Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

S., dnia 8 marca 2016 r.

Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie, Wydział XI Gospodarczy,

w składzie:

Przewodniczący: SSR Aleksandra Wójcik-Wojnowska

Protokolant: Karolina Mateja

po rozpoznaniu w dniu 8 marca 2016 r. w Szczecinie na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w K.

przeciwko R. P.

o zapłatę

oddala powództwo.

Sygn. akt XI GC 1291/15

Sprawa rozpoznawana w postępowaniu uproszczonym

UZASADNIENIE

W dniu 2 czerwca 013 r. powódka (...) spółka akcyjna w K. wniósł do Sądu Rejonowego Lublin-Zachód w Lublinie VI Wydziału Cywilnego pozew w elektronicznym postępowaniu upominawczym o zasądzenie na jego rzecz od pozwanej R. P. kwoty 5.402,37 zł wraz z ustawowymi odsetkami od kwot cząstkowych, a także o zasądzenie na jej rzecz od pozwanej kosztów postępowania.

W uzasadnieniu swego żądania powódka wskazała, iż nabyła w drodze cesji od pierwotnego wierzyciela wierzytelność przysługującą cedentowi wobec pozwanej w wysokości 5.402,37 zł, stanowiącą nieuregulowane należności powstałe na podstawie umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych.

Pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości. Podniosła zarzut przedawnienia. Zakwestionowała fakt zawarcia z (...) S.A. jednej z umów o świadczenie usług telekomunikacyjnych oraz skuteczność nabycia przez powoda roszczeń na mocy umowy cesji. Zanegowała fakt istnienia roszczenia oraz podniosła, iż powódka nie przedstawiła wszystkich dokumentów potwierdzających dokonanie cesji wierzytelności.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 30 sierpnia 2006 r. sporządzony został w imieniu (...) S.A. dokument zatytułowany „Umowa o świadczenie usług telekomunikacyjnych nr (...). Zgodnie z osnową dokumentu R. P. zawierała (...) S.A. umowę o świadczenie usług telekomunikacyjnych na czas nieoznaczony, w taryfie B. 30, w promocji bezpłatna piątka B. V. ( (...)), z karą umowną z regulaminu promocji 800 zł.

Dowód:

- dokument, k. 59.

R. P. w ramach działalności gospodarczej zawarła z (...) S.A. następujący umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych:

- nr (...) z dnia 22 sierpnia 2006 r.,

- nr (...) z dnia 22 sierpnia 2006 r.,

- nr (...) z dnia 22 sierpnia 2006 r.

Umowy zostały zawarte na czas nieoznaczony, w taryfie B. 30, w promocji Bezpłatna Piątka B. V., z karą umowną z regulaminu promocji 800 zł.

Dowód:

- umowy, k. 56 – 58,

- regulamin, k. 69 – 74.

(...) S.A. wystawiła na rzecz R. P. następujące faktury VAT:

- nr (...) z dnia 28 kwietnia 2008 r., na kwotę 685,44 zł, płatną do 12 maja 2008 r.,

- nr (...) z dnia 26 maja 2008 r., na kwotę 571,70 zł, płatną do 9 czerwca 2008 r.,

- nr (...) z dnia 26 czerwca 2008 r., na kwotę 335,60 zł, płatną do 10 lipca 2008 r.,

- nr (...) z dnia 26 lipca 2008 r., na kwotę 4.074,99 zł, płatną do 11 sierpnia 2008 r. (z tego 4000 zł tytułem „dodatkowe uznania i obciążenia” – w rozliczeniu wskazano, że to kary za niedotrzymanie warunków promocji 5x 800 zł.

Dowód:

- faktury VAT, k. 60 – 68.

W regulaminie świadczenia usług wskazano, że Polkomtel ma prawo żądać od Abonenta naprawienia szkody przez zapłatę kary umownej w wysokości określonej w cenniku w przypadku stwierdzania podjęcia przez Abonenta działań określonych w ust. 9,10, 11 u 12. (używanie karty SIM w sposób niezgodny z umowa, kierowanie ruchu z innych sieci). Regulamin promocji przewidywał koszt połączeń po zniżkach, zastrzegał, że w ciągu 24 miesięcy abonent nie może zawiesić świadczenia usług,

W § 5 zastrzeżono, że w ciągu 24 miesięcy Abonent nie rozwiąże umowy i nie spowoduje je swoim działaniem rozwiązania umowy prze P., w związku z ulgami w razie niewykonania zobowiązań powyższych oraz tych o których mowa w § 4 (powiadomienie o fakcie utraty karty i wniosek o aktywowanie następnej karty) zapłaci karę 800 zł.

