Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 października 2015 roku

Sąd Rejonowy w Dzierżoniowie I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSR Leszek Kawecki

Protokolant: Joanna Antoniszyn

po rozpoznaniu w dniu 07 października 2015 roku w Dzierżoniowie

sprawy z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą

w W.

przeciwko D. S.

o zapłatę kwoty 2 031,01 zł

I/  oddala powództwo;

II/  zasądza od strony powodowej na rzecz pozwanej kwotę 617 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

poczatektekstu

[Przewodniczący 00:00:02.518]

Strona powodowa (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W.

wniosła w postępowaniu upominawczym o zasądzenie od pozwanej D. S. kwoty 2.031

złotych i 1 grosz wraz z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty

i kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Na

uzasadnienie pozwu podała, że pozwana była studentem Wyższej Szkoły (...) we W. i zgodnie z umową o świadczenie usług edukacyjnych zobowiązała się do ponoszenia opłat za studia w wysokości i terminach określonych przez akty prawne ustalające te opłaty. Mimo przyjętego zobowiązania nie uregulowała jednak w całości należnych opłat. Strona powodowa wskazała, że na zaległość pozwanej składają się następujące kwoty: 254 złote 32 grosze kwota zaległości tytułem nieopłaconego czesnego o terminie zapłaty 31 maja 2011 roku, 375 złotych kwota zaległości tytułem nieopłaconego czesnego o terminie zapłaty 30 czerwca 2011 roku, 375 złotych kwota zaległości tytułem nieopłaconego czesnego o terminie zapłaty 31 lipca 2011 roku, 375 złotych kwota zaległości tytułem nieopłaconego czesnego o terminie zapłaty 31 sierpnia 2011 roku oraz 651 złotych 69 groszy skapitalizowane odsetki od składowych zadłużenia zgodnie z artykułem 482 Kodeksu cywilnego. Dalej strona powodowa podała, że na podstawie umowy o zakup wierzytelności z dnia 17 grudnia 2014 roku stała się wierzycielem pozwanej, którą wezwała do zapłaty zaległych opłat za studia listem poleconym, pozwana jednak nie uregulowała powyższej należności. Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 19 maja 2015 roku Referendarz Sądowy w Sądzie Rejonowym w Dzierżoniowie nakazał pozwanej, aby zapłaciła stronie powodowej kwotę 2.031 złotych i 1 grosz wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 27 kwietnia 2015 roku do dnia zapłaty oraz kwotą 642 złote tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotą 617 złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego, w terminie dwóch tygodni od dnia doręczenia nakazu albo wniosła w tym terminie sprzeciw. W sprzeciwie od powyższego nakazu zapłaty pozwana, podnosząc zarzut przedawnienia, wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie na jej rzecz kosztów procesu według norm przepisanych. W odpowiedzi na sprzeciw strona powodowa oświadczyła

w szczególności, że zgłoszony przez pozwaną zarzut przedawnienia jest nietrafiony. Podniosła, że umowa o świadczenie usług edukacyjnych przez uczelnię wyższą stanowi nowy typ umowy nazwanej uregulowanej w ustawie – Prawo o szkolnictwie wyższym, do której nie znajdują zastosowania przepisy o zleceniu, w tym przepis artykułu 751 punkt 2 k.c. Wskazała także, że świadczenia uczelni wyższej polegające na kształceniu studentów nie stanowią działalności gospodarczej i do świadczeń tych nie znajduje zastosowania przepis artykułu 118 k.c. w zakresie roszczeń związanych z działalnością gospodarczą. Nadto podniosła, że świadczenie studenta, polegające na uiszczaniu opłat za studia, czy to w odniesieniu do semestru, roku czy rat, pozostaje świadczeniem o charakterze jednorazowym, sukcesywnym i nie znajduje do niego zastosowanie przepis artykułu 118 k.c. dotyczący świadczeń okresowych. Podsumowując strona powodowa wskazała, że do roszczeń uczelni wyższych o zapłatę czesnego i opłat związanych

z odbywaniem studiów należy stosować dziesięcioletni termin przedawnienia na podstawie artykułu 118 in principio k.c. W piśmie przygotowawczym z dnia 23 lipca 2015 roku pełnomocnik pozwanej w dalszym ciągu wniósł o oddalenie powództwa w całości, podtrzymując zgłoszony zarzut przedawnienia roszczenia oraz wnosząc o zasądzenie od strony powodowej na rzecz pozwanej kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego, powiększonych o kwotę uiszczonej opłaty od pełnomocnictwa w wysokości 17 złotych według norm przepisanych.

