Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 czerwca 2016 roku

Sąd Okręgowy w Gorzowie Wielkopolskim - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Tomasz Korzeń

Protokolant st. sekr. sądowy Anna Kopala

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 maja 2016 roku

sprawy z odwołania T. K. (1)

od decyzji z dnia 29 lutego 2016 roku

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w G.

o przyznanie świadczenia przedemerytalnego

I.  zmienia zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w G. z dnia 29 lutego 2016 roku znak (...) w ten sposób, że przyznaje T. K. (1) prawo do świadczenia przedemerytalnego od 12 lutego 2016 roku,

II.  zasądza od pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w G. na rzecz T. K. (1) 360zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

SSO Tomasz Korzeń

VI U 213/16 UZASADNIENIE

Ubezpieczony T. K. (1) odwołał się od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w G. z dnia 29 lutego 2016 r., w której organ rentowy odmówił mu prawa do przyznania świadczenia przedemerytalnego. Wniósł o stwierdzenie nieważności decyzji i przyznanie mu prawa do tego świadczenia. Podniósł, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych dokonał błędnej interpretacji przepisów bowiem jego stanowisko pracy zostało zlikwidowane z przyczyn ekonomicznych. Żaden inny pracownik nie został zatrudniony na jego stanowisko pracy. Przepisy ustawy o świadczeniach przedemerytalnych nie wymagają by zlikwidowane zostały wszystkie stanowiska pracy o tej samej nazwie, a jedynie stanowisko pracy osoby, która ubiega się o świadczenie przedemerytalne. Z uwagi na pogarszającą się sytuację ekonomiczną pracodawcy zlikwidowane zostało jedno stanowisko pracy – ubezpieczonego, tak by zakład pracy skarżącego mógł się utrzymać na rynku.

W piśmie z dnia 2.05.2016 r. wnioskodawca sprecyzował swoje żądanie i wniósł o zmianę spornej decyzji poprzez przyznanie ubezpieczonemu prawa do świadczenia przedemerytalnego od dnia 12.02.2016 r. i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego.

Pozwany Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. wniósł o oddalenie odwołania i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego. Podniósł, że stanowisko pracy – kierowca, na którym skarżący był zatrudniony, nie zostało zlikwidowane, a jedynie nastąpiła redukcja etatu, czego dowodem jest okoliczność, że na tym samym stanowisku pracy u płatnika składek Skład (...) nadal zatrudnieni są pracownicy.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

T. K. (1) urodził się (...) Do dnia rozwiązania ostatniego stosunku pracy wykazał łączny okres ubezpieczenia wynoszący 40 lat, 3 miesiące i 11 dni. Po raz pierwszy z wnioskiem o przyznanie prawa do świadczenia przedemerytalnego wystąpił w dniu 11.06.2013 r. Decyzją z dnia 16.07.2013 r. pozwany odmówił mu prawa do tego świadczenia. Z kolejnym wnioskiem o przyznanie świadczenia przedemerytalnego wystąpił w dniu 11.02.2016 r. Decyzją z dnia 29.02.2016 r. organ rentowy odmówił mu prawa do tego świadczenia podnosząc, że stanowisko pracy ubezpieczonego nie zostało zlikwidowane, a jedynie nastąpiła redukcja etatu w zakładzie pracy skarżącego. (bezsporne)

W dniu 17.02.2014 r. T. K. (1) zawarł umowę o pracę z firmą Skład (...) w D., na czas nieokreślony od dnia 17.02.2014 r., na stanowisko kierowcy, na pełen etat. Dnia 22.06.2015 r. umowa o pracę została ubezpieczonemu wypowiedziana z zachowaniem jednomiesięcznego okresu wypowiedzenia. Jako przyczynę wypowiedzenia wskazano likwidację stanowiska pracy z przyczyn ekonomicznych.

Po rozwiązaniu stosunku pracy ubezpieczony w dniu 4.08.2015 r. zarejestrował się w (...) w G. i od tego dnia nabył prawo do zasiłku dla bezrobotnych, który pobierał przez okres 6 miesięcy. W okresie pobierania zasiłku ubezpieczony nie odmówił bez nieuzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej albo zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych, robót publicznych.

dowód: dokumenty w aktach organu rentowego, tom I: świadectwo pracy k. 30, zaświadczenia k. 31-32, wypowiedzenie umowy o pracę k. 40, oświadczenia k. 42, 45

dokumenty w aktach osobowych ubezpieczonego T. K. (1) stanowiących załącznik do akt sprawy: umowa o pracę (...), świadectwo pracy C2

zeznania ubezpieczonego T. K. (1) k. 26 – 26v

W okresie od czerwca 2015 r. do lipca 2015 r. płatnik Skład (...) w D. zatrudniał pięciu pracowników w pełnym wymiarze czasu pracy: T. K. (1) jako kierowcę, R. T. jako kierowcę – magazyniera, T. K. (2) jako kierowcę i operatora koparki oraz koparko – ładowarki, P. K. jako kierowcę – magazyniera oraz D. K. jako kierownika składu opału. W okresie od sierpnia 2015 r. do grudnia 2015 r. płatnik zatrudniła czterech pracowników: R. T., T. K. (2), P. K. i D. K.. Pracodawca z uwagi na pogorszenie sytuacji finansowej zlikwidował stanowisko pracy ubezpieczonego. Na miejsce skarżącego nie została zatrudniona żadna osoba.