Dowód: regulamin świadczenia usług k. 69, regulamin promowi „Bezpłatna piątka” k. 71-74

Dnia 25.03.2010 r. spółka (...) zawarła z (...) spółką akcyjną w K. umowę sprzedaży wierzytelności, określonych w § 3. W § 3 ust. 1 wskazano, że zbywcy przysługują niesporne i wymagalne wierzytelności pieniężne w stosunku do dłużników, wynikające z zawartych umów oświadczenie usług telekomunikacyjnych. W ust 2 wskazano, że Zbywca sporządzi i dołączy do umowy płytę CD, zwaną dalej Załącznikiem, która będzie zawierała wykaz wierzytelności objętych Umową, Załącznik zabezpieczony będzie kluczem dostępu (...), zostanie przekazany Nabywcy po dniu uzyskania potwierdzenia zapłaty ceny. Załącznik zawierać miał szczegółowe dane dłużników i wierzytelności. W ustępie 5 wskazano, że nabywca może sporządzić w formie pisemnej częściowy wykaz wierzytelności – co do tych wierzytelności, co do których nabywca będzie miał zamiar wszcząć postepowanie sadowe. Wykaz miał zostać sporządzony w 2 jednobrzmiących egzemplarzach i być podpisany przez strony umowy. .

Zgodnie z § 4 ust. 2 umowy w uzasadnionych przypadkach na dowód istnienia wierzytelności zbywca powinien, o ile jest to możliwe, przekazać na wezwanie Nabywcy następujące dokumenty lub kopie tych dokumentów w wersji elektronicznej lub papierowej potwierdzające wierzytelność:

a)  Umowę o świadczenie usług telekomunikacyjnych,

b)  Nieuregulowane faktury lub inne dokumenty potwierdzające istnienie wierzytelności oraz dowody wpłat na poczet zaspokojenia długu.

Dowód:

- umowa z załącznikiem k. 51-54.

W dniu 25 marca 2010 roku sporządzono dokument określony mianem wyciągu z listy dłużników stanowiącego załącznik do umowy cesji z dnia 25 marca 2010 roku dotyczący R. P., wskazujący jej adres, określający należność główną zakupioną na kwotę 5.402,37 zł oraz wskazujący numer dokumentów księgowych dotyczących zadłużenia jako (...), (...). (...), (...). Jak wynika z końcowej części dokumentu, wygenerowano bo elektronicznie z bazy danych O., zarejestrowanej u (...). Pełnomocnik powoda potwierdziła zgodność danych z danymi znajdującymi się na nośniku CD, stanowiącym załącznik do umowy cesji.

Dowód:

- Wydruk, k. 55.

W dniu 29 kwietnia 2010 roku sporządzono w imieniu powódki (...) spółki akcyjnej pismo oznaczone jako przedsądowe wezwanie do spłaty zadłużenia, w którym jako adresata wskazano R. P.. Osnowa pisma zawierała wezwanie pozwanej do zapłaty kwoty 6.619,21 zł, na którą to kwotę składać się miała należność główna w wysokości 5.402,37 zł oraz odsetki w kwocie 1216,84 zł.

Dowód:

- Pismo, k. 39 – 40.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo okazało się niezasadne w całości.

Powódka roszczenie wywodzi z umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych. Sąd zakwalifikował roszczenie jako wynikające z normy art. 56 i następne ustawy z dnia 16 lipca 2004 roku Prawo telekomunikacyjne (Dz.U. Nr 171, poz. 1800 ze zmianami). Powódka dochodziła należności, która miała zgodnie z twierdzeniami pozwu wynikać z niezapłaconych faktur VAT.

Legitymację czynną do dochodzenia roszczeń powódka wywodziła z umowy sprzedaży wierzytelności. Art. 509 § 1 k.c. stanowi, że wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią, chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki (§ 2). Umowa sprzedaży lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły (art. 510 § 2 k.c.).

Art. 6 k.c. stanowi, że ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Zgodnie zaś z art. 232 k.p.c. strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Stosownie do art. 229 i 230 k.p.c. nie wymagają dowodu fakty przyznane przez stronę przeciwną oraz te fakty, co do których strona przeciwna nie wypowiedziała się i – mając na uwadze wyniki całej sprawy – można je uznać za przyznane.

