Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 lutego 2016r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SO Elżbieta Wojtczuk (spr.)

Sędziowie: SO Katarzyna Antoniak

SO Jacek Witkowski

Protokolant: st. sekr. sądowy Anna Wąsak

po rozpoznaniu w dniu 4 lutego 2016 r. w Siedlcach

na rozprawie

sprawy z powództwa M. H. i J. S. (1)

przeciwko R. G. prowadzącemu działalność gospodarczą pod nazwą A. (...)w S.

o zaległe wynagrodzenie

na skutek apelacji obu stron

od wyroku Sądu Rejonowego w Siedlcach IV Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 23 stycznia 2015r. sygn. akt IV P 46/14

I. oddala apelacje obu stron;

II. zasądza od R. G. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą A. (...) w S. na rzecz J. S. (1) kwotę 1350 (jeden tysiąc trzysta pięćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za drugą instancję;

III. znosi wzajemnie koszty zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym między powodem M. H. i pozwanym.

Sygn. akt Pa 38/15

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 23 stycznia 2015 r. Sąd Rejonowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w sprawie IV P 46/14:

I.  zasądził od pozwanego R. G. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą A. (...)w S. na rzecz powoda M. H. kwotę 23 394,68 zł tytułem diet i ryczałtów za noclegi z ustawowymi odsetkami od 1 lutego 2012 r. do dnia zapłaty;

II.  zasądził od pozwanego R. G. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą A. (...)w S. na rzecz powoda J. S. (2) kwotę 59 740 zł tytułem diet i ryczałtów za noclegi z ustawowymi odsetkami od 1 lutego 2012 r. do dnia zapłaty;

III.  oddalił powództwo w pozostałym zakresie;

IV.  odrzucił pozew w zakresie żądania odsetek od dnia wniesienia pozwu do dnia doręczenie pozwanemu odpisu pozwu;

V.  zasądził od pozwanego R. G. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą A.w S. na rzecz powoda J. S. (3) kwotę 4050 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za obie instancje;

VI.  zasądził od powoda M. H. na rzecz pozwanego R. G. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą A.w S. kwotę 4050 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za obie instancje;

VII.  odstąpił od obciążenia pozwanego i powoda M. H. kosztami postępowania;

VIII.  przejął na rachunek Skarbu Państwa koszty sporządzenia opinii biegłej księgowej i biegłego z zakresu badania pisma;

IX.  wyrokowi w punkcie I i II nadał rygor natychmiastowej wykonalności do kwot po 1386 zł.

Rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego było wynikiem następujących ustaleń faktycznych i rozważań prawnych:

W pozwie z 5.01.2012r. powodowie M. H. i J. S. (1) domagali się zasądzenia od pozwanego R. G. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą A. (...)w S. kwot po 20.000 zł tytułem diet za podróże służbowe za granicę, kwot po 10.000 zł tytułem niewypłaconych dodatków za brak noclegu w czasie podróży służbowych, kwot po 7.000 zł tytułem wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych, w każdym przypadku z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, w przypadku powoda M. H. za okres od 8.06.2009r. do 31.03.2011r., a w przypadku powoda J. S. (1) za okres od 16.09.2008r. do 7.06.2011r., a także zasądzenia od pozwanego na rzecz powodów kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu wskazano, że obaj powodowie byli pracownikami pozwanego w okresie od 8.06.2009r. do 31.03.2011r. – pierwszy z nich i w okresie od 16.09.2008r. do 7.06.2011r. – drugi z nich, świadcząc pracę na stanowiskach kierowcy. Powodowie wskazali, że wynagrodzenie za pracę pozwany wypłacał im w wysokości uzależnionej od ilości przejechanych w danym miesiącu kilometrów. Nie otrzymywali jednak należności z tytułu odbywanych zagranicznych podróży służbowych, tj. diet oraz ryczałtów za noclegi i wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych.

W piśmie procesowym z 23.01.2012r. powodowie zmienili swoje powództwo w ten sposób, że wnieśli o zasądzenie na rzecz powoda J. S. (1) dotychczas wskazywanych kwot, ale za okres od 1.03.2009r. do 9.11.2010r.

W odpowiedzi na pozew pozwany R. G. wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego solidarnie od powodów według norm przepisanych prawem.

Pozwany oświadczył, że nie jest dłużnikiem powodów, gdyż rozliczył się z nimi ze wszystkich świadczeń wynikających z umowy o pracę na dzień rozwiązania z nimi tych umów i nie ma wobec nich innych zobowiązań.

W piśmie procesowym z 18.09.2012r. powód M. H. sprecyzował swoje powództwo w ten sposób, że wniósł o zasądzenie od pozwanego kwoty 28.458,59 zł tytułem niewypłaconych diet za podróże służbowe odbywane w okresie od 8.06.2009r. do 31.03.2011r. oraz kwoty 42.911,31 zł tytułem niewypłaconych dodatków za brak noclegu w tym samym okresie z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu. Powód J. S. (1) z tych samych tytułów, ale za okres od 1.03.2009r. do 9.11.2010r. domagał się zasądzenia kwot odpowiednio 22.447,51 zł oraz 36.993,85 zł w obu przypadkach z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu, cofając jednocześnie powództwo o wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych.

W zakresie dochodzonych pozwem diet powód M. H. domagał się zasądzenia ostatecznie kwoty 29.406,59 zł, a powód J. S. (1) - kwoty 25.213,51 zł, zaś pozwany wniósł o oddalenie powództwa.

Wyrokiem z 5.04.2013r., w sprawie sygn. akt IV P 15/12 tut. Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda M. H. kwotę 29.406,59 zł tytułem diet za podróże służbowe z ustawowymi odsetkami od 1.02.2012r. do dnia zapłaty oraz kwotę 42.911,31 zł tytułem ryczałtów za noclegi z ustawowymi odsetkami od 1.02.2012r. do dnia zapłaty, na rzecz powoda J. S. (1) kwotę 25.213,51 zł tytułem diet za podróże służbowe z ustawowymi odsetkami od 1.02.2012r. do dnia zapłaty oraz kwotę 36.993,85 zł tytułem ryczałtów za noclegi z ustawowymi odsetkami od 1.02.2012r. do dnia zapłaty, oddalił powództwo w zakresie ustawowych odsetek liczonych od dnia wniesienia pozwu, umorzył postępowanie w zakresie dodatkowego wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych oraz orzekł o kosztach procesu i rygorze natychmiastowej wykonalności.

