Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym w dniu 19 czerwca 2015r. i uzupełnionym w dniu 5 stycznia 2015r. A. N. domagał się zasądzenia na jego rzecz od Skarbu Państwa – Dyrektora Aresztu Śledczego w S.: kwoty 24.900 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 18 listopada 2014r. tytułem części należnej mu jako funkcjonariuszowi Służby Więziennej, a niewypłaconej, pomocy finansowej na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych, nadto zaś kwoty 1.005, 55 tytułem odsetek ustawowych za okres 18 listopada 2014r. – 30 kwietnia 2015r. od wypłaconej z opóźnieniem części takiej pomocy (24.900 zł). Powód wskazywał, iż nabycie działki budowlanej wespół z inną osobą nie stanowi w świetle obowiązujących przepisów podstawy do wypłacenia jedynie połowy kwoty pomocy, jak to uczynił pozwany w jego przypadku. Uzasadniając żądanie odsetek od wypłaconej tytułem pomocy kwoty powód podnosił, z powołaniem się na orzecznictwo Sądu Najwyższego, iż przepisy ustawowe nie przewidują terminu na wypłatę pomocy, co oznacza, że świadczenie winno zostać spełnione bezpośrednio po wezwaniu przez funkcjonariusza do jego zapłaty, nie zaś w terminach wynikających z rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 29 lipca 2010r. w sprawie przyznawania pomocy finansowej na uzyskanie lokalu funkcjonariuszowi Służby Więziennej. (k. 2 -6, 48)

Pozwany Skarb Państwa – Dyrektor Aresztu Śledczego w S. domagał się oddalenia powództwa w całości wskazując, iż za przyznaniem powodowi tylko części przewidzianej przepisami pomocy finansowej przemawia wykładnia celowościowa tych przepisów. Skoro bowiem funkcjonariusz nabywa lokal mieszkalny czy dom na zasadzie współwłasności, rozmiar pomocy powinien odpowiadać jego udziałowi. W zakresie żądania odsetek pozwany podniósł, iż ustawa o Służbie Więziennej nie przewiduje w przypadku pomocy finansowej na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych prawa do odsetek, powołał się nadto na przepisy rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 29 lipca 2010r. w sprawie przyznawania pomocy finansowej na uzyskanie lokalu funkcjonariuszowi Służby Więziennej określające terminy wypłaty takiej pomocy. (k. 60 – 64)

Obie strony wystąpiły nadto o koszty procesu.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny.

A. N. jest funkcjonariuszem Służby Więziennej, pełniącym służbę w Areszcie Śledczym w S..

Niesporne, nadto decyzja personalna – k.68

Powód, nie pozostający w związku małżeńskim, nie posiadał tytułu prawnego do lokalu mieszkalnego i otrzymywał równoważnik pieniężny z tytułu braku mieszkania.

Niesporne, nadto przesłuchanie powoda – k. 104 w zw. z k. 102 – 103, przyznanie równoważnika pieniężnego – k. 69 - 70

W dniu 22 stycznia 2014r. powód złożył do Dyrektora Aresztu Śledczego w S. wniosek w sprawie przyznania pomocy finansowej na uzyskanie lokalu mieszkalnego – budowę domu jednorodzinnego o powierzchni 116 m ² systemem gospodarczym na działce gruntu położonej w K. przy ul. (...) wskazując wartość domu na 331.695, 05 zł

Niesporne, nadto wniosek – k. 8 – 12 (k. 71 – 73)

Działka gruntu wskazana we wniosku została nabyta w dniu 28 marca 2013r. przez powoda i jego partnerkę A. G. – również funkcjonariusza Służby Więziennej na zasadach współwłasności w udziałach po ½ części.

Powód otrzymał w dniu 20 września 2013r. pozwolenie na budowę domu wskazanego we wniosku.

