Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 lipca 2016 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Marcin Graczyk

Protokolant: st. sekr. sądowy Dominika Kołpa

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 lipca 2016 r. w Warszawie

sprawy K. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W.

o odsetki (po rencie)

na skutek odwołania K. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W.

z dnia 5 lutego 2016 r. znak: (...)

1.zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje K. S. prawo do odsetek ustawowych za opóźnienie w przyznaniu świadczenia przez organ rentowy od dnia 7 lutego 2015r. do dnia zapłaty, liczonych od każdej miesięcznej raty renty z tytułu niezdolności do pracy;

2. oddala odwołanie w pozostałym zakresie.

UZASADNIENIE

K. S. w dniu 17 lutego 2016 r. wniosła za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. do Sądu Okręgowego Warszawa-Praga
w Warszawie odwołanie od decyzji ww. organu rentowego z dnia 5 lutego 2016 r., znak: (...) odmawiającej wypłacenia odsetek do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od dnia 1 stycznia 2015 r. do dnia 1 stycznia 2016 r. W ocenie ubezpieczonej odsetki za każdy miesiąc powinny być jej wypłacone, ponieważ biegli sądowi, w przeciwieństwie
do lekarzy orzeczników, uznali ją za częściowo niezdolną do pracy ( k. 2 a. s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. w odpowiedzi na odwołanie z dnia 16 marca 2016 r. wniósł o jego oddalenie na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. Organ rentowy w uzasadnieniu wskazał, że w dniu 22 stycznia 2016 r. wpłynął wyrok tutejszego Sądu z dnia 26 listopada 2015 r. w sprawie o sygnaturze akt VII U 508/15 wraz
z postanowieniem z dnia 7 stycznia 2016 r., którym wniosek o przyznanie odsetek od renty
z tytułu niezdolności do pracy przekazał Oddziałowi do rozpoznania. Organ rentowy podniósł, że w dniu 5 lutego 2016 r. wydając decyzję o podjęciu wypłaty renty, wykonał wyrok Sądu z zachowaniem ustawowego terminu. Organ rentowy stwierdził również, że organ odwoławczy nie orzekł o odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji ( k. 3 a. s.).

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie wydał wyrok w dniu 26 listopada
2015 r. zmieniający zaskarżoną decyzję organu rentowego z dnia 18 lutego 2015 r., znak: (...) w ten sposób, że przyznał odwołującej prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres od dnia 1 stycznia 2015 r. do dnia 31 grudnia 2016 r. Zasądzając przedmiotowe roszczenie Sąd oparł się o przeprowadzony dowód z opinii biegłych sądowych. Biegli z zakresu pulmonologii i kardiologii stwierdzili, iż odwołująca jest częściowo niezdolna do pracy. Sąd zważył, że wobec braku wniesionych zastrzeżeń i uwag przez organ rentowy, opinie biegłych są w pełni wartościowym materiałem dowodowym pozwalającym na zasądzenie ubezpieczonej prawa do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy ( k. 89 a. s. VII U 508/15).

W dniu 9 grudnia 2015 r. odwołująca złożyła wniosek o uzupełnienie wyroku Sądu wydanego w dniu 26 listopada 2015 r. o przyznanie odsetek od stycznia 2015 r. w związku
z przyznaniem jej renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy ( k. 90 a. s. VII U 508/15).

Sąd postanowieniem z dnia 7 stycznia 2016 r. w punkcie pierwszym umorzył postępowanie w sprawie wniosku odwołującej o uzupełnienie wyroku z dnia 26 listopada 2015 r. oraz w punkcie drugim wniosek odwołującej z dnia 8 grudnia 2015 r. o przyznanie odsetek od renty z tytułu niezdolności do pracy przekazał do rozpoznania Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. ( k. 99 a. s. VII U 508/15).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. wykonując prawomocny wyrok Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie z dnia 26 listopada 2015 r. wydał decyzję w dniu 5 lutego 2016 r., znak: (...) o podjęciu renty z tytułu niezdolności do pracy od dnia 1 stycznia 2015 r. Jednocześnie organ rentowy w tym samym dniu wydał zaskarżoną decyzję znak: (...), którą odmówił odwołującej prawa do wypłaty odsetek. Organ rentowy podniósł, że podstawą do wydania decyzji z dnia 5 lutego 2016 r.
o przyznaniu prawa do wypłaty renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od dnia
1 stycznia 2015 r. do dnia 1 stycznia 2016 r. był wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie,
VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 26 listopada 2015 r. W ocenie organu rentowego nie ponosi on odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji skutkującej obowiązkiem wypłaty odsetek za opóźnienie, bowiem
w sentencji wyroku nie wskazano o przedmiotowej odpowiedzialności.

