Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 kwietnia 2016r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 26 kwietnia 2016r. w S.

odwołania J. W.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

z dnia 31 października 2014 r. (Nr (...) )

w sprawie J. W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o prawo do świadczenia przedemerytalnego

zmienia zaskarżoną decyzję i ustala J. W. prawo do świadczenia przedemerytalnego od dnia 22 października 2014 roku.

Sygn. akt IVU 209/15

UZASADNIENIE

Zaskarżoną decyzją z dnia 31.10.2014r. organ rentowy Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. odmówił ubezpieczonej J. W. prawa do świadczenia przedemerytalnego. Organ rentowy odmówił zaliczenia do okresu zatrudnienia okresu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców od dnia 28.06.1973r. do 14.10.1979r. W uzasadnieniu decyzji ZUS podniósł, że nie dał wiary zeznaniom świadków, iż ubezpieczona pracowała w spornym okresie w gospodarstwie rolnym rodziców, ponieważ w tym czasie uczęszczał do szkoły ponadpodstawowej. Stwierdził ponadto, że na dzień rozwiązania stosunku pracy z ubezpieczoną pracodawca nie zatrudniał 20 pracowników. Od decyzji tej odwołanie złożyła ubezpieczona J. W. zarzucając błąd w ustaleniach faktycznych poprzez nie uwzględnienie przy obliczeniu okresów składkowych i nieskładkowych okresu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców od dnia 28.06.1973r. do 14.10.1979r. Podnosząc ten zarzut wnosiła o zmianę decyzji i uznanie okresu pracy w gospodarstwie rolnym w zakresie niezbędnym do uzyskania świadczenia przedemerytalnego.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wnosił o jego oddalenie. W uzasadnieniu swojego stanowiska podniósł, że J. W. udokumentował okres ubezpieczenia wynoszący łącznie 23 lata, 11 miesięcy i 27 dni okresów składkowych i nieskładkowych. ZUS nie zaliczył do okresu ubezpieczenia okresu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców od dnia 28.06.1973r. do 14.10.1979r. ponieważ w tym czasie ubezpieczona uczęszczała do szkoły ponadpodstawowej. Ponadto pracodawca zatrudniał 18 pracowników.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył co następuje.

Odwołanie jest uzasadnione. Zgodnie z art . 2 ust. 1 pkt. 2 oraz ust.3 ustawy z dnia 30.04.2004r. o świadczeniach przedemerytalnych (Dz.U. z 2013r. poz.170) prawo do świadczeń przedemerytalnych przysługuje osobie, która do dnia rozwiązania stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy o promocji zatrudnienia, w którym była zatrudniona przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 30 lat dla kobiet i skończyła 55 lat życia. Ponadto zgodnie z ust.3 cytowanego przepisu świadczenie przedemerytalne przysługuje osobie określonej w ust. 1 po upływie co najmniej 6 miesięcy pobierania zasiłku dla bezrobotnych, o którym mowa w ustawie o promocji zatrudnienia, jeżeli osoba ta spełnia łącznie następujące warunki:

1)nadal jest zarejestrowana jako bezrobotna;

2)w okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych nie odmówiła bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, w rozumieniu ustawy o promocji zatrudnienia, albo zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych;

3)złoży wniosek o przyznanie świadczenia przedemerytalnego w terminie nieprzekraczającym 30 dni od dnia wydania przez powiatowy urząd pracy dokumentu poświadczającego 6-miesięczny okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych.

Jest w sprawie poza sporem, że ubezpieczona spełnia warunki zawarte w ust.3 cytowanego przepisu. Umowa o pracę została rozwiązana z przyczyn dotyczących zakładu pracy. Ubezpieczony jest zarejestrowana jako osoba bezrobotna i pobiera zasiłek dla bezrobotnych. W okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych nie odmówił bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, w rozumieniu ustawy o promocji zatrudnienia, albo zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych.

W ocenie Sądu Okręgowego ubezpieczony spełniła również warunek stażu pracowniczego. Bezspornym jest w sprawie, że J. W. udokumentowała 23 lata, 11 miesięcy i 27 dni okresów składkowych i nieskładkowych. Sąd Okręgowy dał wiarę zeznaniom ubezpieczonej (k. 20-20v) i świadków: B. R. (k.14v), W. J. (k.14v-15). Sąd uznał ich zeznania za wiarygodne, ponieważ są logiczne, spójne i wzajemnie się uzupełniają. Świadkowie zeznali, że J. W. w okresie nauki w szkole ponadpodstawowej każdą wolną chwilę oraz wakacje poświęcała pracy w gospodarstwie rolnym rodziców. Wykonywał różne prace związane z uprawą ziemi i hodowlą takie jak: prace przy obrządku, wożenie mleka do mleczarni, odprowadzanie krów na pastwisko, pielenie warzyw, robienie ospy ze zboża, praca przy żniwach. Czynności te w okresie wakacji zajmowały mu cały dzień, ponad 8 godzin w ciągu doby, a w okresie nauki szkolnej ponad 4 godziny dziennie. Gospodarstwo miało ponad 8 ha powierzchni. Na gospodarstwie oprócz ubezpieczonej pracowała jej matka. Ojciec był chory i nie był w stanie pracować w polu.

Zgodnie z art. 10 ust.1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS przy ustalaniu prawa do emerytury oraz przy obliczaniu jej wysokości uwzględnia się również następujące okresy, traktując je, z zastrzeżeniem art. 56, jak okresy składkowe:

1)okresy ubezpieczenia społecznego rolników, za które opłacono przewidziane w odrębnych przepisach składki,

2)przypadające przed dniem 1 lipca 1977 r. okresy prowadzenia gospodarstwa rolnego po ukończeniu 16 roku życia,

3)przypadające przed dniem 1 stycznia 1983 r. okresy pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia,

jeżeli okresy składkowe i nieskładkowe, ustalone na zasadach określonych w art. 5-7, są krótsze od okresu wymaganego do przyznania emerytury, w zakresie niezbędnym do uzupełnienia tego okresu.