Powyższe orzeczenie w pkt I i II zaskarżył pełnomocnik pozwanego, tj. w zakresie, w jakim Sąd I instancji zasądził od pozwanego na rzecz powodów opisane wyżej kwoty (k. 343).

Wyrokiem z 11.12.2013r., w sprawie sygn. akt IV Pa 38/13 Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych uchylił zaskarżone orzeczenie i sprawę przekazał Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia o kosztach postępowania za obie instancje.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy pełnomocnik powodów domagał się zasądzenia od pozwanego na rzecz powoda M. H. kwoty 29.335,59 zł tytułem diet za podróże służbowe z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz kwoty 42.911,31 zł tytułem ryczałtów za noclegi z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, a na rzecz powoda J. S. (1) kwoty 25.213,51 zł tytułem diet za podróże służbowe z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz kwoty 36.993,85 zł tytułem ryczałtów za noclegi z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty.

Sąd Rejonowy ustalił, iż M. H. i J. S. (1) byli pracownikami R. G. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą A. (...)w S. zatrudnionymi na stanowiskach kierowców w pełnym wymiarze czasu pracy na podstawie umów o pracę zawartych na czas określony. M. H. był pracownikiem w okresie od 8.06.2009r. do 31.03.2011r., a J. S. (1) - w okresie od 16.06.2008r. do 22.06.2011r. W umowach o pracę strony przewidziały wynagrodzenie za pracę równe minimalnemu wynagrodzeniu.

Jako kierowcy (...) wykonywali przewozy zagraniczne. Ich wynagrodzenie za pracę składało się z wynagrodzenia wynikającego z umów o pracę oraz ryczałtów za noclegi i diet z tytułu podróży służbowych.

M. H. i J. S. (1) w okresie zatrudnienia otrzymywali wynagrodzenie ze stosunku pracy w formie gotówkowej, bądź w formie przelewów na konto bankowe. Na tę okoliczność pracodawca sporządzał listy płac obejmujące wynagrodzenie zasadnicze wynikające z umów o pracę podpisywane przez pracowników. Miały też miejsca sytuacje, że na okoliczność otrzymania wynagrodzenia w gotówce obaj pracownicy podpisywali stosowne dokumenty KW.

Wyjeżdżając w trasę M. H. i J. S. (1) otrzymywali kartę rozliczenia wyjazdu służbowego, na której wpisywali datę i godzinę wyjazdu, miejsce docelowe oraz datę i godzinę powrotu do siedziby pracodawcy, a kartę tę po powrocie z trasy zdawali pracodawcy. Z uwagi na to, że z czasem dane wpisywane przez pracowników okazywały się nieczytelne pracodawca na podstawie ustnych informacji pochodzących od M. H. i J. S. (1) wypełniał przy nich powyższe dane na wskazanym dokumencie. Tak wypełniony dokument pracodawca następnie przekazywał księgowej R. R..

R. R. na podstawie danych wpisanych do karty rozliczenia wyjazdu służbowego oraz informacji o zaliczkach na koszty związane z daną trasą obliczała wysokość diet i ryczałtów za noclegi. Wyliczone sumy wpisywała na dokumencie, który miał postać kopii powyższej karty jeżeli chodzi o wyszczególnione rubryki. Następnie na dokumencie otrzymanym od pracodawcy w odpowiednich rubrykach wpisywała kwoty należne tytułem diet i ryczałtów i dokument ten przekazywała pracodawcy. R. R. nigdy nie otrzymała od pracodawcy karty rozliczenia wyjazdu służbowego zawierającego jedynie podpisy kierowcy.

Na podstawie obu kart rozliczenia wyjazdu służbowego dotyczących jednej trasy wykonanej przez danego kierowcę pracodawca co do zasady wypłacał pracownikom kwoty obejmujące diety i ryczałty za noclegi, a kierowcy kwitowali odbiór tych kwot na karcie wypełnionej przez R. R. w stosownej rubryce zatytułowanej (...).

Za część podróży służbowych wykonanych przez M. H. i J. S. (1) pracodawca nie wypłacił kierowcom należnych diet i ryczałtów za noclegi, o czym świadczy brak dowodów (pokwitowań na kartach wyjazdu służbowego) na otrzymanie tych kwot przez pracowników. W przypadku M. H. łączna kwota nie wypłacona z obu tych tytułów wyniosła 23.394,68 zł, a w przypadku J. S. (1) – 59.740 zł.

Odnosząc się na do roszczenia powodów o zapłatę ryczałtów za noclegi Sąd Rejonowy wskazał, że pozwany nie negował, iż powodom należał się ten składnik wynagrodzenia („Według mnie należał się ryczałt”– k. 394v). Stał także na stanowisku, że składnik ów wypłacał („Ja płaciłem ten ryczałt” – k. 394v), czego dowodem są według niego podpisy powodów na dokumencie zatytułowanym „Rozliczenie wyjazdu służbowego”.

Powodowie stali na stanowisku, że powyższy dokument podpisywali w momencie, gdy nie było na nim żadnych zapisów (powód M. H.: „Oprócz moich podpisów wszędzie było pusto” - k. 393, powód J. S. (1): „Dokument był podpisywany in blanco. Nie było w nim nawet mojego nazwiska” – k. 394). Obaj powodowie twierdzili także, że dokumenty te podpisywali w obecności spedytora P. W..

Rozliczenie wyjazdu służbowego dotyczące jednej trasy składa się z dwóch dokumentów o tym samym układzie graficznym, lecz zawierającym różne wpisy dokonane przez różne osoby. Ich wypełnianie odbywało się w ten sposób, że każdorazowo kierowca podawał pozwanemu określone dane lub też sam je wpisywał w tabelce zatytułowanej „Wyjazd nr”. Na podstawie tych danych pozwany wypełniał na czystym druku „Rozliczenia wyjazdu służbowego” pkt od 1 do 3, tj. wpisywał datę i godzinę wyjazdu z zakładu pracy i z kraju, delegację zagraniczną i kraj docelowy oraz datę i godzinę powrotu do zakładu pracy. Tak wypełniony druk (bez wpisanych jakichkolwiek kwot, gdyż pracodawca nie zajmował się obliczaniem należności wynikających z podróży służbowych) pozwany przekazywał następnie księgowej R. R..

