Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 marca 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie - Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 14 marca 2013 r. w Szczecinie

sprawy A. I.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy

na skutek apelacji organu rentowego

od wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 14 sierpnia 2012 r. sygn. akt VI U 221/11

oddala apelację.

SSA Urszula Iwanowska SSA Anna Polak SSA Romana Mrotek

Sygn. akt III AUa 834/12

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 31 grudnia 2010 roku. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. odmówił A. I. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy uznając, że ubezpieczona nie jest niezdolna do pracy.

A. I. odwołała się od powyższej decyzji wskazując, że obecny stan jej zdrowia nie pozwala jej na podjęcie zatrudnienia, oczekuje bowiem na powtórną operację chirurgiczną stawu kolanowego z terminem operacji na marzec 2011 roku.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania w całości, podtrzymując argumentację jak w zaskarżonej decyzji.

Wyrokiem z dnia 14 sierpnia 2012 roku Sąd Okręgowy w Szczecinie, VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał A. I. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy – okresowo, od dnia 20 października 2010 roku do dnia 28 lutego 2013 roku.

Sąd pierwszej instancji ustalił i zważył co następuje.

A. I. (ur. w (...) roku) posiada wykształcenie średnie - technik ekonomista o specjalności ekonomika i organizacja przedsiębiorstw. W okresie swojej aktywności zawodowej pracowała kolejno na stanowiskach: stażysty, referenta ekonomicznego, rejestratorki medycznej w szpitalu; robotnika przetwórstwa rybnego, referenta. Ubezpieczona prowadziła też działalność gospodarczą - zgrzewanie folii. Następnie A. I. podjęła zatrudnienie na stanowisku kierownika składu opału w (...) sp. z o.o. Począwszy od kwietnia 2001 roku aż do 31 stycznia 2011 roku kontynuowała wykonywanie czynności na rzecz spółki na podstawie umowy cywilnoprawnej, w ramach własnej działalności gospodarczej, której przedmiotem był handel opałem - skład opałowy. Od 11 lutego 2011 roku A. I. jest zarejestrowana jako osoba bezrobotna bez prawa do zasiłku. Na dzień złożenia wniosku o rentę ubezpieczona legitymowała się łącznym stażem ubezpieczeniowym (okresy składkowe i nieskładkowe) wynoszącym 26 lat, 4 miesiące i 18 dni. W ciągu ostatniego dziesięciolecia przed dniem złożenia wniosku o rentę, jak i w ostatnim dziesięcioleciu przed dniem powstania niezdolności do pracy udowodniła ponad 5 lat okresów składkowych i nieskładkowych.

W 2002 i 2003 roku A. I. przeszła leczenie operacyjne zespołu cieśni kanału nadgarstka obustronne. Ubezpieczona od wielu lat cierpi ponadto na schorzenia kręgosłupa szyjnego i lędźwiowo-krzyżowego. W 2005 roku przebyła zabieg artroskopii lewego stawu kolanowego, a w 2008 roku stwierdzono u niej zmiany zwyrodnieniowe prawego stawu kolanowego, skutkujące częściowym wycięciem łękotki bocznej prawego stawu kolanowego. Od 2008 roku ubezpieczona pozostaje nadto pod stałą opieką poradni reumatologicznej z uwagi na zapalenie stawów obwodowych z okresowymi wysiękami z podwyższeniem poziomu przeciwciał ANA, Scl, Ro52. Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności w S. orzeczeniem z dnia 4 marca 2010 roku zaliczył ubezpieczoną na stałe do osób niepełnosprawnych w stopniu umiarkowanym.

Decyzją z dnia 25 czerwca 2008 roku organ rentowy odmówił A. I. prawa do renty. Sąd Okręgowy w Szczecinie oddalił odwołanie ubezpieczonej (sygn. akt VI U 1085/09), bowiem biegły M. G. uznał, że choć u A. I. wystąpiły objawy wysiękowego zapalenia prawego stawu kolanowego, co czasowo uniemożliwia wykonywanie pracy zarobkowej, jednakże prognozowanie co do tego, iż jest to niezdolność czasowa czy długotrwała jest niemożliwe bez przedłożenia dokładnego opisu badania artroskopowego prawego stawu kolanowego. Ponieważ zaś taki opis nie został złożony, biegły nie widział możliwości dokładniejszego prognozowania o rokowaniach co do poprawy stanu zdrowia A. I. w przyszłości.