W ocenie Sądu powództwa nie można uwzględnić. W pierwszym rzędzie należy jednak podkreślić, że na podstawie dowodów z dokumentów w postaci w szczególności Uchwały numer (...) Zarządu Centrum (...) sp. z o.o. z dnia 20 czerwca 2012 roku i Statutu Wyższej Szkoły (...) we W., odpisu z rejestru uczelni niepublicznych i związków uczelni niepublicznych z dnia 16 stycznia 2015 roku, Uchwał numer (...) z dnia 20 maja 2010 roku i numer (...) z dnia 15 września 2010 roku Konwentu Wyższej Szkoły (...) we W., umowy o naukę na studiach I stopnia w Wyższej Szkole (...) we W. z dnia 7 sierpnia 2010 roku, zawartej między tą uczelnią wyższą a pozwaną, wydruku ślubowania pozwanej i potwierdzenia odbioru legitymacji studenckiej z dnia 2 października 2010 roku, a także decyzji Dziekana Wydziału Finansów i (...) we W. z dnia 22 września 2010 roku wraz z potwierdzeniem odbioru oraz listy płatności i wpłat z dnia 4 grudnia 2014 roku, Sąd ustalił, że pozwana w dniu 7 sierpnia 2010 roku zawarła z Wyższą Szkołą (...) we W. umowę o naukę na Wydziale Finansów i (...) kierunek (...). Zgodnie z tą umową do uczelni należało zapewnienie nauki na studiach wyższych, a po spełnieniu przez studenta wszystkich wymaganych warunków wydanie dyplomu ukończenia studiów wyższych, zaś obowiązkiem studenta było wnoszenie określonych opłat, zwłaszcza czesnego, w ratach płatnych według harmonogramu ustalonego przez uczelnię na dany rok akademicki. Na podstawie tych dokumentów Sąd ustalił również, że pozwana, mimo przyjętego zobowiązania, nie uregulowała wszystkich należności, albowiem nie zapłaciła w części jednej raty, to jest za maj 2011 roku oraz rat za czerwiec, lipiec i sierpień 2011 roku. Okoliczności te nie były przy tym kwestionowane przez samą pozwaną. Sąd na podstawie powołanej wyżej decyzji Dziekana Wydziału Finansów i (...) ustalił nadto, że pozwana została skreślona z listy studentów z powodu niewniesienia opłat związanych z odbywaniem studiów. Z kolei na podstawie umowy sprzedaży wierzytelności z dnia 17 grudnia 2014 roku Sąd ustalił, że Wyższa Szkoła (...) we W. dokonała przeniesienia szeregu wierzytelności na rzecz strony powodowej, obecnie (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W., w tym również wierzytelności wobec pozwanej. Wreszcie z dokumentów w postaci wezwania do zapłaty z dnia 23 grudnia 2014 roku wraz z potwierdzeniem nadania wezwania listem poleconym Sąd ustalił, że strona powodowa poinformowała pisemnie pozwaną o dokonanej cesji wierzytelności i wezwała ją do zapłaty w określonym terminie od daty otrzymania wezwania kwoty wskazanej w tym wezwaniu tytułem niezapłaconego czesnego wraz z odsetkami ustawowymi.

W niniejszej sprawie nie było więc wątpliwości, że pozwaną łączyła z Wyższą Szkołą (...) we W. umowa o naukę, z którą związany był obowiązek uiszczania opłat

w postaci czesnego w zadeklarowanym przez studenta systemie. Bezsporne było także, że pozwana nie uregulowała opłat za naukę w części w miesiącu maju 2011 roku oraz w miesiącach czerwiec, lipiec i sierpień 2011 roku, to jest w łącznej kwocie wskazanej w pozwie oraz że strona powodowa (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. na mocy umowy sprzedaży wierzytelności nabyła od tej szkoły wyższej prawa do przedmiotowej wierzytelności wobec pozwanej. Kwestią zaś wymagającą rozważenia w niniejszej sprawie była w pierwszym rzędzie ocena zasadności zgłoszonego przez pozwaną zarzutu przedawnienia. Kwalifikacja prawna umowy o warunkach odpłatności za studia jako umowy nazwanej, uregulowanej w ustawie z dnia 27 lipca 2005 roku – Prawo o szkolnictwie wyższym (Dziennik Ustaw z 2012 roku pozycja 527 ze zmianami), bądź umowy nienazwanej, do której należy stosować odpowiednio przepisy o umowie zlecenia (artykuł 750 i następne Kodeksu cywilnego), była do tej pory źródłem rozbieżności w orzecznictwie sądów powszechnych. Z jednej strony pojawiło się bowiem stanowisko, według którego na podstawie przepisów ustawy Prawo

o szkolnictwie wyższym nie jest możliwa rekonstrukcja istotnych praw i obowiązków stron tej umowy. Wskazywano, że ustawa ta nie precyzuje essentialia negotii umowy łączącej ,studenta i uczelnię wyższą wprowadzając jedynie w artykule 160 ustęp 3 obowiązek zachowania formy pisemnej i określenia w umowie warunków odpłatności za studia, innych zaś kwestii, w tym także terminu przedawnienia roszczenia o zapłatę czesnego, nie reguluje. W konsekwencji przyjmowano, że skoro umowa o świadczenie usług edukacyjnych nie jest uregulowana wyczerpująco w tej ustawie, to uzasadnione jest odpowiednie stosowanie przepisów o umowie zlecenia (artykuł 750 Kodeksu cywilnego), a termin przedawnienia roszczenia o zapłatę czesnego określa wówczas artykuł 751 punkt 2 k.c. Zgodnie z odmiennym poglądem umowa będąca źródłem roszczeń o zapłatę czesnego nie jest umową o naukę w rozumieniu artykułu 751 punkt 2 k.c., lecz umową o warunkach odpłatności za studia. Jest ona uregulowana w przepisie artykułu 160 ustęp 3 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i stanowi typ umowy nazwanej, co oznacza, iż nie mają do niej zastosowania artykuł 750 i następne Kodeksu cywilnego. Ustawa o szkolnictwie wyższym, normując dany rodzaj stosunku prawnego, nie przewiduje przy tym szczególnego terminu przedawnienia poszczególnych czy wszystkich roszczeń wywodzących się z tego stosunku prawnego. Skoro brak jest przepisu szczególnego regulującego termin przedawnienia roszczenia wynikającego z umowy o warunkach odpłatności za studia, to znajduje zastosowanie dziesięcioletni termin przedawnienia przewidziany w artykule 118 k.c. Zasadniczo zatem w orzecznictwie sądów powszechnych można spotkać się ze stanowiskiem, iż roszczenie

o zapłatę czesnego przedawnia się w okresach dziesięcioletnich, dwuletnich, ale również trzyletnich, jako roszczenie o świadczenie okresowe. Wychodząc naprzeciw opisanym wyżej problemom ustawodawca wprowadził zmianę w ustawie Prawo o szkolnictwie wyższym, dodając przepis regulujący termin przedawnienia roszczeń wynikających z umowy o świadczenie usług edukacyjnych. Zgodnie z artykułem 160a ustęp 1 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym warunki pobierania opłat związanych z odbywaniem studiów, o których mowa w artykule 98 ustęp 1 punkt 5 oraz opłat za usługi edukacyjne, o których mowa w artykule 99 ustęp 1 punkt 1 do 6, a także wysokość tych opłat, określa umowa między uczelnią a studentem lub osobą przyjętą na studia, zawarta w formie pisemnej pod rygorem nieważności. Stosownie zaś do treści ustępu 7 cytowanego przepisu, roszczenia wynikające z umowy tej przedawniają się z upływem trzech lat. Powyższy przepis został dodany przez artykuł 1 punkt 105 ustawy z dnia 11 lipca 2014 roku

