Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III KRS 22/15
POSTANOWIENIE
Dnia 24 czerwca 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Romualda Spyt (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Halina Kiryło
SSN Dawid Miąsik
w sprawie z odwołania Prezesa Sądu Rejonowego w […]
od uchwały Krajowej Rady Sądownictwa z dnia 16 stycznia 2015 r. w sprawie
przeniesienia sędziego T. N. w stan spoczynku,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 24 czerwca 2015 r.,
odrzuca odwołanie i odstępuje od obciążania odwołującego
się kosztami postępowania przed Sądem Najwyższym.
UZASADNIENIE
Uchwałą z dnia 16 stycznia 2015 r. Krajowa Rada Sądownictwa postanowiła
przenieść T. N. - sędziego Sądu Rejonowego w […] w stan spoczynku z dniem
podjęcia uchwały.
W uzasadnieniu wskazano, że Zespół Rady, podejmując decyzję dotyczącą
rekomendacji Krajowej Radzie Sądownictwa przeniesienie sędziego T. N. w stan
spoczynku, miał na uwadze zły stan zdrowia sędziego, którego potwierdzeniem jest
orzeczenie lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 21 lipca
2014 r. oraz orzeczenie komisji lekarskiej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia
16 września 2014 r., z których wynika, że aktualny stan zdrowia sędziego T. N. nie
pozwala mu na wykonywanie obowiązków sędziego. Zespół stwierdził również, że
uchwała podjęta jednogłośnie przez Kolegium Sądu Okręgowego w […] z dnia 19
2
listopada 2014 r., nie może stanowić przesłanki obciążającej wnioskodawcy, tym
samym nie może być podstawą do odrzucenia wniosku o przeniesienie go w stan
spoczynku. Niewskazanie faktycznej przyczyny przez lekarza orzecznika, a
następnie przez komisję lekarską, dotyczącej niezdolności do pracy sędziego T. N.
jest wyrazem tajemnicy lekarskiej oraz ochrony danych osobowych. Zauważył też,
że art. 70 § 1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów
powszechnych (jednolity tekst: Dz.U. z 2013 r., poz. 427, dalej u.s.p.) nie nakłada
obowiązku podawania przyczyny niezdolności do pracy sędziego przez lekarzy
orzeczników Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, a jedynie stanowi o stwierdzeniu
niezdolności do pracy. W tej sytuacji Zespół uznał, że wniosek sędziego T. N. o
przeniesienie w stan spoczynku złożony w trybie art. 70 § 1 u.s.p. zasługuje na
uwzględnienie.
Krajowa Rada Sądownictwa, podzielając ustalenia i wnioski Zespołu
stwierdzającego, że zaistniały przesłanki do przeniesienia sędziego T. N. w stan
spoczynku, na podstawie art. 70 § 1 u.s.p., jednomyślnie (14 głosów „za”), podjęła
uchwałę o przeniesieniu go w stan spoczynku z dniem podjęcia uchwały.
Odwołanie od powyższej uchwały wniósł Prezes Sądu Rejonowego w […],
opierając je na podstawie art. 3983
§ 1 pkt 2 k.p.c. w związku z art. 44 ust. 3 ustawy
stawy z dnia 12 maja 2011 r. o Krajowej Radzie Sądownictwa (Dz.U. Nr 126, poz.
714 ze zm.), tj. naruszenia prawa procesowego, które mogło mieć wpływ na wynik
sprawy: art. 70 § 1 u.s.p., przez błędną jego wykładnię polegającą na zawężeniu
postępowania dowodowego wyłącznie do orzeczenia lekarza orzecznika i komisji
lekarskiej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, bez ich niezbędnej weryfikacji innymi
dowodami; art. 38 ust. 1 i ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa,
przez uwzględnienie wniosku, który nie zawiera uzasadnienia ani załączono do
niego szczegółowego zestawienia okresów niepełnienia służby oraz zaświadczeń
lekarskich i orzeczeń dotyczących stanu zdrowia sędziego; „art. 41 ust. 1” ustawy o
Krajowej Radzie Sądownictwa, przez przeniesienie sędziego w stan spoczynku „w
stopniu uniemożliwiającym weryfikację zapadłego rozstrzygnięcia”, a także na
podstawie art. 3983
§ 1 pkt 1 k.p.c. w związku z art. 44 ust. 3 ustawy o Krajowej
Radzie Sądownictwa, tj. naruszenia prawa materialnego: art. 70 § 1 u.s.p., przez
3
niewskazanie, czy przyczyną trwałej niezdolności do pełnienia obowiązków
sędziego jest choroba czy też utrata sił.
W odpowiedzi na odwołanie Krajowa Rada Sądownictwa wniosła o jego
oddalenie w całości jako pozbawionego uzasadnionych podstaw.
