Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 czerwca 2016 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Janusz Madej

Protokolant st. sekr. sądowy Dorota Hańc

po rozpoznaniu w dniu 28 czerwca 2016 r. w Bydgoszczy na rozprawie

odwołania: B. Z.

od decyzji :Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.

z dnia 28 listopada 2014 r., znak:(...)

w sprawie: B. Z.

przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy

I zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu B. Z. prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy od 1 listopada 2014 r. do 31 października 2017 r.,

II stwierdza odpowiedzialność Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B. za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Sygn. akt VIU 95/15

UZASADNIENIE

Decyzją o ustaleniu prawa do renty na dalszy okres z dnia 28 listopada 2014 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. po rozpatrzeniu wniosku B. Z. z dnia 4 września 2014 roku przeliczył od 1 listopada 2014 roku, to jest od miesiąca w którym wstrzymano wypłatę świadczenia rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy. Renta przysługuje, rentę..., organ rentowy stwierdził także, że renta przysługuje do 31 października 2017 roku. Odwołanie od tej decyzji wniósł ubezpieczony domagając się jej zmiany i przyznania prawa do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. W uzasadnieniu swego stanowiska procesowego ubezpieczony wskazywał, że rentę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji posiadał od 1 września 2003 roku. W 2011 roku organ rentowy uznał, że ubezpieczony jest tylko całkowicie niezdolny do pracy, a 28 listopada 2014 roku że jest częściowo niezdolny do pracy. Ubezpieczony argumentował, że stan jego zdrowia nie zmienił się, a wręcz pogorszył. Mimo dotychczasowej podstawowej choroby schizofrenia, z którą zmaga się od lat kilkunastu doszła jeszcze choroba serca, niestabilna dusznica bolesna, z powodu której przeszedł poważną operację kardiologiczną wszczepienia bajpasów. Zdaniem ubezpieczonego choroba wieńcowa oraz schizofrenia stwarzają wielki dyskomfort w jego życiu. Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wnosił o oddalenie odwołania wskazując, że orzeczeniem komisji lekarskiej ZUS z dnia 25 listopada 2014 roku ubezpieczony jest..., uznany został za częściowo niezdolnego do pracy do 31 października 2017 roku, natomiast nie stwierdzono u niego całkowitej niezdolności do pracy. Sąd Okręgowy ustalił i rozważył co następuje. Ubezpieczony B. Z. pobierał rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy w okresie od 11 sierpnia 1998 roku do 31 stycznia 2000 roku, a następnie rentę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy od 1 lutego 2000 roku do 31 października 2014 roku. W dniu 4 września 2014 roku złożył wniosek o przyznanie mu renty na dalszy okres. Orzeczeniem z dnia 14 października 2014 roku lekarz orzecznik ZUS ustalił, iż ubezpieczony jest częściowo niezdolny do pracy i nie jest całkowicie niezdolny do pracy. Po rozpoznaniu sprzeciwu od orzeczenia lekarza orzecznika komisja lekarska ZUS orzeczeniem z 25 listopada 2014 roku także ustaliła, iż ubezpieczony jest częściowo niezdolny do pracy do 31 października 2017 roku oraz nie jest całkowicie niezdolny do pracy. Organ rentowy opierając się na orzeczeniu komisji lekarskiej ZUS z dnia 25 listopada 2014 roku w dniu 28 listopada 2014 roku wydał zaskarżoną decyzję przyznającą ubezpieczonemu prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od 1 listopada 2014 roku do 31 października 2017 roku. W okresie swojej aktywności zawodowej ubezpieczony w przeważającej części wykonywał pracę na stanowiskach ślusarza wagonowego, remontowego, ślusarza blacharza czy ślusarza konserwatora. Pracował także na stanowisku ciągacza, pomocnika murarza. W okresie od 15 listopa..., od 15 lipca 1993 roku do 31 grudnia 1994 roku prowadził własną działalność gospodarczą polegającą na handlu obwoźnym. Pracował też krótko na stanowisku drukarza i pomocnika ustawiacza. Od 2 czerwca 2014 roku ubezpieczony zatrudniony jest w niepełnym wymiarze czasu pracy jako pracownik gospodarczy przy prostych pracach polegających na zgarnianiu liści i innych tego rodzaju czynnościach porządkowych pracując 2 godziny dziennie. Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy dokonał na podstawie dowodów z dokumentów zebranych w aktach organu rentowego, orzeczeń lekarza orzecznika, komisji lekarskiej ZUS, na podstawie świadectw pracy potwierdzających okresy i rodzaje pracy wykonywanej przez ubezpieczonego w okresie swojej aktywności zawodowej, w okresie jego aktywności zawodowej oraz na podstawie dowodów z dokumentów zebranych w dokumentacji lekarskiej organu rentowego dostarczonej do akt sprawy. W celu zweryfikowania stanowiska organu rentowego odnośnie spornej między stronami kwestii czy ubezpieczony jest częściowo, czy całkowicie niezdolny do pracy Sąd Okręgowy dopuścił dowód z opinii zespołu biegłych sądowych. W opinii lekarskiej z dnia 11 stycznia 2016 roku, karta 29 i 30 akt sprawy biegli lekarze sądowi, specjalista medycyny przemysłowej, specjalista psychiatra i specjalista neurolog oraz specjalista kardiolog rozpoznali u ubezpieczonego schizofrenię i defekt afektywny, chorobę niedokrwienną serca, stan po leczeniu CABG w 2012 roku, nadciśnienie tętnicze i padaczkę. Biegli sądowi wskazywali, że ubezpieczony nie pracuje od 1998 roku, posiadał całkowitą niezdolność do pracy do października 2014 roku. Stan zdrowia badanego nie uległ poprawie, wręcz nasiliły się dolegliwości psychiatryczne o czym świadczy konsultacja z maja 2014 roku. Aktualnie badany według biegłych sądowych wymaga intensywnego leczenia psychiatrycznego i jest zdaniem biegłych sądowych nadal całkowicie niezdolny do pracy od listopada 2014 roku do 31 grudnia 2017 roku z powodu schorzeń wskazanych w punkcie 1 rozpoznania lekarskiego, czyli schizofrenii i defektu afektywnego. Zastrzeżenia do tej opinii zgłosił w piśmie procesowym organ rentowy powołując się na stanowisko przewodniczącego komisji lekarskiej ZUS. I wskazał w ramach tych zastrzeżeń, że nie podziela stanowiska biegłych wyrażonego w opinii odnośnie stwierdzonej całkowitej niezdolności do pracy z przyczyn psychiatrycznych. Zdaniem organu rentowego przeczy temu aktywność zawodowa ubezpieczonego, od czerwca 2014 roku ubezpieczony jest zatrudniony jako pracownik gospodarczy i nie korzystał z długotrwałych zwolnień lekarskich. Organ rentowy twierdził, że biegli nie zebrali pełnego wywiadu zawodowego, dlatego wnosił o dopuszczenie dowodu z opinii uzupełniającej, a w przypadku odmowy uwzględnienia tego wniosku o oddalenie odwołania. Oceniając zebrany w sprawie materiał dowodowy Sąd Okręgowy uznał, iż opinia biegłych sądowych ma taką moc dowodową i wiarygodność, która pozwala na wydanie w sprawie merytorycznego rozstrzygnięcia. W szczególności pozwala na dokonanie ustalenia, iż ubezpieczony w okresie od 1 listopada 2014 roku do 31 października 2017 roku jest nadal całkowicie niezdolny do pracy. W pierwszej kolejności podkreślić należy, iż opinię lekarską wydawali lekarze specjaliści medycyny przemysłowej oraz specjalista psychiatra, którzy zgodnie z posiadaną specjalistyczną wiedzą medyczną oceniali możliwości wykonywania przez ubezpieczonego jakiejkolwiek pracy. Biegli sądowi odnosili swoją ocenę do kwalifikacji zawodowych, które posiadał ubezpieczony zgodnie z ustawowymi kryteriami wskazanymi w artykule 12 i 13 Ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych tekst jednolity Dziennik Ustaw z 2015 roku, pozycja 748. Zdaniem biegłych sądowych ubezpieczony wymaga nadal intensywnego leczenia psychiatrycznego. Stan badanego nie uległ poprawie, wręcz nasiliły się dolegliwości psychiatryczne. W badaniu psychiatrycznym lekarz psychiatra wskazał, że badany skarży się na znaczne lęki zwłaszcza nocą. Lęki te spowodowane są zagrożeniem śmiercią, boi się że