dowód: informacja pozwanego k. 14

zeznania ubezpieczonego T. K. (1) k. 26-26a

zeznania świadka M. C. k. 26v

zeznania świadka I. K. k. 26v

dokumenty w aktach osobowych T. K. (1), D. K., P. K., T. K. (2) i R. T., stanowiących załącznik do akt sprawy

Sąd zważył co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego zasługiwało na uwzględnienie.

W sprawie ustalić należało, czy ubezpieczonemu T. K. (1) przysługiwało prawo do świadczenia przedemerytalnego, albowiem decyzją z dnia 29.02.2016 r. organ rentowy odmówił mu prawa do tego świadczenia.

Zgodnie z treścią art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych (Dz. U. z 2013 poz. 170 ze zm., zwana dalej ustawą) prawo do świadczenia przedemerytalnego przysługuje osobie, która do dnia rozwiązania stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy o promocji zatrudnienia, w którym była zatrudniona przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 35 lat dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn.

W świetle ust. 2 powyższego artykułu za okres uprawniający do emerytury, o którym mowa w ust. 1, uważa się okres ustalony zgodnie z przepisami art. 5-9, art. 10 ust. 1 oraz art. 11 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Z kolei jak stanowi ust. 3 w/w artykułu świadczenie przedemerytalne przysługuje osobie określonej w ust. 1 po upływie co najmniej 180 dni pobierania zasiłku dla bezrobotnych, o którym mowa w ustawie o promocji zatrudnienia, jeżeli osoba ta spełnia łącznie następujące warunki:

1) nadal jest zarejestrowana jako bezrobotna;

2) w okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych nie odmówiła bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, w rozumieniu ustawy o promocji zatrudnienia, albo zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych;

3) złoży wniosek o przyznanie świadczenia przedemerytalnego w terminie nieprzekraczającym 30 dni od dnia wydania przez powiatowy urząd pracy dokumentu poświadczającego 180-dniowy okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych.

Nabycie prawa do świadczenia przedemerytalnego jest uzależnione od łącznego spełnienia wszystkich wymienionych warunków.

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 23 maja 2012 r. w sprawie I UK 437/11 orzekł, że celem świadczenia przedemerytalnego, jako jednego ze środków zapobiegania bezrobociu, jest pomoc osobom, które w określonych okolicznościach utraciły zatrudnienie lub inne źródło utrzymania i - ze względu na wiek oraz odpowiednio długi staż ubezpieczeniowy - z jednej strony nie mają szans na kontynuowanie aktywności zawodowej na rynku pracy, a z drugiej strony w niedługim czasie będą mogły ubiegać się o emeryturę.

Spór między stronami sprowadzał się do ustalenia czy do rozwiązania stosunku pracy ubezpieczonego doszło z przyczyn zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 29 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (j.t. Dz. U. 2013.674) użycie sformułowania „ przyczyny dotyczące zakładu pracy” - oznacza:

a) rozwiązanie stosunku pracy lub stosunku służbowego z przyczyn niedotyczących pracowników, zgodnie z przepisami o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników lub zgodnie z przepisami ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm.), w przypadku rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego z tych przyczyn u pracodawcy zatrudniającego mniej niż 20 pracowników,

b) rozwiązanie stosunku pracy lub stosunku służbowego z powodu ogłoszenia upadłości pracodawcy, jego likwidacji lub likwidacji stanowiska pracy z przyczyn ekonomicznych, organizacyjnych, produkcyjnych albo technologicznych,

c) wygaśnięcie stosunku pracy lub stosunku służbowego w przypadku śmierci pracodawcy lub gdy odrębne przepisy przewidują wygaśnięcie stosunku pracy lub stosunku służbowego w wyniku przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę i niezaproponowania przez tego pracodawcę nowych warunków pracy i płacy.

W orzecznictwie wskazuje się, że „przyczyny ekonomiczne to takie przyczyny, nieodłącznie związane lub bezpośrednio wynikające z niedoboru środków finansowych na podstawową sferę działalności pracodawcy, które w prosty sposób prowadzą do ograniczenia zatrudnienia przy określonym rodzaju pracy poprzez likwidację stanowiska pracy. (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 05.06.2013 r., sygn. akt III AUa 1246/12).

