Pełny tekst orzeczenia

VIII Ga 280/15

Postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego prowadzonego w trybie przetargu nieograniczonego na „Całoroczne, kompleksowe utrzymanie autostrady Al na odcinku od węzła C. (z węzłem) do węzła K. Północ (bez w węzła) od km 151 + 900 do km 244 + 300 wraz ze wszystkimi jej elementami w okresie 72 miesięcy od daty podpisania umowy" zostało wszczęte ogłoszeniem w Dzienniku Urzędowym Oficjalnych Wspólnot Europejskich z dnia 15 kwietnia 2015 r. przez (...) Oddział w B..

W dniu 27 sierpnia 2015 r. Zamawiający przesłał informacje o wyborze oferty najkorzystniejszej (...) sp. z o.o., drugą pozycję w rankingu złożonych ofert zajęła oferta konsorcjum Firm 1) (...) SA (Lider) 2) (...) SA

Od czynności z dnia 27 sierpnia 2015 r. odwołanie wywiodło m.in. konsorcjum Firm 1) (...) SA (Lider) 2) (...) SA .

Wyrokiem z dnia 24 września 2015 r. Krajowa Izba Odwoławcza w zakresie odwołania konsorcjum Firm 1) (...) SA (Lider) 2) (...) SA uwzględniła odwołanie nakazując unieważnienie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej z dnia 27.08.2015 r., nakazała Zamawiającemu powtórzenie czynności badania i oceny ofert oraz przyznanie punktacji zgodnie z postanowieniami SIWZ tj. wszystkimi ich zapisami dotyczącymi sposobu oceny ofert w ramach kryterium pozacenowego (...) jak i w oparciu o zasady wiedzy technicznej z dziedziny utrzymania infrastruktury drogowej. Jednocześnie nakazała Zamawiającemu załączenie do rezultatu powtórzonej czynności badania i oceny ofert uzasadnienia merytorycznego przyznania punktacji. W pozostałym zakresie Krajowa Izba Odwoławcza oddaliła zarzuty uznając je za nieuzasadnione. W przedmiotowym wyroku rozliczono także koszty postępowania.

Od przedmiotowego wyroku skargę wywiodło konsorcjum Firm 1) (...) SA (Lider) 2) (...) SA.

Przedmiotowemu rozstrzygnięciu skarżący zarzucił;

1. naruszenie przepisów prawa materialnego tj;

- art. 90 ust. 3 w zw. z art. 90 ust. 1 i 2 ustawy prawo zamówień publicznych poprzez błędną wykładnię i przyjęcie , że w postępowaniu o udzielenie

zamówienia publicznego złożenie przez wykonawcę ogólnikowych wyjaśnień elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny, powołujących się w sposób generalny na okoliczności pozwalające obniżyć cenę ofertową bez jednoczesnego przedstawienia wyliczeń potwierdzających tezy zawarte w wyjaśnieniach oraz bez dołączenia jakichkolwiek dowodów potwierdzających tezy zawarte w wyjaśnieniach jest wystarczające do uznania, iż wykonawca złożył wyjaśnienia i wykazał, że jego oferta nie zawiera ceny rażąco niskiej, podczas gdy zgodnie z art. 90 ust. 2 pzp to na wykonawcy ciąży obowiązek wykazania , że jego oferta nie zawiera ceny rażąco niskiej, zaś do uznania, że wykonawca złożył wyjaśnienia elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny nie jest wystarczające złożenie jakichkolwiek wyjaśnień potwierdzających , że cena nie jest rażąco niska , a ponadto art. 90 ust. li 3 pzp wprost wskazują na obowiązek zamawiającego żądania dowodów i oceny dowodów składanych przez wykonawcę

-

art. 90 ust. 3 pzp poprzez jego niezastosowanie i zaniechanie nakazania Zamawiającemu wykluczenia z postępowania (...) sp. z o.o. pomimo, iż wykonawca ten nie złożył wyjaśnień potwierdzających , że jego oferta nie zawiera ceny rażąco niskiej