W okresie od 25 października 2009 roku do 19 października 2010 roku ubezpieczona miała przyznane prawo do świadczenia rehabilitacyjnego, z uwagi na rozpoznanie zapalenia stawów rąk - mieszanej choroby tkanki łącznej, zespołu Sjögrena, zmian zwyrodnieniowych stawów kolanowych i choroby zwyrodnieniowej stawów obwodowych pod postacią wielopoziomowej dyskopatii.

We wrześniu 2010 roku, w wyniku badania rezonansem magnetycznym, u ubezpieczonej stwierdzono widoczne zmiany zwyrodnieniowe chrząstki powierzchni stawowych stawu kolanowego i rzepkowo-udowego z jej ścieńczeniem oraz ognisko chondromalacji III/IV stopnia z obrzękiem szpiku podchrzęstnym.

Po dniu 19 października 2010 roku u A. I. istniały podstawy do rozpoznania:

- zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa, wypukliny krążków międzykręgowych C2/C3/C4/C5/C6/C7, L3/L4/L5/ S1 z okresowym zespołem bólowym szyjnym i lędźwiowo-krzyżowym w wywiadzie, bez objawów ubytkowych neurologicznych;

- zmian zwyrodnieniowych prawego stawu kolanowego z istotnym ograniczeniem funkcji, stanu po przebytym częściowym uszkodzeniu łękotki;

- zmian zwyrodnieniowych lewego stawu kolanowego bez istotnego ograniczenia funkcji;

- przewlekłego nieżytu nosa;

- astmy oskrzelowej przewlekłej łagodnej;

- mieszanej zapalnej choroby tkanki łącznej (MSTD).

W dniu 3 marca 2011 roku u ubezpieczonej przeprowadzono zabieg artroskopii prawego stawu kolanowego.

W dniu 1 marca 2012 roku (tj. w dacie badania przez biegłych sądowych) u ubezpieczonej ciągle występowały poszerzone obrysy stawów kolanowych, świadczące o rozroście błony maziowej po obu stronach rzepek (bocznych i przyśrodkowych). Zakresy ruchów w stawach kolanowych odbiegały od normy. Wyczuwalne było tarcie w stawach kolanowych, znacznie większe w prawym. W trakcie badania wyprostu ubezpieczona zgłaszała bolesność. Stawy kolanowe były stabilne, zaś pozostałe zakresy ruchów w stawach kończyn dolnych prawidłowe. Chód z nieznacznym utykaniem na prawą kończynę. Siła mięśniowa prawidłowa. Badanie MR prawego stawu kolanowego z września 2010 roku jednoznacznie określiło stopień chondromalacji powierzchni stawowej kłykcia przyśrodkowego kości piszczelowej na III/IV stopień. Rozpoznanie to zostało potwierdzone przeprowadzonym w dniu 3 marca 2011 roku badaniem artroskopowym. Oba badania i przeprowadzone leczenie pozwoliły na obiektywizację zgłaszanych przez ubezpieczoną dolegliwości bólowych prawego stawu kolanowego. Z uwagi na schorzenia ortopedyczne - zaawansowane zmiany zwyrodnieniowe prawego stawu kolanowego i wynikające z tego dolegliwości bólowe - ubezpieczona jest więc nadal po dniu 19 października 2010 roku częściowo niezdolna do pracy zgodnej z kwalifikacjami, okresowo do 28 lutego 2013 roku. Objawy pozostałych schorzeń ortopedycznych są nieznacznie nasilone i nie powodują niezdolności ubezpieczonej do pracy. Także schorzenia alergiczne dróg oddechowych nie powodują długotrwałej niezdolności do pracy, wymagają jedynie kompleksowego leczenia przeciwzapalnego, zaś zapalenie spojówek wymaga doboru nowego leku przeciwalergicznego celem lepszego wyrównania klinicznych objawów choroby. Stopień zaburzeń spowodowanych alergią jest mierny. Wysypka występuje jedynie okresowo (głównie w zimie), kaszel występuje rzadko (głównie wiosną), duszności są okresowe (2 razy w miesiącu, rano). Mieszana choroba tkanki łącznej wymaga systematycznego leczenia w poradni reumatologicznej (sterydoterapii). Objawy zespołu Sjögrena wymagają leczenia miejscowego (np. okulistycznego). Schorzenia te nie powodują jednak długotrwałej niezdolności do pracy zgodnej z poziomem kwalifikacji ubezpieczonej.

