Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 września 2013r.

Sąd Apelacyjny w Białymstoku, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Bożena Szponar - Jarocka (spr.)

Sędziowie: SA Marek Szymanowski

SO del. Piotr Prusinowski

Protokolant: Agnieszka Charkiewicz

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17 września 2013 r. w B.

sprawy z odwołania B. K. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

o wysokość emerytury

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

od wyroku Sądu Okręgowego w Białymstoku V Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 24 września 2012 r. sygn. akt V U 738/12

I.  zmienia zaskarżony wyrok o tyle, że uwzględnia do wysokości emerytury B. K. (1) okres jej zatrudnienia w Spółdzielni (...) w B. od 1 stycznia 1976 r. do 30 kwietnia 1986 r.; w pozostałym zakresie oddala odwołanie,

II.  w pozostałym zakresie oddala apelację.

Sygn. akt III AUa 1153/12

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. decyzją z dnia 12 września 2011 roku, wydaną na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 roku, Nr 153, poz. 1227 ze zm.), przyznał B. K. (1) emeryturę od dnia 1 lipca 2011 roku. Organ rentowy nie uwzględnił wnioskodawczyni do wysokości świadczenia okresu zatrudnienia od dnia 1 czerwca 1970 roku do dnia 30 czerwca 1990 roku w Spółdzielni (...) w B..

B. K. (1) w odwołaniu od powyższej decyzji domagała się zaliczenia
do wysokości emerytury w/w okresu pracy.

Sąd Okręgowy w Białymstoku V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
po rozpoznaniu powyższego odwołania, wyrokiem z dnia 16 listopada 2011 roku zmienił zaskarżoną decyzję i do okresu zatrudnienia odwołującej B. K. (1) zaliczył okres pracy w Spółdzielni (...) w B. od dnia 1 czerwca 1970 roku do dnia 30 czerwca 1990 roku (pkt I) oraz oddalił odwołanie w pozostałym zakresie (pkt II).

Na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.
od powyższego wyroku, Sąd Apelacyjny Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w Białymstoku wyrokiem z dnia 11 kwietnia 2012 roku w sprawie o sygn. akt III AUa 1671/11 uchylił zaskarżony wyrok i sprawę przekazał Sądowi Okręgowemu w Białymstoku do ponownego rozpoznania. W ocenie Sądu Apelacyjnego, Sąd I instancji zaniechał przeprowadzenia postępowania dowodowego celem ustalenia w sposób dostateczny, czy wnioskodawczyni faktycznie była zatrudniona w w/w zakładzie pracy w spornym okresie w wymiarze nie niższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy, a tym samym, czy okres ten mógł być traktowany jako składkowy w rozumieniu art. 6 ust. 2 pkt 1a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Wskazał, że Sąd Okręgowy winien zweryfikować prawdziwość zeznań B. K. (1) oraz zeznań świadka I. C. (1) w powyższym zakresie na podstawie innych dowodów z zeznań świadków zatrudnionych wraz z wnioskodawczynią w Spółdzielni (...) w B.. Do tego, zgodnie z wytycznymi Sądu Apelacyjnego, Sąd I instancji winien również podjąć starania o pozyskanie archiwalnej dokumentacji osobowej wnioskodawczyni.

Sąd Okręgowy w Białymstoku V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
po ponownym rozpoznaniu sprawy, wyrokiem z dnia 24 września 2012 roku zmienił zaskarżoną decyzję i zaliczył do stażu emerytalnego B. K. (1) okres pracy w Spółdzielni (...) w B. od dnia 10 czerwca 1970 roku do dnia 30 czerwca 1990 roku. Sąd Okręgowy, opierając się na treści postanowienia Prokuratury Rejonowej B. – P. z dnia 18 sierpnia 2004 roku w sprawie Ds. 2459/04 o umorzeniu dochodzenia w sprawie zaginięcia w okresie od 1994 roku do 1998 roku dokumentacji płacowej i osobowej pracowników Spółdzielni (...) w B., tj. o czyn z art. 276 k.k. wobec przedawnienia karalności na podstawie art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k., stwierdził, że akta osobowe wnioskodawczyni nie istnieją. Tym samym przeprowadzenie dowodu z niniejszych akt nie jest możliwe. Sąd I instancji podkreślił, iż wnioskodawczyni nie domagała się ustalenia wysokości wynagrodzenia uzyskiwanego przez nią w spornym okresie, nie przedstawiając na tę okoliczność żadnych dowodów. Domagała się jedynie uznania okresu zatrudnienia w w/w zakładzie pracy. Sąd Okręgowy na podstawie dowodów z zeznań świadków Z. W., W. T. (1), I. C. (1) oraz dowodu z zeznań B. K. (1) przesłuchanej w charakterze strony, które to dowody ocenił jako wiarygodne, ustalił, że wnioskodawczyni w okresie od dnia 10 czerwca 1970 roku do dnia 30 czerwca 1990 roku pracowała w Spółdzielni (...) w B. w pełnym wymiarze czasu pracy. Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji wyroku na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c.

