Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 sierpnia 2014 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Danuta Malec

Protokolant: Paweł Gołaszewski

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 31 lipca 2014 r. w W.

sprawy (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

z udziałem K. N.

o podleganie ubezpieczeniom społecznym

na skutek odwołania (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

z dnia 26 marca 2014 r., znak: UBS/RO/(...)

oddala odwołanie.

Sygn. akt VII U 1039/14

UZASADNIENIE

(...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. w dniu 28 kwietnia 2014 r. wniósł do Sądu Okręgowego Warszawa - Praga w Warszawie, za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W., odwołanie od decyzji z dnia
26 marca 2014 r. o nr (...). Powyższej decyzji pełnomocnik odwołującego zarzucił:

- naruszenie art. 6 pkt 1 ust 4 w zw z art.9 pkt 2 ustawy oraz art. 12 w zw
z zart.9 pkt 2 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585, z późn. zm.) poprzez jego zastosowanie i przyjęcie,
iż ubezpieczony winien podlegać obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu mimo, iż z zebranego w trakcie kontroli materiału wynika, ze takowy obowiązek nigdy nie istniał, gdyż ubezpieczony posiadał już tytuł do ubezpieczenia, który powstał wcześniej;

- naruszenie art. 77 kodeksu postępowania administracyjnego, poprzez brak wyczerpującego
i wszechstronnego rozpatrzenia całego materiału dowodowego zebranego w sprawie, co
w konsekwencji doprowadziło do wydania błędnej decyzji.

Wobec powyższego pełnomocnik wniósł o:

- w trybie art. 477 ⁹ § 2 k.p.c. wniósł o uchylenie i zmianę skarżonej decyzji w całości
i uznanie, iż ubezpieczony K. N., jako osoba świadcząca usługi na podstawie umowy zlecenia u odwołującego, nie podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu za okres od 2 października 2010 r. do dnia 3 grudnia 2012 r. oraz w przypadku nieuwzględnienia żądania, o którym mowa w pkt 1 pełnomocnik odwołującego się wniósł na podstawie art. 477 ¹⁴ k.p.c. o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości i uznanie, że K. N., jako osoba świadcząca usługi na podstawie umowy zlecenie
u odwołującego się nie podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowemu
i wypadkowemu za okres od 2 października 2010 r. do 31 grudnia 2012 r., przeprowadzenie dowodu z dokumentów w postaci akt osobowych ubezpieczonego na okoliczność samodzielnego wypełniania przez niego dokumentacji, dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z przesłuchania ubezpieczonego K. N. na okoliczność samodzielnego wypełniania przez ubezpieczonego dokumentacji, dopuszczenia dowodu
z przesłuchania świadka P. Z. (1) na okoliczność samodzielnego wypełniania przez ubezpieczonego dokumentacji, okoliczność towarzyszących zawieraniu przez ubezpieczonego z odwołującym umowy zlecenia, dopuszczenie dowodu z przesłuchania odwołującego, zobowiązanie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych do przedstawienia wszelkich wydruków zidentyfikowanych na indywidualnym koncie K. N. w zakresie dokonywanych zgłoszeń do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych, zdrowotnych
i wypadkowych w latach 2009-2014.

W uzasadnieniu odwołania pełnomocnik odwołującej spółki wskazał, iż decyzja wydana przez organ rentowy stoi w sprzeczności z dokumentacją (w szczególności zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych) czy tez oświadczeń K. N. z których wynikało,
iż posiadał on inny tytuł do ubezpieczeń w okresie w którym świadczył pracę
u odwołującego. Ponadto wskazał, iż odwołujący nie miał żadnej możliwości ustalenia podstawy wymiaru składek zawartych przez K. N. z innych umów (odwołanie k.2-4 a.s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wniósł o oddalenie odwołania. W uzasadnieniu odpowiedzi na odwołanie organ rentowy podniósł, że płatnik (...) Sp. z o.o. dokonał zgłoszeń ubezpieczonego do ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu wykonywania umowy zlecenia w okresie od 2 października 2010 r. do 30 czerwca 2013 r. Zatrudnienie na podstawie umowy zlecenia u płatnika w okresie od 1 czerwca 2011 r. do
15 września 2011 r. oraz od 1 czerwca 2012 r. do 30 listopada 2012 r. był jedynym tytułem do objęcia ubezpieczeniem społecznym K. N.. Podstawy wymiaru u innych płatników za miesiące od października 2010 r. do maja 2011 r., od września 2011 r. do maja 2012 r. oraz od grudnia 2012 r. do czerwca 2013 r. była niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia. Wobec powyższego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt. 5, art. 9 ust. 1, art. 11 ust. 2 i art. 12 ust. 1 oraz art. 13 pkt. 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. (Dz. U. z 2009 r.
nr 205 poz. 1585 t.j.) o systemie ubezpieczeń społecznych organ rentowy wydał decyzję
nr (...) stwierdzającą, iż K. N. podlega obowiązkowo ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowym oraz wypadkowemu z tytułu wykonywania umowy zlecenia w (...) Sp. z o.o. w okresie od 2 października 2010 r. do 31 grudnia 2012 r. (odpowiedź na odwołanie k.27-28 a.s.)

