Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 marca 2016 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi-Widzewa w Łodzi VIII Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSR Anna Bielecka-Gąszcz

Protokolant: sekr. sąd. Anna Zuchora

po rozpoznaniu w dniu 16 marca 2016 roku w Łodzi

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego Niestandaryzowanego Funduszu Sekurytyzacyjnego w G.

przeciwko A. D.

o zapłatę 9.964,94 zł

1.  oddala powództwo;

2.  zasądza od powoda (...) Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego Niestandaryzowanego Funduszu Sekurytyzacyjnego w G. na rzecz pozwanej A. D. kwotę 1.200 zł (jeden tysiąc dwieście złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt VIII C 1912/15

UZASADNIENIE

W dniu 27 lutego 2015 roku powód (...) Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Niestandaryzowany Fundusz Sekurytyzacyjny z siedzibą w G., reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika, wytoczył przeciwko pozwanej A. D. w powództwo o zapłatę kwoty 9.964,94 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, a także wniósł o zasądzenie zwrotu procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powód podniósł, że dochodzona pozwem wierzytelność wynika z braku zapłaty przez pozwaną kwoty z tytułu zawartej w dniu 7 sierpnia 2008 roku z pierwotnym wierzycielem (...) Bank S.A. umowy kredytu o nr (...). Pozwana nie wywiązała się z warunków umowy, na skutek czego została ona wypowiedziana, zaś w dniu 29 września 2014 roku powód zawarł z pierwotnym wierzycielem umowę cesji, na mocy której przejął prawa do wierzytelności wobec pozwanej z tytułu umowy bankowej. Na żądanie pozwu składają się: 2.026,60 zł z tytułu zaległej części kapitału, 7.938,34 zł z tytułu odsetek od kapitału naliczonych od dnia następnego po dacie wymagalności do dnia sporządzenia pozwu. (pozew k. 2-3)

W dniu 30 marca 2015 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi-Widzewa w Łodzi wydał przeciwko pozwanej nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym (VIII Nc 1603/15). (nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym k. 26)

Pozwana zaskarżyła nakaz zapłaty sprzeciwem w całości. W uzasadnieniu sprzeciwu, nie kontestując faktu zawarcia przedmiotowej umowy oraz faktu nieterminowej spłaty pożyczki, pozwana zakwestionowała wysokość dochodzonego przez powoda zadłużenia. (sprzeciw k. 29-32)

W odpowiedzi na sprzeciw powód podtrzymał powództwo w całości. Wskazał, że pierwotny wierzyciel wypowiedział umowę w dniu 2 kwietnia 2010 roku stawiając kwotę kredytu w stan wymagalności. Następnie w dniu 16 kwietnia 2010 roku pierwotny wierzyciel wystawił bankowy tytuł egzekucyjny, w którym określił zadłużenie pozwanej na łączną kwotę 11.383,85 zł, w tym 9.384,28 zł z tytułu należności głównej, 1.766,57 zł z tytułu odsetek oraz 233 zł z tytułu opłat, kosztów i prowizji. Wskazany tytuł, po opatrzeniu go klauzulą wykonalności, stał się podstawą wszczęcia przeciwko pozwanej postępowania egzekucyjnego, w toku którego na rzecz wierzyciela wyegzekwowano kwotę 7.716,25 zł. (odpowiedź na sprzeciw k. 39-41)

Na rozprawie w dniu 16 marca 2016 roku roku pełnomocnik powoda nie stawił się, został prawidłowo zawiadomiony o terminie rozprawy. Ustanowiony przez pozwaną zawodowy pełnomocnik wniósł o oddalenie powództwa w całości. Podniósł, że powód nie wykazał swojej legitymacji czynnej, nie udowodnił bowiem, że nabył wierzytelność przeciwko pozwanej. Ponadto podniósł, że powód nie wykazał wysokości dochodzonego roszczenia, w szczególności nie wykazał, jaka kwota została wyegzekwowana w toku prowadzonego przeciwko pozwanej postępowania egzekucyjnego, a także od jakich kwot i za jaki okres naliczył pozwanej odsetki. (protokół rozprawy k. k. 60, e.p.o. k. 59)

