Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 czerwca 2016 roku

Sąd Okręgowy w Gorzowie Wielkopolskim - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Tomasz Korzeń

Protokolant: stażysta Barbara Rudzińska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 3 czerwca 2016 roku

sprawy z odwołania A. W.

od decyzji z dnia 26 stycznia 2016 roku znak (...) I

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w G.

o odsetki

zmienia zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w G. z dnia 26 stycznia 2016 roku znak (...) I w ten sposób, że przyznaje A. W. odsetki w kwocie 2656,26 zł (dwa tysiące pięćdziesiąt sześć złotych dwadzieścia sześć groszy).

SSO Tomasz Korzeń

VI U 120/16 UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 26 stycznia 2016 r. znak: (...) I, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. odmówił A. W. prawa do odsetek.

Ubezpieczona A. W. złożyła odwołanie od tej decyzji wnosząc o przyznanie jej należnych odsetek.

Organ rentowy - Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. wniósł o oddalenie odwołania.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Ubezpieczona A. W. miała przyznane prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, okresowo, do dnia 31.01.2014 r., w związku ze stwierdzonym u niej rakiem płaskonabłonkowym szyjki macicy. W dniu 9.12.2013 r. skarżąca złożyła wniosek do organu rentowego o ustalenie dalszego prawa do renty. Orzeczeniem z dnia 6.02.2014 r. Komisja Lekarska ZUS uznała, że ubezpieczona nie jest niezdolna do pracy. Decyzją z dnia 12.02.2014 r. ZUS odmówił A. W. dalszego prawa do renty.

Sąd Okręgowy w Gorzowie Wielkopolskim wyrokiem z dnia 22 października 2015 r. w sprawie VI U 282/14 zmienił decyzję organu rentowego i przywrócił ubezpieczonej prawo do okresowej renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od dnia 1 lutego 2014 r. do 31 stycznia 2016 r. Wyrok stał się prawomocny z dniem 2 grudnia 2015 r.

Decyzją z dnia 14 stycznia 2016 r. organ rentowy wykonał wyrok, dokonując wyrównania w wypłacie zaległego świadczenia za okres od 1.02.2014 r. do 31.01.2016 r., w dniu 22.01.2016 r.

Decyzją z dnia 26 stycznia 2016 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. odmówił A. W. prawa do odsetek.

Odsetki od niewypłaconego w terminie świadczenia rentowego wynoszą 2656,26 zł.

/ dowód: dokumenty w aktach organu rentowego; tom I: decyzje k. 104, 121, 161, 164, orzeczenie k. 119

dokumenty w aktach sprawy Sądu Okręgowego w Gorzowie Wielkopolskim VI U 282/14: wyrok k. 156, historia choroby k. 5-23v, opinia onkologiczna k. 75-76, dokumentacja medyczna k. 123-125, opinia lekarska k. 127-128v

wyliczenia pozwanego k. 13-14 /

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonej zasługiwało na uwzględnienie.

W sprawie wymagało ustalenia, czy odmowa przyznania ubezpieczonej prawa do renty nastąpiła wskutek błędu organu rentowego, co stosownie do treści art. 85 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U.2015.748; dalej jako ustawa) powodowałoby obowiązek zapłaty odsetek oraz ustalenie daty początkowej oraz końcowej jego powstania.

Zgodnie z powołanym artykułem „jeżeli Zakład - w terminach przewidzianych w przepisach określających zasady przyznawania i wypłacania świadczeń pieniężnych z ubezpieczeń społecznych lub świadczeń zleconych do wypłaty na mocy odrębnych przepisów albo umów międzynarodowych - nie ustalił prawa do świadczenia lub nie wypłacił tego świadczenia, jest obowiązany do wypłaty odsetek od tego świadczenia w wysokości odsetek ustawowych określonych przepisami prawa cywilnego. Nie dotyczy to przypadku, gdy opóźnienie w przyznaniu lub wypłaceniu świadczenia jest następstwem okoliczności, za które Zakład nie ponosi odpowiedzialności.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego wyrażono pogląd, że zawarte w art. 85 ust.1 ustawy określenie „nie ustalił prawa do świadczenia” oznacza zarówno nie wydanie w terminie decyzji przyznającej świadczenie, jak i wydanie decyzji odmawiającej prawa do świadczenia mimo spełnienia warunków do jego uzyskania (wyrok SN z 9 marca 2001 r. II UKN 402/00 OSNAPiUS 2002 nr 20 poz.501). Odsetki nie przysługują w przypadku, gdy opóźnienie w przyznaniu lub podwyższeniu świadczenia jest następstwem okoliczności, za które organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności. Za błąd pozwanego musi zostać uznany błąd lekarza orzecznika ZUS, Komisji Lekarskiej, którzy przez błędne określenie stanu zdrowia ubezpieczonego spowodowali wydanie decyzji organu rentowego odmawiającej przyznania świadczenia i naruszającej w ten sposób przepisy prawa materialnego określające przesłanki nabycia prawa do renty. Dla powstania obowiązku wypłaty odsetek konieczne jest stwierdzenie tego naruszenia przez pozwanego prawomocnym wyrokiem zmieniającym decyzję organu rentowego i przyznającym prawo do tego świadczenia (wyrok SN z 7 października 2004r., II UK 485/03 OSNP 2005/10/147).