Postanowieniem z dnia 23 czerwca 2014 r. Sąd Okręgowy wezwał do udziału
w sprawie w charakterze zainteresowanego K. N.(postanowienie k. 35 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W przedmiotowej sprawie okolicznością bezsporną był fakt, iż pomiędzy stronami: K. N. oraz zleceniodawcą (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. zawarte zostały kolejno umowy zlecenia:

1.  w dniu 2 stycznia 2011 r. (na okres od 2 stycznia 2011 r. do dnia 30 czerwca 2011 r.);

2.  w dniu 2 lipca 2011 r. (na okres od 2 lipca 2011 r. do 31 grudnia 2011 r.);

3.  w dniu 2 stycznia 2012 r. (na okres od 2 stycznia 2012 r. do 30 czerwca 2012 r.);

4.  w dniu 2 lipca 2012 r. (na okres od 2 lipca 2012 r. do 31 grudnia 2012 r.);

5.  w dniu 1 stycznia 2013 r. (na okres od 1 stycznia 2013 r. do 1 stycznia 2014 r.).

W oświadczeniach z dnia 2 października 2002 r., 2 stycznia 2010 r., 1 października 2010 r., 1 stycznia 2011 r., 1 stycznia 2012 r. K. N. nie wnosił o ubezpieczenie społeczne, gdyż oświadczył, że jest jednocześnie zatrudniony na podstawie umowy o pracę
w innym zakładzie pracy i jego wynagrodzenie miesięczne, które jest podstawą naliczania składek na ubezpieczenie społeczne jest wyższe od minimalnego wynagrodzenia (akta rentowe brak numeracji kart).

K. N. od dnia 2 października 2010 r. został zgłoszony do ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu wykonywania pracy na podstawie umowy zlecenia przez płatnika składek (...) Sp. z o.o. (akta rentowe brak numeracji kart).

K. N. od 1 października 2010 r. do 31 maja 2011 r. zgłoszony był do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę w niepełnym wymiarze czasu pracy, od 16 września 2011 r. do 31 maja 2011 r. z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę w niepełnym wymiarze czasu pracy, od 1 grudnia 2012 r. do 30 czerwca 2013 r. z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę w niepełnym wymiarze czasu pracy, od 1 stycznia 2013 r. do chwili obecnej
z tytułu wykonywania pracy na podstawie umowy zlecenia (akta rentowe brak numeracji kart).

W okresie od października 2010 r. do maja 2011 r., od września 2011 r. do maja 2012 r. oraz od grudnia 2012 r. do czerwca 2013 r. podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe były niższe od kwoty minimalnego wynagrodzenia (akta rentowe brak numeracji kart).

Decyzją dnia 26 marca 2014 r. o nr (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. stwierdził, że K. N. jako osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia u płatnika składek (...) SP. z o.o. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu
w okresie od 2 października 2010 r. do 31 grudnia 2012 r. (akta rentowe brak numeracji kart).

Od powyższej decyzji płatnik składek odwołał się inicjując niniejsze postępowanie.

W toku postępowania Sąd ustalił, że podczas prowadzenia w firmie naboru na zleceniobiorców otrzymywali oni do wypełnienia w biurze spółki kwestionariusz osobowy (zawierający dane dotyczący kasy, ubezpieczenia, nr dowodu i wszystkie dane potrzebne do zarejestrowania pracownika). Przedmiotem działalności spółki jest ochrona. Po pozytywnym przejściu weryfikacji przez kandydata w oparciu o kwestionariusz osobowy, zaświadczenie
o niekaralności oraz wygląd kierownik personalny wypełniał kolejne dokumenty. Pracownik wypełniał także oddzielny dokument, na którym zaznaczał właściwy tytuł do ubezpieczenia
z informacją czy jest ubezpieczony w innym miejscu. Prawdziwość oświadczeń nie była weryfikowana przez firmę. K. N. złożył oświadczenie potwierdzające, że jest ubezpieczony w innym miejscu (zeznania świadka P. Z. k. 57-58 a.s.).