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 7 sierpnia 2008 roku pozwana A. D. zawarła z pierwotnym wierzycielem (...) Bank Spółką Akcyjną we W. umowę pożyczki gotówkowej nr (...), na mocy, której bank udzielił pozwanej pożyczki w kwocie 10.175,37 zł (§ 1 pkt 1 umowy), którą to kwotę pozwana zobowiązała się spłacić wraz z odsetkami umownymi w wysokości 2.775,51 zł w 48 miesięcznych ratach po 269,81 zł każda, płatnych począwszy od dnia 31 sierpnia 2008 roku. (§ 1 pkt 4-6 umowy). Opłaty i prowizje związane z udzieleniem i obsługą pożyczki oraz informacje o innych kosztach ponoszonych przez pożyczkobiorcę w związku z niewykonaniem przez niego zobowiązań wynikających z umowy wskazane zostały w Tabeli opat i prowizji dla czynności związanych z obsługą kredytów na zakup towarów i usług oraz pożyczek gotówkowych udzielanych przez (...) Bank SA, stanowiącej załącznik nr 1 będący integralną częścią umowy (pkt 11 umowy). Za opóźnienie w spłacie raty lub jej części Bank naliczał odsetki od zadłużenia przeterminowanego (odsetki karne), w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP (§ 3 pkt 4 umowy). (dowód: umowa pożyczki gotówkowej z załącznikami k. 5-9, okoliczności bezsporne)

Pozwana nie wywiązała się z warunków umowy i nie spłacała pożyczki w terminie, na skutek czego w dniu 16 kwietnia 2010 roku pierwotny wierzyciel wystawił przeciwko pozwanej bankowy tytuł egzekucyjny, w którym wysokość wymagalnego zadłużenia z tytułu przedmiotowej umowy określił na kwotę 11.383,85 zł, z czego kwota 9.384,28 zł stanowiła należność główną, kwota 1.766,57 zł odsetki umowne, a kwota 233 zł należne opłaty, koszty i prowizje.

Postanowieniem z dnia 22 czerwca 2010 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi-Widzewa w Łodzi nadał klauzulę wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu, o którym mowa wyżej. W uczynionej w dniu 2 stycznia 2015 roku na w/w postanowieniu przez komornika sądowego adnotacji wskazano, że w toku prowadzonego postępowania egzekucyjnego od pozwanej została wyegzekwowana kwota 7.716,25 zł. (dowód: bankowy tytuł egzekucyjny k. 42, postanowienie z dnia 22.06.2010 r. k. 44, okoliczności bezsporne)

W dniu 29 września 2014 roku powód (...) Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Niestandaryzowany Fundusz Sekurytyzacyjny z siedzibą w G. zawarł z następcą prawnym pierwotnego wierzyciela (...) Bank (...) Spółką Akcyjną we W. umowę o przelew wierzytelności szczegółowo określonych w załączniku nr 5 do umowy sporządzonym w postaci plików zapisanych na płycie CD oraz w załączniku nr 6 stanowiącym „wykaz wierzytelności” w formie papierowej, które stanowiły integralną część umowy. (dowód: umowa przelewu wierzytelności k. 19-20, okoliczności bezsporne)

Do dnia wyrokowania pozwana nie zapłaciła powodowi kwoty dochodzonej pozwem. (okoliczność bezsporna)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów z dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, które nie były kwestionowane przez strony.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo nie był zasadne i nie zasługiwało na uwzględnienie.