Apelację od powyższego wyroku wniósł Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. zarzucając orzeczeniu naruszenie:

a)  przepisów prawa materialnego art.6 ust.2 pkt.1a ustawy z 17.12.1998r. o emeryturach i rentach FUS poprzez przyjęcie, że wnioskodawczyni w okresie od 10.06.1970r. do 30.06.1990r. była zatrudniona w Spółdzielni (...)w B. na podstawie umowy o pracę w wymiarze nie niższym niż polowa pełnego wymiaru czasu pracy, z uwagi na niedostateczne udowodnienie powyższych okoliczności

b)  przepisów postępowania tj. art.233 § 1 kpc, poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i dokonanie przez Sąd ustaleń faktycznych, które nie znajdują odzwierciedlenia w zebranym w sprawie materiale dowodowym.

Wskazując na powyższe podstawy apelacji organ rentowy domagał się zmiany zaskarżonego wyroku i oddalenie odwołania od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Apelacja jest w części uzasadniona.

W sprawie poza sporem pozostaje, iż organ rentowy decyzją z dnia 12.09.2011r. przyznał B. K. (1) emeryturę od 1.07.2011r. Do ustalenia wysokości emerytury Zakład Ubezpieczeń Społecznych uwzględnił 11 miesięcy okresów składkowych, natomiast nie uwzględnił okresu zatrudnienia w Spółdzielni (...) w B. od 1.06.1970r. do 30.06.1990r. z uwagi na niezłożenie świadectwa pracy oraz innych dokumentów szczątkowych potwierdzających ten okres pracy.

Zgodnie z §21.1 Rozporządzenia Rady Ministrów z 7.II.1983r. (Dz.U. z 25.II.1983r.) w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasady wypłaty tych świadczeń obowiązującego na dzień złożenia wniosku o emeryturę - środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia są pisemne zaświadczenia zakładów pracy wydane na podstawie posiadanych dokumentów oraz legitymacje ubezpieczeniowe, a także inne dowody z przebiegu ubezpieczenia.

Stosownie do § 21.5 rozporządzenia środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia mogą być również legitymacje służbowe, legitymacje związków zawodowych, umowy o pracę, wpisy w dowodach osobistych, oraz pisma kierowane przez zakłady pracy do pracownika w czasie trwania zatrudnienia. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem sądowym (m.in. wyrok SN z 2.II.1996r. w sprawie IIURN 3/95) fakty od których uzależnione jest prawo do emerytury mogą być wykazywane przed Sądem wszelkimi środkami dowodowymi, z tym, że zaliczenie nieudokumentowanych okresów składkowych do uprawnień emerytalno-rentowych wymaga dowodów nie budzących wątpliwości, spójnych i precyzyjnych.

Odwołująca w niniejszej sprawie nie złożyła świadectwa pracy potwierdzającego sporny okres zatrudnienia, jak również żadnych innych dokumentów na tą okoliczność. B. K. przedstawiła jedynie fragmenty legitymacji ubezpieczeniowej wydanej w dniu 10.IV.1970r. przez (...) w B. składające się z pociętych luźnych kawałków dotyczących zatrudnienia w Spółdzielni (...) w B.. Wnioskodawczyni zaoferowała też przed Sądem Okręgowym dowody z zeznań świadków tj. przełożonych lub współpracowników z okresu pracy we wskazanym okresie.

Sąd I instancji przesłuchał świadków Z. W., W. T. (1), I. C. (1) i uznał że zaznania te potwierdzają okres pracy B. K. w (...) od 10.06.1970r. do 30.06.1990r.

