Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 lipca 2016 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie I Wydział Cywilny w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 6 lipca 2016 r. w Warszawie

na rozprawie sprawy z powództwa M. D.

przeciwko Przedsiębiorstwu Państwowemu (...) w W.

o zapłatę

I.  oddala powództwo;

II.  rozstrzygnięcie w przedmiocie kosztów postępowania pozostawia referendarzowi sądowemu, ustalając że powódka przegrała spór
w całości.

I C 1083/13

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 2 sierpnia 2013 roku M. D. domagała się zasądzenia od pozwanego Przedsiębiorstwa Państwowego (...) kwoty 150 000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 1 sierpnia 2013 roku do dnia zapłaty z tytułu odszkodowania za poniesioną przez powódkę szkodę polegającą na ograniczeniu sposobu korzystania z nieruchomości oraz zmniejszeniu wartości nieruchomości w wyniku utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla (...) im. (...) w W., którego zarządcą jest pozwane przedsiębiorstwo oraz zasądzenia od pozwanego na swoją rzecz kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 3 600 zł.

Pozwane przedsiębiorstwo wniosło o oddalenie powództwa w całości
i zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów postępowania wraz z kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych (odpowiedź – k. 96).

W ostatecznym stanowisku zmodyfikowanym w piśmie procesowym z dnia
6 kwietnia 2016 roku powódka wniosła o zasądzenie na jej rzecz kwoty 102 000 zł
z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 1 sierpnia 2013 roku do 31 grudnia 2015 roku oraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty oraz zasądzenie kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych (pismo – k. 501, protokół – k. 511).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka w chwili opublikowania uchwały nr 76/11 Sejmiku Województwa (...) z dnia 20 czerwca 2011 roku w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla (...) im. (...) w W. była właścicielką nieruchomości położonej w W. przy ul. (...), oznaczonej jako działka (...) w obrębie 1-11-17, dla której Sąd Rejonowy dla Warszawy-Mokotowa XIII Wydział Ksiąg Wieczystych prowadził księgę wieczystą nr (...). Właścicielami przedmiotowej działki byli w ¾ S. L. oraz w ¼ M. D.. Powódka nabyła udział w nieruchomości na podstawie umowy nieodpłatnego przeniesienia własności sporządzonej w dniu 24 czerwca 2008 roku przez A. N., notariusza w W., Repertorium A nr 4511/2008 w wykonaniu ugody sporządzonej dnia 14 lutego 2008 roku przez A. N., notariusza w W., Repertorium A nr 1934/2008 (odpis zupełny KW nr (...) – k. 19-30).

Na podstawie decyzji Prezydenta m.st. W. nr (...) z dnia 12 lipca 2012 roku dokonany został podział wskazanej działki (...) z obrębu 1-11-17 na działki nr (...) do (...). Współwłaścicielami powstałych działek byli w ¾ S. L. oraz w ¼ M. D. (decyzja Prezydenta m.st. W. nr (...) z dnia 12 lipca 2012 roku – k. 31-34).

Postanowieniem Prezydenta m.st. W. z dnia 28 lutego 2013 roku dokonany został dalszy podział działek (...), w wyniku którego powstały działki o numerach (...) do (...). Równocześnie z podziałem dokonane zostało także scalenie, w wyniku którego działki (...) połączone zostały w działkę (...),
a działki (...) w działkę (...). Współwłaścicielami powstałych działek byli w ¾ S. L. oraz w ¼ M. D. (postanowienie z dnia 28 lutego 2013 r. – k. 35-37, wypis z rejestru gruntów z dnia 17 maja 2013 roku wraz z mapką sytuacyjną – k. 38-40).

Współwłasność ww. działek została zniesiona umową zniesienia współwłasności zawartą w formie aktu notarialnego przez notariuszem M. R., Repertorium A nr (...), w dniu 18 czerwca 2013 roku. Na podstawie umowy powódka nabyła m.in. własność działek (...), każda o powierzchni 600 m ^{( 2)}. Dla działek tych Sąd Rejonowy dla Warszawy-Mokotowa XIII Wydział Ksiąg Wieczystych prowadził księgę wieczystą nr (...) (akt notarialny z dnia 18 czerwca 2013 roku, Rep. A nr (...) – k. 41-45, odpis zupełny z księgi wieczystej nr (...) – k. 46-52).