Niesporne, nadto przesłuchanie powoda – k. 104 w zw. z k. 102 – 103, zeznania świadka A. S. – k. 103, odpis z księgi wieczystej – k. 29 – 30, akt notarialny – k. 74 – 78, pozwolenie na budowę – k. 79 – 80

Powód złożył też wymagane przez jednostkę penitencjarną dokumenty potwierdzające spełnianie przez niego przesłanek do nabycia pomocy finansowej, w tym związane z własnością działki, uzyskanie pozwolenia na budowę, kosztorysem.

Niesporne, nadto zeznania świadka A. S. – k. 103, dokumentacja złożona przez powoda – k. 74 - 83

Po dostarczeniu powoda wymaganej dla rozpoznania wniosku dokumentacji, A. N. został poinformowany przez Dyrektora Aresztu Śledczego w S. pismem z dnia 11 marca 2014r. o podjęciu działań mających na celu ustalenie jego uprawnień do żądanej pomocy finansowej w tym wystąpienie o opinię prawną z uwagi na status współwłaściciela działki.

Niesporne, nadto pismo z 11 marca 2014r. – k. 14

Pismem z dnia 18 listopada 2014r. doręczonym w dniu 25 listopada 2014r. Dyrektor Aresztu Śledczego w S. poinformował A. N., iż jego wniosek o pomoc finansową zostanie rozpatrzony z zachowaniem kolejności składania wniosków zgodnie z rejestrem prowadzonym przez jednostkę w terminie do 21 stycznia 2016r., jednocześnie wskazał, iż z uwagi na nabycie przez funkcjonariusza działki budowlanej z osobą obcą w równych częściach i rozpoczęcie budowy pomoc będzie przysługiwała w wysokości ½ kwoty wyliczonej zgodnie z art. 185 ustawy o Służbie Więziennej.

Niesporne, nadto pismo z dnia 18 listopada 2014r. – k. 19 (k.84)

W odpowiedzi na powyższe działający przez zawodowego pełnomocnika powód wystąpił doręczonym adresatowi w dniu 10 lutego 2015r. pismem z dnia 4 lutego 2015r. do Dyrektora Aresztu Śledczego w S. o usunięcie naruszenia prawa poprzez przyznanie pomocy finansowej w pełnym wymiarze – t.j. 25% wartości lokalu mieszkalnego o powierzchni użytkowej 50 m ² przy przyjęciu ceny jednego metra zgodnie ze wskaźnikiem ceny metra kwadratowego powierzchni użytkowej budynku mieszkalnego publikowanej przez Prezesa GUS służącej wyliczaniu premii gwarancyjnej od wkładów oszczędnościowych na budownictwo mieszkaniowe dla posiadaczy oszczędnościowych książeczek mieszkaniowych.

Niesporne, nadto wezwanie do usunięcia naruszenia prawa – k. 20 – 21, potwierdzenie odbioru – k. 22 – 23

Pismem z dnia 10 marca 2015r. Dyrektor Aresztu Śledczego w S. poinformował powoda (jego pełnomocnika) o podtrzymaniu dotychczasowego stanowiska.

Niesporne, nadto pismo z dnia 10 marca 2015r. – k. 25

W dniu 23 kwietnia 2015r. Dyrektor Aresztu Śledczego w S. formalnie rozpoznał wniosek A. N. o pomoc finansową na uzyskanie lokalu mieszkalnego przyznając mu tytułem tej pomocy kwotę 24.900 zł odpowiadającą połowie 25% wartości lokalu mieszkalnego o powierzchni użytkowej 50 m ² wyliczonej zgodnie z art. 185 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 9 kwietnia 2010r. o Służbie Więziennej. Podobnie jak we wcześniejszej informacji skierowanej do A. N. rozpoznający wniosek uzasadniał przyznanie połowy ustawowo określonej kwoty pomocy nabyciem działki wykorzystywanej pod budowę domu wespół z inną osobą w częściach równych.

W piśmie wskazano, iż przyznana pomoc finansowa zostanie wypłacona funkcjonariuszowi do 21 stycznia 2016r.