W oparciu o dyspozycję art. 12, 57 i 58 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2009 r., nr 153, poz. 1227 ze zm., dalej jako ustawa rentowa) Sąd Okręgowy uznał odwołanie ubezpieczonej za uzasadnione. Ustalenia w przedmiocie stanu zdrowia A. I. oraz jej zdolności do pracy poczynione zostały przez sąd pierwszej instancji w oparciu o analizę dokumentacji lekarskiej ubezpieczonej, jak również na podstawie dowodu z opinii biegłych sądowych lekarzy specjalistów z zakresu: neurologii, pulmonologii-alergologii, reumatologii, ortopedii oraz medycyny pracy. Początkowo dopuszczony dowód z opinii biegłego ortopedy A. K. nie posłużył do ustalania okoliczności faktycznych sprawy, bowiem biegły był lekarzem leczącym ubezpieczoną w poradni ortopedycznej. Mając to na uwadze, Sąd Okręgowy dopuścił dowód z opinii innego biegłego ortopedy – dr M. G. i dokonał ustaleń odnośnie wpływu schorzeń ubezpieczonej na zdolność wykonywania przez nią pracy zawodowej właśnie w oparciu o opinię tego biegłego.

Pozwoliło to ustalić, że częściowa niezdolność do pracy A. I. zgodnej z kwalifikacjami (również umysłowej) spowodowana jest wyłącznie stopniem zaawansowania zmian zwyrodnieniowych prawego stawu kolanowego i związanymi z tym schorzeniem dolegliwościami bólowymi. Pozostałe schorzenia ortopedyczne, pulmonologiczne czy reumatologiczne nie powodują niezdolności ubezpieczonej do pracy.

W ocenie sądu pierwszej instancji rozpoznane zmiany zwyrodnieniowe prawego stawu kolanowego i wynikające z tego dolegliwości bólowe powodują, iż ubezpieczona jest nadal po dniu 19 października 2010 roku częściowo niezdolna do pracy zgodnej z kwalifikacjami, okresowo do 28 lutego 2013 roku. Mimo nieznacznego ograniczenia ruchomości stawu prawego, w badaniu ortopedycznym stwierdzono poszerzone obrysy stawów kolanowych, rozrost błony maziowej po obu stronach rzepek (bocznych i przyśrodkowych). Biegły ortopeda zaznaczył istniejącą różnicę w zakresach ruchów w stawach kolanowych prawym (zgięcie 150 stopni, wyprost 20 stopni) i w lewym (zgięcie 150 stopni, wyprost 0 stopni). Podniósł, iż w stawach kolanowych wyczuwalne jest tarcie, przy czym jest ono znacznie większe w prawym. Biegły odwołał się też do wyników badania MR prawego stawu kolanowego z września 2010 roku, w którym jednoznacznie określono stopień chondromalacji powierzchni stawowej kłykcia przyśrodkowego kości piszczelowej na III/IV stopień. Podkreślił, iż stopień III oznacza zmiany destrukcyjne oraz pęknięcia i uszkodzenia warstwy chrzęstnej sięgające do głębokości podchrzęstnej warstwy kości, zaś stopień IV oznacza ubytki warstwy chrzęstnej sięgające do podchrzęstnej warstwy kości. Zwrócił też uwagę, że to rozpoznanie zostało potwierdzone przeprowadzonym w dniu 3 marca 2011 roku badaniem artroskopowym. Na tej podstawie biegły ortopeda uznał, że oba badania i przeprowadzone leczenie pozwalają na obiektywizację zgłaszanych przez ubezpieczoną dolegliwości bólowych prawego stawu kolanowego. Z opinią tą w pełni zgodziła się badająca ubezpieczoną biegła z zakresu medycyny pracy, uznając iż stopień mogących występować u ubezpieczonej dolegliwości bólowych związanych ze zmianami w stawach kolanowych czyni okresowo niemożliwym dalsze wykonywanie przez nią pracy zgodnej z kwalifikacjami.

