Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 czerwca 2013r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie VI Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SA – Ksenia Sobolewska – Filcek (spr.)

Sędzia SA – Anna Orłowska

Sędzia SA – Ewa Stefańska

Protokolant: –sekr. sądowy Ewelina Murawska

po rozpoznaniu w dniu 6 czerwca 2013r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) S.A. z siedzibą w W.

przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

z udziałem zainteresowanych G. S. oraz (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W.

o nieuzasadnione wstrzymanie dostaw energii elektrycznej

na skutek apelacji powódki i zainteresowanego (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W.

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie – Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów

z dnia 10 lipca 2012r.

sygn. akt XVII AmE 210/10

1)  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że uchyla jego punkt trzeci (3), a w pozostałym zakresie apelację (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. oddala;

2)  oddala apelację (...) S.A. z siedzibą w W.;

3)  zasądza od (...) Sp. z o.o. z siedzibą w (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki kwoty po 135 (sto trzydzieści pięć) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt VI ACa 1603/12

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 3 listopada 2010 r., nr (...), po rozpatrzeniu wniosku G. S. z dnia 31 maja 2010r. o rozstrzygnięcie sporu dotyczącego nieuzasadnionego wstrzymania dostaw energii elektrycznej, Prezes Urzędu Regulacji Energetyki stwierdził, że wstrzymanie w dniu 17 lutego 2010r., dostarczania energii elektrycznej do nieruchomości położnej w W., przy ul. (...), przez (...) S.A. w W. (dalej - (...)), przy udziale (...) Sp. z o.o. w W. (dalej – (...)), było nieuzasadnione.

W uzasadnieniu swojej decyzji Prezes URE wskazał, że wstrzymanie dostarczania energii elektrycznej, paliw gazowych lub ciepła powinno być poprzedzone stosowną procedurą, której naruszenie lub niedochowanie skutkuje bezprawnością działania przedsiębiorstwa energetycznego i tym samym uznaniem wstrzymania dostaw energii za nieuzasadnione - co wynika wprost z brzmienia art. 6 ust 3a ustawy - Prawo energetyczne. Przy czym z ustaleń poczynionych w trakcie postępowania dowodowego wynika, że należności wskazane przez Spółkę jako zaległe w wezwaniu do zapłaty z dnia 16 października 2009 r., obejmujące fakturę VAT nr (...) z dnia 1 czerwca 2009r., na kwotę 247,36 zł., z terminem płatności do 10 lipca 2009r. oraz fakturę VAT nr (...), na kwotę 342,88 zł., z terminem płatności do 10 września 2009r., zostały terminowo uregulowane przez wnioskodawcę. Zdaniem Prezesa URE, Spółka nie dołożyła zatem należytej staranności w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej, a przyjęty przez nią sposób księgowania wpłat, spowodował, że należności uiszczone przez wnioskodawcę zostały zaksięgowane w nieprawidłowy sposób, skutkiem czego doszło do nieuzasadnionego wstrzymania dostaw energii elektrycznej do jego lokalu.

W odwołaniu od powyższej decyzji powódka – (...) S.A. w W. (dalej – (...)) zaskarżyła ją w całości i zarzuciła:

1.  naruszenie art. 8 ust 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997r. Prawo energetyczne (Dz.U.2012.1059 j.t. – dalej p.e.) poprzez zastosowanie tego przepisu w sytuacji, w której między wnioskodawcą a (...) nie było sprawy spornej co do nieuzasadnionego wstrzymania dostarczania energii i w związku z tym naruszenia art. 105 § 1 k.p.a. w związku z art. 30 ust 1 p.e. poprzez nieuwzględnienie okoliczności uzasadniających umorzenie postępowania administracyjnego;

2.  naruszenie art. 6, 7 i 8 k.p.a. oraz art. 19 i 20 k.p.a. w zw. z art. 30 ust 1 i art. 23 ust 2 pkt 12 p.e. poprzez błędna ich wykładnię, polegającą na przyjęciu, iż pozwany jest organem właściwym do rozstrzygnięcia sprawy, w której nie miał formalno i materialno prawnych podstaw do władczej ingerencji w formie decyzji administracyjnej, co w konsekwencji skutkowało wydaniem wadliwej decyzji administracyjnej z naruszeniem przepisów o właściwości (art. 156 §1 pkt 1 k.p.a.) oraz bez podstawy prawnej (art. 156 §1 pkt 2 k.p.a.);

3.  naruszenie art. 6 ust 3a p.e. poprzez błędną wykładnię, polegającą na przyjęciu, że sprzedawca energii jest uprawniony do wstrzymania dostarczania energii.