Z kolei świadek R. R. potwierdziła, iż otrzymywała od pozwanego druk „Rozliczenia wyjazdu służbowego” wypełniony w takim kształcie, jak powyżej opisał go pracodawca. Świadek na takim samym drugim czystym druku wypełniała go od słów „Rozliczenie wyjazdu służbowego” do słów „Razem”, tj. obliczała na podstawie danych wpisanych uprzednio na takim samym druku przez pozwanego wysokość diet oraz ryczałtów za noclegi. Przy tych wyliczeniach brała także pod uwagę zaliczkę na koszty wyjazdu służbowego, którą kierowca otrzymał na dany wyjazd. Informację o tej zaliczce świadek otrzymywała od pracodawcy. Następnie w tabelce na pierwszej stronie dokumentu otrzymanego od pracodawcy (wypełnionego przez niego lub kierowcę) świadek wpisywała łączną kwotę należną z tytułu delegacji (suma diet i ryczałtów) należną kierowcy, a oba dokumenty przekazywała pozwanemu. Świadek stanowczo oświadczyła, że nigdy nie dostała od pozwanego takiego dokumentu czystego niewypełnionego („Nie zdarzyło się, żebym dostała taki dokument niewypełniony na pierwszej stronie do pkt 3 z wypełnionymi na pierwszej stronie podpisami kierowcy” - k. 413v).

Sąd Rejonowy opierając się na dowodzie z zeznań świadka R. R. uznał, za niewiarygodne stanowisko powodów, iż podpisywali oni niniejsze rozliczenia in blanco.

Sąd Rejonowy powołał się również na dowód z zeznań świadka P. W., w obecności którego powodowie – według ich twierdzeń – mieli podpisywać in blanco przedmiotowe dokumenty, który także zaprzeczył, aby tak faktycznie było („Nie widziałem, aby powodowie podpisywali pozwanemu jakieś czyste niewypełnione druki” – k. 413). Wymieniony potwierdził natomiast taki sposób rozliczenia się kierowców z pracodawcą, jak opisał to pozwany i świadek R. R.. Zeznał również, że odbiór kwot wynikających z delegacji służbowych on sam kwitował albo na powyższych drukach, albo na dokumentach KP.

Sąd w całości dał wiarę relacji pozwanego oraz świadków R. R. i P. W..

Sąd Rejonowy wskazał, iż powyższych ustaleń nie poddają w wątpliwość zeznania świadka L. K., gdyż nie miał on wiedzy, jak byli wynagradzani powodowie, nie był też obecny przy wypłacie ich wynagrodzeń, ani podpisywaniu przez nich dokumentów otrzymanych od pozwanego. Co prawda świadek przyznał, że podpisywał niewypełnione dokumenty, lecz nie pamiętał, jak one wyglądały. W ocenie Sądu z tej przyczyny treść jego zeznań nie wniosła istotnych szczegółów niezbędnych dla rozstrzygnięcia niniejszego sporu.

Odnosząc się do roszczeń powodów dotyczących diet, to stanowisko pozwanego było tożsame, jak to dotyczące ryczałtów za noclegi („Ja umówiłem się z powodami na delegacje” – k. 394).

W świetle powyższych dowodów Sąd Rejonowy uznał, za nieprawdziwe zeznania powodów twierdzących, iż otrzymywali jedynie wynagrodzenie liczone z przejechanych kilometrów (tzw. kilometrówkę), gdyż dowodem na tę okoliczności są jedynie ich zeznania nie poparte w myśl art. 6 kc w zw. z art. 300 kp żadnymi dowodami. Sąd zaznaczył również, iż pozwany zaprzeczył stosowaniu takiego sposobu wynagrodzenia powodów, choć przyznał, iż na wyraźne pytanie powodów podał im, iż „z kilometra wychodzi od 15 do 23 groszy” (k. 395), lecz nie płacił „według kilometrówki”.

Reasumując, Sąd doszedł do przekonania, że brak jest dowodów na fakt, iż podpisując dokument w postaci „Rozliczenia wyjazdu służbowego” w tabelce (...) powodowie czynili to bez znajomości danych w nim zawartych, tj. że dokument ten podpisywali, gdy nie był on w ogóle wypełniony.

Na marginesie należy wskazać, że powodowie nie kwestionowali dat i miejsc podróży służbowych wynikających z powyższego dokumentu (por. pismo pełnomocnika powodów z 25.03.2014r. – k. 406).

Sąd uznał rozliczenia podróży służbowych opatrzone podpisem powodów za dokumenty stanowiące pokwitowanie zapłaty uregulowane w art. 462 kc. Zgodnie z § 1 tego przepisu dłużnik, spełniając świadczenie, może żądać od wierzyciela pokwitowania.

Jak wskazał Sąd Najwyższy pokwitowanie jako dokument prywatny w rozumieniu art. 245 kpc, nie jest dowodem rzeczywistego stanu rzeczy, lecz jedynie stwarza korzystne dla dłużnika domniemanie, że świadczenie faktycznie spełnił. Domniemanie to może być obalone przez wierzyciela. (por. wyrok Sądu Najwyższego z 5.12.2007r., II PK 95/07, LEX nr 465927).

W toku niniejszego procesu powodowie w żaden sposób nie wykazali, aby pozwany, odbierając od nich pokwitowania na drukach „Rozliczenia wyjazdu służbowego”, nie spełnił świadczenia, tj. nie wypłacił wskazanych tam kwot tytułem diet i ryczałtów za noclegi.

Następnie Sąd Rejonowy sprawdził, czy suma kwot pokwitowanych przez powodów wyczerpuje ich roszczenia z tytułu diet i ryczałtów za noclegi. Sąd Rejonowy nie zgodził się ze stwierdzeniem pełnomocnika pozwanego, iż „brak podpisu nie oznacza braku wypłaty pieniędzy powodom” (k. 424). Po pierwsze, brak takiego podpisu na danym dokumencie oznacza, że wierzyciel nie udzielił dłużnikowi pokwitowania. Po drugie, pozwany nie przedstawił żadnego dowodu na wypłatę kwot wymienionych w drukach niepodpisanych przez powodów. Trudno też zgodzić się ze stwierdzeniem pełnomocnika pozwanego, iż „brak podpisu to wina powodów” (k. 457), gdyż to na pozwanym jako dłużniku ciąży powinność wykazania zapłaty dłużnej kwoty, więc to on powinien być zainteresowany otrzymaniem od wierzyciela stosownego pokwitowania. Pozwany nie wykazał także, aby w konkretnym przypadku powodowie odmówili podpisania pokwitowania na druku otrzymanej kwoty. Bezzasadne jest także stwierdzenie pełnomocnika pozwanego, że niepodpisanie druku stanowiło naruszenie obowiązków pracowniczych, gdyż art. 100 kp takiego obowiązku pracownika wprost nie przewiduje. Gdyby nakaz podpisania druku potraktować jako polecenie pozwanego, to musiałby on wykazać, że w danym przypadku powodowie odmówili wykonania tego polecenia, lecz pracodawca w żaden sposób tego faktu nie udowodnił.