Sąd Okręgowy zwrócił uwagę na fakt, że biegły M. G. już raz opiniował stan zdrowia ubezpieczonej dla celów rentowych (w toku poprzedniego postępowania sądowego, jakie toczyło się pod sygn. akt VI U 1085/09), przy czym jego poprzednia opinia była dla A. I. niekorzystna. Oznacza to, iż biegły nie kieruje się w opiniowaniu niczym innym jak tylko własną wiedzą medyczną, odnosząc ją do stwierdzanego przez siebie stanu zdrowia badanej osoby. Ponadto, biegły ten miał możliwość porównania stanu zdrowia ubezpieczonej jaki istniał we wrześniu 2009 roku (tj. w dacie pierwszego badania A. I., w sprawie VI U 1085/09) i w marcu 2012 roku (tj. w dacie badania w niniejszej sprawie) i najlepiej mógł na tej podstawie ocenić czy choroba badanej postępuje, czy też nie. Wnioski biegłego zawarte w obecnie ocenianej opinii są dla Sądu Okręgowego tym bardziej uzasadnione, gdy zwrócić uwagę, iż już w toku poprzedniego postępowania sądowego (tj. w roku 2009) biegły zwracał uwagę na możliwość zaistnienia u ubezpieczonej długotrwałej niezdolności do pracy, uzależniając jednak postawienie w tym zakresie jednoznacznej diagnozy od przedłożenia wyników badania artroskopowego prawego stawu kolanowego. W poprzednim postępowaniu taki wynik nie został przez ubezpieczoną przedłożony, stąd też biegły takiej niezdolności nie orzekł. Obecnie jednak dostarczono nie tylko wynik takiego badania, ale i badania MR owego stawu, co pozwoliło biegłemu na udzielenie obszernych i wyczerpujących wyjaśnień na temat występowania u ubezpieczonej, potwierdzonych tymi badaniami, poważnych zmian chorobowych prawego stawu kolanowego.

W tej sytuacji, uznając że ubezpieczona jest po dniu 19 października 2010 roku częściowo, okresowo niezdolna do pracy, Sąd Okręgowy zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał A. I. sporne świadczenie.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł pełnomocnik organu rentowego, który zaskarżył powyższy wyrok w całości zarzucając mu naruszenie prawa materialnego w szczególności art. 12 ust. 3 oraz art. 57 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 13 ust. l pkt 2 ustawy rentowej. Tak formułując zarzuty, apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie odwołania, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.

Apelujący podniósł, że w jego ocenie stan zdrowia ubezpieczonej nie daje podstaw do orzeczenia częściowej okresowej niezdolności do pracy. Biegły ortopeda stwierdził u ubezpieczonej stan po artroskopii prawego stawu kolanowego i to rozpoznanie stało się podstawą uznania A. I. za niezdolną do pracy od października 2010 roku. Powołując się na orzecznictwo Sądu Najwyższego apelujący podniósł, że przy ocenie niezdolności do pracy w myśl art. 12 ustawy rentowej o tej niezdolności nie przesądza wyłącznie ocena medyczna stwierdzająca występowanie określonych jednostek chorobowych i ich wpływ na funkcjonowanie organizmu człowieka, tylko decydujące znaczenie ma ocena prawna dokonana w oparciu o okoliczności natury medycznej i okoliczności innej natury, w tym zwłaszcza poziom kwalifikacji ubezpieczonego, możliwości zarobkowania w zakresie tych kwalifikacji, możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego; biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne. Ubezpieczona jest z wykształcenia technikiem o specjalności ekonomika i organizacja przedsiębiorstw. W dacie, w której orzeczono niezdolność do pracy, tj. 20 października 2010 roku była nadal aktywna zawodowo prowadząc działalność gospodarczą, a więc stwierdzony stan naruszenia sprawności organizmu nie powodował niezdolności do pracy na poziomie posiadanych kwalifikacji. A. I. poinformowała o prowadzeniu działalności gospodarczej w zakresie sprzedaży opału do dnia 31 stycznia 2011 roku. Od 1 lutego 2011 roku zlikwidowała ową działalność, ale nie z powodu stanu zdrowia, a z powodu likwidacji składu opału przez spółkę (...). Następnie zarejestrowała się w Powiatowym Urzędzie Pracy jako bezrobotna wskazując tym samym, że jest zdolna i gotowa do podjęcia pracy. Od marca 2011 roku, po zabiegu artroskopii, przebywała na zwolnieniach lekarskich.