o zmianie ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym oraz niektórych innych ustaw (Dziennik Ustaw z dnia 5 września 2014 roku) i wszedł w życie z dniem 1 października 2014 roku, jednakże zgodnie z artykułem 32 ustawy zmieniającej znajduje on zastosowanie do umów w sprawie warunków odpłatności za studia lub usługi edukacyjne zawartych przed dniem wejścia w życie tej ustawy. Wobec jednoznacznej treści powyższych przepisów bezprzedmiotowe stało się odnoszenie do twierdzeń podniesionych tak przez stronę powodową, jak i przez pozwaną, dotyczących prawidłowej klasyfikacji umowy o świadczenie usług edukacyjnych i roszczeń

z niej wynikających, a co za tym idzie także ustalenia terminu przedawnienia. Należy bowiem przyjąć zgodnie z treścią tego przepisu, że termin przedawnienia roszczeń wynikających

z umowy zawartej przez pozwaną z Wyższą Szkołą (...) we W. wynosi 3 lata.

W świetle zaś przepisu artykułu 120 paragraf 1 zdanie pierwsze k.c. bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Ogólne określenie terminu wymagalności znajduje się w artykule 455 k.c., zgodnie z którym jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania. Podstawową zatem zasadą jest związanie terminem oznaczonym w umowie, wynikającym z ustawy albo z orzeczenia odpowiedniego organu. Wraz z jego nadejściem występuje wymagalność i zaczyna biec przedawnienie. Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy należy zwrócić uwagę, że pozwana była zobowiązana do zapłaty rat miesięcznych za okresy od maja do sierpnia 2011 roku. Oznacza to, że raty te stawały się odpowiednio wymagalne z dniem 31 maja 2011 roku, 30 czerwca 2011 roku, 31 lipca 2011 roku i 30 sierpnia 2011 roku. W rezultacie od tych dni należy liczyć trzyletni termin przedawnienia wynikający z przepisu artykułu 160a ustęp 7 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym w związku z artykułem 32 ustawy z dnia 11 lipca 2014 roku o zmianie ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym oraz niektórych innych ustaw. Tymczasem strona powodowa wniosła pozew w niniejszej sprawie w dniu 27 kwietnia 2015 roku, czyli po upływie terminu przedawnienia. Nie ma przy tym znaczenia fakt, iż strona powodowa nabyła

dochodzoną w niniejszej sprawie wierzytelność jako niesporną i wymagalną. Wstąpienie bowiem przez osobę trzecią w prawa wierzyciela nie pogarsza sytuacji dłużnika, ponieważ przysługują mu wszelkie zarzuty, które miał przeciwko zbywcy (artykuł 513 paragraf 1 k.c.). Dotyczy to również zarzutu przedawnienia, który nie ulega przerwaniu wskutek przejścia wierzytelności na inną osobę Zmiana dotyczy bowiem strony podmiotowej, a nie treści wierzytelności nabytej przez osobę trzecią (tak wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 września 2003 roku, IV CKN 430/01, LEX numer 466006). Wymaga przy tym podkreślenia, iż wraz z roszczeniem głównym przedawnieniu uległy także dochodzone przez stronę powodową odsetki za opóźnienie. Do przedawnienia roszczeń z tego tytułu znajduje zastosowanie przepis artykułu 118 k.c., wprowadzający trzyletni termin przedawnienia dla roszczeń o świadczenia okresowe, z tym zastrzeżeniem, że roszczenie o odsetki za opóźnienie przedawnia się najpóźniej z chwilą przedawnienia się roszczenia głównego (tak wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 19 czerwca 2012 roku, I ACa 256/12, LEX numer 1220759 i wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 kwietnia 2005 roku, III CK 307/04, LEX numer 277893). W takiej zatem sytuacji, stosownie do przepisu artykułu 117 paragraf 2 zdanie pierwsze Kodeksu cywilnego, pozwana mogła uchylić się od zaspokojenia dochodzonych w sprawie roszczeń. Mając powyższe na uwadze na podstawie przytoczonych przepisów orzeczono jak w punkcie pierwszym wyroku. Orzeczenie z punktu drugiego wyroku oparte jest na przepisach artykułu 98 Kodeksu cywilnego, przyjmując, że na koszty poniesione przez pozwaną składały się: wynagrodzenie adwokackie w kwocie 600 złotych i opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 złotych.

[koniec części 00:17:41.778]