W ocenie sądu niedopuszczalne jest różnicowanie pracowników zwalnianych z przyczyn dotyczących pracodawców w zależności od liczby zatrudnionych w zakładzie pracy pracowników. Przepisy wskazują co prawda kryterium ilości pracowników lecz dotyczy to kwestii związanych z trybem konsultacji, powiadamiania ich czy prawa tych pracowników do późniejszej odprawy. Niezależnie jednak czy dochodzi do zwolnień grupowych czy też nie, w przypadku przyczyn dotyczących włącznie pracodawcy, a więc przyczyn niedotyczących pracowników, dochodzi do rozwiązania stosunku pracy z przyczyn dotyczących pracodawcy w rozumieniu art. 2 ust. 5 ustawy o świadczeniach przedemerytalnych, w związku z art. 2 ust. 1 pkt 29 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

Na okoliczność ustalenia czy ubezpieczony spełnia warunki do przyznania świadczenia przedemerytalnego, sąd dopuścił i przeprowadził dowody z dokumentów zgromadzonych w aktach organu rentowego, dokumentów złożonych do akt sprawy, zeznań świadków: M. C. i I. K. oraz zeznań ubezpieczonego T. K. (1). Ze świadectwa pracy oraz wypowiedzenia umowy o pracę wynika, że odwołujący pracował u płatnika Skład (...) w D., jako kierowca w okresie od 17.02.2014 r. do 31.07.2015 r., a stosunek pracy został rozwiązany za wypowiedzeniem na podstawie art. 30 § 1 pkt 2 K.p.c., w związku z likwidacją stanowiska pracy. Świadek M. C., będąca pracodawcą skarżącego wyjaśniła, że do wypowiedzenia umowy o pracę ubezpieczonemu doszło z powodu pogorszenie sytuacji finansowej firmy z uwagi na niewydajny okres zimowy. Wzrosła konkurencja – powstały nowe zakłady opałowe w G.. Obowiązki skarżącego – workowanie węgla, zastąpione zostały przez maszynę. Jak wynika z zeznań kolejnego świadka I. K., pozostałe obowiązki ubezpieczonego – dowożenie węgla do nabywców, wykonuje w firmie (...). Sąd dał wiarę zeznaniom tych świadków, nie znajdując żadnych podstaw by kwestionować ich szczerość i zgodność z rzeczywistym stanem rzeczy. Świadkowie są osobami obcymi dla odwołującego. Nie mają żadnego interesu w składaniu fałszywych zeznań. Ich zeznania uzupełniają się z zeznaniami ubezpieczonego i znajdują potwierdzenie w zebranym materiale dowodowym, tworząc logiczną całość. Analiza zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego potwierdziła, iż rzeczywistą i faktyczną przyczyną rozwiązania z ubezpieczonym stosunku pracy była likwidacja z przyczyn ekonomicznych stanowiska pracy zajmowanego przez T. K. (1), co zgodnie z ustawą o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, stanowi przyczynę dotyczącą zakładu pracy. Pracodawca ubezpieczonego, co wynika ze zgromadzonego materiału dowodowego, kierując się obiektywnymi kryteriami dokonał wyboru pracownika do zwolnienia i nie zatrudnił nikogo nowego na miejsce odwołującego. Nie budzi zatem wątpliwości Sądu rozwiązanie umowy o pracę z ubezpieczonym z przyczyn leżących wyłącznie po stronie pracodawcy.

W sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych obowiązuje zasada kontradyktoryjności, i tak zgodnie z art. 6 K.c. obowiązek dowodzenia powoływanych przez stronę okoliczności koresponduje z wyrażoną w art. 232 K.p.c. zasadą inicjatywy procesowej stron. Ubezpieczony z tego obowiązku się wywiązał i wykazał, że rozwiązanie umowy o pracę nastąpiło z przyczyn leżących po stronie pracodawcy. Na pozwanym spoczywał zaś obowiązek wskazania merytorycznych i logicznie zasadnych argumentów podważających stanowisko ubezpieczonego i z tego obowiązku pozwany się nie wywiązał. Należy raz jeszcze podkreślić, że to strony procesu, a nie sąd są wyłącznym dysponentem toczącego się postępowania i to one ponoszą odpowiedzialność za jego wynik.

Mając powyższe na względzie Sąd, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 K.p.c., zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał ubezpieczonemu prawo do świadczenia przedemerytalnego od dnia następnego po dniu złożenia wniosku wraz z dokumentami, czyli od dnia 12 lutego 2016 r. (art. 7 ust. 1 ustawy).

Na podstawie art. 98 K.p.c. w zw. z § 9 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U.2015.1800) sąd zasądził od pozwanego na rzecz ubezpieczonego kwotę 360 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

SSO Tomasz Korzeń