Mając na względzie powyższe zarzuty, powódka wniosła o uchylenie decyzji w całości oraz zasądzenie na jej rzecz kosztów postępowania.

W odpowiedzi na odwołanie Prezes URE wniósł o jego oddalenie i podtrzymał w całości stanowisko prezentowane w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Zainteresowany G. S. wniósł o oddalenie odwołania.

Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów wyrokiem z dnia 10 lipca 2012r. oddalił odwołanie oraz zasądził od (...) oraz od (...) na rzecz Prezesa URE kwoty po 360 zł. tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

Powyższe rozstrzygnięcie Sąd OKiK poprzedził następującymi ustaleniami:

Powód - (...) jest wpisany do KRS pod numerem (...), jako spółka akcyjna zajmująca się między innymi wytwarzaniem, przetwarzaniem, przesyłaniem, sprzedażą (dystrybucją) energii elektrycznej. Spółka ta (sprzedawca energii elektrycznej zajmujący się jej obrotem) oraz (...) (operator systemu dystrybucyjnego zajmujący się dystrybucją energii elektrycznej) zostały wyodrębnione ze struktury (...) S.A.

Dostarczanie oraz sprzedaż energii elektrycznej do nieruchomości G. S. nr (...) oraz nr (...), mieszczących się w W. przy ul. (...) realizowane były na podstawie zawartych w dniu 14 października 1999r. umów kompleksowych sprzedaży energii elektrycznej: nr (...) - dla lokalu nr (...), a nr (...) - dla lokalu nr (...). Dla każdego z lokali prowadzone było osobne konto rozliczeniowe (odpowiednio - nr (...) i nr (...)).

Wszystkie wpłaty za energię elektryczną wnoszone były przez zainteresowanego G. S. za pomocą przelewów elektronicznych w systemie bankowym na jedno konto rozliczeniowe, przypisane dla lokalu nr (...). W tytule przelewu zainteresowany wpisywał, iż wpłata jest dokonywana „ za prąd ul. (...) ” oraz wskazywał konkretne numery faktur wystawione odpowiednio dla poszczególnych lokali. Pismem z dnia 16 października 2009r., (...) S.A. wezwała G. S. do zapłaty kwoty 590,24 zł. z tytułu nieuregulowanych należności za dostarczoną energię elektryczną do lokalu (...), w terminie 14 dni od dnia otrzymania wezwania. Jednocześnie powyższe wezwanie zawierało informację, że w przypadku braku wpłaty zaległości w wyznaczonym terminie Spółka dokona wstrzymania dostarczania energii do tego lokalu. W dniu 17 lutego 2010r., (...) przy udziale (...) wstrzymała dostarczanie energii elektrycznej do lokalu nr (...). W dniu 18 lutego 2010r., G. S. złożył reklamację, po rozpatrzeniu której, bez kosztów wznowienia dostaw, przedsiębiorstwo energetyczne dokonało podłączenia dopływu energii elektrycznej. Odpowiadając na reklamację G. S. pracownik (...) poinformował, że dokonane wpłaty zostały (niewłaściwie) zaksięgowane na konto lokalu nr (...) i w związku z tym przedsiębiorstwo odstępuje od kosztów za ponowne włączenie energii. G. S. wniósł jednak o wszczęcie postępowania administracyjnego i rozstrzygnięcie przez Prezesa URE sporu dotyczącego nieuzasadnionego wstrzymania dostarczania energii elektrycznej do lokalu mieszkalnego nr (...) przy ul. (...) w W..