Analizując złożone do akt „Rozliczenia wyjazdu służbowego” Sąd ustalił, iż w trakcie zatrudnienia z tytułu diet i ryczałtów za noclegi pozwany wypłacił powodowi M. H. łączną kwotę 76.642 zł, a powodowi J. S. (1) łączną kwotę 96.118 zł, na co powodowie udzielili pokwitowań swemu pracodawcy. Pozwany nie zapłacił powodowi M. H. łącznej kwoty 23.394,68 zł, a powodowi J. S. (1) łącznej kwoty 59.740 zł, gdyż brak jest udzielenia pokwitowań przez powodów na powyższe kwoty. Pozwany jest zatem dłużny powodowi M. H. kwotę 23.394,68 zł, a powodowi J. S. (1) kwotę 59.740 zł.

W obliczeniach kwot otrzymanych i pokwitowanych przez powodów Sąd nie wziął pod uwagę kwot wskazanych w dowodach wypłaty KW, gdyż z zapisów w nich zawartych w żaden sposób nie wynika, aby dotyczyły one diet i ryczałtów lub też zaliczek na nie. Określenie „zaliczka wyjazdowa” lub „zaliczka” może dotyczyć zarówno kosztów podróży przewidzianych dla kierowcy, jak i wydatków związanych z daną trasą. Wobec takich wątpliwości niemożliwe stało się ustalenie, jaka dokładnie kwota wskazana na tym dokumencie dotyczy zaliczki na diety i ryczałty, o ile takowa była wypłacana, na co brak jest jednoznacznych dowodów.

Jeżeli chodzi o dowody wypłaty KW, na których nie wskazano tytułu wypłaty, to wobec niemożliwości ustalenia, czego dotyczą, Sąd nie wziął pod uwagę w swych obliczeniach kwot w nich wskazanych.

Jeżeli chodzi o dowody wypłaty KW, na których wskazano, że dotyczą wynagrodzenia za dany miesiąc, to wobec oświadczenia pozwanego, iż wypłacał ogólną kwotę, tj. wynagrodzenie wynikające z umowy o pracę i z delegacji, niemożliwe stało się ustalenie, jaka konkretnie kwota dotyczy diet i ryczałtów. Z tych przyczyn Sąd pominął te dowody wypłaty w swoich ustaleniach.

Jeżeli chodzi o kwoty wynikające z potwierdzeń przelewów na rzecz powodów, to Sąd w swych obliczeniach nie wziął pod uwagę kwot z tych przelewów, na których brak było tytułu, gdyż w takiej sytuacji nie było wiadome, na poczet jakich należności (wynagrodzenie zasadnicze, diety czy ryczałty lub inne tytuły) zostały one dokonane. Z kolei przelewy zatytułowane „wynagrodzenie” Sąd potraktował literalnie jako dowód zapłaty wynagrodzenia wynikającego z umowy o pracę zgodnie z oświadczeniem pozwanego, iż „Wynagrodzenie zasadnicze było płacone gotówką. (…) Było też płacone na konto” (k. 394). Odnośnie przelewów zatytułowanych „zaliczka wyjazdowa” Sąd swoje argumenty zawarł powyżej.

Odnosząc się do uwag pełnomocnika pozwanego zawartych w tabelkach z k. 427-434 obrazujących sposób rozliczenia się pozwanego z powodami, to wskazano, że nie podważają one powyższych ustaleń Sądu.

Jeżeli chodzi o kwoty wynikające z „Rozliczeń wyjazdu służbowego” niepodpisanych przez powoda M. H., to pełnomocnik pozwanego nie wskazał sposobu zapłaty następujących kwot: 1.669 zł i 1.948 zł i nie wypowiedział się odnośnie zapłaty następujących kwot: 2.379 zł i 3.931,68 zł. Powołał się natomiast na przelewy bankowe następujących kwot: 6.555 zł (na przelewie brak jest jednak wskazanego tytułu przelewu), 4.352 zł (na dwóch przelewach wskazano, że są tytułem wynagrodzenia i zaliczki wyjazdowej), 1.196 zł (na przelewie brak jest jednak wskazanego tytułu przelewu), a odnośnie kwoty 1.364 zł powołał się na dowód KW z 15.08.2009r., który - jak w nim wskazano – dotyczy wynagrodzenia za lipiec i sierpień 2009r., a nie diet i ryczałtów.

Jeżeli chodzi o kwoty wynikające z „Rozliczeń wyjazdu służbowego” niepodpisanych przez powoda J. S. (1), to pełnomocnik pozwanego przyznał, że brak jest rozliczenia następujących kwot: 3.353 zł, 3.593 zł 1.549 zł, 815 zł, 1.923 zł, 1.673 zł, 2.127 zł, 1.358 zł i 1.437 zł, odnośnie zaś kwot: 1.622 zł, 2.471 zł, 2.213 zł, 514 zł, 862 zł, 2.108 zł, 1.086 zł, 1.080 zł, 1.811 zł, 2.497 zł i 896 zł wskazał jedynie, że nie została rozliczona zaliczka, lecz nie powołał się na żadne dowody wypłaty diet i ryczałtów. Odnośnie następujących kwot powołał się na dowody KW: 1.080 zł, lecz na dowodzie KW wskazano, że dotyczy on części wynagrodzenia (jakiej ?) za marzec, 1.720 zł, lecz na dowodzie KW wskazano, że dotyczy zaliczki wyjazdowej (jakiej ?), 3.976 zł, lecz na dowodzie KW nie wskazano tytułu wypłaty, 1.450 zł, lecz w aktach sprawy brak tego dowodu, 2.035 zł, lecz na dowodzie KW wskazano, że dotyczy on zaliczki (jakiej ?), 1.200 zł, lecz na dowodzie KW wskazano, że dotyczy on zaliczki (jakiej ?), 1.278 zł, lecz na dowodzie KW nie wskazano tytułu wypłaty, 1.505 zł, lecz na dowodzie KW wskazano, że dotyczy on wynagrodzenia za październik, a nie diet i ryczałtów. Odnośnie następujących kwot pełnomocnik pozwanego powołał się na przelewy bankowe: 3.786 zł, lecz na przelewie nie wskazano tytułu wypłaty, 1.576 z, lecz przelew ma tytułu „przedpłata” (na poczet jakich należności ?), 1.860 zł, lecz tytuł przelewu brzmi: „wynagrodzenie minus zadłużenie + ubezpieczenie grupowe”, więc zupełnie nie wynika z tego, iż przelew dotyczy diet i ryczałtów oraz 3.286 zł, lecz na przelewie nie wskazano tytułu wypłaty.

Zatem argumenty podniesione przez pełnomocnika pozwanego nie mogły mieć wpływu na obliczenia Sądu wobec niejasności i braku precyzji we wskazaniu jakich tytułów prawnych dotyczą kwoty wskazane w przelewach bankowych oraz dowodach KW.

Odnosząc się do ustaleń poczynionych przez biegłego z zakresu badania pisma (k. 479-536), to Sąd doszedł do wniosku, że nie miały one wpływu na przedmiotowe rozstrzygnięcie. Poddany badaniu dowód wypłaty KW z 9.03.2009r. (k. 435) zawiera zapis, iż dotyczy on „zaliczki wyjazdowej”. Wobec poważnych wątpliwości, jakiego tytułu wypłaty dotyczy taka zaliczka, Sąd nie wziął pod uwagę w swych wyliczeniach kwot wskazanych w tymże dokumencie.

Mając na uwadze powyższe argumenty na podstawie art. 77 ⁵ kp Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powodów wskazane wyżej kwoty oddalając powództwa ponad te sumy. Datę wymagalności ustawowych odsetek od wskazanych sum Sąd ustalił na datę doręczenia odpisu pozwu uznając, że od tego momentu pozwany dowiedział się o roszczeniach powodów, ich tytułach prawnych, podstawie faktycznej i przybliżonych kwotach.

Ustalając stronę procesu, która go końcowo przegrała, Sąd miał na uwadze, iż pełnomocnik powodów domagał się od pozwanego łącznej kwoty tytułem diet i ryczałtów: na rzecz powoda M. H. 72.246,90 zł (29.335,59 zł + 42.911,31 zł), a na rzecz powoda J. S. (1) 62.207,36 zł (25.213,51 zł + 36.993,85 zł). Żądał również zasądzenia tych kwot z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty.

Porównując kwoty dochodzone przez powodów z ostatecznie zasądzonymi Sąd ustalił, że powód M. H. wygrał niniejszy proces w ok. 32 % (23.394,68 zł z 72.246,90 zł), a powód J. S. (1) – w ok. 96 % (59.740 zł z 62.207,36 zł). Zatem powód J. S. (1) okazał się stroną, która wygrała niniejszy spór, a powód M. H. ostatecznie spór ten przegrał.

Zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu uregulowaną w art. 98 § 1 i 3 kpc w zw. z art. 99 kpc, art. 109 kpc, § 11 ust. 1 pkt 2 w zw. z § 6 pkt 6 i § 12 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28.09.2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.) oraz § 12 ust. 1 pkt 2 w zw. z § 6 pkt 6 i § 13 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28.09.2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 ze zm.) Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda J. S. (1) kwotę 4.050 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za obie instancje i taką samą kwotę, lecz od powoda M. H. na rzecz pozwanego.

Z uwagi na znaczną wysokość kwot zasądzonych od pozwanego na rzecz powodów (23.394,68 zł + 59.740 zł + 4.050 zł = 87.184,68 zł) Sąd uznał, iż zachodzi wypadek szczególne uzasadniony określony w art. 102 kpc dozwalający na odstąpienie od obciążania pozwanego kosztami sporządzenia opinii przez obu biegłych oraz opłaty od pozwu. Te same argumenty legły u podstaw podjęcia takiej samej decyzji w przypadku przegrywającego niniejszy proces powoda M. H..

W zakresie uwzględniającym powództwo o rygorze natychmiastowej wykonalności orzeczono na podstawie o art. 477 ² § 1 kpc.

Apelacje od wyroku Sądu Rejonowego z dnia 23 stycznia 2015 r. wniosły obie strony.

Powodowie w swojej apelacji zaskarżyli powyższy wyrok w części oddalającej powództwo w przypadku M. H. ponad kwotę 23 394,68 zł, w przypadku J. S. (1) ponad kwotę 59 740 zł i zarzucili mu:

1.naruszenie postępowania tj. przepisu art. 233 § 1 kpc poprzez brak wszechstronnego i obiektywnego rozważenia zebranego w sprawie materiału dowodowego co doprowadziło do sprzeczności istotnych ustaleń Sądu z tym materiałem oraz do przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów polegające na:

a). bezpodstawnym przyjęciu, iż pozwany „co do zasadny wypłacał swoim pracownikom kwoty obejmujące diety i ryczałty za noclegi, a kierowcy kwitowali odbiór tych kwot na karcie wypełnionej przez R. R. w stosownej rubryce zatytułowanej „wypłata delegacji kierowcy”, pomimo że całokształt materiału dowodowego sprawy w sposób jednoznaczny wskazuje, iż sposobem rozliczania się pozwanego z powodami był ten przedstawiony przez M. H., J. S. (1) jak również świadków L. K. oraz marka B., jednakże co ważniejsze Sąd Rejonowy w żaden sposób nie wziął pod uwagę, decydując o wiarygodności racji przedstawionej przez R. G., treści zeznań złożonych w charakterze strony przez pozwanego, w których to w/w de facto potwierdził słuszność żądań powodów. w/w okoliczność nasuwa uzasadnione wątpliwości dotyczące wartości dowodowej i wiarygodności zeznań jakie złożył w toku rozpatrywania sprawy przez Sąd Rejonowy, po jej uchyleniu do ponownego rozpoznania.

b). braku jakiegokolwiek odniesienia się i analizy dowodów jednoznacznie potwierdzających słuszność żądań M. H. oraz J. S. (1), w szczególności zeznań świadków B. oraz K. i uznanie za pełnowartościowy materiał dowodowy zeznań pozwanego złożonych w dniu 10 marca 2014 r. oraz 17 września 2014 r. bez jakiegokolwiek odniesienia się w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia do zeznań złożonych przez pozwanego podczas rozpraw sądowych w dniach 22 lutego 2012 r. i 23 marca 2013 r. w toku rozpatrywania sprawy przed jej uchyleniem przez Sąd Okręgowy, w których w/w de facto przyznał słuszność żądań powodów i która to okoliczność winna mieć decydujące znaczenie przy ocenie wiarygodności zeznań pozwanego złożonych w toku ponownego rozpoznania sprawy. Ponadto oczywiście błędnym jest oparcie zaskarżonego orzeczenia na zeznaniach świadków R. R. oraz P. W. albowiem sama ich treść jak również zasadne wątpliwości co do obiektywizmu świadków, w pełni zasadną czynią tezę o braku możliwości budowy na ich podstawie stanu faktycznego sprawy.