W sprawie bezspornym było to, że Komisja Lekarska ZUS ustaliła brak niezdolności ubezpieczonej do pracy. Orzeczenie to stanowiło podstawę decyzji organu rentowego odmawiającej ubezpieczonej prawa do świadczenia. Prawomocny wyrok Sądu Okręgowego w sprawie VI U 282/14 wskazuje w swoim rozstrzygnięciu, iż organ rentowy niesłusznie odmówił skarżącej prawa do dalszej wypłaty renty. Biegli sądowi: H. Z. i J. D. dysponowali nową dokumentacją medyczną, w szczególności historią choroby ubezpieczonej (k. 5-9 akt sprawy V U 282/14). Organ rentowy miał jednak możliwość zapoznania się z jej treścią w trybie rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 14.12.2004 r. w sprawie orzekania o niezdolności do pracy (Dz.U.2004.273.2711) lecz nie skorzystał tej możliwości. Pozostała dokumentacja medyczna dołączona przez skarżącą dotyczyła roku 2011, a więc stanu, który znany był organowi rentowemu w sprawie VI U 282/14. Biegli oparli swoje opinie w sprawie VI U 282/14 m.in. na zaświadczeniach (k. 55-56 akt organu rentowego) i wyniku badania kolonoskopowego z 2014 r., wskazujących na konieczność dalszego leczenia. Podnoszone wyniki badań są jednak bez znaczenia skoro pozwany nie uznał ich za nową okoliczność. Spór w sprawie VI 282/14 dotyczył przywrócenia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, a zatem pozwany winien wykazać, iż w stanie zdrowia ubezpieczonej nastąpiła poprawa skutkująca ustaniem niezdolności do pracy. Pozwany nie sprostał temu zadaniu. W ocenie sąd, przeprowadzając prawidłowe badanie skarżącej i gromadząc właściwą dokumentację medyczną pozwany, już na etapie postępowania przed organem rentowym, miał możliwość ustalenia dalszej niezdolności do pracy. Odmowa przyznania dalszego prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy była w ocenie sądu wynikiem błędu pozwanego.

Zgodnie z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 11 września 2007 r. w sprawie P 11/07 „w sytuacji kiedy opóźnienie w ustaleniu prawa do świadczenia było spowodowane okolicznościami, za które odpowiada organ rentowy (np. błędna interpretacja przepisów, zaniechanie podjęcia określonych działań z urzędu, błędne orzeczenie lekarza orzecznika ZUS lub komisji lekarskiej ZUS w sprawie niezdolności do pracy) termin z art. 118 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych będzie liczony od dnia, w którym organ rentowy, gdyby działał prawidłowo, powinien był ustalić prawo do świadczenia.”

Ostatnią okolicznością niezbędną do wydania decyzji zdaniem sądu było orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 6.02.2014 r. Mając zatem na uwadze wskazany w art. 118 ustawy emerytalnej 30 dniowy termin, organ rentowy powinien był wydać decyzję najpóźniej w dniu 6.03.2014 r. Natomiast z § 2 ust.1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 1 lutego 1999 r. w sprawie szczegółowych zasad wypłacania odsetek za opóźnienie w ustalaniu lub wypłacie świadczeń z ubezpieczenia społecznego (Dz. U Nr 12 poz.104) wynika, że odsetki wypłaca się za okres od dnia następującego po upływie terminu na ustalenie prawa do świadczeń lub ich wypłaty, przewidzianego w przepisach określających zasady przyznawania i wypłacania tych świadczeń, do dnia wypłaty świadczeń. Ustęp kolejny dodatkowo wskazuje, iż okres opóźnienia w ustalaniu prawa do świadczeń i ich wypłacie liczy się od dnia następującego po upływie terminu na wydanie decyzji, a okres opóźnienia w wypłaceniu świadczeń okresowych liczy się od dnia następującego po ustalonym terminie ich płatności. Skoro organ rentowy w terminach przewidzianych w przepisach określających zasady przyznawania i wypłacania świadczeń pieniężnych nie wypłacił należnego świadczenia, to na podstawie art. 85 ust.1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych konieczne okazało się zasądzenie od organu rentowego na rzecz ubezpieczonego odsetek w wysokości określonej w tym przepisie. W związku z tym, iż wypłata ubezpieczonemu świadczenia następowała 10–go dnia każdego miesiąca, termin aktualizacji prawa do odsetek nastąpił 11.03.2014 r. Natomiast zakończył się 22.01.2016 r. (tj. dnia poprzedzającego wypłatę zaległego świadczenia).

Z prawidłowego i nie kwestionowanego przez ubezpieczoną wyliczenia matematycznego organu rentowego wynika, że ubezpieczonej należą się odsetki w wysokości 2 656,26 zł.

Ustaleń w sprawie sad dokonał na podstawie dokumentów aktach niniejszej sprawy, aktach sprawy VI U 282/14 i w aktach ZUS, uznając je za wiarygodne.

Natomiast na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. Sąd zmienił zaskarżoną decyzję, przyznając ubezpieczonej odsetki w kwocie 2 656,26 zł.

SSO Tomasz Korzeń