(...) oraz (...) potwierdziły fakt wstrzymania w dniu 17 lutego 2010r. dostarczania energii elektrycznej do lokalu wnioskodawcy, oraz oświadczyły, iż podstawą faktyczną wstrzymania było zadłużenie na jego koncie. Stwierdziły, że wstrzymanie dostarczania energii elektrycznej było poprzedzone wezwaniem do zapłaty i zostało dokonane na podstawie art. 6 ust. 3a p.e. (...) S.A. wyjaśniła dodatkowo, iż wnioskodawca dokonywał wpłat za oba lokale na jeden rachunek bankowy, co w starym systemie księgowania nie wywoływało problemów, jednak po zmianie systemu księgowania wpłat, na rachunku jednego z lokali powstała niedopłata. (...) oświadczyła, że sprawa wstrzymania dostaw energii do lokalu wnioskodawcy w całości leży w kompetencji (...), zaś (...) wyjaśniła, że w roku 2008 nie odnotowano „na saldzie” zainteresowanego żadnych nieprawidłowości oraz, że w drugiej połowie 2008r dokonano modyfikacji metody księgowania, która mogła spowodować błędne zaliczenie dokonywanych przez zainteresowanego wpłat z tytułu faktur za dostawę energii, zaś prośba zainteresowanego w przedmiocie jednego wspólnego konta rozliczeniowego nie została uwzględniona w wyniku przeoczenia. Wspólne konto zostało utworzone od dnia 1 czerwca 2010r.

W tym stanie faktycznym, w ocenie Sądu OKiK , zaskarżona Decyzja okazała się być prawidłowa, a podnoszone w odwołaniu zarzuty nie mogły skutkować jej uchyleniem.

Rozstrzygając w oparciu o art. 6 ust. 3 p.e. spór co do tego, czy wstrzymanie w dniu 17 lutego 2010r. dostaw energii elektrycznej do należącej do G. S. nieruchomości położonej w W. przy ul. (...) było uzasadnione, Sąd OKiK stwierdził, że w tym przypadku nie została spełniona zasadnicza przesłanka warunkująca możliwość wstrzymania dostaw energii. Zainteresowany faktycznie nie zalegał bowiem z zapłatą należności za dostarczoną energię elektryczną na kwotę 590,24 zł, objętą wezwaniem z dnia 16 października 2009r. Jedynie z uwagi na wprowadzenie przez powoda nowego systemu księgowania wpłat dochodziło do powstania nadpłaty na jednym z kont abonenckich zainteresowanego i niedopłaty na drugim.

Skoro zatem, co jest niekwestionowane, zainteresowany faktycznie nie zalegał z zapłatą za pobraną energię, nie zostały spełnione przesłanki określone w art. 6 ust 3a p.e., które by uprawniały przedsiębiorstwo energetyczne do wstrzymania w dniu 17 lutego 2010r. dostaw energii do lokalu nr (...) przy ul. (...) w W..

Sąd Okręgowy stwierdził również, że w sprawie brak dowodu skutecznego doręczenia wnioskodawcy wezwania do zapłaty, którą to okoliczność ocenić należy jako niedopełnienie procedury przewidzianej w art. 6 ust 3a p.e.

W ocenie Sądu OKiK bezzasadny był również zarzut powoda dotyczący zaistnienia w przedmiotowej sprawie podstaw do umorzenia postępowania administracyjnego. Prezes URE, wykonując kompetencję określoną w art. 23 ust 2 pkt 12 p.e., występuje w pozycji organu rozstrzygającego spór między stronami stosunku zobowiązaniowego, a art. 8 ust 1 p.e. określa właściwość Prezesa do rozpoznawania spraw spornych pomiędzy dostawcami a odbiorcami energii. Zaś przedmiotowe postępowanie zostało wszczęte z wniosku odbiorcy energii, a spór dotyczył rozstrzygnięcia, czy wstrzymanie dostarczania energii do obiektu należącego do wnioskodawcy, było uzasadnione w świetle art. 6 ust 3a p.e.

Niezależnie zatem od tego, czy w dniu wszczęcia postępowania administracyjnego, a także w dniu wydania zaskarżonej decyzji, doszło do wznowienia dostaw energii elektrycznej, pozwany posiadał uprawnienia do rozstrzygania sporu w tym zakresie. Nie można zatem mówić o bezprzedmiotowości prowadzonego postępowania, a także o działaniu organu regulacyjnego bez podstawy prawnej.