W judykaturze wykształcił się pogląd, iż o uwzględnieniu przy ustalaniu prawa do świadczeń emerytalno-rentowych okresów pracy w gospodarstwie rolnym sprzed objęcia rolników obowiązkiem opłacania składki na rolnicze ubezpieczenie społeczne domowników (tj. przed dniem 1 stycznia 1983 r.) przesądza wystąpienie dwóch okoliczności:

1) wykonywanie czynności rolniczych powinno odbywać się zgodnie z warunkami określonymi w definicji legalnej "domownika" z art. 6 pkt 2 ustawy o u.s.r. oraz

2) czynności te muszą być wykonywane w wymiarze nie niższym niż połowa ustawowego czasu pracy, tj. minimum 4 godziny dziennie.

Z art. 6 pkt 2 ustawy o u.s.r., wynika, że pojęcie domownika przysługuje osobie bliskiej rolnikowi, która ukończyła 16 lat, pozostaje z rolnikiem we wspólnym gospodarstwie domowym lub zamieszkuje na terenie jego gospodarstwa albo w bliskim sąsiedztwie oraz stale pracuje w tym gospodarstwie rolnym i nie jest związana z rolnikiem stosunkiem pracy. Z wiarygodnych zeznań ubezpieczonej i świadków wynika, że J. W. od ukończenia 16 roku życia spełniała te kryteria. Sąd Okręgowy podziela wykładnię Sądu Najwyższego zawartą w wyroku z dnia 03.06.2014r. sygn.. akt III UK 180/13 zgodnie z którą jeżeli praca w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16. roku życia świadczona była przed dniem 1 stycznia 1983 r. w wymiarze przekraczającym połowę pełnego wymiaru czasu pracy, to przy ustalaniu prawa do emerytury uwzględnia się ten okres, także gdy przypadał on w czasie wakacji szkolnych (art. 10 ust. 1 pkt 3 w związku z art. 6 ust. 2 pkt 1 lit. a u.e.r.f.u.s.). Należy przy tym zaznaczyć, że praca J. W. nie była tylko doraźną pomocą wykonywaną zwyczajowo przez dzieci osób zamieszkałych na terenach wiejskich. Świadczą o tym takie fakty jak stałość tej pracy, wykonywanej codziennie niezależnie od pory dnia i pogody, długość dniówki roboczej przekraczającej 4 godziny w ciągu doby, a w okresach wakacji 8 godzin, niezbędność tej pracy do prawidłowego funkcjonowania gospodarstwa – oprócz matki była jedyną osoba mogącą pracować . W okresie trwania nauki w szkole ubezpieczona pracowała w gospodarstwie ponad cztery godziny w ciągu doby. Do szkoły dojeżdżała zaledwie 10 km. Po powrocie ze szkoły mogła cały wolny czas poświeci pracy w gospodarstwie. Zatem staż ubezpieczeniowy J. W., po doliczeniu okresu pracy w gospodarstwie rolnym, wynosi ponad 30 lat.

W ocenie Sądu Okręgowego nieprawidłowe jest stanowisko organu rentowego, że do skutecznego rozwiązania stosunku pracy z pracownikiem z przyczyn nie leżących po stronie pracownika konieczne jest zatrudnianie przez pracodawcę co najmniej 20 pracowników. Zgodnie z art . 2 ust. 1 pkt. 2 ustawy z dnia 30.04.2004r. o świadczeniach przedemerytalnych (Dz.U. z 2013r. poz.170) prawo do świadczeń przedemerytalnych przysługuje osobie, która do dnia rozwiązania stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy o promocji zatrudnienia, w którym była zatrudniona przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy (…). Z przepisu tego wynika, że stosunek pracy osoby ubiegającej się o świadczenie przedemerytalne powinien zostać rozwiązany z przyczyn dotyczących zakładu pracy. Jak należy rozumieć te przyczyny określa ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. z 2015r., poz. 149). Zgodnie z art. 2 ust.1 pkt 29 ustawy ilekroć jest mowa o przyczynach dotyczących zakładu pracy - oznacza to:

a) rozwiązanie stosunku pracy lub stosunku służbowego z przyczyn niedotyczących pracowników, zgodnie z przepisami o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników lub zgodnie z przepisami ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2014 r. poz. 1502 i 1662), w przypadku rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego z tych przyczyn u pracodawcy zatrudniającego mniej niż 20 pracowników,

b) rozwiązanie stosunku pracy lub stosunku służbowego z powodu ogłoszenia upadłości pracodawcy, jego likwidacji lub likwidacji stanowiska pracy z przyczyn ekonomicznych, organizacyjnych, produkcyjnych albo technologicznych,

c) wygaśnięcie stosunku pracy lub stosunku służbowego w przypadku śmierci pracodawcy lub gdy odrębne przepisy przewidują wygaśnięcie stosunku pracy lub stosunku służbowego w wyniku przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę i niezaproponowania przez tego pracodawcę nowych warunków pracy i płacy,

d) rozwiązanie stosunku pracy przez pracownika na podstawie art. 55 § 1 ¹ ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy z uwagi na ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków wobec pracownika;

rozwiązanie stosunku pracy z ubezpieczoną nastąpiło w sposób określony w pkt 29a cytowanego przepisu. Pracodawca ubezpieczonej (...) Sp.z o.o. zatrudniał 18 pracowników, a więc spełniał warunki określone w tym przepisie.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na mocy art. 477 ¹⁴ par.2 kpc orzekł jak w sentencji wyroku.