W niniejszej sprawie powódka przedstawiła odpis umowy sprzedaży wierzytelności z dnia 25 marca 2010 roku. Podkreślenia wymaga fakt, że sama umowa nie wymienia wierzytelności, będących jej przedmiotem, a uszczegółowienie zakresu wierzytelności podlegających cesji miało stanowić załącznik do wyżej wymienionej umowy, mający postać płyty CD. Strona powodowa nie przedłożyła jednak przedmiotowego załącznika. Nie sposób zatem ustalić, jakie konkretnie wierzytelności zostały przelane na powódkę, oraz czy w zakres tej umowy wchodziły roszczenia zbywcy wobec pozwanej ze wskazanych w pozwie umów. Do pozwu dołączono wprawdzie wydruk ze wskazaniem numeru dokumentów księgowych dotyczących pozwanej, jednak wydruk ten nie nosi nawet znamion dokumentu prywatnego, a już z całą pewnością nie wynika z niego, iż jest on potwierdzoną przez strony umowy cesji częścią tej umowy. W niniejszej sprawie treść umowy sprzedaży wskazuje, że istniała możliwość sporządzenia wykazu wierzytelności w formie pisemnej – co do tych wierzytelności, co do których powód miał zamiar wystąpić z pozwami o zapłatę. W ocenie Sądu strony przewidywały więc konieczność wykazywania przed sądami treści zawartej umowy co do jej przedmiotu. Jeśli strony uznały, że przedstawienie całego załącznika – płyty CD jest niewłaściwie z uwagi na ochronę danych osobowych pozostałych dłużników, to taki właśnie wykaz w formie pisemnej powinien być sporządzony i załączony na potwierdzenie, że strona powodowa nabyła wierzytelności, których zasądzenia dochodzi w niniejszej sprawie – umożliwiałoby to zaczernienie danych osobowych podmiotów innych niż pozwana, a jednocześnie wykluczało wątpliwości co do tego, co jest przedmiotem umowy.

Wobec takiego stanu rzeczy należy stwierdzić, że powódka nie wykazała iż ma legitymację do dochodzenia roszczeń wobec pozwanej.

Roszczenia powódki nie zostały też wykazane do co do wysokości. Faktury nie zawierają wskazania umów, do których się odnoszą, a pozwana jedną z tych umów zakwestionowała. Nota bene, w trakcie postępowania powódka przedłożyła 4 umowy, dopiero po zamknięciu rozprawy złożono dokumenty, wskazujące że umów było 5; jednocześnie podpis pozwanej na ostatniej umowie w sposób widoczny i bez konieczności posiadania wiedzy specjalnej różni się od pozostałych podpisów – zupełnie inaczej kreślone są początkowe litery imienia i nazwiska, co uzasadnia zarzut, że ostania z umów nie została podpisana przez pozwaną.

Powódka wnosiła o zobowiązanie firmy (...) do złożenia rozmaitych dokumentów w trybie art. 248 k.p.c. W tym miejscu podkreślenia wymaga ogólna zasada obowiązująca w procedurze cywilnej, iż to strony odpowiadają za wynik procesu. Wniosek powódki sprowadzał się do przerzucenia na Sąd troski o właściwe udokumentowanie dochodzonych wierzytelności, a w efekcie do niedopuszczalnego przeniesienia spoczywającego po jej stronie ciężaru dowodowego. Zwrócić uwagę należy na okoliczność, że powódka jest podmiotem, który masowo dochodzi nabywanych wierzytelności. To jej zadaniem, zgodnie z ogólnie przyjętymi dla podmiotów zawodowo prowadzących działalność gospodarczą wymogami, było zadbanie o to, aby w ślad za wierzytelnościami, które nabywa, szły środki pozwalające na wykazanie ich zasadności, zwłaszcza, że służące temu procedury strony ustaliły w samej przedłożonej w toku niniejszego postępowania umowie cesji.

Dodatkowo wskazać trzeba, że nie było podstaw do przedłużania powodowi terminu do złożenia oryginałów umów – powód skierował sprawę do e-sądu w 2010 r., zatem już wtedy winien liczyć się z tym, że druga strona może zażądać oryginałów umów. Sprawę przekazano tut. sądowi w październiku 2016 r., a w styczniu powód został zobowiązany do złożenia wszystkich dowodów istotnych dla rozstrzygnięcia. Powód miał więc wystarczająco dużo czasu, by przygotować się do rozprawy z dnia 8 marca bieżącego roku. Zgodnie z treścią umowy cesji wierzytelności, na dowód istnienia wierzytelności zbywca powinien (…) przekazać na wezwanie nabywcy dokumenty w postaci umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych i nieuregulowanych faktur. Już z samej umowy cesji wynikało zatem, iż powódka miała możliwość uzyskania dostępu do wzmiankowanych dokumentów i powinna to uczynić odpowiednio wcześnie, by nie przedłużać postępowania sądowego.