W ocenie Sądu OKiK również zarzut naruszenia art. 6 ust 3a p.e., polegającego na tym, że z sentencji decyzji nie wynika, do którego przedsiębiorstwa energetycznego jest ona skierowana, nie zasługuje na uwzględnienie. Bezspornym jest, że w dacie wstrzymania dostaw energii elektrycznej do lokalu zainteresowanego, zarówno sprzedaż energii elektrycznej jak i usługa dystrybucji polegająca na dostawie tej energii do lokalu zainteresowanego, odbywały się na podstawie umowy kompleksowej, w rozumieniu art. 5 ust 3 p.e., zawartej w dniu 14 października 1999r. pomiędzy G. S. i (...) SA w W.. Z uwagi na zaistniałe z dniem 1 lipca 2007r. przekształcenia na rynku energii elektrycznej, polegające na rozdzieleniu działalności związanej z przesyłaniem i dystrybucją od działalności polegającej na obrocie, stosunki prawne na rynku energii są kształtowane na podstawie oddzielnie zawartej umowy o świadczenie usług dystrybucyjnych i umowy sprzedaży (przypadek ten dotyczy głównie dużych odbiorców energii) albo na podstawie umowy kompleksowej z przedsiębiorstwem obrotu będącym sprzedawcą z urzędu (dotyczy to odbiorców w gospodarstwach domowych) lub wybranym przez odbiorcę. Na skutek powyższych przekształceń doszło do wydzielenia się ze (...) SA przedsiębiorstwa (...) (powód) i przedsiębiorstwa dystrybucji – (...) (zainteresowana). Wydzielone podmioty z dniem 1 lipca 2007 r. przejęły prawa i obowiązki (...) SA, wynikające z umowy kompleksowej. Przy czym nie może budzić wątpliwości, że realizacja przez oba podmioty tych praw i obowiązków jest możliwa wyłącznie przy ich ścisłym współdziałaniu. Ze względu na posiadaną infrastrukturę i koncesje tylko przedsiębiorstwo dystrybucyjne ma możliwość dokonania technicznej czynności wstrzymania dostaw energii. Z kolei do podjęcia decyzji o wstrzymaniu dostaw energii z powodu zalegania odbiorcy z zapłatą uprawnione jest wyłącznie przedsiębiorstwo obrotu. Słusznie przy tym zauważył Prezes URE, że stosunek prawny łączący odbiorcę energii z przedsiębiorstwem dystrybucyjnym zostaje zawiązany niejako za pośrednictwem przedsiębiorstwa obrotu.

Zgodnie ze stanowiskiem wyrażanym w doktrynie (np.: J.Kędzia [w:] Z.Muras (red.) Prawo energetyczne. Komentarz. Lex 2010)( …) w świetle art. 5b ust. 3 pr. en. za zobowiązania wynikające z umowy, na podstawie której przedsiębiorstwo zintegrowane pionowo pełniące funkcję OSD dostarcza energię elektryczną do odbiorcy końcowego, powstałe przed dniem wyodrębnienia, o którym mowa w ust. 1, odpowiadają solidarnie przedsiębiorstwo zintegrowane pionowo pełniące funkcję OSD, z którego wyodrębniono część niezwiązaną z działalnością dystrybucyjną i przedsiębiorstwo energetyczne wykonujące działalność gospodarczą w zakresie obrotu energią elektryczną, do którego wniesiono wkład niepieniężny, o którym mowa w ust. 1.”

W związku z powyższym zasadnym było, w ocenie Sądu Okręgowego, w świetle art. 28 k.p.a., przyznanie statusu strony w postępowaniu administracyjnym zarówno powodowi, jako przedsiębiorstwu obrotu oraz zainteresowanemu (...), jako przedsiębiorstwu dystrybucyjnemu.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy zważył, iż Prezes URE w sposób prawidłowy ustalił, strony stosunku prawego, a w konsekwencji strony prowadzonego postępowania administracyjnego. Wobec wydzielenia ze (...) S.A. przedsiębiorstw: obrotu – (...) i dystrybucji – (...), te właśnie podmioty przyjęły na siebie prawa i obowiązki (...) S.A. wynikające z zawartej z G. S. umowy sprzedaży energii elektrycznej, co w pełni uzasadniało zdaniem Sądu Okręgowego przyznanie statusu strony niniejszego postępowania obu przedsiębiorstwom i co znajduje odzwierciedlenie w sentencji zaskarżonej Decyzji.

Nie znajdując zatem podstaw do uwzględnienia odwołania, Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów oddalił je jako bezzasadne – art. 479 ⁵³ §1 k.p.c.

Apelacje (niemal jednobrzmiące) od powyższego wyroku wnieśli: powódka i zainteresowana – (...).