W przedmiotowej sprawie powód (...) Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Niestandaryzowany Fundusz Sekurytyzacyjny z siedzibą w G. nie wykazał, że przysługuje mu wierzytelność w stosunku do pozwanej A. D. wynikająca z zawartej przez nią z pierwotnym wierzycielem umowy pożyczki gotówkowej. Powód nie wykazał swej legitymacji czynnej do występowania w przedmiotowym procesie, albowiem nie przedłożył żadnych dokumentów (w szczególności załączników do umowy przelewu wierzytelności, które określały nabyte przez niego wierzytelności), z których treści wynikałoby, że pozwana jest dłużnikiem powoda.

Powyższego (tj. legitymacji czynnej powoda) nie dowodzi również wystawione przez pierwotnego wierzyciela zawiadomienie o dokonaniu przelewu wierzytelności, który to dokument sam w sobie oczywiście nie może stanowić i nie stanowi dowodu na zawarcie umowy cesji. Jest to tzw. dokument prywatny, którego formalna moc dowodowa, jak stanowi art. 245 k.p.c., ogranicza się do domniemania, że powód złożył oświadczenie nim objęte. Tylko w takim zakresie dokument ten nie budzi wątpliwości Sądu. Natomiast materialna moc dowodowa omawianego zawiadomienia bez poparcia go odpowiednimi dokumentami źródłowymi, jest nikła. Jednocześnie przypomnienia wymaga, że treść oświadczenia zawartego w dokumencie prywatnym nie jest objęta domniemaniem zgodności z prawdą zawartych w nim twierdzeń. Zatem dokument prywatny nie jest dowodem rzeczywistego stanu rzeczy (por. wyrok SN z dnia 25 września 1985 r., IV PR 200/85, OSNC 1986, nr 5, poz. 84).

Podkreślić w tym miejscu należy, że powód będąc podmiotem, którego istotną działalnością jest nabywanie wierzytelności pieniężnych na dużą skalę, z uwagi na zakres prowadzonej działalności winien w sposób bezsporny wykazać, że nabył ze skutkiem prawnym określoną, konkretną wierzytelność, wobec wskazanej osoby.

W konsekwencji uznać należy, że powód, od początku postępowania reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika, w żaden sposób nie wykazał, że nabył wierzytelność względem pozwanej, z załączonych do akt sprawy dowodów z dokumentów wynika bowiem jedynie, że pozwana w dniu 7 sierpnia 2008 roku zawarła z (...) Bank Spółką Akcyjną we W. umowę pożyczki gotówkowej nr (...). Zgodnie zaś z treścią przepisu art. 6 k.c., ciężar udowodnienia twierdzenia faktycznego spoczywa na tej stronie, która z tego twierdzenia wywodzi skutki prawne. W konsekwencji w przedmiotowej sprawie to powód winien udowodnić, że pozwana winna mu zapłacić kwotę dochodzoną pozwem. Stosownie bowiem do treści art. 232 k.p.c., strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Oznacza to, że obecnie Sąd nie jest odpowiedzialny za wynik postępowania dowodowego, a ryzyko nieudowodnienia podstawy faktycznej żądania ponosi powód.

Sąd orzekający w przedmiotowej sprawie w pełni podziela zaś stanowisko Sądu Najwyższego, wyrażone w wyroku z dnia 17 grudnia 1996 roku (I CKU 45/96, OSNC 1997/6-7/76), że rzeczą sądu nie jest zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie ani też sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, w szczególności jeżeli strona jest reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika (art. 232 k.p.c.). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.).

Na marginesie należy w tym miejscu przytoczyć treść art. 207 § 6 k.p.c., zgodnie z którym, sąd pomija spóźnione twierdzenia i dowody, chyba że strona uprawdopodobni, że nie złożyła ich w pozwie, odpowiedzi na pozew lub dalszym piśmie przygotowawczym bez swojej winy lub że uwzględnienie spóźnionych twierdzeń i dowodów nie spowoduje zwłoki w rozpoznaniu sprawy albo że występują inne wyjątkowe okoliczności. Zgodnie z treścią powołanego przepisu, zaniedbania strony w zakresie zgłoszenia na oznaczonym etapie postępowania twierdzeń i dowodów rodzą poważne konsekwencje, bowiem strona ta traci prawo ich powołania na późniejszym etapie postępowania.

