Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 września 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Rzeszowie, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 18 września 2013 r.

na rozprawie

sprawy z wniosku T. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w R.

o wysokość renty z tytułu niezdolności do pracy

na skutek apelacji wniesionej przez obie strony

od wyroku Sądu Okręgowego w Tarnobrzegu

z dnia 2 kwietnia 2013 r. sygn. akt III U 10/13

o d d a l a apelacje.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 15 listopada 2012 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. przyznał T. B. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od 1.12.2012 r. do 30.11.2014 r.

W odwołaniu od powyższej decyzji wnioskodawca domagał się jej zmiany i przyznania renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, zarzucając

błąd w ustaleniach faktycznych.

Odpowiadając na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podnosząc, że komisja lekarska ZUS w orzeczeniu z dnia 12.11.2012 r. stwierdziła, że wnioskodawca jest częściowo niezdolny do pracy.

Wyrokiem z dnia 2 kwietnia 2013 r., sygn. akt III U 10/13 Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Tarnobrzegu zmienił zaskarżoną decyzję organu rentowego w ten sposób, że przyznał T. B. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od października 2012 r. do dnia 31 stycznia 2015 r., w pozostałym zakresie odwołanie oddalił.

Sąd ustalił, że T. B., ur. (...), był uprawniony do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy do 30.09.2012 r. Zarówno orzeczeniem lekarza orzecznika ZUS z dnia 9.10.2012 r., jak i orzeczeniem komisji lekarskiej ZUS z dnia 12.11.2012 r. wnioskodawca został uznany za częściowo niezdolnego do pracy, okresowo do 30.11.2014 r.

Celem zweryfikowania oceny stanu zdrowia wnioskodawcy dokonanej w postępowaniu administracyjnym, Sąd przeprowadził dowód z opinii biegłych z zakresu: kardiologii, laryngologii i psychiatrii, którzy w opinii z dnia 29.01.2013 r. rozpoznali u badanego: stan po wszczepieniu sztucznej zastawki aortalnej w 1992 r., stan po operacji ucha lewego oraz plastyce przegrody nosa, organiczne zaburzenia nastroju, niedosłuch obustronny – stan po zaaparatowaniu i uznali go za częściowo niezdolnego do pracy od października 2012 r. do 31.01.2015 r. Wyniki postępowania dowodowego skutkowały zmianą czasokresu na, jaki przyznana została renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy i oddaleniem odwołania w pozostałym zakresie, ponieważ wnioskodawca nie spełnia warunków do przyznania prawa do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.

W apelacji od powyższego wyroku organ rentowy wniósł o jego zmianę w części dotyczącej daty przyznania dalszej wypłaty renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy, określonej od października 2012 r., zarzucając naruszenie przepisów art. 57 w zw. z art. 129 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z FUS, poprzez jego niezastosowanie w sprawie.

Zdaniem organu rentowego wypłata renty mogła być kontynuowana najwcześniej od listopada 2012 r.

Wyrok Sądu Okręgowego w Tarnobrzegu został zakwestionowany także przez wnioskodawcę, który domagał się jego zmiany i przyznania wnioskodawcy prawa do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, względnie uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji. Wnioskodawca zarzucił istotne uchybienie procesowe, mające wpływ na wynik sprawy, w szczególności naruszenie art. 233 § 1 kpc i art. 286 kpc, poprzez nieobiektywną ocenę zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego i uwzględnienie opinii biegłych.

Sąd Apelacyjny w Rzeszowie zważył, co następuje:

Przedmiotem sporu w sprawie jest prawo T. B. do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. jedn. 2009, nr 153, poz. 1227).

Pojęcie niezdolności do pracy zdefiniowane zostało w art. 12 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych jako całkowita lub częściowa utrata zdolności do pracy zarobkowej spowodowana naruszeniem sprawności organizmu, przy braku rokowań na odzyskanie zdolności do pracy po przekwalifikowaniu, przy czym w wypadku całkowitej niezdolności chodzi o utratę zdolności do wykonywania jakiejkolwiek pracy, natomiast przy częściowej niezdolności o utratę w znacznym stopniu zdolności do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Zatem ustalenie stopnia niezdolności do pracy wymaga z jednej strony oceny stopnia naruszenia sprawności organizmu i możliwości jej przywrócenia w drodze leczenia lub rehabilitacji, z drugiej zaś oceny możliwości wykonywania pracy dotychczasowej lub podjęcia innej. Ocena pierwszego ze wskazanych elementów wymaga wiadomości specjalnych, stąd też zasadniczym dowodem w sprawach o przyznanie prawa do renty jest dowód z opinii biegłego lekarza lub zespołu biegłych.

