Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII Cz 132/16

POSTANOWIENIE

Dnia 25 marca 2016 r.

Sąd Okręgowy w Toruniu VIII Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Rafał Krawczyk

Sędziowie: SO Włodzimierz Jasiński, SO Jadwiga Siedlaczek

po rozpoznaniu w dniu 25 marca 2016 r.

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku wierzyciela (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S.

przeciwko dłużnikom W. M. i A. W.

w przedmiocie wniosku o wydanie drugiego tytułu wykonawczego

na skutek zażalenia wierzyciela

od postanowienia Sądu Rejonowego w Toruniu

z dnia 7 stycznia 2016 r.

sygn. akt I Co 4400/15

postanawia:

uchylić zaskarżone postanowienie i przekazać sprawę Sądowi Rejonowemu w Toruniu do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania zażaleniowego.

/SSO Włodzimierz Jasiński/ /SSO Rafał Krawczyk/ /SSO Jadwiga Siedlaczek/

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Rejonowy w Toruniu oddalił wniosek wierzyciela o wydanie drugiego tytułu wykonawczego przeciwko dłużnikom W. M. i A. W. – wyroku z dnia 7 grudnia 2001 r. wydanego w sprawie I C 927/01, celem wpisania hipoteki przymusowej na udziale dłużnika A. W. (...) w nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy w Toruniu prowadzi księgę wieczystą Kw nr (...). Z notatki sporządzonej przez sekretarza sądowego w dniu 5 stycznia 2016 r. wynika, że akta sprawy I C 927/01 zostały wybrakowane. W ocenie Sądu nie można wydać tytułu wykonawczego nie mając możliwości jego weryfikacji, nie mając wglądu w akta sprawy. Brak jest również przesłanek odtworzenia akt, albowiem zostały one wybrakowane zgodnie z obowiązującymi przepisami. Tym samym zdaniem Sądu nie ma możliwości wydania wierzycielowi tytułu wykonawczego.

Zażalenie na powyższe postanowienie złożył wierzyciel, zaskarżając je w całości i wnosząc o uchylenie postanowienia w zaskarżonym zakresie i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania oraz zasądzenie od dłużników solidarnie na rzecz wierzyciela kosztów postępowania przed Sądem I i II instancji, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Skarżący zarzucił:

- naruszenie art. 233 1§ k.p.c. w zw. z art. 13 §2 k.p.c. przez błędne przyjęcie, że nie jest możliwe zweryfikowanie istnienia i wykonalności tytułu egzekucyjnego na skutek przekazania akt do zniszczenia, podczas gdy wnioskodawca wskazał, iż tytuł wykonawczy znajduje się a aktach Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Golubiu – Dobrzyniu Jolanty Murawskiej w sprawie i sygn.. akt KM 1186/15,

- art. 793 k.p.c. w zw. z art. 109 ustawy o księgach wieczystych i hipotece poprzez jego niezastosowanie i w wyniku tego błędne uznanie, że nie wystąpiły w sprawie przesłanki do wydania dalszego tytułu wykonawczego w celu wpisania hipoteki przymusowej.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie było zasadne i prowadziło do uchylenia zaskarżonego postanowienia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

W ocenie Sądu Okręgowego nie można zgodzić się z wnioskowaniem Sądu I instancji, że nie jest możliwe zweryfikowanie istnienia tytułu wykonawczego, albowiem akta sprawy, w której tytuł ten został wydany podległy wybrakowaniu. Weryfikacja istnienia aktu wykonawczego w okolicznościach sprawy niniejszej powinna nastąpić w oparciu o informacje z repertoriów oraz tytuł wykonawczy (wyrok z dnia 7 grudnia 2001 r. wydany w sprawie IC 927/01), znajdujący się w aktach komorniczych Km 1186/15. Jeśli natomiast zdaniem Sądu Rejonowego nie byłoby to możliwe Sąd Rejonowy winien z urzędu odtworzyć akta I C 927/01.