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie akt rentowych oraz na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w toku postępowania znajdującego się w aktach głównych. Powołane przez Sąd dowody z dokumentów, w zakresie w jakim Sąd oparł na nich swoje ustalenia, były wiarygodne, korespondowały ze sobą i tworzyły spójny stan faktyczny. Co istotne, strony, nie kwestionowały ich autentyczności i zgodności
z rzeczywistym stanem rzeczy, a zatem okoliczności wynikające z tych dokumentów, należało uznać za mające wysoki walor dowodowy.

W związku z tym Sąd uznał zgromadzony materiał dowodowy za wystarczający do rozstrzygnięcia sprawy.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie K. S. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
II Oddział w W. z dnia 5 lutego 2016 r., znak:(...) jest w przeważającej części zasadne i zasługuje na uwzględnienie.

Kwestią sporną niniejszego postępowania było rozważenie, czy odwołująca ma prawo do odsetek za zwłokę z tytułu wypłaty świadczenia rentowego. Aby prawidłowo rozstrzygnąć zawisły spór, należało ustalić, czy organ rentowy ponosi odpowiedzialność za opóźnienie
w wypłacie renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy ustalonej od dnia 1 stycznia
2015 r. do dnia 1 stycznia 2016 r. w wyroku z dnia 26 listopada 2015 r.

W myśl art. 85 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych ( Dz. U. z 2015 r., poz. 121 j. t.) jeżeli Zakład - w terminach przewidzianych
w przepisach określających zasady przyznawania i wypłacania świadczeń pieniężnych
z ubezpieczeń społecznych lub świadczeń zleconych do wypłaty na mocy odrębnych przepisów albo umów międzynarodowych - nie ustalił prawa do świadczenia lub nie wypłacił tego świadczenia, jest obowiązany do wypłaty odsetek od tego świadczenia w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie określonych przepisami prawa cywilnego. Nie dotyczy
to przypadku, gdy opóźnienie w przyznaniu lub wypłaceniu świadczenia jest następstwem okoliczności, za które Zakład nie ponosi odpowiedzialności.

Zgodnie z art. 118 ust. 1 i 1a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( Dz. U. z 2015 r., poz. 748 j. t.) organ rentowy wydaje decyzję w sprawie prawa do świadczenia lub ustalenia jego wysokości po raz pierwszy
w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji,
z uwzględnieniem ust. 2 i 3 oraz art. 120. W razie ustalenia prawa do świadczenia lub jego wysokości orzeczeniem organu odwoławczego za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji uważa się również dzień wpływu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego, jeżeli organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Organ odwoławczy, wydając orzeczenie, stwierdza odpowiedzialność organu rentowego.

Na wstępie Sąd Okręgowy zważył, że podstawą do wydania wyroku
w niniejszej sprawie, była analiza sprawy toczącej się przed tutejszym Sądem
o rentę z tytułu niezdolności do pracy o sygnaturze akt VII U 508/15. Sąd doszedł
do przekonania, że nie ma racji organ rentowy wskazując w odpowiedzi na odwołanie, że Sąd wyrokiem w punkcie 2 uznał, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. nie ponosi odpowiedzialności za opóźnienie w wypłacie świadczenie. Bezspornym wydawać się powinno, że wyrokiem z dnia 26 listopada 2015 r. tutejszy Sądu nie ustalił
o odpowiedzialności organu rentowego. Zatem należy przyjąć, że odwołująca nie miała zamkniętej drogi do dochodzenia prawa do odsetek.