W dniu 5 marca 2013 roku powódka zawarła z R. R. przedwstępną umowę sprzedaży działek nr (...) oraz ¼ udziału w działce o nr (...). Umowa została zawarta w formie aktu notarialnego przed notariuszem M. R.. Powódka zobowiązała się sprzedać ww. działki za kwotę 630 000 zł każda oraz udział w działce o nr (...) za kwotę 200 000 zł, tj. za łączną kwotę 1 460 000 zł (kopia aktu notarialnego Rep. A nr (...) z dnia 5 marca 2013 roku – k. 53-63).

Wartość rynkowa nieruchomości niezabudowanej stanowiącej działki nr (...)
i (...) wraz z udziałem w działce drogowej nr (...) z obrębu 1-11-17, położonej
w (...) ograniczonego (...) w W. przy ul. (...) w W. według stanu na dzień zawarcia umowy przedwstępnej sprzedaży, tj. na dzień 5 marca 2013 roku, wynosi 1 079 000 zł. Wartość nieruchomości według stanu i cen na dzień 3 sierpnia 2011 roku wynosiła 1 268 000 zł (opinia biegłego z zakresu wyceny nieruchomości – k. 340-401, opinia uzupełniająca – k. 452-468).

Sąd ustalił stan faktyczny na podstawie złożonych do akt sprawy dokumentów,
w tym w szczególności kopii orzeczeń organów administracji, kopii aktów notarialnych oraz wypisów z ksiąg wieczystych, jak również na podstawie opinii J. B. - biegłego sądowego z zakresu wyceny nieruchomości.

Sąd uznał złożone do akt sprawy dokumenty za w pełni wiarygodne i oparł się na nich przy ustalaniu stanu faktycznego. Żadna ze stron nie poddawała w wątpliwość wiarygodności złożonych dokumentów nie poddawała także w wątpliwości ich treści, także Sąd z urzędu nie znalazł podstaw do ich kwestionowania.

Sąd w całości podzielił wnioski przedstawione przez biegłego J. B. i przyjął je za własne. Biegły w sposób zgodny z tezą wyznaczoną
w postanowieniu o dopuszczeniu dowodu z opinii biegłego obliczył wartość nieruchomości w dacie sprzed opublikowania uchwały Sejmiku Województwa (...) oraz z chwili zawierania przez powódkę umowy przedwstępnej sprzedaży nieruchomości. Biegły przedstawił swoje metodologię oraz wnioski w sposób rzetelny, przystępny, a sporządzona przez niego opinia w pełni odpowiadała na pytania Sądu w zakresie wiadomości specjalnych.

W toku postępowania Sąd dopuścił także dowód z opinii innego biegłego – T. G.. Opinia ta nie została uwzględniona przez Sąd przy ustalenia stanu faktycznego bowiem odnosiła się do zmiany wartości nieruchomości w stosunku do ceny oznaczonej w umowie przedwstępnej, a nie do obiektywnej wartości nieruchomości, wyznaczonej zgodnie z metodologią wyceny nieruchomości.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługuje na uwzględnienie. Zgodnie z art. 129 ust. 1 ustawy
z dnia 27 kwietnia 2001 roku prawo ochrony środowiska, jeżeli w związku
z ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości korzystanie z niej lub z jej części w dotychczasowy sposób lub zgodny z dotychczasowym przeznaczeniem stało się niemożliwe lub istotnie ograniczone, właściciel nieruchomości może żądać wykupienia nieruchomości lub jej części. W związku z ograniczeniem sposobu korzystania
z nieruchomości jej właściciel może żądać odszkodowania za poniesioną szkodę; szkoda obejmuje również zmniejszenie wartości nieruchomości (art. 129 ust. 2 ww. ustawy).