się nie obudzi. Lęki nasilają dolegliwości bólowe serca w sytuacji, gdy ubezpieczony ma wszczepione bajpasy. Ubezpieczony próbował pracować, ale nie dał sobie rady z powodu dolegliwości sercowych, choruje na padaczkę, ostatni napad padaczki 5 lat temu, nastrój badanego lekarz psychiatra ocenił jako zły. Ubezpieczony mieszka sam, bo zostawiła go żona, słyszy głosy zwłaszcza w nocy, gdy jest cisza. Ma utrudnioną koncentrację uwagi, nastrój obniżony, napęd zwolniony, afekt obojętny. Omamy słuchowe, lęk przed śmiercią, uczucie napięcia i niepokoju, zaburzenia snu, obniżone łaknienie. Schorzenie w postaci schizofrenii z defektem afektywnym i padaczka w wywiadzie czynią go całkowicie niezdolnym do pracy.
[ koniec części 00:16:48.438] BCC908164_02
[ Przewodniczący 00:16:50.028] Sąd Okręgowy podzielił te ustalenia biegłych sądowych wskazując także, że opinia specjalistyczna lekarza konsultanta ZUS poprzedzająca wydanie zaskarżonej w niniejszej sprawie decyzji także stwierdzała całkowitą niezdolność do pracy ubezpieczonego, karta 62, karta 61, 63 dokumentacji lekarskiej ZUS. Mimo tej opinii specjalisty psychiatry konsultanta opinia lekarska członków komisji lekarskiej ZUS stwierdzała, że ubezpieczony nie jest niezdolny do pracy. Komisja orzekła częściową niezdolność do pracy do października 2017 roku. Z opinii specjalisty konsultanta wynika, że wprawdzie w maju 2014 roku ubezpieczony podjął pracę jednak pracuje tylko dwie godziny dziennie, grabi liście i wykonuje inne proste czynności. Został zmuszony do podjęcia pracy, bo nie starczało mu na lekarstwa. Zastrzeżenia organu rentowego do opinii powołanego w sprawie zespołu biegłych sądowych opierały się na, właśnie na fakcie zatrudnienia ubezpieczonego od czerwca 2014 roku jako pracownika gospodarczego i niekorzystaniu przez niego z długotrwałych zwolnień lekarskich, a biegli nie zebrali pełnego wywiadu zawodowego. Tym niemniej biegli sądowi odwołali się do komi..., opinii specjalisty lekarza konsultanta ZUS w swojej opinii stwierdzając, że podzielają to, tę opinię i są z nią zgodni. Odnosząc się do kwestii wykonywania przez ubezpieczonego zatrudnienia w wymiarze dwóch godzin dziennie przy prostych pracach porządkowych Sąd Okręgowy wskazuje, iż w orzecznictwie prezentowana jest wykładnia pojęcia całkowita niezdolność do pracy. Wskazuje się na przykład w wyroku Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 22 grudnia 2015 roku III AUa 315/15, iż przesłanka niezdolności do jakiejkolwiek pracy odnosi się do każdego zatrudnienia ale w innych warunkach niż specjalnie stworzone na stanowiskach pracy odpowiednio przystosowanych do stopnia i charakteru naruszenia sprawności organizmu. Natomiast wyjaśnienie treści pojęcia pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji wymaga uwzględnienia zarówno kwalifikacji formalnych, zakresu i rodzajów przygotowania zawodowego udokumentowanego świadectwami, dyplomami, zaświadczeniami jak i kwalifikacji rzeczywistych czyli wiedzy i umiejętności faktycznych wynikających ze zdobytego doświadczenia. W orzeczeniu tym Sąd Apelacyjny odwołując się także do dorobku orzeczniczego judykatury w szczególności wyroku Sądu Najwyższego z 28 lutego 2012 roku I UK 279/11 opublikowanego w systemie informacji prawnej LEX numer 1165283 wskazał, że możliwość uznania całkowitej niezdolności do pracy jest wykluczona przy zachowaniu choćby ograniczonej zdolności ale w normalnych warunkach to jest na tak zwanym ogólnym rynku pracy. Takie stanowisko znajduje potwierdzenie w powołanym również w apelacji wyroku Sądu Najwyższego z dnia 8 grudnia 2000 roku wydanym w sprawie II UKN 134/00 OSNP 2002 numer 15 pozycja 369, w którym Sąd ten stwierdził, iż przesłanka niezdolności do jakiejkolwiek pracy odnosi się do każdego zatrudnienia ale w innych warunkach niż specjalnie stworzone na stanowiskach pracy odpowiednio przystosowanych do stopnia i charakteru naruszenia sprawności organizmu. Dlatego stwierdzić należy, że praca