Wskazując na powyższe zarzuty powodowie wnieśli o zmianę zaskarżonego

orzeczenia poprzez uwzględnienie powództw w całości.

Pozwany natomiast zaskarżył przedmiotowy wyrok w zakresie pkt I i II i zarzucił mu naruszenie:

1.  art. 100 § 1 pkt 3 i 4 kp poprzez błędną interpretację obowiązku przestrzegania przepisów, dbałość o dobro zakładu pracy i chronienie jego mienia powierzonego z obowiązkiem zwrotu i do wyliczenia (zaliczki wyjazdowe to mienie zakładu pracy powierzone powodom, które powinny być rozliczone – w części niewykorzystanej zwrócone pracodawcy w ciągu 14 dni od dnia zakończenia podróży);

2.  art. 77 ⁵ kp ponieważ powodom przysługiwały jedynie należności na pokrycie kosztów związanych z podróżą służbową, czego Sąd nie wyjaśnił i zasądził należne kwoty, ponad zwrócone powodom koszty podróży;

3.  poprzez pominięcie § 13 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju (Dz.U. nr 236, poz. 1991 ze zm.);

4.  art. 217 kpc w zw. z art. 227 kpc i art. 233 kpc w drodze pominięcia lub dowolnej oceny dowodów i budowania wniosków, które nie wynikają z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie; pominięcie bez uzasadnienia dowodów powołanych w zestawieniu tabelarycznym k. 427-434, zaoferowanych przez pozwanego i niekwestionowanych przez powodów, a także opinii biegłej sądowej A. D. z dnia 7 lipca 2012 r. spowodowało ustalenie wadliwego stanu faktycznego i miało decydujący wpływ na wydanie wadliwego orzeczenia. Naruszenie art. 217, 227 i 233 kpc polega na pominięciu istotnych dowodów służących wykazaniu sposobu wypłaty należności określonych w zaskarżonym wyroku przy ich lakonicznej i błędnej interpretacji wypaczającej istotę zaoferowanego dowodu znajdującego się w aktach k.427-434. Sąd nie uznając dokumentów Kw, kart wyjazdowych, przelewów bankowych pozwanego – świadczących o wypłacie zaliczek – kwestionuje fakty, co oczywiście jest niezgodne z rzeczywistym stanem rzeczy, ponieważ powodowie nie zaprzeczają, że zaliczki otrzymali przed każdą podróżą służbową, jak też nie rozliczali się z kosztów podróży służbowych, w sposób opisany na k. 427-434; paliwo w podróży służbowej nabywali płacąc karta kredytową pracodawcy, więc nie płacili za nie środkami z zaliczek. Obowiązek rozliczania kosztów podróży wynika z § 13 rozporządzenia wydanego na podstawie art. 77 ⁵ kp w sprawie podróży służbowych i jest to obowiązek nałożony przepisem prawa powszechnie obowiązującego na powodów, którzy dysponowali majątkiem pozwanego w celach służbowych, zatem rozliczenie cudzych środków należy do obowiązków służbowych powodów. Koszty podróży służbowych zostały w 100% sfinansowane przez pozwanego. Ryczałty noclegowe oraz diety nie stanowią w żadnym przypadku wynagrodzenia należnego powodom, ponieważ stanowią one koszty uzyskania przychodów pracodawcy rozliczane podatkowo;

5.  niewyjaśnienie problemu rozliczenia kosztów podróży służbowych powodów sfinansowanych przez pozwanego w całości w postaci zaliczek wyjazdowych (dokumentów Kw, przelewów bankowych), wypłacanych zgodnie z § 13 rozporządzenia wydanego na podstawie art. 77 ⁵ kp oraz sposobu wypłaty należnych diet i ryczałtów noclegowych. Sąd dokonał błędnej interpretacji kart wyjazdowych powodów – karty te zawierają numer samochodu, imię i nazwisko kierowcy, datę wyjazdu z zakładu pracy oraz datę i godzinę wyjazdu z Polski, oraz przyjazdu do Polski, wypłacone środki finansowe oraz niewykorzystane środki. Karty wyjazdowe wypełniali własnoręcznie powodowie. Wpisana kwota środków finansowych to inaczej zaliczka a koszty podróży służbowej wypłacana powodom przez pozwanego - § 13 rozporządzenia z 2002 r. w sprawie podróży służbowych – w dewizach; lub złotych, na podstawie dokumentów Kw lub przelewami na rachunki bankowe powodów. Powodowie nie zaprzeczają tym oczywistym faktom.

6.  dowolną i błędną interpretację znajdujących się w aktach sprawy zestawień tabelarycznych na k. 427-434 akt sprawy, które zawierają kwotę stanowią różnicę pomiędzy kosztami podróży służbowej a niewydatkowaną zaliczką, która to kwota określa wysokość wypłaconych ryczałtów noclegowych i diet. W tabeli k. 427 -434 rubryki zatytułowane: „kwota delegacji” – oznacza ryczałty i diety należne powodom, „przekazana kwota” – oznacza kwotę która pozwany wypłacił powodom wyłącznie z tytułu diet i ryczałtów noclegowych, „sposób rozliczenia” – wyjaśnia sposób przekazania, rozliczenia zaliczki. Wskazane dokumenty nie były w żaden sposób kwestionowane przez powodów. Pozwany wypłacił z tytułu ryczałtów i diet za okres objęty pozwem p. S. faktycznie 193 057,09 zł, zaś p. H. faktycznie 105 530 zł. Kwoty wyliczone i zasądzone przez Sąd zaskarżonym wyrokiem świadczą o zupełnie dowolnym potraktowaniu finansowania wszystkich kosztów delegacji przez pozwanego, zatem także ryczałtów za noclegi i diet. Sąd błędnie zinterpretował rozliczenie kosztów noclegowych i diet i ponownie nakazuje wypłatę za to samo wyrokiem. Jest to niezrozumiałe i nieuzasadnione. Sprawa polega na tym, że powodowie nie utrzymywali się z podróży służbowej z własnych środków lecz ze środków pozwanego, zatem nie ma powodu, aby otrzymywali ponowny zwrot kosztów za to samo, w kwotach które dowolnie ustalił Sąd w niezrozumiałym wyroku.

Wskazując na powyższe zarzuty pozwany wniósł o o uchylenie wyroku w części zaskarżonej apelacją i oddalenie pozwów oraz zasądzenie kosztów procesu za obie instancje w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacje obu stron są niezasadne i podlegają oddaleniu.