W odpowiedzi na odwołanie wnioskodawca T. N. wniósł o odrzucenie
odwołania, ewentualnie o odmowę przyjęcia odwołania do rozpoznania, a na
wypadek przyjęcia odwołania do rozpoznania - o oddalenie odwołania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Na wstępie zauważyć należy, że w postępowaniu przed Sądem Najwyższym
przy rozpoznawaniu odwołań od uchwał Krajowej Rady Sądownictwa stosowanie
przepisów Kodeksu postępowania cywilnego o skardze kasacyjnej nie może
odbywać się wprost. Mimo że w art. 44 ust. 3 ustawy o Krajowej Radzie
Sądownictwa, podobnie jak było to w poprzedniej regulacji, nie zastrzeżono
odpowiedniego stosowania tych przepisów Kodeksu postępowania cywilnego, to z
materii w nich uregulowanej wynika, że muszą być one odpowiednio
zmodyfikowane, z uwzględnieniem istoty postępowania odwoławczego (zob. w tej
kwestii stanowisko zawarte w pkt 22–24, 26–28 komentarza do art. 13 ustawy o
Krajowej Radzie Sądownictwa z dnia 27 lipca 2001 r. (w:) T. Ereciński,
J. Gudowski, J. Iwulski, Prawo o ustroju sądów powszechnych. Ustawa o Krajowej
Radzie Sądownictwa..., s. 745–747). Także w orzecznictwie Sądu Najwyższego
wykluczono możliwość stosowania przy kontroli zgodności z prawem uchwał
Krajowej Rady Sądownictwa art. 3989
k.p.c., który dotyczy przesłanek przyjęcia
skargi kasacyjnej do rozpoznania. Konsekwencją niestosowania instytucji
tzw. przedsądu przy rozpatrywaniu odwołań od uchwał Rady w sprawach
indywidualnych jest niestosowanie w takich sprawach art. 3984
§ 2 k.p.c. Odwołanie
nie musi więc zawierać wniosku o przyjęcie go do rozpoznania i jego uzasadnienia
(zob.: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 marca 2002 r., III KRS 1/02, OSNP 2002
nr 18, poz. 448).
Zgodnie z art. 73 § 1 u.s.p., w sprawach przeniesienia sędziego w stan
spoczynku, o których mowa w art. 70 i 71 tej ustawy, podejmuje decyzję Krajowa
4
Rada Sądownictwa, na wniosek sędziego, kolegium właściwego sądu albo Ministra
Sprawiedliwości. W myśl § 3 powyższego artykułu, odwołanie w tych sprawach
przysługuje sędziemu i prezesowi właściwego sądu, a w sprawach, w których
wniosek został złożony przez kolegium sądu albo przez Ministra Sprawiedliwości -
także temu kolegium albo Ministrowi Sprawiedliwości.
Użyte w tym przepisie sformułowanie „prezes właściwego sądu” należy
interpretować w kontekście całościowej regulacji dotyczącej przeniesienia sędziego
w stan spoczynku, która w postępowaniu dotyczącym tej kwestii przyznaje
określone uprawnienia wyłącznie organom sądu okręgowego i sądu apelacyjnego.
Mianowicie, z żądaniem przeniesienia w stan spoczynku oraz zbadania
niezdolności do pełnienia obowiązków przez sędziego i wydania orzeczenia może
wystąpić zainteresowany sędzia lub właściwe kolegium sądu (art. 70 § 2 u.s.p.).
Orzeczenie w sprawie trwałej niezdolności do pełnienia obowiązków sędziego
doręczane jest zainteresowanemu sędziemu oraz odpowiednio prezesowi sądu
okręgowego albo apelacyjnego (art. 70 § 3 u.s.p.). Od orzeczenia lekarza
orzecznika zainteresowanemu sędziemu lub kolegium właściwego sądu przysługuje
sprzeciw do komisji lekarskiej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (art. 70 § 3a
u.s.p.). Przepisy te wskazują na usytuowanie postępowania w sprawie
przeniesienia sędziego w stan spoczynku na tym szczeblu w hierarchii sądów
powszechnych, na którym działają organy samorządu sędziowskiego (kolegia)
upoważnione do zainicjowania tego postępowania. Co więcej, ustawodawca,
wskazując prezesa sądu okręgowego i prezesa sądu apelacyjnego jako organy
uprawnione do otrzymania orzeczenia lekarskiego, wyznaczył wprost ich status
jako strony na etapie poprzedzającym postępowanie przed Krajową Radą
Sądownictwa. Logiczną tego konsekwencją jest przeniesienie tego statusu do
postępowania przed Radą.
Taki kierunek wykładni znajduje potwierdzenie w dotychczasowym
orzecznictwie Sądu Najwyższego, który w sprawach o przeniesienie w stan
spoczynku sędziego sądu rejonowego rozpatrywał merytorycznie odwołania
wniesione przez prezesa sądu okręgowego (zob. wyroki Sądu Najwyższego z dnia
14 lutego 2007 r., III KRS 7/06; z dnia 8 października 2014 r., III KRS 44/14 –
niepublikowane).
5
Zatem stroną (uczestnikiem postępowania) w sprawie o przeniesienie w stan
spoczynku sędziego sądu rejonowego i sędziego sądu okręgowego jest prezes
sądu okręgowego, natomiast w sprawie o przeniesienie w stan spoczynku sędziego
sądu apelacyjnego – prezes sądu apelacyjnego. Stąd też uprawnionym do
wniesienia odwołania od uchwały Krajowej Rady Sądownictwa (art. 44 ust. 1
ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa) przenoszącej sędziego sądu rejonowego
w stan spoczynku jest prezes właściwego sądu okręgowego.
Wobec powyższego odwołanie Prezesa Sądu Rejonowego w […] od
uchwały Krajowej Rady Sądownictwa o przeniesieniu w stan spoczynku sędziego
tego Sądu T. N. wniesione zostało przez nieuprawniony organ i podlega odrzuceniu
na podstawie art. 3986
§ 2 i 3 k.p.c. w związku z art. 44 ust. 3 ustawy o Krajowej
Radzie Sądownictwa. O kosztach postępowania rozstrzygnięto po myśli art. 102
k.p.c. w związku z związku z art. 44 ust. 3 ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa.