Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 grudnia 2014 roku

Sąd Rejonowy w Kędzierzynie-Koźlu I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodnicząca: SSR Małgorzata Michalska-Księżyk

Protokolant: st. sekr. sądowy Żaklina Skrzypczak

po rozpoznaniu w dniu 18 grudnia 2014 r. na rozprawie sprawy

z powództwa R. H.

przeciwko A. A.

o zapłatę

1.  powództwo oddala;

2.  zasądza od powoda R. H. na rzecz pozwanej A. A. kwotę 2417 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

3.  zasądza od powoda R. H. na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Kędzierzynie-Koźlu kwotę 46,93 zł tytułem nieopłaconych kosztów stawiennictwa świadka.

Sygn.akt I C 935/12

UZASADNIENIE

Powód R. H.w pozwie skierowanym przeciwko pozwanej A. A.domagał się zasądzenia kwoty 46.740 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 15.09.2011 r. do dnia zapłaty oraz zwrotu kosztów postępowania według norm przepisanych, z uwzględnieniem kosztów stawiennictwa strony. W uzasadnieniu żądania wskazał, iż wierzytelność wobec pozwanej została nabyta na podstawie umowy cesji wierzytelności z dnia 24.09.2012 r., o czym pozwana została powiadomiona przesyłką poleconą i wezwana do jej zapłaty pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego. Niniejszym pozwem powód dochodzi części zakupionych wierzytelności, a wynikających z faktury numer (...)z tytułu rewitalizacji Starego Miasta w K..

Pozwana A. A. zarzucając całkowitą bezzasadność zgłoszonego roszczenia wniosła o oddalenie powództwa i zażądała zwrotu kosztów postępowania. Pozwana podniosła bowiem, iż należność wynikająca z przedłożonej do pozwu faktury została w całości uregulowana. A okoliczność powyższą potwierdzają: pobrana z kasy przedsiębiorstwa pozwanej przez jej pełnomocnika K. A. (1) gotówka w wysokości odpowiadającej należności wskazanej w fakturze oraz odbiór tej gotówki przez pełnomocnika (...) S.A. – J. K. (1), potwierdzona na dokumencie KW z dnia 08.10.2011 r. Ponadto pozwana wskazała, iż należność objęta przedmiotową fakturą powstała w okresie, gdy powód był prezesem zarządu spółki i miał pełną świadomość wygaśnięcia zobowiązania.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny sprawy:

W dniu 24 września 2012 r. pomiędzy (...) S.A.reprezentowanym przez prezesa zarządu A. R.a powodem R. H.doszło do zawarcia umowy przelewu wierzytelności, jakie przysługiwały cedentowi względem A. A. (...) PPHU (...), wynikającej między innymi z faktury (...)wystawionej w dniu 30.09.2011 r. na kwotę 46 740 zł przez (...) S.A.w związku z wykonaną usługą rewitalizacji Starego Miasta w K.z formą płatności przelewem i terminem płatności 14 dni. W paragrafie 2 umowy cedent oświadczył, iż objęte umową wierzytelności istnieją, są wymagalne i wolne od obciążeń. Przelanie wierzytelności na rzecz cesjonariusza objętych umową nastąpiło w formie gotówkowej za zapłatą w dniu podpisania umowy przez R. H.kwoty 200 000 zł na rzecz spółki (...) SA. Pismem nadanym przesyłką poleconą z dnia 01.10.2012 r. pozwana zawiadomiona została o zakupie wierzytelności oraz wezwana do jej zapłaty.

Dowód: umowa przelewu wierzytelności 7-10, faktura (...), zawiadomienie o przelewie k.14 , wezwanie do zapłaty z dnia 01.10.2012 r. k13.

Przedsiębiorstwo pozwanej A. A. firma (...) prowadziła ścisłą współpracę w zakresie wykonawstwa prac remontowo – budowlanych ze spółką (...) S.A., której prezesem był między innymi powód R. H.. Pełnomocnikiem w firmie pozwanej jest K. A. (1) – małżonek pozwanej, który jednocześnie łączy funkcję pełnomocnika i przewodniczącego Rady Nadzorczej w firmie (...). W spółce (...) na stanowisku dyrektora do spraw wykonawstwa zatrudnionym był J. K. (1), który wcześniej takie stanowisko pełnił również w firmie pozwanej. Jednocześnie J. K. (1) dysponował pełnomocnictwem udzielonym mu w dniu 17.06.2011r. przez R. H. jako Prezesa Zarządu (...) SA do reprezentowania firmy (...) SA w kwestii zawierania umów oraz podejmowania decyzji finansowych na czas nieokreślony. Sam umocowany interpretował to w ten sposób, iż jest uprawniony do przyjmowania wpłat i wypłat gotówkowych w imieniu spółki (...). Pełnomocnictwo to co do złożenia własnoręcznego podpisu przez R. H. zostało potwierdzone notarialnie w dniu 17.06.2011r. Od 29 lutego 2012 r. na stanowisko prezesa zarządu (...) S.A. powołany został J. R.. W spółce zobowiązania pieniężne regulowane były w formie bezgotówkowej w drodze przelewu z uwagi na prowadzoną formę rozliczenia (pełnej księgowości). Przyjmowane były jednak również wpłaty gotówkowe – jak chociażby wynikające z umowy przelewu wierzytelności z dnia 24.09.2012r. W przypadku faktur wystawianych przez (...) S.A. na rzecz pozwanej określona była również jako forma płatności gotówka, co stanowiło odstępstwo od bezgotówkowej formy rozliczeń – faktura (...), z dnia 27.09.2011r., faktura (...), z dnia 27.09.2011, faktura (...) z dnia 28.09.2011r., przy czym do faktur wystawionych przeciwko pozwanej nie były dołączone potwierdzenia dowodów wpłaty w formie gotówkowej KP. Przy wystawianiu faktur i dokumentów KP firma (...) korzystała z licencjonowanego programu obsługi Faktury E., zakupionego 16.06.2010r. oraz programu do obsługi firm, w tym do wystawiania faktur i sprzężonych z nimi dowodów KP i KW, F.-u. Możliwość wydruku dowodu wpłaty istniała również w terminie późniejszym po wystawieniu faktury.

Dowód: faktury VAT (...) k. 76, faktura VAT (...) k. 77, faktura VAT (...) k. 78, upoważnienie dla J. K. (1) z dnia 17.06.2011r.k. 82-83, protokół Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia spółki (...) SA z dnia 24.08.2010r. k. 84-86, odpis z rejestru przedsiębiorców spółki (...) k. 87-91, pełnomocnictwo dla K. A. (1) z 31.03.2011 r. k. 103-104, częściowe zeznania świadka A. R. k.422, zeznania świadka J. N. k. 423, częściowe wyjaśnienie powoda R. H. k. 432-433, zeznania świadka J. K. (1) k. 486-487, zeznania świadka K. A. (1) k. 513-514, wyjaśnienia pozwanej A. A. k. 515

Należność wynikająca z faktury VAT (...) została przez pozwaną A. A. uregulowana. Płatność w formie gotówkowej w wysokości 46 740 zł została przyjęta przez pełnomocnika spółki (...) w dniu 08.10.2011, na co został wystawiony dowód wypłaty z dnia 08.10.2011r., potwierdzony podpisem J. K. (1) pod adnotacją „otrzymałem”. W spółce (...) zajmował się wypłatami dla pracowników, przyjęcie gotówki nastąpiło również w uwzględnieniem takiego jej przeznaczenia. J. K. (1) przyjmował wpłaty gotówkowe od K. A. (1) lub A. A. i dokonywał wypłat dla pracowników również w formie gotówkowej do 10 dnia każdego miesiąca.

Firma (...) SA na koniec 2011r. dysponowała na rachunku bieżącym środkami w wysokości 220 302,51 zł.

Za rok 2011 firma pozwanej dokonała sprzedaży na łączną sumę 2 638 961,63 zł. brutto.

Dowód: zaświadczenie Banku (...) z dnia 29.12.2011. k. 75, zapisy w rejestrze sprzedaży za rok 2011r. PPHU (...) k. 95-102, oryginał dowodu wypłaty z dnia 08.10.2011r na kwotę 46740 zł k. 114 częściowe zeznania świadka K. A. (1) k. 513-514, zeznania świadka J. K. (1) k. 487

Sąd zważył co następuje:

Powództwo nie zostało uwzględnione.

Na wstępie rozważań należy podnieść, iż roszczenie swoją podstawę prawną znajdowało na gruncie przepisów regulujących instytucję przelewu. Z mocy art. 509 kc wierzyciel przenosi na nabywcę przysługującą mu wobec dłużnika wierzytelność. Sam pierwotny stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie, zmieniają się tylko osoby w nim uczestniczące. Przejście praw i obowiązków jest następstwem zawartej umowy. Celem i skutkiem przelewu jest przejście wierzytelności na nabywcę, przy czym wierzytelność przechodzi na nabywcę w takim stanie, w jakim była w chwili zawarcia umowy o przelew. Zawiadomienie dłużnika o przelewie ma ten skutek, że spełnienie świadczenie przez dłużnika do rąk poprzedniego wierzyciela nie będzie skuteczne względem nabywcy wierzytelności. Po nabyciu wierzytelności dłużnikowi będą przysługiwać przeciwko nabywcy wszelkie zarzuty, jakie miał przeciwko zbywcy w chwili powzięcia wiadomości o przelewie. Zarzuty te jednak mogą dotyczyć wyłącznie czynności prawnych i zdarzeń, które nastąpiły do chwili powzięcia wiadomości o przelewie, mogą to więc być zarzuty dotyczące wykonania zobowiązania pierwotnego, a tym samym jego wygaśnięcia. I taki właśnie zarzut względem objętej przelewem wierzytelności został postawiony przez pozwaną. Pozwana A. A. podniosła bowiem, iż należność wynikająca z przedłożonej do pozwu faktury została w całości uregulowana. A okoliczność powyższą potwierdzić miały: pobrana z kasy przedsiębiorstwa pozwanej przez jej pełnomocnika K. A. (1) gotówka w wysokości odpowiadającej należności wskazanej w fakturze oraz odbiór tej gotówki przez pełnomocnika (...) S.A. – J. K. (1), potwierdzona dokumentem dowodu wypłaty z dnia 08.10.2011 r. Na tę okoliczność pozwana dołączyła na rozprawie w dniu 03.10.2013r. do akt sprawy dowód wpłaty KW z dnia 08.10.2011 na kwotę 46 740 zł– w oryginale, oraz potwierdzoną notarialnie kopię upoważnienia dla J. K. (1) do reprezentowania firmy (...) S.A. w kwestii zawierania umów oraz podejmowania decyzji finansowych na czas nieokreślony. Dla wykazania okoliczności związanych z dokonaniem zapłaty należności wynikającej z faktury (...) na rzecz spółki (...) S.A. oraz przyjęcia gotówki przez pełnomocnika powoda, wnosiła o przesłuchanie w charakterze świadków K. A. (1) i J. K. (1).

Przedstawienie przez pozwaną dowodu wpłaty na kwotę dochodzoną pozwem w dniu 08.10.2011r. na ręce J. K. (1) ówczesnego pełnomocnika spółki (...) upoważnionego do reprezentowania firmy (...) w kwestii zawierania umów i podejmowania decyzji finansowych miało wykazać spełnienie przez pozwaną świadczenia przed zbyciem wierzytelności. Podobny a w zasadzie tożsamy stan faktyczny sprawy był przedmiotem rozpoznania tutejszego sądu toczącej się pod sygnaturą akt I C 74/13 ( przywołanej przez powoda w toku niniejszego postępowania oraz znanej sądowi z urzędu) , gdzie wskutek nieprzedstawienia w oryginale dowodu wpłaty oraz pełnomocnictw dla J. K. (1) powództwo w I instancji zostało uwzględnione, a następnie wobec przedstawienia przez pozwaną spornych dowodów w postępowaniu apelacyjnym, oddalone - wyrok Sądu Okręgowego w Opolu z dnia 30.10.2013r. w sprawie II Ca 1025/13. Po przedstawieniu przez pozwaną dowodu wpłaty oraz pełnomocnictwa Sąd II instancji uznał wówczas, iż „ poprzez podniesienie wobec nabywającego wierzytelność powoda zarzutu zaspokojenia należności … na rzecz spółki (...) SA, zasadny był wniosek pozwanej o oddalenie powództwa, jako że w momencie dokonywania przelewu wierzytelności ta nie istniała na skutek wcześniejszego zaspokojenia poprzedniego wierzyciela.” Ocenie w niniejszym postępowaniu podlegały zatem również dowód przyjęcia zapłaty gotówkowej oraz umocowanie osoby przyjmującej wpłatę, są to więc okoliczności zmierzające do ustalenia czy cesja wierzytelności obejmowała należności które w dniu jej zawarcia były uregulowane. Przeprowadzone postępowanie dowodowe oraz ocena przedstawionych dowodów, w tym poparte również interpretacją tożsamych dowodów w postępowaniu apelacyjnym w sprawie II CA 1025/13, wskazuje, iż należność objęta cesją wynikająca z faktury (...) w chwili zawarcia umowy przelewu nie istniała. Przedłożony przez pozwaną dowód zapłaty potwierdzał przyjęcie gotówki przez J. K. (1) - osobę umocowaną do reprezentowania firmy (...), odbiór gotówki własnoręcznym popisem potwierdził przesłuchiwany w charakterze świadka J. K. (1) – taki rodzaj upoważnienia do przyjmowania wpłat gotówkowych wynika z przedłożonego pełnomocnictwa z dnia 17.06.2011r. jako upoważnienia do zawierania umów i podejmowania decyzji finansowych – takiej oceny charakteru i zakresu umocowania dokonał również Sąd II instancji w sprawie II Ca 1025/13. Zarówno J. K. (1) jak i K. A. (1) mieli upoważnienie do podejmowani decyzji finansowych i rozporządzania środkami firmy (...). Dochodziło we wzajemnych kontaktach finansowych przedsiębiorstwa pozwanej i zbywcy wierzytelności do odbierania gotówki w imieniu firmy (...) od kontrahentów, dokonywania wypłat z kont firmowych i zabezpieczania środków na płatności dla dostawców materiałów i kontrahentów. Zarzut powoda o nie przyjmowaniu wpłat gotówkowych nie może się ostać w świetle zgromadzonego materiału dowodowego, skoro firma (...) przyjmowała gotówkę od pozwanej z tytułu należności za wystawiane faktury – dowody na karcie 76-78 akt oraz pełnomocnictwo od 29.02.2012r. dla R. H. do odbioru gotówki, k. 139, 140 a sama realizacja umowy przelewu wierzytelności z dnia 24.09.2012r. również została dokonana w formie zapłaty gotówkowej. Dla wykazania dysponowania przez firmę (...) środkami pieniężnymi pozwana przedstawiła rejestr sprzedaży za 2011r. i wykonanych w tym okresie transakcji na kwotę ponad 2 mln złotych brutto. Również firma (...) na koniec 2011r. dysponowała środkami pieniężnymi. Okoliczności te potwierdzają zdolności płatnicze firmy pozwanej oraz wpływ środków na konto zbywcy wierzytelności.