Pismo doręczono powodowi w dniu 27 kwietnia 2015r.

Niesporne, nadto decyzja o przyznaniu pomocy – k. 26 – 28(k. 85 – 87)

Pismem z dnia 7 maja 2015r. doręczonym w dniu 11 maja 2015r. działający w imieniu powoda profesjonalny pełnomocnik wezwał Dyrektora Aresztu Śledczego w S. do usunięcia naruszenia prawa i przyznania pomocy finansowej w pełnej wysokości. W piśmie nie wskazano kwoty świadczenia ani wprost nie sformułowano żądania zapłaty.

Niesporne, nadto wezwanie – k. 31 – 32 (k.88)

Pismem z dnia 15 maja 2015r. Dyrektor Aresztu Śledczego poinformował pełnomocnika pozwanego o podtrzymaniu dotychczasowego stanowiska.

Niesporne, nadto pismo – k. 33

Pozew złożony w niniejszej sprawie został doręczony pozwanemu w dniu 19 stycznia 2016r.

Dowód: zeszyt korespondencji – k. 111

A. G. nie występowała o pomoc finansową na uzyskanie lokalu mieszkalnego.

Niesporne, nadto zeznania świadka A. S. – k. 103

Pozwany wypłacił powodowi tytułem pomocy finansowej na uzyskanie lokalu mieszkalnego kwotę 24.900 zł.

Niesporne

Sąd Rejonowy zważył, co następuje.

Powództwo okazało się w przeważającej mierze uzasadnione.

Pomoc finansowa na uzyskanie lokalu mieszkalnego przewidziana jest w art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 9 kwietnia 2010r. o Służbie Więziennej. (t.j. Dz. U.2014. 1415), zwanej dalej ustawą o Służbie Więziennej.

Zgodnie z tym przepisem funkcjonariuszowi w służbie stałej, który spełnia warunki do przydziału lokalu mieszkalnego, a który lokalu tego nie otrzymał na podstawie decyzji administracyjnej o przydziale, przysługuje pomoc finansowa na uzyskanie lokalu mieszkalnego w spółdzielni mieszkaniowej albo domu jednorodzinnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, położonych w miejscowości pełnienia służby lub miejscowości pobliskiej.

Pomoc finansową przyznaje się funkcjonariuszowi w wysokości 25% wartości lokalu mieszkalnego o powierzchni użytkowej 50 m ² (art. 185 ust. 1 ustawy, o jakiej mowa). Wartość lokalu mieszkalnego, na podstawie której oblicza się wysokość pomocy finansowej, stanowi iloczyn 50 m ² powierzchni użytkowej lokalu mieszkalnego i ceny metra kwadratowego powierzchni użytkowej budynku mieszkalnego, publikowanej przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, służącej wyliczaniu premii gwarancyjnej od wkładów oszczędnościowych na budownictwo mieszkaniowe dla posiadaczy oszczędnościowych książeczek mieszkaniowych (art. 185 ust. 2 tej ustawy).

W sprawie bezspornym było, iż powód spełniał przesłanki do uzyskania pomocy finansowej (spełniał warunki do przydziału lokalu mieszkalnego, ale takowego nie otrzymał) zbytecznym jest zatem szersze odnoszenie się do tej kwestii. Spornym natomiast pozostawało, czy A. N. przysługiwać winna pomoc w pełnej wysokości czy też ograniczona o połowę. Spór ten wynikał z odmiennej oceny stron co do wpływu na rozmiar przysługującej pomocy finansowej tytułu prawnego do działki, na której budowany był dom mieszkalny w postaci współwłasności (w udziale ½).

Sąd nie znalazł podstaw do podzielenie stanowiska pozwanego, iż posiadanie przez funkcjonariusza statusu współwłaściciela nieruchomości mającej zabezpieczać jego potrzeby lokalowe ma wpływ na rozmiar pomocy finansowej, o jakiej mowa w art. 184 ust. 1 ustawy o Służbie Więziennej t.j., iż funkcjonariuszowi przysługuje część pomocy odpowiadająca jego udziałowi w nieruchomości. Stanowisko takie nie znajduje bowiem żadnego oparcia w regulacjach ustawowych.