ubezpieczonego w tego rodzaju warunkach 2 godziny dziennie przy grabieniu liści i innych prostych czynnościach, co wynika z wywiadu lekarskiego na karcie 66 opinii specjalistycznej lekarza konsultanta ZUS oraz z wywiadu zawodowego znajdującego się w aktach organu rentowego na karcie 154 nie wyklucza stwierdzenia całkowitej niezdolności do pracy ubezpieczonego wbrew stanowisku zajętemu przez organ rentowy w piśmie procesowym, w którym zgłosił on swoje zastrzeżenia. Nie ma bowiem prostego sylogizmu logicznego, który pozwalałby na uznanie osoby posiadającej specjalistyczne kwalifikacje zawodowe w zawodzie ślusarza, drukarza czy ustawiacza czy ciągacza aby uznać go tylko za częściowo niezdolnego do pracy z tego powodu, że podjął on zatrudnienie w wymiarze dwóch godzin dziennie przy prostych pracach porządkowych w sytuacji gdy z wywiadu zawodowego wynika, że praca ta wykonywana jest w otoczeniu innych pracowników. W tym aspekcie podnieść można jedynie, że tego rodzaju zatrudnienie może mieć wy..., czy może być traktowane wyłącznie w charakterze rehabilitacji leczniczej w specjalnie stworzonych dla ubezpieczonego warunkach pracy w otoczeniu innych pracowników. Natomiast w ocenie Sądu Okręgowego absolutnie nie wyklucza stwierdzenia całkowitej niezdolności do pracy. Zgodnie z artykułem 12 ustępem 1 i ustępem 2 niezdolność do pracy Ustawy emerytalno-rentowej niezdolną do pracy w rozumieniu Ustawy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Zgodnie z kolei z artykułem 13 ustępem 1 przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się po pierwsze stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwość przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, po drugie możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne. Podkreślić należy przy ocenie zabranego w sprawie materiału dowodowego, iż biegli sądowi w sposób szczegółowy przeanalizowali stan zdrowia ubezpieczonego i ich opinia jest zgodna z opinią specjalistyczną lekarza konsultanta ZUS co do całkowitej niezdolności do pracy ubezpieczonego. Ubezpieczony przez prawie 14 lat pobierał rentę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy i według opinii biegłych sądowych ta całkowita niezdolność do pracy nadal się u niego utrzymuje. Przy czym chodzi tutaj o niezdolność do pracy wykonywanej z, w, zgodnie z poziomem posiadanych kwalifikacji i także w, nie w warunkach specjalnie stworzonych dla osoby całkowicie niezdolnej do pracy. Nie jest bowiem wykluczone, że osoba taka może wykonywać w sytuacjach wyjątkowych zatrudnienie szczególnie uwzględniając jej trudną sytuację życiową i brak środków finansowych na zakup lekarstw. Przywołać tutaj można dla uzasadnienia tego stanowiska wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku o sygnaturze III AUa 995/11, w której Sąd Apelacyjny także odwoływał się do tego, iż w przypadku posiadania lub nabycia przez te osoby całkowicie niezdolne do pracy odpowiednich kwalifikacji mogą one wykonywać pracę i normalnie zarobkować jest to jednak wyjątek od zasady a nie reguła. Mając powyższe na, mając na uwadze powyższe ustalenia i argumenty natury prawnej Sąd Okręgowy na podstawie artykułu 477 ze znaczkiem 14 paragraf 2 Kodeksu postępowania cywilnego orzekając w punkcie 1 ogłoszonego w dniu dzisiejszym wyroku zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał ubezpieczonemu w miejsce renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy rentę z tytułu całkowicie niezdolności do pracy na okres orzeczony przez biegłych sądowych. W punkcie 2 wyroku Sąd Okręgowy na podstawie artykułu 118 ustęp 1 a Ustawy emerytalno-rentowej stwierdził odpowiedzialność Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B. za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Oparcie zaskarżonej decyzji na wadliwym obiektywnie orzeczeniu komisji lekarskiej ZUS kreuje odpowiedzialność organu rentowego, o której mowa w tym przepisie. Na tym wygłoszenie uzasadnienia zakończono.