Powód w zakresie przedstawionego dowodu wpłaty domagał się dla potwierdzenia daty jego sporządzenia, poddania go specjalistycznym badaniom dla wykazania antydatowania oryginału potwierdzenia dowodu KW, a tym samym pozorności przedłożonego dokumentu w celu udaremnienia zaspokojenia powoda. Pozwany zarzucał również, iż w przypadku wpłat gotówkowych firma (...) dysponowała licencjonowanym programem pozwalającym na wystawienie sprzężonych z fakturą dowodów KP i tylko taki dowód mógłby potwierdzać dokonanie zapłaty. Twierdzenia te nie znajdują oparcia w przeprowadzonym postępowaniu dowodowym. Jak wynika bowiem z zeznań świadka J. N. – karta 423, brak również było przeszkód do dokonania wydruku dowodu Kp w terminie późniejszym już po wystawieniu faktury. Powód powołując się na treść zeznań świadka J. K. (1) w sprawie prowadzonej przed Sądem Okręgowym w Opolu pod sygn.akt I C 127/13 cofnął wniosek w zakresie poddania dowodu wpłaty specjalistycznym badaniom, wskazując, iż świadek będąc przesłuchany na rozprawie przed Sądem Okręgowym w Opolu zaprzeczył by pobierał jakiekolwiek środki finansowe z tytułu zapłaty za faktury objęte przedmiotem sporu. W tych okolicznościach Sąd pominął dowód z analizy specjalistycznej dowodu Kw oraz zgodnie z zasadą bezpośredniości, przeprowadził dowód z zeznań świadka J. K. (1). Po odtworzeniu treści zeznań składanych na potrzeby innego postępowania, świadek wyjaśnił, iż na pytanie czy rozliczał się z kontrahentami A. A., odpowiedział przecząco, że z kontrahentami pozwanej się nie rozliczał, ale jednocześnie wyjaśnił, iż mogła być taka sytuacja , że w obecności K. A. (1), te rozliczenia między kontrahentem, a K. A. (1) mogły mieć miejsce i mogło się też także zdarzyć, że dowód Kp został przez niego podpisany. W 2011r. świadek J. K. (1) został z przedsiębiorstwa pozwanej przeniesiony do firmy (...) na to samo stanowisko – jako dyrektor do spraw wykonawstwa. W spółce tej J. K. (1) dysponował pełnomocnictwem udzielonym mu w dniu 17.06.2011r. przez R. H. jako Prezesa Zarządu (...) SA do reprezentowania firmy (...) SA w kwestii zawierania umów oraz podejmowania decyzji finansowych na czas nieokreślony. Sam umocowany interpretował to w ten sposób, iż jest uprawniony do przyjmowania wpłat i wypłat gotówkowych w imieniu spółki (...). Pełnomocnictwo to co do złożenia własnoręcznego podpisu przez R. H. zostało potwierdzone notarialnie w dniu 17.06.2011r. ( zeznania świadka J. K. (1) karta 486 „W tym upoważnieniu nie jest to sprecyzowane, ale ja to rozumiałem, że jestem uprawniony do przyjmowania wpłat i wypłat gotówkowych”). Na tej podstawie świadek potwierdził przyjęcie wpłaty gotówkowej jako osoby upoważnionej do jej odbioru w imieniu firmy (...). Nawet gdyby doszło do spełnienia świadczenia do rąk osoby nie uprawnionej, co w tym przypadku nie miało miejsca, dłużnik jest zwolniony w takim zakresie w jakim wierzyciel ze świadczenia skorzystał ( art. 452kc). Jak wynikało z zeznań świadków K. A. i J. K., przyjmowane środki przeznaczane były na pokrywanie bieżących zobowiązań spółki (...) i wypłat dla pracowników. Do spełnienia świadczenia zatem doszło, a sam fakt zaksięgowania czy wykazania wpłaty gotówkowej na koncie firmy czy tez brak tych czynności, jako czynności techniczno – księgowej, nie podważa wystąpienia samej czynności spełnienia świadczenia.

Z powyższych względów, orzeczono zatem jak na wstępie.

W zakresie rozstrzygnięcia o kosztach procesu Sąd kierował się dyspozycją art. 98 kpc i obciążył powoda obowiązkiem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego na rzecz pozwanej, a na rzecz Skarbu Państwa nie pokrytymi należnościami świadka. ( pkt 2 i 3 wyroku).