Ustawa o Służbie Więziennej nie przewiduje nigdzie wymogu, by funkcjonariusz był jedynym właścicielem lokalu czy domu, w związku z nabyciem którego ubiega się o pomoc, nie określa też wpływu współwłasności na rozmiar pomocy. W ustawie, o jakiej mowa, jest jeden tylko przepis ograniczający prawo do pomocy finansowej funkcjonariusza. W art. 184 ust. 2 przewidziane bowiem zostało, iż w razie zbiegu uprawnień do pomocy finansowej z tytułu służby obojga małżonków świadczenie to przysługuje tylko jednemu z nich. Żadnych innych ograniczeń prawa do pomocy (przy spełnieniu przesłanek jej przyznania) czy rozmiaru tej pomocy przepisy nie przewidują. Podkreślenia wymaga, że ustawodawca ograniczając w art. 184 ust. 2 ustawy prawo do pomocy finansowej w przypadku funkcjonariuszy małżonków także nie przewidział przyznania częściowej pomocy każdemu z nich, a stwierdził, iż tylko jeden pomoc taką może otrzymać. Zapis taki przemawia przeciwko możliwości miarkowania rozmiaru pomocy finansowej w zależności od okoliczności faktycznych sprawy.

Podkreślenia wymaga, iż pomoc finansowa jest świadczeniem zastępczym – przysługującym w wypadku niezapewnienia funkcjonariuszowi lokalu służbowego. Jej celem jest zaspokojenie potrzeb lokalowych funkcjonariusza, a cel taki pozostaje osiągnięty niezależnie od tego, czy funkcjonariusz ma prawo do lokalu (domu) sam czy wespół z inną osobą. Zauważenia zresztą wymaga, iż w przypadku funkcjonariuszy w związku małżeńskim nabycie lokalu (domu) w okresie trwania małżeństwa oznacza zazwyczaj jego nabycie wespół z inną osobą, lokal taki wchodzi bowiem co do zasady do wspólności ustawowej małżeńskiej. Wreszcie przeciwko możliwości miarkowania pomocy przemawia okoliczność, iż kwotę pomocy finansowej ustawodawca uzależnił jedynie od zmian wskaźnika określonego w art. 185 ust. 2 ustawy o Służbie Więziennej, nie powiązał jej natomiast z rozmiarem nabytego przez funkcjonariusza lokalu czy ceną jego zakupu lub liczbą przyszłych mieszkańców.

Zauważyć nadto można, iż również w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 29 lipca 2010 r. w sprawie przyznawania pomocy finansowej na uzyskanie lokalu funkcjonariuszowi Służby Więziennej (Dz.U.2010.147.986) wydanym na podstawie delegacji ustawowej zawartej w art. 185 ust. 3 ustawy o Służbie Więziennej brak jakichkolwiek regulacji dotyczących ograniczania rozmiaru pomocy finansowej.

Strona pozwana powoływała się na wykładnię celowościową, nie przedstawiła jednak argumentacji w tym zakresie, co utrudnia sądowi ustosunkowanie się do tego stanowiska.

Jak się wydaje na tle dokumentacji zgromadzonej przy rozpoznawaniu wniosku o pomoc finansową, decyzja pozwanego nie tyle była uwarunkowana faktem posiadania przez A. N. jedynie udziału w nieruchomości, ile osobą współwłaściciela. Powód bowiem nabył nieruchomość, na której prowadzona jest budowa wespół z A. G., z którą pozostaje w nieformalnym związku, a która także jest funkcjonariuszem Służby Więziennej. Zbytecznymi jednak wydają się dywagacje, czy względy celowości nie przemawiałyby w takiej sytuacji za rozszerzającą interpretacją wyjątku z art. 184 ust. 2 ustawy o Służbie Więziennej, skoro wymieniona nie wystąpiła o pomoc finansową. Sąd jednak opowiadałby się przeciwko takiemu rozszerzeniu.