Zdaniem Sądu Apelacyjnego dokonana w tej mierze ocena Sądu I-ej instancji nie jest w pełni trafna stąd też nie wszystkie ustalenia zasługują na uwzględnienie.

Świadek Z. W. który był pracownikiem (...) od 1.08.1973r. do grudnia 1990r. w charakterze asystenta projektanta, a następnie projektanta instalacji sanitarnych stwierdził, że jak podjął pracę w Pracowni Ciepłowniczej, to odwołująca już była tam zatrudniona. Z rozmowy odbytej z

B. K. przed rozprawą w niniejszej sprawie wie, że pracę w firmie zakończyła ona w czerwcu 1990r.

Świadek I. C. (1) nie potrafiła wskazać dokładnej daty w której

B. K. podjęła pracę w Spółdzielni (...). Wiedziała, że miało to miejsce w latach siedemdziesiątych XX wieku. Nie wskazała też do kiedy odwołująca tam pracowała.

Świadek W. T. (1), który był przełożonym wnioskodawczyni w Pracowni Ciepłowniczej, zeznał, że pracował z nią od początku 1976r do 1986r.

Sąd Apelacyjny uzupełnił postępowanie dowodowe poprzez przesłuchanie zawnioskowanych przez odwołująca świadków: M. S. (1) i J. P. (1).

M. S. (1) podała, że pracowała z odwołującą w pracowni ciepłowniczej należącej do (...) w latach 1974-1990r.

J. P. (1) zeznała natomiast że świadczyła pracę jako kierownik pracowni wykończeniowej od 1975r do 1989r. i widywała w tym czasie odwołującą, która była zatrudniona jako ekonomistka w pracowni ciepłowniczej.

Zdaniem Sądu Apelacyjnego zeznania wszystkich przesłuchanych w sprawie świadków zasługują na wiarę, co do faktu zatrudnienia B. K. w Spółdzielni (...). Nie można jednak bezkrytycznie przyjąć twierdzeń świadków odnośnie dat podjęcia i zakończenia pracy w tymże zakładzie. Podkreślić trzeba, że I. C. nie pamiętała kiedy wnioskodawczyni rozpoczęła pracę i z jaką datą ustał jej stosunek pracy. Z. W. podał okres zatrudnienia B. K. po rozmowie przeprowadzonej z nią, przed złożeniem zeznań w niniejszej sprawie.

Natomiast okresy rozpoczęcia i zakończenia pracy odwołującej wskazane przez M. S. i J. P. nie są prawdziwe.

Przede wszystkim świadkowie ci zeznali na okoliczności mające miejsce kilkadziesiąt lat temu. Niewiarygodne więc jest, by precyzyjnie pamiętali dni rozpoczęcia i zakończenia pracy odwołującej, która była ich współpracownicą.

Zdaniem Sądu II-ej instancji najbardziej przekonujące są twierdzenia świadka W. T., który zeznał, że pracował z wnioskodawczynią od początku 1976r. do 1986r. Zeznania tego świadka korelują z innymi dowodami zebranymi w sprawie.

Sąd Apelacyjny zażądał akt osobowych męża odwołującej – L. K. (1) z (...) Przedsiębiorstwa (...) w B., w których znajduje się wniosek L. K. z 7.IV.1975r. skierowany do ZUS o wydanie legitymacji ubezpieczeniowej dla niepracującej żony – B. K. (1). W dokumencie tym pochodzącym z 1975r. mąż odwołującej podał, że wnioskodawczyni nie pracuje. Zdaniem Sądu nie ma podstaw, by dowodowi temu odmówić prawdziwości. Tym bardziej, że w szczątkowej legitymacji ubezpieczeniowej wnioskodawczyni widnieją pieczątki (...) z lat 1980 – 1986

M. na uwadze całokształt dowodów zgromadzonych w sprawie należy przyjąć, że B. K. była zatrudniona w Spółdzielni (...) od 1.I.1976r. do 30.IV.1986r. (najpóźniejsza data widniejąca obok pieczątki (...) w legitymacji ubezpieczeniowej).

Z powyższych względów do wysokości emerytury należy przyjąć wskazany wyżej okres zatrudnienia, w pozostałym zakresie odwołanie podlegało oddaleniu. Dlatego orzeczono jak w sentencji z mocy art.385 i 386 § 1 kpc.