stanowić zeznania Z. B. oraz świadka L. R., które nie wskazywały jaka była wysokość dodatku w poszczególnych latach. Mając powyższe na uwadze wskazać należy, że odwołujący nie udowodnił wysokości dodatku za wysługę lat, który był wypłacany Z. B. w latach 1970 – 1975.

W tym stanie rzeczy Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie wobec braku podstaw do jego uwzględnienia.