Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 marca 2016 r.

Sąd Okręgowy w Krakowie Wydział XII Gospodarczy – Odwoławczy w następującym składzie:

Przewodniczący- Sędzia: SO Marta Kowalska

Sędzia: SO Bożena Cincio-Podbiera

Sędzia: SO Beata Kozłowska

Protokolant: st.sekr.sądowy Paweł Sztwiertnia

po rozpoznaniu w dniu 22 marca 2016 r. w Krakowie

na rozprawie

sprawy z powództwa K. C.

przeciwko (...) spółce akcyjnej w W.

o zapłatę

na skutek apelacji wniesionej przez powoda od wyroku Sądu Rejonowego dla Krakowa-Śródmieścia w Krakowie z dnia 2 kwietnia 2015 r. sygn. akt V GC 690/14/S

I.  zmienia punkt II zaskarżonego wyroku w ten sposób, że zasądza od strony pozwanej na rzecz powoda 270,60 zł (dwieście siedemdziesiąt złotych sześćdziesiąt groszy) z odsetkami ustawowymi od dnia 5 listopada 2013 r. do dnia zapłaty;

II.  zasądza od strony pozwanej na rzecz powoda koszty postępowania apelacyjnego w kwocie 90 zł (dziewięćdziesiąt złotych).

XII Ga 597/15

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 2 kwietnia 2015 roku Sąd Rejonowy dla Krakowa-Śródmieścia w Krakowie zasądził od strony pozwanej (...)SA w W. na rzecz powoda K. C. kwotę 3189,60 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 5 listopada 2013 roku do dnia zapłaty, a w pozostałym zakresie powództwo oddalił. Sąd Rejonowy wywiódł, iż na podstawie art. 509 par. 1,2 kc, art.436 kc oraz art. 361 par. 1,2 kc i art. 363 par. 1,2 kc, a także art. 822 par 4 kc i art. 19,34 i 35 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych /Dz.U. z 2003 roku nr 124. poz. 1152 ze zm./ powodowi przypada przedmiotowa kwota tytułem pokrycia szkody w postaci poniesienia kosztów najmu pojazdu zastępczego w okresie od dnia 1 października do 29 października 2013 roku. W oparciu o ustalenia faktyczne, wskazujące, iż w wyniku kolizji drogowej uszkodzony został samochód F. (...), a poszkodowany wynajął samochód zastępczy na okres 30 dni, Sąd Rejonowy wskazał, iż w konsekwencji ubezpieczyciel winien pokryć powstałą stąd szkodę, z tym, że koszty najmu pojazdu zastępczego za 1 października 2013 roku oraz 30 października 2013 roku w łącznej kwocie 270,60 zł są powodowi nienależne albowiem ubezpieczyciel winien pokryć szkodę od dnia jej zgłoszenia to znaczy od dnia 1 października 2013 roku, z wyłączeniem ostatniego dnia z najmu albowiem w dniu 29 października 2013 roku poszkodowanemu wypłacono odszkodowanie w kwocie 2 650 zł wraz z dopłatą w kwocie 70,42 zł netto za wykonanie badań technicznych. Ponieważ w dniu 30 października 2013 roku poszkodowany odebrał pojazd po naprawie dzień ten Sąd Rejonowy uznał za nie objęty odpowiedzialnością ubezpieczyciela skoro na skutek szkody całkowitej pojazd nie podlegał serwisowaniu i poszkodowany mógł nabyć ewentualnie pojazd zastępczy po wypłacie mu odszkodowania za zniszczony samochód. Poszkodowany bowiem zeznał, iż oczekiwał na wypłatę odszkodowania aby naprawić pojazd, który uległ zniszczeniu w trakcie kolizji. Po otrzymaniu wiadomości o przelewie poszkodowany zwrócił pojazd zastępczy, który używał do przemieszczania się z miejsca zamieszkania do miejsca pracy odległego o około 30 km. W efekcie Sąd Rejonowy uznał, iż koszty najmu pojazdu zastępczego w dniach 1 i 30 października 2013 roku nie pozostają w adekwatnym związku przyczynowym ze szkodą.