Sąd Rejonowy dokonał prawidłowych ustaleń i wydał trafne, odpowiadające prawu rozstrzygnięcie. Logicznie uzasadnił swoje stanowisko. Sąd Okręgowy w całej rozciągłości podziela zarówno ustalenia faktyczne, jak i ocenę prawną Sądu I instancji przyjmując je za własne, zatem nie zachodzi konieczność ich powtarzania (por. wyrok Sądu Najwyższego z 08.10.1998r. IICKN 923/97, OSNC 1999/3/60). Odnosząc się do zarzutów apelacji powodów, które dotyczą naruszenia przez Sąd pierwszej instancji art. 233 § 1 kpc Sąd uznał je za bezzasadne.

Sąd Najwyższy wielokrotnie wskazywał, że postawienie zarzutu obrazy art. 233 § 1 kpc nie może polegać na zaprezentowaniu przez skarżącego stanu faktycznego przyjętego przez niego na podstawie własnej oceny dowodów; skarżący może tylko wykazywać, posługując się wyłącznie argumentami jurydycznymi, że Sąd rażąco naruszył ustanowione w wymienionym przepisie zasady oceny wiarygodności i mocy dowodów i że naruszenie to miało wpływ na wynik sprawy (por. m.in. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 14 stycznia 2000 r., I CKN 1169/99, OSNC 2000/7-8 poz. 139 i z dnia 10 kwietnia 2000 r., V CKN 17/2000, OSNC 2000/10 poz. 189).

W niniejszej sprawie zasady z art. 233 § 1 k.p.c. nie zostały naruszone, gdyż ocena zgromadzonego materiału dowodowego i poczynione na jej podstawie ustalenia faktyczne zostały dokonane przez Sąd Rejonowy w sposób prawidłowy i brak jest podstaw do podzielenia stanowiska apelującego co do ich nieprawidłowości.

Sąd I instancji przeanalizował dowody, stosując dyrektywy z art. 233 § 1 kpc i ocenił ich wiarygodność według własnego przekonania opartego o wszechstronną analizę zebranego materiału, zasady logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego. Wnioski wyprowadzone z analizy dowodów nie budzą zastrzeżeń. W wyroku z dnia 12.04.2012r. sygn. akt I UK 347/11 Sąd Najwyższy stwierdził, że same, nawet poważne wątpliwości co do trafności oceny dokonanej przez sąd pierwszej instancji, jeżeli tylko nie wykroczyła ona poza granice zakreślone w art. 233 § 1 k.p.c., nie powinny stwarzać podstawy do zajęcia przez sąd drugiej instancji odmiennego stanowiska. Pogląd ten Sąd Okręgowy podziela w całej rozciągłości. Sąd pierwszej instancji ustalając sposób rozliczania się powodów z pozwanym oparł się na dowodach z zeznań świadków: R. R. (k. 413-413v), P. W. (k. 412v-413) oraz częściowo na zeznaniach pozwanego w charakterze strony i uznał, iż rozliczenia wyjazdów służbowych nie były podpisywane przez powodów in blanco, tak jak w toku całego procesu wymienieni twierdzili. Logicznym było obdarzenie w/w dowodów wiarygodnością przez Sąd pierwszej instancji w sytuacji, gdy według powodów P. W. miał widzieć, jak oni podpisywali się in blanco na rozliczeniach wyjazdów służbowych, a wymieniony zeznał, iż nie widział, aby powodowie podpisywali czyste niewypełnione druki. Ponadto świadek R. R. zajmowała się rozliczaniem należności z tytułu podróży służbowych uwzględniając przy wyliczeniach kwoty otrzymanych przez powodów zaliczek i tak wypełnione rozliczenia przekazywane były pracodawcy, który na ich podstawie miał rozliczać się z powodami. Nigdy te druki w momencie wykonywania wyliczeń przez świadka nie były opatrzone podpisami powodów. Fakt, iż powodowie nie podpisywali rozliczeń wyjazdów służbowych in blanco potwierdzają również złożone przez pozwanego rozliczenia wyjazdów służbowych (czerwony segregator), z których jednoznacznie wynika, że wiele z nich nie jest opatrzone ich podpisami, są też takie które nie są opatrzone podpisami nawet pracodawcy. Na tych rozliczeniach powodowie składali podpisy trzykrotnie na jednym formularzu, potwierdzając wypłatę zaliczki, potwierdzając zwrot niewykorzystanej zaliczki oraz potwierdzając wypłatę delegacji. W tych okolicznościach nielogicznym byłoby uznanie, że powodowie podpisywali te rozliczenia przed wypełnieniem. Powodowie jako młodzi, rozsądni pracownicy, z całą pewności opatrzyli swoimi podpisami tylko te rozliczenia kosztów podróży, za które pracodawca wypłacił im należności. W przeciwnym razie bowiem jak wyjaśnić to, że wiele z tych delegacji nie było przez nich podpisanych. Sąd pierwszej instancji zatem kierując się zasadami logiki i doświadczenia życiowego zasadnie uznał, iż zeznania powodów w tym zakresie i świadków: L. K. i M. B. nie zasługują na wiarygodność. Niezasadne jest również stanowisko powodów, iż pozwany potwierdził słuszność ich zeznań w przesłuchaniu w charakterze strony w dniu 23 marca 2013 r. i wysłuchaniu informacyjnym w dniu 22 lutego 2012r. Należy wskazać bowiem, iż ostatnia rozprawa przed Sądem pierwszej instancji poprzedzająca wydanie wyroku, który następnie na skutek apelacji pozwanego został uchylony przez Sąd Okręgowy w Siedlcach dnia 11 grudnia 2013 r. miała miejsce dnia 22 marca 2013 r. i na tej rozprawie nie były przeprowadzane żadne dowody. Ponadto Sąd II instancji rozpoznając apelację pozwanego od pierwszego wyroku zapadłego w niniejszej sprawy uznał, iż przeprowadzone przez Sąd pierwszej instancji przesłuchanie stron w trybie art. 299 kpc w zw. z art. 304 r. ograniczające się jedynie do potwierdzenia wyjaśnień informacyjnych było nieprawidłowe i zobowiązał Sąd pierwszej instancji przy ponownym rozpoznaniu sprawy do prawidłowego przeprowadzenia tego dowodu. Przesłuchanie informacyjne przeprowadzone przez Sąd dnia 22 lutego 2012 r. na podstawie art. 212 kpc nie stanowi dowodu. Brak jest również podstaw do uznania, że pozwany przyznał, iż nie wypłacał powodom należności z tytułu diet i ryczałtów za noclegi skoro w toku całego procesu konsekwentnie podnosił, iż wszystkie należności wypłacił powodom i wnosił o oddalenie powództwa.