Sąd Okręgowy w wyroku z dnia 26 listopada 2015 r. przyznał odwołującej prawo
do przedmiotowego świadczenia na podstawie opinii biegłych z zakresu pulmonologii
i kardiologii, gdyż ich opinie były jasne, logiczne i wyczerpujące. Istotnym również był fakt, że główne schorzenia ubezpieczonej występowały po stronie pulmonologiczno-kardiologicznej, dlatego opinie lekarzy z zakresu tychże dziedzin badawczych były niezbędne do prawidłowego wyrokowania dotyczącego stanu zdrowia ubezpieczonej. W ocenie Sądu lekarze badający ubezpieczoną na etapie postępowania wyjaśniającego winni byli na podstawie dostępnej dokumentacji medycznej orzec o częściowej niezdolności do pracy K. S.. Zdaniem Sądu organ rentowy wydając wcześniej zaskarżone decyzje dotyczące renty z tytułu niezdolności do pracy dysponował całym materiałem dowodowym, który był niezbędny do rozpoznania sprawy. Sąd badając sprawę o sygnaturze VII U 508/15 oparł się na opiniach lekarzy biegłych sądowych, którzy korzystali w znacznej mierze
z dokumentów przedłożonych w organie rentowym wobec czego już w dniu badania przez lekarza orzecznika ZUS, organ rentowy dysponował wystarczającym materiałem dowodowym, aby stwierdzić o niezdolności do pracy badanej i winien był wydać decyzję przyznającą rentę.

Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego, ,,wydanie przez organ rentowy niezgodnej
z prawem decyzji odmawiającej wypłaty świadczenia w sytuacji, gdy było możliwe wydanie decyzji zgodnej z prawem, w szczególności, gdy ubezpieczony wykazał wszystkie przesłanki świadczenia, oznacza, że opóźnienie w spełnieniu świadczenia jest następstwem okoliczności, za które organ rentowy ponosi odpowiedzialność, choćby nie można było mu zarzucić niestaranności w wykładni i zastosowaniu prawa.” ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia
25 stycznia 2005 r., sygn. akt I UK 159/04). W myśl poglądu wyrażonego przez Sąd Najwyższy, który potwierdza rozważania tutejszego Sądu, ,,jeśli zatem wydanie nieprawidłowej decyzji w sprawie o rentę z tytułu niezdolności do pracy byłoby następstwem niewłaściwej oceny stanu zdrowia osoby ubiegającej się o to świadczenie dokonanej przez lekarza orzecznika lub głównego lekarza orzecznika oddziału, a więc następstwem niewłaściwych ustaleń faktycznych, to błąd taki należy uznać za błąd organu rentowego, powodujący jego odpowiedzialność na podstawie art. 85 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.” ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 czerwca 2012 r., sygn. akt III UK 110/11)

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., orzekł jak w punkcie 1 rozstrzygnięcia wyroku.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego wskazuje się również, że ,,organ rentowy nie ma obowiązku wypłaty odsetek od świadczenia rentowego przyznanego w terminie 30 dni
od wpływu prawomocnego wyroku sądu zmieniającego uprzednią decyzję tego organu odmawiającą prawa do renty, jeżeli rozstrzygnięcie sprawy w postępowaniu odwoławczym uzasadnione było ustaleniami, które nie były i nie mogły być znane organowi rentowemu
z uwagi na ograniczenia dowodowe obowiązujące w postępowaniu przed tym organem.’’ ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 kwietnia 2009 r., sygn. akt I UK 345/08) Zatem dzień
1 stycznia 2015 r., od którego przyznano prawa do renty z tytułu częściowej niezdolności
do pracy, nie jest dniem wymagalności tego świadczenia. Decyzja wydawana jest przez organ rentowy w ciągu 30 dni od daty otrzymania ostatniego dokumentu czy też wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji, a w tym przypadku było to badanie przez lekarza orzecznika ZUS w dniu 7 stycznia 2015 r. W związku z tym, ubezpieczona ma prawo do odsetek od przyznanego przedmiotowego świadczenia po upływie terminu 30 dni, tj. od dnia 6 lutego 2015 r. Zatem odwołująca może domagać się odsetek od dnia następnego, ponieważ dopiero wtedy organ rentowy popadał w zwłokę.

Sąd opierając na powyższych rozważaniach uznał, że odwołanie w części składającej się na roszczenie odwołującej w zakresie wypłaty odsetek od przyznania renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od dnia 1 stycznia 2015 r. do dnia 6 lutego 2015 r. należało oddalić zgodnie z art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., o czym orzekł w punkcie 2 tenoru wyroku.

Zarządzenie: (...)

MK