Równocześnie zauważyć należy, że prawo do świadczeń uzależnionych od niezdolności do pracy może ulec zmianom w przypadku zmiany kwalifikacji niezdolności do pracy, jej ustania lub ponownego powstania. O zmianach w prawie i wysokości świadczeń rentowych przesądza wynik badania lekarskiego przeprowadzanego przez lekarza orzecznika ZUS oraz komisję lekarską ZUS, która dokonuje oceny niezdolności do pracy, jej stopnia i trwałości, następnie ocena ta jest poddana kontroli w postępowaniu sądowym.

Sąd I instancji celem ustalenia stanu zdrowia wnioskodawcy oraz zweryfikowania orzeczeń, które poprzedziły wydanie zaskarżonej decyzji ZUS, dopuścił dowód z opinii biegłych z zakresu neurologii, kardiologii i psychiatrii, którzy uznali wnioskodawcę za częściowo, okresowo niezdolnego do pracy. Opinia biegłych podlega ocenie Sądu z uwzględnieniem kryteriów oceny tego rodzaju dowodu, takich jak poziom wiedzy biegłego, podstawy teoretyczne opinii, sposób motywowania sformułowanego stanowiska, stopień stanowczości wyrażonych w niej ocen, zgodność z zasadami logiki i wiedzy powszechnej. Natomiast o ewentualnym dopuszczeniu dowodu z opinii innego biegłego nie może decydować wyłącznie wniosek strony, lecz zawarte w tym wniosku konkretne uwagi i argumenty podważające miarodajność dotychczasowej opinii lub co najmniej miarodajność tę poddające w wątpliwość.

Ocena biegłych, iż schorzenia wnioskodawcy wywołują obecnie okresową, częściową niezdolność do pracy, skutkowała ustaleniem prawa do świadczenia rentowego z tego tytułu. Sąd nie mógł bowiem – wbrew opinii biegłych – oprzeć ustaleń w tym zakresie na własnym przekonaniu ani też polemizować z wnioskami biegłych w dziedzinie wymagającej wiedzy specjalistycznej. W przeciwnym wypadku doszłoby do naruszenia art. 233 § 1 kpc ( tak wyroki z 14.03.2007 r. III UK 130/06, OSNP 2008/7-8/113 oraz z 7.07.2005 r. II UKN 277/04, publ. OSNP 2006/5-6/97).

W ocenie Sądu Apelacyjnego, Sąd Okręgowy przeprowadził w sprawie wyczerpujące postępowanie dowodowe, korzystając przy tym z opinii sądowo-lekarskiej oraz zgromadzonej w tym postępowaniu dokumentacji.

Wnioski, które Sąd I instancji wywiódł ze zgromadzonego materiału dowodowego były uzasadnione i w niczym nie naruszały zasady swobodnej oceny dowodów. Nie może zatem stanowić uzasadnionej podstawy apelacyjnej polemika wnioskodawcy z wynikiem postępowania dowodowego i jego oceną. Ocena ta, w przekonaniu Sądu Apelacyjnego jest swobodna, ale nie dowolna i nie narusza granic zakreślonych treścią przepisu art. 233 § 1 kpc.

Sąd poprawnie ustalił datę początkową prawa do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy, skoro wnioskodawca złożył wniosek o ponowne ustalenie prawa do świadczenia w dniu 11 września 2012 r. (k. 264 akt rentowych ).

W tej sytuacji należało w postępowaniu odwoławczym w zupełności podzielić ustalenia Sądu Okręgowego w Tarnobrzegu, że wnioskodawca jest w częściowo niezdolny do pracy, a to skutkować musiało pełną akceptacją dokonanej przez Sąd I instancji oceny prawnej sprawy, sprowadzającej się do stwierdzenia, że odwołujący spełnia warunki określone w art. 57 w zw. z art. 12 ust. 3 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z FUS od października 2012 r.

Z podanych przyczyn Sąd orzekł, jak w sentencji na podstawie art. 385 kpc.

(...)

(...)

(...)