(...) zaskarżyła wyrok w całości i zarzuciła mu:

- naruszenie art. 8 ust. 1 w zw. art. 23 ust. 2 pkt 12 oraz w zw. zart. 6 ust. 3a p.e. przez błędną ich wykładnię a w konsekwencji niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie, że Prezes URE jest uprawniony do badania zarzutu bezprawności wstrzymania dostaw energii i wydania decyzji stwierdzającej nieuzasadnione wstrzymanie w sytuacji, gdy w dacie złożenia przez odbiorcę wniosku o wszczęcie postępowania administracyjnego i w dacie zakończenia tego postępowania lub w dacie wydania decyzji w tym przedmiocie, odbiorca miał możliwość korzystania z dostaw energii. A więc w sytuacji, w której między zainteresowanym a powódką nie było sprawy spornej co do wstrzymania dostarczania energii, i w związku z tym naruszenie art. 105 § 1 k.p.a. w zw. z art. 30 ust. 1 p.e. przez nieuwzględnienie okoliczności uzasadniających umorzenie postępowania administracyjnego;

- naruszenie art. 105 k.p.c. przez zasądzenie od (...) na rzecz pozwanego kosztów zastępstwa procesowego niezgodnie z ww. przepisem.

Wobec powyższych przepisów powódka wniosła o zmianę tego wyroku w całości i uchylenie spornej decyzji Prezesa URE oraz stwierdzenie, że wstrzymanie dostaw energii elektrycznej do lokalu zainteresowanego nie było nieuzasadnione, a w przypadku nieuwzględnienia tego wniosku – o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez sąd I instancji oraz o zasądzenie kosztów procesu za obie instancje od pozwanego na rzecz powódki.

W uzasadnieniu apelacji skarżąca wywiodła, że w sprawie tej jest istotne, iż w dniu wydania decyzji przez organ administracyjny do lokalu G. S. była dostarczana energia elektryczna, a pomiędzy stronami umowy nie istniał spór w rozumieniu art. 8 ust 1 p.e., który podlegałby rozstrzygnięciu na gruncie tego przepisu. Stąd postępowanie administracyjne stało się bezprzedmiotowe jeszcze przed jego wszczęciem, a zarzut bezprawności wstrzymania dostaw winien być badany na drodze postępowania cywilnego przy ocenie ewentualnego roszczenia odszkodowawczego zainteresowanej. Skarżąca wywiodła też, że kompetencje Prezesa URE do ingerencji w sferę stosunków cywilnoprawnych jest wyjątkiem od zasady, że spory cywilne rozstrzygane są przez sądy powszechne. Ustawodawca przyznał zatem Prezesowi możliwość kształtowania tylko niektórych, enumeratywnie wymienionych w art. 8 ust 1 p.e. stosunków prawnych między przedsiębiorstwami energetycznymi, a odbiorcami. Właściwość organu regulacyjnego nie powinna być więc rozszerzana.

(...) zaskarżyła wyrok w całości i zarzuciła mu:

- naruszenie art. 8 ust. 1 w zw. art. 23 ust. 2 pkt 12 oraz w zw. z art. 6 ust. 3a p.e. przez błędną ich wykładnię a w konsekwencji niewłaściwe zastosowanie poprzez przyjęcie, że Prezes URE jest uprawniony do badania zarzutu bezprawności wstrzymania odbiorcy dostaw energii i do wydania decyzji stwierdzającej nieuzasadnione wstrzymanie przez przedsiębiorstwo energetyczne tych dostaw w sytuacji, gdy w dacie złożenia wniosku odbiorcy o wszczęcie postępowania administracyjnego i w dacie zakończenia tego postępowania lub w dacie wydania decyzji w tym przedmiocie, odbiorca miał możliwość korzystania z dostaw energii, tj. w sytuacji, w której między zainteresowanym a powódką nie było sprawy spornej co do wstrzymania dostarczania energii, i w związku z tym naruszenie art. 105 § 1 k.p.a. w zw. z art. 30 ust. 1 p.e. przez nieuwzględnienie okoliczności uzasadniających umorzenie postępowania administracyjnego, choć między stronami tego postępowania nie istniał przedmiotowy spór;

- naruszenie art. 105 k.p.c. przez zasądzenie od (...) na rzecz pozwanego kosztów zastępstwa procesowego niezgodnie z ww. przepisem.

W związku z powyższym zainteresowana wniosła o zmianę wyroku w całości i uchylenie spornej decyzji Prezesa URE oraz stwierdzenie, że wstrzymanie dostaw energii elektrycznej do lokalu zainteresowanego nie było nieuzasadnione, a w przypadku nieuwzględnienia tego wniosku - o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez sąd I instancji oraz o zasądzenie kosztów procesu za obie instancje od pozwanego na rzecz (...).

