Sygn. akt I ACz 126/12
Dnia 26 stycznia 2012 r.
Sąd Apelacyjny we Wrocławiu – Wydział I Cywilny w składzie:
Przewodniczący Sędzia SA: |
Małgorzata Bohun (spr.) |
Sędzia SA: Sędzia SA: |
Aleksandra Marszałek Małgorzat Lamparska |
po rozpoznaniu w dniu 26 stycznia 2012 r. na posiedzeniu niejawnym we Wrocławiu
sprawy z powództwa: T. K.
przeciwko: SS ZOZ nad Matką i Dzieckiem w O.
z udziałem interwenienta ubocznego po stronie pozwanego (...) Zakładu (...) S.A. w W.
o zapłatę
na skutek zażalenia powódki
na postanowienie Sądu Okręgowego w Opolu
z dnia 12 grudnia 2011 r., sygn. akt I C 603/09
p o s t a n a w i a:
1. oddalić zażalenie,
2. zasądzić od powódki na rzecz interwenienta ubocznego kwotę 1800 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu zażaleniowym.
Zaskarżonym postanowieniem Sąd I instancji odrzucił apelację powódki od wyroku z dnia 20.09.2011 r. wskazując, iż reprezentujący ją profesjonalny pełnomocnik nie uiścił wymaganej części opłaty sądowej od apelacji w terminie wskazanym w art. 112 ust. 3 u.k.s.c.
W zażaleniu na to postanowienie powódka domagała się jego uchylenia i nadania apelacji biegu, a także zasądzenia na jej rzecz od pozwanego kosztów postępowania zażaleniowego według norm przepisanych. Zarzuciła naruszenie art. 112 u.k.s.c. przez jego błędną wykładnie i niewłaściwe zastosowanie, naruszenie art. 130 2 § 1 i 2 k.p.c. przez jego niezastosowanie w niniejszej sprawie i błędne zastosowanie art. 370 k.p.c. W uzasadnieniu zarzuciła, że skoro zasada samoopłacania pism procesowych przez pełnomocników już nie obowiązuje, to przepisu art. 112 ust. 3 k.p.c. nie można traktować w sposób rozszerzający, częściowe oddalenie wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych nie może zatem skutkować odrzuceniem pisma bez wezwania o uiszczenie części opłaty. Ponadto podkreśliła, że złożenie wniosku o zwolnienie od kosztów skutkuje nieuzasadnionym obostrzeniem obowiązków strony reprezentowanej przez profesjonalnego pełnomocnika procesowego.
W odpowiedzi na zażalenie powódki interwenient uboczny po stronie pozwanego wniósł o jego oddalenie i zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania zażaleniowego.
W piśmie z dnia 17.01.2012 r. powódka wniosła o wstrzymanie rozpoznania zażalenia do czasu udzielenia przez Sąd Najwyższy odpowiedzi na pytania prawne w sprawie III CZP 92/11.
Sąd Apelacyjny zważył co następuje:
Stanowisko Sądu I instancji o konieczności odrzucenia apelacji powódki z uwagi na jej nieopłacenie w wymaganym terminie, Sąd Apelacyjny w pełni podzielił.