-

art.33 i 34 k.c. w zw. z art. 14 pzp w zw. z art. 17 a ustawy o zasadach wykonywania uprawnień przysługujących Skarbowi Państwa oraz w zw. art. 19 ust. 1 i art. 20 oraz art. 19 ust.2 pkt 1 oraz ust. 3 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach krajowych poprzez uznanie, iż pomiędzy oznaczeniem jako beneficjenta „(...) „ a wymaganym zgodnie z SIWZ oznaczeniem „(...) w zakresie działalności oddziału (...) w B." można postawić znak równości, podczas gdy zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego nie można przyjmować istnienia pomiędzy jednostką organizacyjną a Skarbem Państwa tożsamości podmiotowej.

-

art. 65 k.c. w zw. z art. 14 k.c. poprzez jego zastosowanie i ustalenie oznaczenia beneficjenta gwarancji bankowej wystawionej przez (...) z uwzględnieniem przewidzianej w tym przepisie reguły tłumaczenia oświadczenia woli tak jak tego wymagają z uwagi na okoliczności w których zostało złożone zasady współżycia społecznego i ustalone zwyczaje podczas gdy reguły wykładni

określone w treści art. 65 k.c. dotyczą wyłącznie treści oświadczenia woli i nie mogą być stosowane do ustalania oznaczenia strony stosunku prawnego( umowy) oraz służą ustalaniu treści oświadczenia woli w sytuacji gdy nie jest ona jasna.

-

art. 65 k.c. w zw. z art. 14 pzp w zw. z art. 81 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. Prawo Bankowe poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie , że treść czynności prawnej może być ustalana w oparciu o reguły wykładni w tym przepisie określone z uwzględnieniem takich okoliczności jak treść SIWZ i chronologia zmian w SIWZ podczas gdy gwarancja bankowa jest gwarancją bezwarunkową, płatną na pierwsze żądanie, ma charakter abstrakcyjny, samoistny i nieakcesoryjny w związku z czym ustalenie jej treści w oparciu o okoliczności wynikające z innych stosunków prawnych jest niedopuszczalne

-

art. 24 ust 2 pkt. 2 pzp poprzez jego niezastosowanie i zaniechanie nakazania Zamawiającemu wykluczenia wykonawcy I. z postępowania pomimo, iż nie wniósł on wymaganego wadium , gdyż przedstawiona przez niego gwarancja bankowa jest niezgodna z SIWZ

2) naruszenie przepisów prawa procesowego tj;

-

art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 190 ust. 7 pzp poprzez przekroczenie wyrażonej w tych przepisach zasady swobodnej oceny dowodów oraz błędną ocenę materiału dowodowego i wyprowadzenie z jego treści wniosków zeń nie wynikających, a nadto sprzecznych z zasadami logicznego rozumowania oraz doświadczenia życiowego

-

art. 190 ust. 7 pzp w zw. z art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie błędnej oceny materiału dowodowego, z naruszeniem wyrażonej w tym przepisie zasady swobodnej oceny dowodów tj. dokonanie oceny przedstawionej przez I. gwarancji bankowej wystawionej przez (...) przy błędnym zastosowaniu dyrektywy wykładni oświadczenia woli.

Wskazując na powyższe zarzuty skarżący wniósł o zmianę wyroku w zaskarżonej części i uwzględnienie podniesionych zarzutów poprzez;

-nakazanie Zamawiającemu odrzucenia oferty (...) sp. z o.o.

-nakazanie Zamawiającemu wykluczenia (...) sp. z o.o. z postępowania

oraz zasądzenie od Zamawiającego na rzecz Skarżącego zwrotu kosztów postępowania według norm prawem przepisanych w tym kosztów postępowania skargowego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył co następuje;

Skarga jest niezasadna a podniesione zarzuty nie mogą podważyć prawidłowości rozstrzygnięcia Krajowej Izby Odwoławczej.

W pierwszej kolejności zważyć należy, iż niezasadne okazały się zarzuty skarżącego w zakresie naruszenia prawa materialnego tj. art. 90 ust.3 w zw. z art. 90 ust.l i 2 prawa zamówień publicznych ( dalej pzp).

W istocie cena ofertowa (...) sp. z o.o. jak i 7 innych uczestników postępowania przetargowego była niższa o ponad 30% od wartości zamówienia, zatem wszyscy ci wykonawcy na podstawie art. 90 ust. 1 pzp zostali wezwani do składania w tym zakresie wyjaśnień. Wyjaśnić przy tym trzeba, iż cena zaoferowana przez (...) sp. z o.o. była licząc od ceny najniższej dopiero piątą w kolejności. Najniższą zaś z zaoferowanych cen zaproponował skarżący w niniejszej sprawie. (...) sp. z o.o. jak i pozostałych wykonawców nie budziły wątpliwości Zamawiającego i wobec tego nikt z wykonawców nie został z dalszego postępowania wykluczony. Skarżący w swojej skardze zarzucił natomiast, iż (...) sp. z o.o. nie wykazał w sposób wystarczający, iż zaoferowana przez niego cena nie jest rażąco niska w konsekwencji czego jego oferta powinna zostać odrzucona a wykonawca wykluczony.

Sąd Okręgowy nie podzielił zarzutów skarżącego w tym zakresie a podzielił stanowisko Krajowej Izby Odwoławczej. W szczególności na uwagę zasługuje okoliczność co do której strony zgodziły się, iż w zależności od przyjętej metodologii w koncepcji wykonania usługi, którą było całoroczne, kompleksowe utrzymanie autostrady Al na odcinku od węzła C. ( z węzłem) do węzła K. Północ (bez w węzła) od km 151+ 900 do km 244 + 300 wraz ze wszystkimi jej elementami w okresie 72 miesięcy od daty podpisania umowy zostaną otrzymane takie a nie inne koszty. Zważyć tez trzeba, iż Wykonawca przedstawił kwoty na główne asortymenty robót.

W niniejszym postępowaniu przetargowym (...) sp. z o.o. skorzystał z przepisu art. 8 ust. 3 prawa zamówień publicznych , który przewiduje możliwość zastrzeżenia poufności informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa wykonawcy. Tak zresztą uczynili również pozostali oferenci. Tym samym oczekiwanie , iż w złożonych wyjaśnieniach będą podane szczegółowe wyliczenia zawarte w kosztorysie ofertowym (który był objęty klauzulą tajemnicy przedsiębiorstwa) byłoby sprzeczne z art. 8 ust 3 pzp.

I mając na uwadze powyższe okoliczności a także analizując złożone przez (...) sp. z o.o. wyjaśnienia w powiązaniu z danymi dostępnymi w złożonej ofercie Krajowa Izba Odwoławcza doszła do przekonania, że złożone wyjaśnienia są wystarczające i nie dają podstaw do odrzucenia oferty i wykluczenia wykonawcy w trybie art. 90 ust. 3 prawa zamówień publicznych a Sąd Okręgowy przedmiotową ocenę w całości podzielił.

Sąd Okręgowy nie znalazł również podstaw , aby uwzględnić zarzuty naruszenia przepisu art. 65 k.c. w zw. z art. 14 k.c. i art. 24 ust.2 pkt.2 ustawy Prawo zamówień publicznych.

Na wstępie czynionych rozważań należy stwierdzić , iż Sąd orzekający w niniejszej sprawie podziela w całej rozciągłości stanowisko Skarżącego, iż podstawową zasadą zamówień publicznych jest zasada uczciwej konkurencji oraz równego traktowania wykonawców. Bezspornym jest, iż wadium jest formą zabezpieczenia interesu prawnego zamawiającego, której funkcją jest zagwarantowanie zamawiającemu pewności i natychmiastowości zaspokojenia w przypadku zajścia zdarzenia uzasadniającego zatrzymanie wadium. Wadium stanowi tez warunek formalny dopuszczenia wykonawcy do udziału w postępowaniu a wykonawca który nie wniósł wadium do upływu składania ofert podlega wykluczeniu z postępowania na podstawie art. 24 ust.2 pkt. 2 pzp.

Oczywistym jest także, iż wadium w postaci gwarancji bankowej winno gwarantować zamawiającemu pewność i natychmiastowość zaspokojenia tożsamą z wniesieniem wadium w pieniądzu. Ocena skuteczności wniesienia wadium w każdym przypadku powinna być dokonana na datę składania ofert. Bezsprzecznie w niniejszej sprawie w tej dacie Bank (...) wystawił gwarancję wskazując na beneficjenta (...) Oddział w B. niezgodną z teścia Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia , która wskazywała na (...)

Zważyć tez należy , iż dalsze dokumenty złożone przez (...) sp. z o.o. po dniu składania ofert nie miały dla rozstrzygnięcia tej sprawy żadnego znaczenia .

Spór zatem w niniejszej sprawie sprowadzał się do oceny czy przedłożona gwarancja była gwarancją prawidłową i dawała pewność i natychmiastowość zaspokojenia Zamawiającemu. Sąd Okręgowy na tak postawione pytanie odpowiedział twierdząco. Podstawą takiego stanowiska jest w szczególności analiza linii orzeczniczej Sądu Najwyższego z ostatnich kilku lat w omawianym zakresie. Sąd Najwyższy w swoich orzeczeniach wskazuje, iż nieprawidłowe nazwanie uczestnika postępowania, któremu na mocy art. 165 ust. 1 Konstytucji RP przysługuje osobowość prawna, a przez to zdolność sądowa na podstawie art. 64 § 1 k.p.c. rodzi jedynie powinność sprostowania tego oznaczenia dokonywanego w trybie art. 350 k.p.c., a w przypadkach umów materialnoprawnych nie powoduje ich nieważności (por; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 10 lutego 2012 r. IICSK 204/11, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 lipca 2014 r. IV CSK 716/13, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 8października 2014 r, IICSK 781/13, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 kwietnia 2012 r. IIICSK 247/11).

Sąd Okręgowy nie znajduje zatem żadnego jurydycznego uzasadnienia aby nie przyjąć ww. poglądów w niniejszej sprawie i nie dokonać wykładni oświadczenia woli w bardzo ograniczonym zakresie, albowiem nie budzi żadnych wątpliwości, iż (...) Oddział w B. jest właśnie emanacją Skarbu Państwa. W niniejszej sprawie prawa beneficjenta mogły być zatem egzekwowane przez podmiot uprawniony do reprezentacji tej jednostki tj. Dyrektora Oddziału na wskazany w gwarancji rachunek bankowy , który rzecz jasna należy do Skarbu Państwa, w imieniu którego działa (...).

Zgodnie z art. 34 k.c. Skarb Państwa jest w stosunkach cywilnoprawnych podmiotem praw i obowiązków. Każda zatem czynność cywilnoprawna jednostki organizacyjnej Skarbu Państwa wywiera w sferze przepisów prawa ten skutek , że jest to czynność Skarbu Państwa. Materialnoprawna konstrukcja jednolitości Skarbu Państwa jako osoby prawnej ma to znaczenie, że wskazanie w pozwie czy umowie jednostki organizacyjnej Skarbu Państwa nie ma wpływu na jego oznaczenie jako strony postępowania czy umowy, którą zawsze jest Skarb Państwa.

Tym samym stanowisko Krajowej Izby Odwoławczej odnoszące się do stwierdzenia, iż zamawiający wskazany w gwarancji bankowej jest identyfikowalny, gdyż działania oddziału (...) są działaniami właśnie Skarbu Państwa zasługuje na akceptację.

Sąd Okręgowy nie znalazł przeto podstaw do zakwestionowania rozstrzygnięcia Krajowej Izby Odwoławczej, która w sposób prawidłowy przeprowadziła postępowanie w sprawie, nie znajdując podstaw do wzruszenia tego orzeczenia. Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy oddalił skargę jako bezzasadną na zasadzie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 198 a ust. 2

ustawy Prawo zamówień publicznych o kosztach orzekając zgodnie z art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c.

SSO Wiesław Łukaszewski SSO Wojciech Wołoszyk SSR-del. Ewa Gatz-Rubelowska

7