W tych warunkach sformułowane w pozwie żądanie zapłaty 24.900 zł należało uznać za uzasadnione.

Inaczej rzecz ma się z żądaniem odsetek ustawowych.

Ustawa o Służbie Więziennej nie przewiduje terminu wypłacenia funkcjonariuszowi pomocy finansowej. Takie terminy w sposób mało precyzyjny określone są w przepisach powołanego wcześniej rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 29 lipca 2010 r. w sprawie przyznawania pomocy finansowej na uzyskanie lokalu funkcjonariuszowi Służby Więziennej. §2 tego rozporządzenia przewiduje bowiem, iż rozpatrzenie wniosków o przyznanie pomocy finansowej następuje w kolejności ich składania, zgodnie z rejestrem prowadzonym przez jednostkę organizacyjną Służby Więziennej. Maksymalny termin, do którego ma nastąpić wypłata przyznanej pomocy finansowej wynosi natomiast dwa lata od dnia wydania decyzji o przyznaniu tej pomocy (§ 3 ust. 1 rozporządzenia) .

Tutejszy Sąd Rejonowy podziela pogląd wyrażony przez Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 13 sierpnia 2013r. III PZP 4/13, OSNP 2014/1/1, iż nie sposób określać terminu wypłaty pomocy w oparciu o wskazane regulacje. Art. 184 ust. 1 ustawy o Służbie Więziennej stanowi, iż pomoc na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych przysługuje funkcjonariuszowi spełniającemu warunki do przydziału lokalu mieszkalnego, którego to lokalu nie otrzymał na podstawie decyzji o przydziale. Spełnienie przesłanek, o jakich mowa w przepisie, daje funkcjonariuszowi prawo do uzyskania pomocy. Ponieważ ustawa nie przewiduje terminu wypłaty pomocy przyjąć należy, iż ta powinna być wypłacona po wezwaniu przez funkcjonariusza do jej wypłaty zgodnie z ogólną regułą wyrażoną w art. 455 k.c., o ile oczywiście wcześniej wystąpił z odpowiednim wnioskiem i złożył wymagane przepisami dokumenty.

Delegacja ustawowa zawarta w art. 185 ust. 3 ustawy o Służbie Więziennej nie daje podstaw do uregulowania aktem niższego rzędu terminów wypłaty pomocy. Co więcej trudno mówić, że termin ten został w rozporządzeniu dostatecznie uregulowany, skoro nie wskazano, w jakim czasie powinna zostać wydana decyzja o przyznaniu pomocy, a początek biegu terminu wypłat powiązany został z jej wydaniem. Przy takim określeniu terminu, przy braku odpowiednich środków finansowych jednostki, decyzja o przyznaniu pomocy (a w konsekwencji wypłata) mogłaby być dowolnie długo odsuwana w czasie.

Wyrażone wyżej stanowisko o wymagalności roszczenia o pomoc finansową bezpośrednio po wezwaniu dłużnika do zapłaty nie przesądzało jednak o uznaniu za zasadne zgłoszonego w pozwie żądania odsetek.

Zdaniem sądu bowiem dopiero pozew złożony w sprawie niniejszej może być traktowany jako wezwanie do zapłaty. Data doręczenia pozwu jest zatem datą wymagalności roszczenia i dopiero od tego dnia powód skutecznie może dochodzić odsetek od kwoty 24. 900 zł – niewypłaconej mu dotychczas części pomocy.

Brak skutecznego wezwania do zapłaty kwoty 24.900 zł – części pomocy już wypłaconej oznacza, że od tej kwoty odsetki powodowi w ogóle nie przysługują.