Zgodnie z art. 10 u.k.s.c., opłatę sądową należy uiścić przy wniesieniu do sądu pisma podlegającego opłacie. Skreślenie przez ustawodawcę art. 130 2 § 3 k.p.c., będącego podstawą odrzucenia nieopłaconego środka odwoławczego lub środka zaskarżenia sporządzonego przez profesjonalnego pełnomocnika, spowodowało, że w obecnym stanie prawnym brak jest przepisu, który przewidywałby negatywne dla strony konsekwencje wniesienia przez profesjonalnego pełnomocnika nieopłaconego środka odwoławczego lub środka zaskarżenia, i nie istnieje możliwość odrzucenia takiego środka a limine bez procedury naprawczej. Jedyny wyjątek od tej zasady wprowadza art. 112 u.k.s.c., dotyczący postępowania w przedmiocie wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych. O ile bowiem paragraf 2 powołanego przepisu wyraźnie nakłada na sąd obowiązek wezwania strony, której wniosek o zwolnienie od kosztów został prawomocnie oddalony, do opłacenia złożonego przez nią pisma, to jednocześnie paragraf 3 tego przepisu znosi ten obowiązek sądu w przypadku, gdy pismo podlegające opłacie w wysokości stałej lub stosunkowej obliczonej od wskazanej przez stronę wartości przedmiotu sporu lub wartości przedmiotu zaskarżenia, zostało wniesione przez adwokata, radcę prawnego lub rzecznika patentowego. W takim przypadku, jeżeli wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych złożony przed upływem terminu do opłacenia pisma został oddalony, tygodniowy termin do opłacenia pisma biegnie od dnia doręczenia stronie postanowienia, a gdy postanowienie zostało wydane na posiedzeniu jawnym - od dnia jego ogłoszenia. Jeżeli zaś w przepisanym terminie strona wniosła zażalenie, termin do wniesienia opłaty biegnie od dnia doręczenia stronie postanowienia oddalającego zażalenie, a jeżeli postanowienie sądu drugiej instancji zostało wydane na posiedzeniu jawnym - od dnia jego ogłoszenia.
W niniejszej sprawie apelację zawierającą wniosek o zwolnienie od opłaty sądowej od apelacji wniósł reprezentujący powódkę radca prawny. Na postanowienie oddalające w części jego wniosek, pełnomocnik powódki złożył zażalenie. Postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 21.11.2011 r. o oddaleniu zażalenia powódki zostało doręczone jej pełnomocnikowi w dniu 30.11.2011 r. ( k. 675). W ustawowym terminie, który upłynął z dniem 28.11.2011 r., powódka nie uiściła opłaty od apelacji.
W ocenie Sądu Apelacyjnego, wbrew zarzutom skarżącej, wskazana w art. 112 § 3 u.k.s.c. przesłanka oddalenia wniosku o zwolnienie od kosztów, uzasadniająca odrzucenie apelacji nieopłaconej w terminie 7 dniu od doręczenia pełnomocnikowi postanowienia w przedmiocie wniosku o udzielenie takiego zwolnienia, została w niniejszej sprawie spełniona. W świetle zasad wykładni a maiori ad minus (z większego na mniejsze), przez oddalenie wniosku należy bowiem rozumieć zarówno nieuwzględnienie go w całości, jak i oddalenie żądania strony w części, przy jednoczesnym przychyleniu się do wniosku w mniejszym niż żądany przez stronę zakresie. Zarówno uprawomocnienie się postanowienia o oddaleniu wniosku strony w całości, jak i o uwzględnieniu go jedynie w części, aktywuje zatem obowiązek uiszczenia przez nią całości lub części opłaty sądowej.
Sąd Apelacyjny nie dopatrzył się podstaw do wstrzymania rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie do czasu udzielenia przez Sąd Najwyższy odpowiedzi na pytanie prawne skierowane przez Sąd Apelacyjny w Warszawie. Nałożenie na reprezentowaną przez profesjonalnego pełnomocnika stronę obowiązku uiszczenia opłaty sądowej od pisma bez odrębnego wezwania, w terminie 7 dni od doręczenia postanowienia o odmowie zwolnienia od kosztów sądowych w całości lub w części albo postanowienia oddalającego zażalenie na to postanowienie, w żaden sposób nie wpływa zdaniem Sądu Apelacyjnego na ograniczenie prawa strony do dwuinstancyjnego postępowania sądowego ani nie pogarsza jej sytuacji na tle strony, która pomocą profesjonalnego pełnomocnika nie dysponuje.
Z uwagi na powyższe na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania zażaleniowego Sad Apelacyjny orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z art. 107 k.p.c. i art. 397 § 2 k.p.c. i § 6 pkt 6 w zw. z § 12 ust. 2 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych (…) i zasądził od powódki na rzecz interwenienta ubocznego po stronie pozwanej kwotę 1800 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu zażaleniowym.
mw