W tym względzie w opinii Sądu Okręgowego nie zasługuje na akceptację pogląd Sądu I instancji że likwidacja akt z powodu upływu okresu ich przechowywania nie stanowi przypadku zniszczenia akt w rozumieniu art. 716 k.p.c.

Na wstępie należy zauważyć, że w doktrynie i orzecznictwie panuje zgodnie przekonanie, że celem postępowania o odtworzenie akt jest usunięcie przeszkody do dochodzenia, zabezpieczenia lub egzekwowania roszczenia (zob. uzasadnienie wyroku SN z dnia 5 października 2005 r., II CK 748/04, LEX nr 187018). Z kolei w motywach wyroku z dnia 14 lutego 2000 r., II CKN 652/99, LEX 39931, SN wyraził trafny pogląd, że odtworzenie akt sprawy prawomocnie zakończonej nie jest konieczne jedynie wówczas, gdy nie chodzi o wykonanie orzeczenia lub o przedstawienie prawomocnego orzeczenia, a samo istnienie orzeczenia ma stanowić wyłącznie materialnoprawną przesłankę rozstrzygnięcia w późniejszym postępowaniu. W orzecznictwie i piśmiennictwie trafnie przyjmuje się, iż dla postępowania o odtworzenie akt nie ma żadnego znaczenia przyczyna i miejsce zniszczenia lub zaginięcia akt, np. czy stało się to w sądzie, czy poza jego siedzibą; czy jest następstwem przestępstwa, czy też zagubienia w nieustalonych okolicznościach. Generalnie bowiem w zasadzie w każdym przypadku zaginięcia lub zniszczenia akt sprawy należy dokonać ich odtworzenia w odpowiednim zakresie. Zasadę tę wyraża art. 717 § 1 k.p.c., którego kategoryczne brzmienie („sąd wszczyna”) prowadzi do wniosku, iż wszczęcie tego postępowania w razie stwierdzenia zaginięcia lub zniszczenia akt jest co do zasady obligatoryjne (por. M. Machnij, Postępowanie o odtworzenie zaginionych lub zniszczonych akt, Monitor Prawniczy 2003, nr 1, s. 22). Również w uzasadnieniu uchwały z 24 stycznia 2007 r., III CZP 147/06, LEX 209047, Sąd Najwyższy zauważył, że na gruncie rozpatrywanego zagadnienia prawnego powódka wystąpiła po raz drugi przeciwko pozwanemu z żądaniem orzeczenia eksmisji tylko dlatego, iż utraciła wydany wcześniej wyrok uwzględniający powództwo tej samej treści, a zniszczenie akt sprawy (po upływie okresu ich przechowywania) uniemożliwia wydanie jej tytułu wykonawczego. Implicite Sąd Najwyższy przyjął zatem, że pojęcie zniszczenia akt obejmuje sytuacje zniszczenia (likwidacji) akt po upływie okresu ich przechowywania.

Podobny pogląd zajmował także wcześniej Sąd Okręgowy w Toruniu, chociażby w sprawie VIII Cz 21/15.

Zdaniem Sądu II instancji zgodzić się więc należy ze skarżącym, że Sąd Rejonowy uchylił się od rozpoznania istoty sprawy w rozumieniu art. 386 § 4 k.p.c.

Z podanych względów Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 4 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 zd. 1 k.p.c. i 13 §2 k.p.c. orzekł jak w sentencji. Natomiast o kosztach postępowania zażaleniowego orzeknie Sąd I instancji w rozstrzygnięciu kończącym postępowanie w sprawie (art. 108 § 2 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.).

/SSO Włodzimierz Jasiński/ /SSO Rafał Krawczyk/ /SSO Jadwiga Siedlaczek/

VIII Cz 132/16

Podstawa prawna:

Powołane przepisy:

Korekty wprowadzone przez SAOS:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

UZASADNIENIE