Przywołane w stanie faktycznym pisma strony powodowej skierowane do Dyrektora Aresztu Śledczego w S., a dotyczące usunięcia naruszenia prawa, w istocie sprowadzające się do żądania przyznania pełnej pomocy nie obejmują wskazania żądanej kwoty. Tymczasem od daty złożenia wniosku o przyznanie pomocy finansowej wskaźnik warunkujący wysokość pomocy ulegał zmianie, a tym samym zmianie ulegała kwota przysługująca funkcjonariuszowi występującemu po pomoc. Zauważenia wymaga, iż pomoc finansowa została ostatecznie ustalona z uwzględnieniem wskaźnika obowiązującego w kwietniu 2015r. czyli ceny metra kwadratowego powierzchni użytkowej budynku mieszkalnego, publikowanej przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, służącej wyliczaniu premii gwarancyjnej od wkładów oszczędnościowych na budownictwo mieszkaniowe dla posiadaczy oszczędnościowych książeczek mieszkaniowych za IV kwartał 2014r. – 3.984 zł (Komunikat Prezesa GUS z 23 lutego 2015r. Dz. Urz. GUS. 2015.9). Wprawdzie ostatnie z wezwań złożone zostało już po wydaniu decyzji obejmującej kwotę przyznanej pomocy, jednak i ono nie określa, jakiej kwoty domaga się dodatkowo funkcjonariusz. Dopiero w pozwie kwota ta została jednoznacznie określona.

Mając na uwadze wszystko powyższe sąd zasądził na rzecz powoda 24.900 zł z ustawowymi odsetkami od 19 stycznia 2016r., w pozostałym zaś zakresie powództwo oddalił. W ocenie sądu zawarcie w ustawie o Służbie Więziennej regulacji dotyczącej odsetek od uposażenia i dodatków do niego nie może skutkować uznaniem, iż takie odsetki nie przysługują w przypadku opóźnienia w wypłacie innych świadczeń. Zastosowanie winny tu znaleźć ogólne reguły prawa cywilnego. Warto zauważyć, iż z uzasadnienia projektu ustawy nie wynika, by regulacja w zakresie odsetek wprowadzona była celem wyszczególnienia należności, od których odsetki się należą w przypadku opóźnienia. Mowa tam tylko o wprowadzeniu uregulowań zbliżonych do zawartych w Kodeksie pracy. Warto zauważyć, iż terminy wypłaty uposażenia w przeciwieństwie do terminu wypłaty pomocy finansowej z art. 184 ust. 1 są w ustawie ściśle określone, nadto uposażenie przysługuje każdemu funkcjonariuszowi inaczej aniżeli wskazana pomoc. To mogło warunkować regulacje odsetkową jak w art. 227 ustawy o Służbie Cywilnej.

Orzeczenie o kosztach procesu wydane zostało w oparciu o art. 100 k.p.c. przewidujący w razie częściowego uwzględnienia żądań stosunkowe rozdzielenie kosztów procesu.

Koszty poniesione przez stronę powodową (3696 zł) obejmowały wpis od pozwu – łącznie 1296 zł oraz wynagrodzenie zawodowego pełnomocnika 2.400 odpowiadające stawce minimalnej określonej w § 6 pkt 5 obowiązującego w dacie wniesienia pozwu rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (t.j. Dz. U 2013.461) znajdującym zastosowanie do spraw wszczętych przed 1 stycznia 2016r. (§ 21 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie Dz.U. 2015.1800). Koszty procesu po stronie pozwanej obejmowały natomiast wynagrodzenie zawodowego pełnomocnika w wysokości 2.400 zł odpowiadające stawce minimalnej określonej w § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu. (t.j. Dz.U.2013.490) znajdującym zastosowanie do spraw wszczętych przed 1 stycznia 2016r. (§ 21 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych Dz.U.2015.1804). Powód wygrał proces w 96, 12 %, w takiej części zatem powinien otrzymać od przeciwnika zwrot poniesionych kosztów procesu sam zwracając mu 3, 88% jego kosztów. Ostatecznie po rozliczeniach daje to powodowi po zaokrągleniu do pełnego złotego prawo do zwrotu kosztów w kwocie 3460 zł.