Odnosząc się do zarzutów apelacyjnych pozwanych Sąd w pierwszej kolejności odniesienie się do zarzutu dotyczącego naruszenia przepisów prawa procesowego tj. art. 217 kpc w zw. z art. 227 kpc i w zw. z art. 233 kpc. Powyższy zarzut dotyczy tego, iż Sąd pierwszej instancji nie wziął pod uwagę dowodu znajdującego się na k. 427-434 akt sprawy. Na wskazanych kartach znajduje się załącznik do pisma procesowego pełnomocnika pozwanego z dnia 3 czerwca 2014 r., w którym pełnomocnik pozwanego zrobił zestawienie zawierające: daty podróży służbowych powodów, należności z tytułu delegacji, przekazane kwoty przez pozwanego i sposób rozliczenia należności przysługujących powodom. Z powyższego zestawienia wynika, iż na poczet należności z tytułu diet i ryczałtów za noclegi pozwany zarachował kwoty nierozliczonych przez powodów zaliczek, kwoty wynikające z dowodów KW złożone przez pozwanego oraz pokwitowania na delegacji. W pierwszej kolejności należy wskazać, iż wskazane zestawienie nie stanowi żadnego dowodu na okoliczność tego, że wszystkie należności z tytułu diet i ryczałtów za podróże służbowe zostały wypłacone powodom przez pozwanego. Sąd pierwszej instancji w uzasadnieniu swojego stanowiska bardzo obszernie wyjaśnił z jakich powodów nie wziął pod uwagę kwot wynikających z dowodów wypłaty KW, kwot wynikających z przelewów na których brak było tytułu na poczet jakich należności zostały one dokonane (str. 11-13 uzasadnienia), Sąd Okręgowy podziela w całości wywody Sądu pierwszej instancji w tym zakresie. Należy mieć bowiem na uwadze, że pozwany jako przedsiębiorca powinien zgodnie z art. 355 § 2 k.c. dochować należytej staranności w prowadzeniu rozliczeń z powodami. Na nim jako na pracodawcy zgodnie z art. 6 k.c. spoczywał ciężar dowodu co do tego, że wszystkie należności z tytułu diet i ryczałtów za noclegi zostały wypłacone powodom. Dowody w postaci dokumentów KW i przelewów nie wykazały, aby kwoty z nich wynikające wypłacane były tytułem diet i ryczałtów za noclegi. Dowód z uzupełniającej opinii biegłej A. D. z dnia 7 lipca 2012 r. (k.243-246) stanowi jedynie zestawienie należności wynikających z podpisanych przez powodów rozliczeń delegacji, dowodów KW i przelewów z należnościami z tytułu diet i ryczałtów przysługujących im zgodnie z wyliczeniami biegłej (k. 210-214). Sąd pierwszej instancji oceniając materiał dowodowy zgromadzony w sprawie uznał, iż należności wynikające z dowodów KW i przelewów bez tytułu nie podlegają zaliczeniu na poczet należności z tytułu podróży służbowych, dlatego wnioski biegłej o charakterze zresztą hipotetycznym wynikające z tej opinii uzupełniającej nie mają znaczenia dla rozpoznania niniejszej sprawy. Bezzasadne jest również stanowisko pozwanego, iż powodowie nie rozliczyli się z zaliczek wypłaconych im przez pozwanego i zgodnie z § 13 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju obowiązującym do 31.12.2012 r. powinny one zostać zaliczone na poczet należności z tytułu diet i ryczałtów. Należy wskazać, iż nie zostało wykazane przez pozwanego, że kwoty wypłacane przelewem z tytułem: zaliczka były należnościami wypłacanymi zaliczkowo na poczet diet i ryczałtów za podróże, a nie na poczet wydatków związanych z odbywanymi przez powodów podróżami służbowymi leżącymi po stronie pracodawcy. Należy również wskazać, iż skoro przy rozliczaniu delegacji pozwany pomniejszał należność z tytułu podróży o kwotę zaliczek w dewizach, które zostały wykorzystane przez powodów, to gdyby kwoty z tytułem: zaliczka przekazywane na rachunek bankowy były częścią należności z tytułu podróży służbowych to również byłyby przy rozliczeniach prowadzonych z powodami brane pod uwagę przez pozwanego. Wszystkie niedokładności w prowadzonych rozliczeniach finansowych z powodami obciążają pozwanego. On bowiem jako profesjonalista powinien tak prowadzić księgowość, aby z dokumentów księgowych (rachunkowych) jasno wynikały kwoty wypłacone powodom z tytułu diet i ryczałtów za noclegi.

Bezzasadny jest również zarzut, iż Sąd dowolnie ustalił należności podlegające wypłacie na rzecz powodów. Sąd pierwszej instancji bowiem mając na uwadze rozliczenia wyjazdów służbowych (segregator) zliczył jakie kwoty zostały faktycznie wypłacone powodom przez pozwanego z tego tytułu i zasądził różnice między kwotami należnymi i wypłaconymi. Wysokość kwot pod względem rachunkowym nie była kwestionowana przez żadną ze stron w zarzutach apelacyjnych.

Niezasadny jest również zarzut naruszenia przez Sąd pierwszej instancji art. 100 § 1 pkt. 3 i 4 kp oraz art. 77 ⁵ kp. Sąd Rejonowy prawidło jako podstawę swojego rozstrzygnięcia wskazał przepis art. 77 ⁵ kp. Natomiast tak jak to zostało wskazane powyżej nie wykazano, iż kwoty z tytułem „zaliczka” były wypłacane przez pozwanego na poczet należności z tytułu diet i ryczałtów za noclegi, a nie na koszty zawiązane z wydatkami w trakcie podróży leżącymi po stronie pracodawcy, a nadto zaskakującym pozostaje okoliczność, iż pracodawca od 2009 r. nie żądał od powodów rozliczenia wydatków na podróże służbowe, a kwestia ta podnoszona jest na etapie postepowania o należności z tytułu diet i ryczałtów za noclegi.

Mając powyższe na uwadze Sąd na podstawie art. 385 kpc obie apelacje oddalił. O kosztach procesu między powodem J. S. (1) i pozwanym orzekł na podstawie art. 98 kpc w zw. z § 13 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 12 ust. 1 pkt 2 w zw. z § 6 pkt. 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu w zw. z § 21 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie. Natomiast o kosztach procesu za druga instancję między powodem M. H. i pozwanym orzeczono na podstawie art. 100 kpc.

Mając powyższe na uwadze Sąd orzekł jak w wyroku.