Pozwany – Prezes URE wniósł o oddalenie obu apelacji, pozostając na stanowisku, że przedmiotowe wstrzymanie dostaw energii jest przedmiotem sporu i nie było uzasadnione, a kompetencja Prezesa do rozstrzygnięcia tego sporu została mu przyznana przez art. 8 ust 1 p.e. z treści którego nie wynika, by dla rozstrzygnięcia sporu dotyczącego nieuzasadnionego wstrzymania dostaw energii elektrycznej jakiekolwiek znaczenie miał fakt późniejszego wznowienia dostaw. Nadto, wydanie w tej sprawie orzeczenia o umorzeniu postępowania pozbawiałoby zainteresowanego prawa do merytorycznego rozpatrzenia sporu. Pozwany wywiódł też, że w sytuacji, gdy w niniejszym postępowaniu zarówno powódka, jak i zainteresowana, wniosły odwołania od zaskarżonej decyzji i samodzielnie przedstawiały swoje żądania, sąd był zobligowany orzec oddzielnie o żądaniach każdej ze stron przy uwzględnieniu art. 479 ⁵⁰ § 1 k.p.c., wyłączającego stosowanie art. 105 k.p.c.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Nie zasługują na uwzględnienia zarzuty obu apelacji dotyczące naruszenia art. 8 ust. 1 w zw. art. 23 ust. 2 pkt 12 oraz w zw. z art. 6 ust. 3a p.e., prowadzącego w konsekwencji do naruszenia art. 105 § 1 k.p.a. w zw. z art. 30 ust. 1 p.e. Należy bowiem wskazać, że oparte są one na niewłaściwym odczytaniu treści art. 8 ust 1 p.e. w zakresie istotnym w sprawie niniejszej. Skarżący wywodzą, że przesłanką ustawową rozstrzygania przez Prezesa URE jest w tym wypadku istnienie między zainteresowanym, a powódką i zainteresowaną sprawy spornej polegającej na utrzymującym się stanie wstrzymania dostarczania energii. Tymczasem, ww. przepis stanowi, iż poza innymi przypadkami sporów Prezes URE rozstrzyga na wniosek strony w przypadku nieuzasadnionego wstrzymania dostarczania paliw gazowych lub energii. Dla podjęcia postępowania przez Prezesa wystarczającym jest więc wniosek odbiorcy energii o jego wszczęcie z uwagi na nieuzasadnione wstrzymanie dostaw energii. Taka zaś sytuacja miała w tej sprawie niewątpliwie miejsce.

Nadto nie budzi wątpliwości, że zarówno w chwili wystąpienia przez zainteresowanego z wnioskiem, jak i w chwili wydania spornej decyzji, powódka pomimo przyznania, że zainteresowany nie pozostawał w zwłoce z zapłatą należności, a pozorny problem wygenerowany został w wyniku błędnej obsługi przez nią należności wpłacanych przez zainteresowanego, nadal zaprzeczała i zaprzecza, by wstrzymanie przez nią dostaw energii elektrycznej do nieruchomości zainteresowanego było nieuzasadnione. Co czyni bezpodstawnymi jej twierdzenia, jakoby spór już nie istniał. Co więcej, w świetle niespornych już ustaleń faktycznych Sądu Okręgowego, wstrzymanie dostaw energii elektrycznej do nieruchomości zainteresowanego było oczywiście nieuzasadnione. Oceny tej nie łagodzi zaś to, że powódka przywróciła dostawę energii bez dodatkowych opłat zwłaszcza, gdy zainteresowany (a w praktyce członek jego rodziny) został w zaistniałej sytuacji „zmuszony” do niezwłocznego uiszczenia kwoty rzekomej niedopłaty. W tym stanie rzeczy nie sposób podzielić pogląd skarżących, jakoby spór już nie istniał, postępowanie wszczęte przez pozwanego było bezprzedmiotowe i uzasadnione było jego umorzenie w oparciu o art. 105 k.p.a.