Wreszcie trzeba stwierdzić, że całkowicie niezasadne jest żądanie od pozwanej zapłaty kwoty 4000 zł – jak wynika z załącznika do ostatniej z faktur tytułem kar umownych za niedotrzymanie warunków promocji. Podstawę prawną w tym zakresie stanowi art. 483 § 1 k.c., zgodnie z którym można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna). Jak wynika z treści warunków promocji kara została zastrzeżona na wypadek niewywiązania się przez pozwaną ze zobowiązania, polegającego na tym, że w ciągu 24 miesięcy nie rozwiąże umów i nie spowoduje swoim działaniem rozwiązania umowy prze P.. Z twierdzeń pozwu nie wynika, by umowy zostały rozwiązane, a wśród załączników do pozwu – dowodów nie ma oświadczeń pozwanej ani spółki (...) o rozwiązaniu umowy. Już to czyni domaganie się zapłaty kwoty 4000 zł niezasadnym. Nadto trzeba wskazać, że jeśli przyczyną ewentualnego rozwiązania umowy byłoby zaprzestanie regulowania rachunków przez pozwaną, to zastrzeżenie takiej kary umownej jest nieważne. Zgodnie z art. 483 k.c. kara umowna może być zastrzeżona jedynie na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązani niepieniężnego. W nauce i orzecznictwie wyraża się przy tym jednolity pogląd, że zastrzeżenie kary umownej na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania pieniężnego jest sprzeczne z mającą charakter iuris cogentis normą art. 483 k.c. i jako takie jest nieważne (art. 58 § 1 k.c.). Nie zmienia tej oceny treść art. 57 ust 6 ustawy Prawo telekomunikacyjne, stanowiącego, że w przypadku zawarcia umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych, w tym o zapewnienie przyłączenia do publicznej sieci telekomunikacyjnej, związanego z ulgą przyznaną abonentowi, wysokość roszczenia z tytułu jednostronnego rozwiązania umowy przez abonenta lub przez dostawcę usług z winy abonenta przed upływem terminu, na jaki umowa została zawarta, nie może przekroczyć wartości ulgi przyznanej abonentowi pomniejszonej o proporcjonalną jej wartość za okres od dnia zawarcia umowy do dnia jej rozwiązania. Roszczenie nie przysługuje w przypadku rozwiązania przez konsumenta umowy przed rozpoczęciem świadczenia usług, chyba że przedmiotem ulgi jest telekomunikacyjne urządzenie końcowe. Powód ani nie przedstawił w pozwie, ani nie wykazał, jaka była wartość ulgi i kiedy umowy się zakończyły, toteż skontrolowanie wysokości żądanych kwot w aspekcie przytoczonego przepisu jest niemożliwe.

Nie byłby natomiast zasadny zarzut przedawnienia. Art. 751 k.c. przewiduje 2 letni termin przedawnienia roszczenia o wynagrodzenie za spełnione czynności w ramach umowy zlecenia, a zgodnie z art. 750 k.c. do umów o świadczenie usług, które nie są uregulowane innymi przepisami, stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu. Jak wskazał Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 7 maja 2009 r. III CZP 20/09, umowa o świadczenie usług telekomunikacyjnych została szczegółowo uregulowana innymi przepisami (ustawą Prawo telekomunikacyjne), wobec czego odesłanie z art. 750 k.c. nie ma do niej zastosowania. W rezultacie termin przedawnienia roszczenia o opłatę abonamentową i wynagrodzenie za połączenia telefoniczne z umowy o świadczenie usług telefonicznych, zawartej na podstawie ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. - Prawo telekomunikacyjne (Dz.U. Nr 171, poz. 1800 ze zm.), określa art. 118 k.c. Z racji prowadzenia działalności gospodarczej przez usługodawcę jest to termin 3 letni, pozew wniesiono przed upływem 3 lat od daty płatności każdej z faktur, zarzut przedawnienia jest niezasadny.

Mając na uwadze powyższe Sąd powództwo oddalił.