W apelacji od pkt. II tego wyroku powód podniósł, iż zgodnie z wykładnią art. 361 kc świadczenia odszkodowawcze wypłacane przez zakład ubezpieczeń z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych powinno pokryć pełną szkodę osoby poszkodowanej. Szkodą zaś pozostaje zobowiązanie powstałe z tytułu najmu pojazdu zastępczego jeśli poniesione tak koszty są ekonomicznie uzasadnione i konieczne. Powód wywiódł, iż fakt zaistnienia szkody jest istnieniem obiektywnym, które nie zależy od zgłoszenia szkody ubezpieczycielowi, zaś fakt powstania szkody i jej rozmiar nie pozostaje w żadnej zależności od daty zgłoszenia szkody do likwidacji. Sąd Rejonowy zatem uznając, że wynajem pojazdu zastępczego był konieczny i ekonomicznie uzasadniony winien był przyjąć, iż koszt najmu pojazdu zastępczego należy pokryć również za pierwszy dzień najmu, gdyż także w tym dniu poszkodowany nie miał możliwości korzystania ze swojego, uszkodzonego w wypadku drogowym, samochodu. Dalej powód wskazał, iż nie w każdym przypadku wyrównanie przez ubezpieczyciela ubytków majątku poszkodowanego automatycznie przekłada się na uzyskanie sprawności przez uszkodzony pojazd. Taki też przypadek miał tu miejsce bowiem fakt wypłacenia przez w stronę pozwaną kwoty należnej z tytułu uszkodzenia samochodu nie sprawił, że uszkodzony samochód stał się sprawny, a najem pojazdu zastępczego nieuzasadniony. Wypłacona kwota dopiero pozwoliła na przystąpienie do naprawy wobec czego najem pojazdu zastępczego był niezbędny do czasu uruchomienia pojazdu poszkodowanego więc najem był także uzasadniony w dniu 30 października 2013 roku. Ubocznie powód wskazał, że w przypadku szkód całkowitych ubezpieczyciel przyznaje dodatkowy czas na zagospodarowanie pozostałości pojazdu to jest na ich zbycie i zakup nowego pojazdu za pomocą uzyskanej z tego tytułu kwoty. Z taką argumentacją powód domagał się zasądzenia dalszej części kosztów najmu pojazdu za 2 nie uwzględnione przez Sąd Rejonowy w dni, to jest kwoty 270,60 zł.

Sąd Okręgowy zważył co następuje.

Apelacja jest uzasadniona.

Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 2011 roku, III CZP 5/11 poniesione przez posiadacza uszkodzonego pojazdu mechanicznego uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego stanowią szkodę majątkową, przewidzianą w art. 361 par. 2 kc. Niemożność korzystania z pojazdu mechanicznego jako składnika majątkowego stanowi źródło szkody o charakterze niemajątkowym, może być też źródłem szkody w charakterze majątkowym gdy spowoduje wydatki posiadacza uszkodzonego lub zniszczonego pojazdu na najem pojazdu zastępczego. Stratę bowiem w rozumieniu art. 361 par. 2 kc stanowią wydatki, które służą ograniczeniu negatywnych następstw doznanych przez poszkodowanego w wyniku uszkodzenia lub zniszczenia rzeczy. Stratą w rozumieniu art. 361 par. 2 kc są więc także objęte te wydatki, które służą ograniczeniu lub zapobieżeniu negatywnym następstwom majątkowym doznanym przez poszkodowanego w wyniku uszkodzenia czy zniszczenia pojazdu. Negatywnym następstwem majątkowym jest utrata możliwości korzystania z rzeczy, a więc utrata uprawnienia stanowiącego atrybut prawa własności.