W ocenie apelującego, sąd pierwszej instancji oceniając stan zdrowia ubezpieczonej, oparł się w zasadzie tylko na opinii biegłego ortopedy. Nie wyjaśnił sprzeczności tej opinii z opiniami pozostałych biegłych, którzy ocenili, iż stwierdzony stan naruszenia sprawności psychofizycznej nie powoduje niezdolności do pracy. Nie uznał też za zasadne zastrzeżeń Przewodniczącego Komisji Lekarskiej ZUS, który odmiennie niż biegły ortopeda ocenił zdolność ubezpieczonej do pracy. Skoro A. I. do lutego 2011 roku prowadziła działalność gospodarczą nie można przyjąć, że od października 2010 roku była niezdolna do pracy, tym bardziej, że powstałe u ubezpieczonej schorzenia mogą być leczone w ramach zwolnień lekarskich. Z tych względów odwołujący się uważa, że wyrok Sądu Okręgowego stwierdzający spełnienie przez A. I. przesłanek do nabycia prawa do świadczenia na podstawie art. 57 i 58 ustawy rentowej jest nietrafny.

W odpowiedzi na apelację organu rentowego A. I. wniosła o jej oddalenie i podniosła, że od dnia 25 października 2009 roku do 19 października 2010 roku przebywała na zasiłku rehabilitacyjnym. Wcześniej często chorowała i przebywała na zwolnieniach lekarskich. Ubezpieczona legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności wydanym przez Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności na stałe. W związku z tym została zaliczona do osób niezdolnych do pracy chronionej. A. I. przyznała, że po okresie pobierania zasiłku na kilka miesięcy wróciła do pracy w związku z likwidacją działalności gospodarczej. Po likwidacji zakładu zarejestrowałam się do Powiatowego Urzędu Pracy, aby uzyskać status osoby ubezpieczonej w związku z częstymi wizytami u lekarzy specjalistów. Ubezpieczona podkreśliła, że do tej pory jest zarejestrowana w Powiatowym Urzędzie Pracy i przez cały czas nie dostała ani jednej propozycji pracy, ani propozycji przekwalifikowania.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Apelacja organu rentowego okazała się nieuzasadniona.

Ponowna analiza zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, a także zarzutów podniesionych w apelacji, prowadzi zdaniem Sądu Apelacyjnego do wniosku, że wyrok Sądu Okręgowego odpowiada prawu. Sąd pierwszej instancji dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych, dokonując przy tym trafnej interpretacji przepisów mających zastosowanie w niniejszej sprawie. Wnioski, które wywiódł Sąd Okręgowy z opinii biegłych sądowych były uzasadnione treścią wydanych opinii i w sposób zasadny stały się podstawą do poczynienia ustaleń faktycznych w sprawie. Zarzuty podnoszone w apelacji organu rentowego nie doprowadziły do zamierzonego wzruszenia przez apelującego dokonanej przez Sąd I instancji oceny niezdolności ubezpieczonej do pracy. Powyższe pozwoliło Sądowi Apelacyjnemu przyjąć za własne ustalenia sądu pierwszej instancji w zakresie stanu faktycznego. Sąd odwoławczy podzielił również ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego. Powyższe czyniło zbytecznym ponowne przytaczanie ustaleń oraz szczegółowych rozważań zawartych w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku (tak też Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 5 listopada 1998 roku, sygn. I PKN 339/98, OSNAPiUS z 1999 roku, nr 24, poz. 776).

Sąd Apelacyjny dokonując oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego miał na uwadze, że w niniejszej sprawie przedmiotem sporu pozostało ustalenie stanu zdrowia ubezpieczonej w pryzmacie jej zdolności do pracy zgodnie z posiadanym wykształceniem i dotychczasową aktywnością zawodową. W szczególności, zważywszy na zarzuty podnoszone w apelacji, rozważania sądu drugiej instancji koncentrowały się wokół prawidłowości ustalenia daty początkowej niezdolności ubezpieczonej do pracy, wobec zamknięcia przez nią działalności gospodarczej dopiero z dniem 31 stycznia 2011 roku i zarejestrowaniu się jako osoba bezrobotna w urzędzie pracy.

Słusznie podnosi skarżący, że niezdolność do pracy jest kategorią prawną, zatem kwalifikacja danego stanu faktycznego ustalonego na podstawie opinii biegłych w zakresie wymagającym wiedzy medycznej należy do sądu, a nie do biegłych. Dla oceny i stopnia zaawansowania chorób, ich wpływu na stan czynnościowy organizmu uprawnione są osoby posiadające fachową wiedzę medyczną, a zatem okoliczności tych można dowodzić tylko przez dowód z opinii biegłych. Zgodnie z art. 233 § 1 k.p.c. sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Taka ocena dokonywana jest na podstawie przekonań sądu, jego wiedzy i posiadanego doświadczenia życiowego, a ponadto powinna uwzględniać wymagania prawa procesowego oraz reguły logicznego myślenia, według których sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonuje wyboru określonych środków dowodowych i - ważąc ich moc oraz wiarygodność - odnosi je do pozostałego materiału dowodowego (tak w uzasadnieniu wyroku Sądu Najwyższego z dnia 10 czerwca 1999 r., sygn. II UKN 685/98, OSNP z 2000 r., nr 17, poz. 655). Ocena częściowej niezdolności do pracy w zakresie dotyczącym naruszenia sprawności organizmu i wynikających stąd ograniczeń możliwości wykonywania pracy wymaga z reguły wiadomości specjalnych, tj. opinii biegłego z zakresu medycyny. Natomiast ostateczna ocena, czy ubezpieczony jest częściowo niezdolny do pracy musi uwzględniać także inne elementy, w tym zwłaszcza poziom kwalifikacji ubezpieczonego, możliwości zarobkowania w zakresie tych kwalifikacji, możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne. Ocena ta ma charakter prawny i może jej dokonać wyłącznie sąd, a nie biegły. (tak też Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 8 maja 2008 r. (sygn. I UK 356/07, OSNP z 2009 r., nr 17-18, poz. 238). Sąd Okręgowy rozpoznający niniejszą sprawę dokonał prawidłowej oceny niezdolności A. I. do pracy. Ocenę medyczną poprzedziło zlecenie wykonania opinii biegłym sądowym specjalistom z zakresu dziedzin medycyny adekwatnych do zgłaszanych przez ubezpieczoną chorób. Natomiast finalne rozstrzygnięcie o przyznaniu wnioskodawczyni świadczenia związane jest z oceną jurydyczną zasadności odwołania, która sprowadza się do stwierdzenia, że ubezpieczonej przysługiwało prawo do renty w okresie od 20 października 2010 roku do 28 lutego 2013 roku na podstawie art. 12, 13 i 57 ustawy rentowej.

Ocena stanu zdrowia A. I. dokonana w oparciu o opinie biegłych sądowych nie budziła zastrzeżeń Sądu Apelacyjnego. Odnosząc się do zarzutów apelacji należy zauważyć, że organ rentowy zakwestionował prawidłowość ekspertyz sporządzonych przez lekarzy specjalistów, nie podając przy tym żadnych rzeczowych argumentów na poparcie formułowanych twierdzeń, wskazując jedynie własne, subiektywne stanowisko i kwestionując twierdzenia ubezpieczonej odnośnie złego stanu zdrowia i związanej z tym niemożliwości podjęcia pracy. Biegli sądowi sporządzając opinię w sprawie na zlecenie Sądu Okręgowego przeprowadzili kompleksowe badania stanu zdrowia ubezpieczonej w oparciu o aktualne wyniki badań artroskopowych i rezonansu magnetycznego. Dokonali również szczegółowej analizy związku rozpoznanych u A. I. schorzeń z możliwością podjęcia zatrudnienia, w kontekście posiadanych kwalifikacji zawodowych. W szczególności doniosłe w tym zakresie okazało się stanowisko biegłego z zakresu medycyny pracy, który we wspólnej opinii z biegłym z zakresu ortopedii (k. 83-86) jednoznacznie uznał, że u badanej występują zmiany destrukcyjne oraz pęknięcia i uszkodzenia warstwy chrzęstnej sięgające do głębokości podchrzęstnej warstwy kości, a nawet ubytki owej warstwy chrzęstnej sięgające do podchrzęstnej warstwy kości. Wyniki badań lekarskich ubezpieczonej z 29 września 2010 roku (rezonans magnetyczny k. 12) i 3 marca 2011 roku (badanie artroskopowe k. 12) pozwalają na obiektywizację zgłaszanych dolegliwości bólowych i ocenę, że objawy schorzenia prawego stawu kolanowego są utrwalone. Rozpoznany stan zdrowia powoduje częściową i okresową niezdolność ubezpieczonej do pracy, w tym pracy umysłowej.