Odnosząc się natomiast do wywodów skarżących, dotyczących potrzeby wąskiego rozumienia kompetencji organu regulacyjnego w sprawach będących w istocie sporami cywilnymi, Sąd Apelacyjny zważył, że jak słusznie stwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 4 marca 2004r. wydanym w sprawie III SK 8/04 ( OSNP 2005/1/14), należy przyjąć, że sprawa rozpoznawana przez Prezesa URE na podstawie art. 8 ust. 1 p.e. może być zasadnie traktowana jako sprawa cywilna przekazana na drogę postępowania administracyjnego przed Prezesem URE (art. 2 § 3 k.p.c.). Ratio legis takiego rozwiązania nie budzi wątpliwości, jeśli weźmie się pod uwagę cele, jakim służą uregulowania Prawa energetycznego. Należy do nich, obok tworzenia warunków do zrównoważonego rozwoju kraju, zapewnienia oszczędnego i racjonalnego użytkowania paliw i energii, uwzględniania wymogów ochrony środowiska i zobowiązań wynikających z umów międzynarodowych, również zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego, rozwoju konkurencji, przeciwdziałanie negatywnym skutkom naturalnych monopoli, oraz równoważenie interesów przedsiębiorstw energetycznych i odbiorców paliw i energii (art. 1 ust 2 p.e.). Z uwagi na znaczenie, jakie dla realizacji bieżących potrzeb odbiorców mają nieprzerwane dostawy energii, bezpośrednia (w ramach obowiązującego prawa) ingerencja organu regulacyjnego w stosunki między przedsiębiorstwem energetycznym dysponującym ze swej istoty znaczną siłą rynkową, a odbiorcą mającym często znacznie słabszą pozycję, służy właśnie równoważeniu pozycji obu stron tego stosunku. W tym – zapobieżeniu nieuzasadnionym wstrzymaniom dostaw energii i wywieraniu nieuprawnionych nacisków na jej odbiorcę.

Należy zatem uznać, że wbrew zarzutom apelacji, w świetle wyżej powołanych przepisów Prawa energetycznego, Prezes URE był uprawniony do badania w tej sprawie zarzutu bezprawności wstrzymania odbiorcy dostaw energii oraz do wydania decyzji stwierdzającej nieuzasadnione wstrzymanie przez przedsiębiorstwo energetyczne tych dostaw. Czyni to obie apelacje (co do meritum) nieuzasadnionymi.

W ocenie Sądu Apelacyjnego na uwzględnienie zasługują jednak zarzuty zainteresowanej dotyczące naruszenia prawa procesowego w zakresie orzeczenia o kosztach procesu przed Sądem OKiK. Wprawdzie Sąd Apelacyjny podziela stanowisko Sądu Okręgowego (znajdujące też oparcie w ocenach prezentowanych przez Sąd Najwyższy – patrz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2013r. wydany w sprawie III SK 26/12), że Prezes URE prawidłowo ustalił strony stosunku prawego, a w konsekwencji strony prowadzonego postępowania administracyjnego, wobec wydzielenia ze (...) S.A. przedsiębiorstw: obrotu – (...) i dystrybucji – (...), które przyjęły na siebie prawa i obowiązki (...) S.A. wynikające z zawartej z G. S. umowy sprzedaży energii elektrycznej, co w pełni uzasadniało przyznanie statusu strony niniejszego postępowania obu przedsiębiorstwom. Wbrew jednak stanowisku pozwanego, w sprawie tej zainteresowana nie wniosła odwołania od zaskarżonej decyzji i nie przedstawiała samodzielnie swoich żądań, a jedynie uczestniczyła w niej wezwana z urzędu przez sąd, w oparciu o art. 479 ^{( 50)} § 1 k.p.c. Stąd, nie zachodziły podstawy do obciążenia jej kosztami procesu w oparciu o (znajdujący tu zastosowanie) art. 105 k.p.c. Należy jednak stwierdzić, że powyższa ocena wyklucza jednocześnie uwzględnienie apelacji powódki w tym samym zakresie. W wyniku procesu przed sądem I instancji powódka musi bowiem być uznana za stronę przegrywającą, zobowiązaną do zwrotu kosztów procesu na rzecz pozwanego (art. 98 § 1 i 3 k.p.c.).

Z tych wszystkich względów, uznając za uzasadnioną jedynie apelację zainteresowanej, w części dotyczącej orzeczenia o kosztach procesu, a w pozostałym zakresie – obie apelacje za nieuzasadnione, Sąd Apelacyjny orzekł, jak w sentencji, na zasadzie art. 385 k.p.c. i art. 386 § 1 k.p.c. oraz rozstrzygnął o kosztach postępowania apelacyjnego na zasadzie art. 105 § 1 k.p.c. w zw. z art. 479 ⁵⁰ k.p.c.