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie akt rentowych oraz materiału dowodowego zgromadzonego w toku postępowania, między innymi w oparciu
o dokumenty oraz zeznania złożone przez świadka P. Z. (1). Powołane przez Sąd dowody z dokumentów, w zakresie w jakim Sąd oparł na nich swoje ustalenia, były wiarygodne, korespondowały ze sobą oraz z osobowymi źródłami dowodowymi i tworzyły spójny stan faktyczny. Co istotne, strony, w tym organ rentowy, nie kwestionowały ich autentyczności i zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy, a zatem okoliczności wynikające
z tych dokumentów, należało uznać za mające walor dowodowy i ustalić na ich podstawie stan faktyczny.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Zgodnie z art.6 ust.1 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585, z późn. zm.) obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, zwanymi dalej "zleceniobiorcami", oraz osobami z nimi współpracującymi, z zastrzeżeniem ust. 4. Na podstawie art. 12 ust.1 ustawy systemowej osoby te podlegają również obowiązkowemu ubezpieczeniu wypadkowemu.

Ponadto w myśl art. 9 ust.1 a w/w ustawy ubezpieczeni wymienieni w ust.1, których podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, z tytułu stosunku pracy, członkostwa w spółdzielni, służby, pobierania świadczenia szkoleniowego, świadczenia socjalnego, zasiłku socjalnego lub wynagrodzenia przysługującego w okresie korzystania ze świadczenia górniczego lub w okresie korzystania ze stypendium na przekwalifikowanie w przeliczeniu na okres jednego miesiąca jest niższa od określonej w art. 18 ust.4 pkt.5a, podlegają również obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z innych tytułów, z zastrzeżeniem ust.1b i art. 16 ust.10a.

W rozpoznawanej sprawie niewątpliwym jest, że K. N. w dacie zawarcia umowy zlecenia z odwołującą spółką był zgłoszony do ubezpieczeń społecznych z tytułu zatrudnienia u innych płatników. W okresie od 1 października 2010 r. do 31 maja 2011 r. ubezpieczony zatrudniony był u innego płatnika w ramach umowy o pracę, przy czym kolejna umowa o pracę zawarta została 16 września 2011 r. W związku z powyższym w okresie od 1 czerwca 2011 r. do 15 września 2011 r. zatrudnianie u płatnika było jedynym tytułem do objęcia ubezpieczeniem K. N..

Ponadto przeprowadzone przez organ rentowy postępowanie kontrolne wykazało, iż podstawa wymiaru z tytułu zatrudnienia u innych płatników w miesiącach od października 2010 r. do maja 2011 r., od września 2011 r. do maja 2012 r. oraz od grudnia 2012 r. do czerwca 2013 r. była niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia.

Wydana przez organ rentowy decyzja dotycząca podlegania ubezpieczeniom przez K. N. w okresie od 2 października 2010 r. do 31 grudnia 2012 r. była wiec zasadna i prawidłowa, oparta na wyżej wymienionych przepisach.

Dodatkowo należy wskazać, że każda osoba objęta obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi podlega zgłoszeniu do ubezpieczeń społecznych (art.36 ust.1. ustawy systemowej). Zgłoszenia tego dokonuje w odniesieniu do osób zatrudnionych na podstawie umowy zlecenia płatnik składek (art.36 ust.2 ustawy systemowej). Płatnikiem tym w myśl art. 4 ust.2a ustawy systemowej jest pracodawca- w stosunku do pracowników i osób odbywających służbę zastępczą oraz jednostka organizacyjna lub osoba fizyczna pozostająca z inną osobą fizyczną w stosunku prawnym uzasadniającym objęcie tej osoby ubezpieczeniami społecznymi.

Wskazać należy, że to właśnie płatnik składek jest obowiązany według zasad wynikających z przepisów ustawy obliczać, potrącać z dochodów ubezpieczonych, rozliczać oraz opłacać należne składki za każdy miesiąc kalendarzowy (art.46 ust.1.). W tym celu, zgodnie z art.47 ust.1 ustawy systemowej płatnik składek przesyła w tym samym terminie deklarację rozliczeniową, imienne raporty miesięczne oraz opłaca składki za dany miesiąc,
z zastrzeżeniem ust. 1a, 2a i 2b, nie później niż:

1) do 10 dnia następnego miesiąca - dla osób fizycznych opłacających składkę wyłącznie za siebie;

2) do 5 dnia następnego miesiąca - dla jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych;

3) do 15 dnia następnego miesiąca - dla pozostałych płatników.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych jest uprawniony do kontroli wykonywania zadań
i obowiązków w zakresie ubezpieczeń społecznych przez płatników składek. W związku
z tym na podstawie art.83 ust.1 pkt 1 i 3 wydaje decyzje w zakresie indywidualnych spraw dotyczących w szczególności: zgłaszania do ubezpieczeń, ustalania wymiaru składek i ich poboru, a także umarzania należności z tytułu składek.