Wykładnia art. 129 ustawy daje podstawę do przyjęcia, że znajdzie on zastosowanie do szkody obejmującej obniżenie wartości nieruchomości, jeśli dojdzie do ważnego i rzeczywistego uszczuplenia zakresu i sposobu dotychczasowego korzystania z nieruchomości lub zmuszenia właściciela do zmiany dotychczasowego jej przeznaczenia. Uregulowanie art. 129 ustawy obejmuje szkodę, którą można ocenić już w momencie opublikowania aktu normatywnego zawierającego ograniczenia lub
w krótkim okresie jego obowiązywania. Nie wyłącza jednak prawa dochodzenia roszczeń powstałych w następstwie wprowadzonych ograniczeń, które nastąpią bez związku z treścią tych ograniczeń, ale z działalnością podmiotu, na którego rzecz ograniczenie nastąpiło, na co wskazuje odesłanie do przepisów Kodeksu cywilnego
w art. 322 ustawy. (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 lutego 2009 r., sygn. akt II CSK 565/08).

Ogólne odwołanie do przepisów kodeksu cywilnego zawarte w art. 322 ustawy nakazuje rozpatrzeć skutki uszczuplenia zakresu i sposobu dotychczasowego korzystania z nieruchomości z ogólnymi zasadami i pojęciem szkody.

Rozważania rozpocząć jednak należy od zdefiniowania pojęcia „szkody”
w rozumieniu art. 361 § 2 k.c. Zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie przeważa pogląd, zgodnie z którym szkodą w rozumieniu powyższego przepisu jest różnica między stanem majątku poszkodowanego, jaki zaistniał po zdarzeniu wywołującym szkodę, a stanem tego majątku, jaki istniałby, gdyby nie wystąpiło to zdarzenie (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2001 roku, sygn. akt III CZP 68/01).

Przenosząc takie rozumienie pojęcia szkody na grunt niniejszej sprawy Sąd Okręgowy wskazuje, iż szkoda po stronie powódki nie zaistniała. Z treści umowy przedwstępnej zawartej w dniu 5 sierpnia 2013 roku przez powódkę w formie aktu notarialnego wynika, iż zobowiązała się ona do sprzedaży nieruchomości oznaczonej obecnie jako działki nr (...) oraz ¼ udziału w działce drogowej nr (...) w obrębie 1-11-17 za kwotę 1 460 000 zł, a więc nie tylko powyżej wartości rynkowej działki ustalonej na dzień zawarcia przez powódkę umowy, ale także powyżej wartości rynkowej nieruchomości sprzed wejścia w życie przepisów uchwały nr 76/11 Sejmiku Województwa (...) z dnia 20 czerwca 2011 roku w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla (...) im. (...)
w W..

Obniżenie obiektywnej wartości nieruchomości, które miało w istocie miejsce w związku z utworzeniem obszaru ograniczonego użytkowania dla (...) im. (...) w W., nie przełożyło się na cenę uzyskaną przez powódkę ze sprzedaży przedmiotowej nieruchomości. Przyjęcie natomiast, iż rozmiarem szkody poniesionej przez powódkę jest kwota o jaką obniżyła się wartość przedmiotowej nieruchomości, w oderwaniu od stanu faktycznego, w którym powódka uzyskała za sprzedaż nieruchomości cenę wyższą niż wartość rynkowa nieruchomości, prowadziłoby do nieuzasadnionego wzbogacenia powódki, bowiem granicą wyznaczaną przez art. 361 § 2 k.c. jest rozmiar poniesionego uszczerbku i utrata ewentualnych korzyści.

W odniesieniu do przedmiotowej nieruchomości obniżenie wartości rynkowej nie wpłynęło na wymiar ceny uzyskanej przez powódkę ze sprzedaży nieruchomości. Wobec braku wystąpienia szkody powództwo o zapłatę odszkodowania z tytułu szkody poniesionej przez powódkę, a polegającej na ograniczeniu sposobu korzystania
z nieruchomości oraz zmniejszeniu wartości nieruchomości w wyniku utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla (...) im. (...)
w W. winno podlegać oddaleniu jako niezasadne.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 98 § 1 k.p.c., uwzględniając, iż powódka przegrała proces w całości. Stosownie do art. 108 § 1 k.p.c. szczegółowe wyliczenie kosztów postępowania Sąd pozostawił referendarzowi sądowemu.

SSO Jacek Bajak