Zdaniem Sądu Apelacyjnego wnioski opinii biegłych okazały się kategoryczne i zostały logicznie uzasadnione. Biegli sądowi poprzedzili wydaną opinię gruntowną analizą zebranej dokumentacji medycznej oraz odnieśli się do wszystkich zarzutów organu rentowego, a także poprzednio sporządzonych opinii. Udzielili wyczerpujących wyjaśnień i ustosunkowali się do zgłoszonych zastrzeżeń. W ocenie Sądu Apelacyjnego opinie poddają się kontroli sądowej.

Istotne dla sprawy było ustalenie sądu pierwszej instancji, że biegły M. G. dokonywał uprzednio oceny stanu zdrowia A. I. w sprawie o sygn. VI U 1085/09. Mając wiedzę o przebiegu procesu zmian chorobowych w organizmie badanej, lekarz ortopeda w sposób wiarygodny mógł ocenić, że proces chorobowy postępował i od dnia 20 października 2010 roku czynił ubezpieczoną częściowo niezdolną do pracy okresowo do dnia 28 lutego 2013 roku.

Argumenty apelującego odnośnie zakończenia działalności gospodarczej przez A. I. dopiero z dniem 31 stycznia 2011 roku pozostawały dla niniejszej sprawy bez znaczenia. Sąd Apelacyjny stoi na stanowisku, że kontynuowanie aktywności zawodowej podyktowane przymusem ekonomicznym nie stoi w sprzeczności z ustaleniem, że w czasie tym ubezpieczona była osobą częściowo niezdolną do pracy. Także fakt zarejestrowania się w urzędzie pracy nie wyklucza ustalenia, że A. I. przysługiwało prawo do świadczenia z uwagi na spełnienie ustawowych przesłanek z art. 57 i 58 ustawy rentowej. Sąd Apelacyjny miał na uwadze wyrażony w judykaturze pogląd, że wykonywanie zatrudnienia przez osobę, która nie jest z racji posiadanych przez siebie schorzeń i ich zaawansowania zdolna do jego wykonywania nie pozbawia tej osoby prawa do ubiegania się o świadczenia rentowe z ubezpieczenia społecznego (tak w wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 stycznia 2002 r., sygn. II UKN 709/00, OSNP z 2003 r. nr 20, poz. 497; a także w wyroku Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 14 grudnia 2009 r., sygn. III AUa 796/09, POSAG z 2010 r., nr 2, poz. 112-129).

Reasumując Sąd Apelacyjny uznał, że Sąd Okręgowy dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych i w oparciu o posiadany materiał wyprowadził z niego należycie uzasadnione wnioski, które stały się podstawą do wydania orzeczenia. W ocenie Sądu Apelacyjnego, sąd pierwszej instancji dokonał właściwej oceny medycznej i jurydycznej niezdolności ubezpieczonej do pracy. Wyjaśnił w toku procesu wszystkie istotne okoliczności będące podstawą rozstrzygnięcia. Zebrany w sprawie materiał dowodowy nie wskazuje na poprawę stanu zdrowia ubezpieczonej po zakończeniu pobierania świadczenia rehabilitacyjnego, co dawałoby podstawę do odmowy przyznania A. I. prawa do renty.

Mając na uwadze przedstawioną argumentację Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację organu rentowego jako bezzasadną.

SSA Urszula Iwanowska SSA Anna Polak SSA Romana Mrotek