Oczywiste jest, że powstałe w takiej sytuacji koszty muszą pozostawać w adekwatnym związku przyczynowym ze szkodą. Sąd Rejonowy prawidłowo dostrzegł, iż kolizja drogowa doprowadziła do powstania szkody, której następstwem pozostawała konieczność wynajmu pojazdu zastępczego. Jedynie w zakresie dwóch dni, zdaniem Sądu Rejonowego, adekwatny związek przyczynowy miał nie wystąpić. Sąd Okręgowy nie podziela tego stanowiska. Wszak obowiązek pokrycia szkody przez ubezpieczyciela powstaje z chwilą zaistnienia negatywnych skutków majątkowych tego zdarzenia, a przez to odpowiedzialność ubezpieczyciela nie zależy bezpośrednio od daty, w której szkodę zgłoszono. Data ta może mieć znaczenie dla przebiegu likwidacji szkody, na przykład z uwagi na powstałe na skutek opóźnienia zgłoszenia szkody trudności z analizą miejsca wypadku czy przyczyn szkody, lub też może mieć wpływ na wysokość wypłaty odszkodowania jeżeli okoliczność taka pociąga za sobą negatywne skutki w rozumieniu umowy ubezpieczenia bądź ogólnych warunków umowy ubezpieczenia. Sytuacja taka jednak w tej sprawie nie zachodzi. Do kolizji drogowej doszło w dniu 30 września 2013 roku, a w dniu następnym poszkodowany zgłosił szkodę ubezpieczycielowi, którą po oględzinach w dniu 3 października 2013 roku ubezpieczyciel zdecydował się rozliczyć jako szkodę całkowitą. Równocześnie w dniu 30 września 2013 roku poszkodowany wynajął pojazd zastępczy co jest usprawiedliwione faktem, iż z pojazdu własnego, uszkodzonego podczas kolizji, korzystać już nie mógł. Aby dokonać naprawy czy zakupu nowego pojazdu poszkodowany oczekiwał na wypłatę odszkodowania. Zgodnie z zasadą pełnego pokrycia szkody ubezpieczyciel więc winien wypłacić odszkodowanie, licząc od pierwszego dnia, w którym pojazd zastępczy wynajęto. Źródłem odpowiedzialności ubezpieczyciela pozostaje wszak umowa ubezpieczenia oraz fakt zaistnienia szkody. Szkoda natomiast powstała w dniu, w którym pojazd poszkodowanego został zniszczony w kolizji drogowej. Z tych samych przyczyn ubezpieczyciel winien wypłacić odszkodowanie za dzień 30 października 2013 roku. Wprawdzie w dniu 29 października 2013 roku poszkodowany otrzymał odszkodowanie za zniszczony samochód jednakże oczywiste i usprawiedliwione doświadczeniem życiowym pozostaje przekonanie, iż konieczny był jeszcze czas na dokonanie czy też dokończenie naprawy uszkodzonego pojazdu, na co poszkodowany niewątpliwie się zdecydował. Mając przy tym na uwadze to, iż poszkodowany używał pojazdu zastępczego w celu dojazdu do pracy oddalonej od miejsca zamieszkania o 30 km nie powinno budzić wątpliwości to, iż ostatni dzień faktycznego najmu pojazdu, przeznaczony zresztą na dokończenie naprawy samochodu, pozostaje w adekwatnym związku przyczynowym ze szkodą. Nie można bowiem wymagać od poszkodowanego by w dniu wypłaty odszkodowania i to bez względu na godzinę wpływu środków na jego rachunek bankowy dokonał zakupu nowego pojazdu czy też dokończył naprawę. Taki punkt widzenia ,w ocenie Sądu Okręgowego, jest nierealny i sprzeczny z zasadami doświadczenia życiowego.

Mając to na uwadze Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 par. 1 kpc zmienił pkt II zaskarżonego wyroku w ten sposób, że zasądził od strony pozwanej na rzecz powoda kwotę 270,60 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 5 listopada 2013 roku do dnia zapłaty na podstawie art. 361 par 1,2 kc oraz art. 363 par. 1,2 kc oraz art. 822 par. 4 kc. O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono po myśli art. 98 kpc w związku z art. 108 par. 1 kpc.

Ref. I inst. SSR I. Wolas