Obowiązek płatnika zgłoszenia do ubezpieczenia i rozliczenia składki za ubezpieczonego ma charakter obiektywny, przepisy ubezpieczeniowe mają charakter bezwzględnie obowiązujących. Obowiązek ten powstaje, wówczas, gdy ustawa nakazuje objęcie określonej osoby ubezpieczeniem, powstaje zatem z mocy prawa. Płatnik w związku z tym ma prawo żądać od ubezpieczonego przekazania mu danych niezbędnych do zgłoszenia do ubezpieczenia. Niepodanie pełnych danych lub podanie danych nieprawdziwych przez ubezpieczonego płatnikowi, w sytuacji gdy zaistniały przesłanki do objęcia ubezpieczeniem społecznym pozostaje bez wpływu na fakt samego obowiązku wywiązania się przez płatnika z powinności zgłoszenia do ubezpieczenia społecznego. Obowiązek ten jest niezależny również od tego czy organ rentowy podjął działania mające na celu skontrolowanie prawidłowości tego zgłoszenia. Osoba, która nie dopełniła obowiązku zgłoszenia do ubezpieczenia pracowników i nie odprowadziła składek na ich ubezpieczenia społeczne ponosi konsekwencje prawne w ustawie systemowej, nawet, jeśli nie dokonała tych czynności bez swojej winy. Kwestia braku winy w niezgłoszeniu do ubezpieczenia społecznego pozostaje bez jakiegokolwiek wpływu na uprawnienie ZUS do stwierdzenia decyzją, że określona osoba w danym czasie podlegała ubezpieczeniom społecznym. Decyzja taka ma charakter deklaratoryjny stwierdzający jedynie istnienie obowiązku ubezpieczenia. Tożsamy charakter ma decyzja określająca wymiar składek, ponieważ ich wysokość również określa ustawa.

Odnosząc się do zarzutu pełnomocnika dowołującego naruszenia art. 77 k.p.a., poprzez wydanie przez organ rentowy błędnej decyzji w oparciu o brak rozpatrzenia całego materiału dowodnego, należy wskazać, że nie zasługuje ono na uwzględnienie.
W postępowaniu przed sądem w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych zastosowanie znajdują przepisy kodeksu postępowania cywilnego, a nie przepisy kodeksu postępowania administracyjnego, w związku z czym nie ma możliwości badania w świetle przepisów tego kodeksu prawidłowości wydanej przez organ rentowy decyzji. Sąd ubezpieczeń społecznych - jako sąd powszechny - może i powinien dostrzegać jedynie takie wady formalne decyzji administracyjnej, które decyzję tę dyskwalifikują w stopniu odbierającym jej cechy aktu administracyjnego (por. uchwały Sądu Najwyższego z 21 listopada 1980r., III CZP 43/80, OSNCP 1981 nr 8, póz. 142, z 27 listopada 1984r., III CZP 70/84, OSNCP 1985 nr 8, póz. 108 oraz z 21 września 1984r., III CZP 53/84, OSNCP 1985 nr 5-6, póz. 65), jako przedmiotu odwołania. Stwierdzenie takiej wady następuje jednak tylko dla celów postępowania cywilnego i ze skutkami dla tego tylko postępowania. Sąd podziela powyżej wyrażone stanowisko Sądu Najwyższego zawarte w postanowieniu z 28 maja 2002r., II UKN 356/01, OSNP 2004/3/52, przychylając się do stwierdzenia, iż postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji administracyjnej jest samodzielnym postępowaniem administracyjnym ograniczającym się do ustalenia, czy decyzja dotknięta jest jedną z wad wymienionych w art. 156 § l pkt 1-7 k.p.a. Rozstrzygnięcie kończące to postępowanie następuje w drodze decyzji (art. 158 § l k.p.a.) podejmowanej przez organ administracji publicznej (art. 156 § l k.p.a.), toteż orzekanie w tej kwestii przez sąd powszechny byłoby naruszeniem kompetencji właściwego organu administracji publicznej.

Z powyższych względów, Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., oddalił odwołanie jako bezzasadne.

(...)