W niniejszej sprawie uznać należy, iż to pierwsze posiedzenie przeznaczone na rozprawę wyznaczało dla powoda ostateczny termin na zgłoszenie stosownych wniosków dowodowych wobec faktu, że wszystkie dowody wskazane w pozwie zostały do niego dołączone, a wyrok wydano bezpośrednio po przeprowadzeniu rozprawy. Konstatacji tej nie zmienia okoliczność, iż Kodeks postępowania cywilnego daje stronom możliwość przedstawienia nowych dowodów w postępowaniu odwoławczym (art. 381 k.p.c.). Możliwość ta jest bowiem obostrzona określonymi warunkami - potrzeba powołania się na dany dowód musi się ujawnić już po zakończeniu postępowania przed Sądem pierwszej instancji - przy czym strona nie może skutecznie żądać ponowienia lub uzupełnienia dowodu w postępowaniu apelacyjnym li tylko dlatego, że spodziewała się korzystnej dla siebie oceny określonego dowodu przez Sąd pierwszej instancji (por. wyrok SN z dnia 10.07.2003 r., I CKN 503/01, LEX nr 121700; wyrok SN z dnia 24.03.1999 r., I PKN 640/98, OSNP 2000/10/389).

Na gruncie przedmiotowej sprawy uznać należy, że konieczność wykazania legitymacji czynnej powoda istniała niewątpliwie już na etapie postępowania przed Sądem pierwszej instancji, skoro twierdzenie to stanowiło podstawę roszczenia dochodzonego niniejszym powództwem. Strona powodowa musiała mieć świadomość niedostatecznej mocy dowodowej złożonych do akt sprawy dokumentów, zwłaszcza, że od początku postępowania była ona reprezentowana przez zawodowego pełnomocnika.

Powód winien zatem udowodnić, że nabył wierzytelność w stosunku do pozwanej, czego nie uczynił, jak wskazano powyżej. Z uwagi na powyższe, brak jest podstaw do przyjęcia, że pozwana jest dłużnikiem powoda.