Stan faktyczny w rozpoznawanej sprawie ustalony przez sąd w oparciu o korespondujące ze sobą dowody w postaci zeznań powoda, świadka A. S. i zgromadzonych dokumentów leżał w istocie poza sporem, co czyni zbytecznym szerokie omawianie wskazanych dowodów. Można tylko wskazać, iż ich wiarygodność nie budziła wątpliwości sądu i nie była podważana przez strony procesu.

Brak było podstaw do uwzględnienia wniosku strony powodowej o wezwaniu do udziału w sprawie w charakterze pozwanego Skarbu Państwa – Aresztu Śledczego w S.. W praktyce sądowej w przypadku występowania po jednej ze stron procesu Skarbu Państwa spotkać się można z dwoma różnymi oznaczeniami takiej strony, pierwszym obejmującym po słowach „Skarb Państwa” oznaczenie organu kierującego jednostką, z której działalnością wiąże się dochodzone roszczenie (tak oznaczył pozwanego A. N. wskazując, iż pozywa Skarb Państwa – Dyrektora Aresztu Śledczego w S.), drugim obejmującym po słowach „Skarb Państwa” oznaczenie jednostki, z której działalnością wiąże się dochodzone roszczenie. Rozbieżność ta wynika z braku regulacji ustawowych w tym zakresie.

Funkcjonariusz Służby Więziennej nie pozostaje w stosunku pracy, a jednostka, w której wykonuje on obowiązki służbowe, nie ma statusu pracodawcy. Nie może ona zatem występować w procesie o roszczenia ze stosunku służbowego funkcjonariusza. Dotyczy to także aresztów śledczych. Żaden przepis nie przewiduje bowiem zdolności sądowej takich jednostek, a nie są one osobami prawnymi. W myśl zaś art. 64 k.p.c. zdolność sądową, czyli zdolność do występowania w procesie jako strona, ma każda osoba fizyczna i prawna, a także jednostka organizacyjna nie będąca osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną. Oznacza to, iż w sprawach o roszczenia ze stosunku służby funkcjonariusz Służby Więziennej winien pozwać Skarb Państwa i ten podmiot występuje po stronie pozwanej w niniejszej sprawie. Wskazanie obok Skarbu Państwa jednostki organizacyjnej, z której działalnością wiąże się dochodzone roszczenie czy organu takiej jednostki nie prowadzi do modyfikacji strony procesu. Wskazanie takie jest konieczne wyłącznie dlatego, by przed sądem reprezentował Skarb Państwa właściwy podmiot. Zgodnie bowiem z art. 67 § 2 k.p.c. za Skarb Państwa podejmuje czynności procesowe organ państwowej jednostki organizacyjnej, z której działalnością wiąże się dochodzone roszczenie (tzw. statio fisci). Z uwagi na takie brzmienie przepisu Sąd Rejonowy składania się do wskazywania w oznaczeniu pozwanego, gdy jest nim Skarb Państwa – organów właściwych jednostek organizacyjnych. To jednak, czy wskazana zostanie jednostka czy jej organ ma znaczenie drugorzędne, istotnym jest że w sprawie występuje prawidłowo pozwany Skarb Państwa i jest on należycie reprezentowany.

Uznanie, iż w oznaczeniu pozwanego winno znaleźć się obok Skarbu Państwa oznaczenie jednostki organizacyjnej (Aresztu Śledczego w S.) a nie jej organu (Dyrektora Aresztu) nie pozwalałoby na wezwanie do udziału w sprawie tak oznaczonego pozwanego. W istocie bowiem przy każdym z tych oznaczeń występuje ta sama strona, która jest Skarb Państwa.

ZARZĄDZENIE

1.  Odnotować;

2.  Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi pozwanego

3.  Przedłożyć z apelacją lub za 21 dni.