Jedynie na marginesie wskazać należy, że strona powodowa nie udowodniła również samego żądania pozwu. Uzasadniając roszczenie powód przedstawił wyłącznie umowę pożyczki z dnia 7 sierpnia 2008 roku oraz bankowy tytuł egzekucyjny wystawiony przez bank w dniu 16 kwietnia 2010 roku, które to dokumenty opiewają jednak na inną kwotę niż dochodzona przedmiotowym powództwem, co uniemożliwia weryfikację twierdzeń pozwu. Nie wiadomym jest zatem od jakich kwot oraz za jaki okres powód naliczył odsetki od należności głównej, a także w jaki sposób kształtowało się zadłużenie pozwanej na przestrzeni kolejnych miesięcy już po wystawieniu przez bank tytułu egzekucyjnego. Ostatnia z podniesionych okoliczności ma zaś relewantne znaczenie, albowiem w toku prowadzenia postępowania egzekucyjnego – co przyznał sam powód – od pozwanej została wyegzekwowana znaczna kwota pieniężna, tj. 7.716,25 zł, stanowiąca 67% kwoty oznaczonej w bankowym tytule egzekucyjnym. W świetle przedłożonych przez powoda dokumentów nie sposób jednak ustalić, na poczet jakich należności wyegzekwowana kwota została zaliczona, a w konsekwencji, jaką wysokością wyrażało się zadłużenie pozwanej po umorzeniu postępowania egzekucyjnego. Uwadze Sądu nie uszła nadto okoliczność, iż powód nie wykazał w żaden sposób, że w sprawie zaszły okoliczności faktyczne skutkujące ustaleniem, że pozwana w wyniku braku terminowej spłaty pożyczki spełniła przesłanki dające podstawę do jej wypowiedzenia. Nie ulega bowiem wątpliwości, że bankowy tytuł egzekucyjny nie stanowi wypowiedzenia umowy, nie może też go zastępować. Oczywistym jawi się przy tym wniosek, że na gruncie omawianej sprawy powołanie dowodów na wykazanie zasadności roszczenia, zarówno w aspekcie „czy się należy”, jak i aspekcie „ile się należy”, obciążało powoda już pozwie, a najpóźniej w odpowiedzi na sprzeciw. Powód powinien był w pozwie nie tylko jasno wykazać czego się domaga, ale też powołać dowody na wykazanie zasadności swojego żądania. Poza sporem bowiem pozostaje, że zawsze zachodzi obiektywna potrzeba powołania w pozwie dowodów na wykazanie zasadności swoich roszczeń w zakresie żądanej ochrony prawnej. W przedmiotowej sprawie powód, reprezentowany przez pełnomocnika, nie udowodnił zasadności swojego roszczenia nawet wraz z odpowiedzią na sprzeciw, w tym sensie, że nie powołał wszystkich niezbędnych dowodów do wykazania swoich roszczeń wraz ze złożeniem odpowiedzi na sprzeciw. O czym była zaś mowa wyżej, w razie uznania, że dowody i twierdzenia są spóźnione, sąd na podstawie art. 207 § 6 k.p.c. pomija spóźnione dowody z urzędu obligatoryjnie. (zob. K. Weitz, P. Grzegorczyk, [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t 1, cz. 1. Postępowanie rozpoznawcze, red. T. Ereciński, Warszawa 2012, art. 207 NB 25, s. 1005 – 1006; SSN J. Górowski, [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Tom I, Komentarz do art. 1-366, red. A. Marciniak, K. Piasecki, Warszawa 2014 r., art. 207 NB 19, s. 887).

Na koniec za zasadne Sąd uznał odniesienie się do zgłoszonego przez powoda zarzutu uznania długu przez pozwaną, który to zarzut należało uznać za całkowicie chybiony. W treści złożonego sprzeciwu A. D. podniosła bowiem wyłącznie, że była stroną umowy z dnia 7 sierpnia 2008 roku, a także, że z tytułu tegoż zobowiązania w przeszłości istniało po jej stronie zadłużenie. W żaden sposób pozwana nie dała natomiast wyrazu temu, iż zadłużenie to istnieje nadal, a także, że je uznaje. Wręcz przeciwnie, pozwana wprost zakwestionowała wysokość dochodzonego przez powoda roszczenia.

Mając powyższe na uwadze, Sąd uznał, że powód nie udowodnił, że pozwana winna uiścić na jego rzecz kwotę dochodzoną pozwem, zatem powództwo zasługiwało na oddalenie w całości, zarówno wobec niewykazania przez powoda swojej legitymacji czynnej, jak i jako nieudowodnione co do wysokości. Niemożliwe przy tym było, przy takim zasobie materiału dowodowego, uwzględnienie roszczenia chociażby w części, ze względów omówionych powyżej, a także wobec niemożności ustalenia realnej wysokości zadłużenia pozwanej.

O obowiązku zwrotu kosztów procesu Sąd orzekł zgodnie z zasadą odpowiedzialności stron za wynik sprawy, na podstawie art. 98 k.p.c.

Jej zastosowanie jest uzasadnione faktem, że powództwo było niezasadne w całości, a tym samym powód winien zwrócić pozwanej poniesione przezeń koszty procesu, na które złożyło się wynagrodzenie adwokata w kwocie 1.200 zł (§ 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2012 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, t.j. Dz.U. 2013, poz. 461).

Mając powyższe na uwadze Sąd zasądził od powoda na rzecz pozwanej kwotę 1.200 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.