Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II KK 219/15
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 6 sierpnia 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Tomasz Grzegorczyk (przewodniczący)
SSN Małgorzata Gierszon (sprawozdawca)
SSN Michał Laskowski
Protokolant Marta Brylińska
w sprawie D. D.
oskarżonego z art. 278 § 1 k.k
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu w trybie art. 535 § 5 k.p.k
w dniu 6 sierpnia 2015 r.,
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego
na korzyść skazanego od wyroku Sądu Rejonowego w P.
z dnia 20 maja 2015 r.,
1. uchyla zaskarżony wyrok i na podstawie art. 5 § 1 pkt 4
k.p.w w zw. z art. 45 § 1 k.w postępowanie umarza;
2. kosztami procesu obciąża Skarb Państwa.
UZASADNIENIE
Wyrokiem z dnia 20 maja 2015 r., Sąd Rejonowy w P., uwzględniając
złożony w tym dniu na rozprawie przez obrońcę D. D., w trybie art. 387 § 1 k.p.k.,
wniosek o dobrowolne poddanie się przez oskarżonego karze, uznał tegoż D. D. za
winnego tego, że: w dniu 29 października 2012 r. w P. dokonał zaboru w celu
2
przywłaszczenia mienia w postaci artykułów odzieżowych i obuwniczych o wartości
419, 97 zł. na szkodę D. Sp. Z o.o. – to jest czynu z art. 278 § 1 k.k. i na podstawie
tego przepisu wymierzył mu karę 3 miesięcy pozbawienia wolności.
Wyrok ten uprawomocnił się w dniu 28 maja 2015 r., nikt bowiem go nie
zaskarżył.
W dniu 27 lipca 2015 r. do Sądu Najwyższego wpłynęła kasacja od tego
wyroku sporządzona przez Prokuratora Generalnego, który zaskarżył go w całości
na korzyść skazanego.
Prokurator Generalny zarzucił:
rażące i mające istotny wpływ na treść wyroku naruszenie przepisów prawa
procesowego art. 387 § 2 k.p.k., polegające na niezasadnym uwzględnieniu
wniosku oskarżonego i wydaniu wyroku skazującego za czyn z art. 278 § 1 k.k.
popełniony w dniu 29 października 2012 r., gdzie wartość mienia wynosiła 419, 97
zł., tj. z rażącą obrazą przepisów prawa karnego materialnego, a mianowicie art. 4
§ 1 k.k. w zw. z art. 278 § 1 k.k., poprzez niezastosowanie reguł intertemporalnych
wskazanych w art. 4 § 1 k.k. w sytuacji, gdy w dacie orzekania przez Sąd w
niniejszej sprawie zachowanie D. D. wyczerpywało znamiona wykroczenia z art.
119 § 1 k.w., bowiem w związku z art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 27 września 2013 r. o
zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.
U. z dnia 25 października 2013 r., poz. 1247) wartość skradzionego mienia nie
przekraczała ¼ minimalnego wynagrodzenia i wniósł o uchylenie zaskarżonego
wyroku i umorzenie postępowania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja jest w sposób oczywisty zasadna.
Taka ocena pozwoliła rozpoznać ją na posiedzeniu w trybie art. 535 § 5 k.p.k.
Nie ulega wszak wątpliwości, że sąd, rozstrzygając złożony – w oparciu o
przepis art. 387 § 1 k.p.k. - przez oskarżonego lub jego obrońcę wniosek o wydanie
wyroku skazującego i wymierzenie oskarżonemu określonej kary lub środka
karnego bez przeprowadzenia postępowania dowodowego jest zobowiązany
przede wszystkim sprawdzić zaistnienie wszystkich warunków dopuszczalności
takiego wniosku określonych w art. 387 § 1 i § 2 k.p.k. Jednym z nich jest z
pewnością zgodność zgłaszanych we wniosku, zaakceptowanych przez
3
uprawnionych uczestników postępowania, propozycji, w tym również, tych co do
oceny prawno –karnej zarzucanego oskarżonemu czynu, wymiaru kary, bądź
środków karnych z obowiązującymi przepisami prawa karnego materialnego. W
sytuacji w której treść owego wniosku tychże regulacji prawnych nie respektuje
niewątpliwym obowiązkiem sądu jest bądź to uzależnienie swojej decyzji o
uwzględnieniu tego wniosku od dokonania w nim zmian konwalidującej tą
dostrzeżoną jego wadliwość (art. 387 § 3 k.p.k.), bądź też rozpoznanie w dalszym
ciągu sprawy na zasadach ogólnych (por. wyrok: Sądu Najwyższego z 24 września
2014 r., IV KK 278/14, KZS 2015/1/32; 10 lipca 2014 r., IV KK 115/14, LEX nr
1480342).
Tych powinności nie dopełnił jednak Sąd Rejonowy w P. rozpoznając
złożony przez obrońcę D. D. na rozprawie w dniu 20 maja 2015 r., w trybie art. 387
§ 1 k.p.k., wniosek o dobrowolne poddanie się karze. Wprawdzie Sąd – w oparciu o
wspomniany przepis art. 387 § 3 k.p.k. - ingerował w treść tego wniosku, stosownie
go modyfikując i uzyskując na to zgodę uprawnionych (obecnych na rozprawie)
osób, niemniej jednak nie dostrzegł już przy tym zasadniczej i implikującej
merytoryczną ocenę trafności tego wniosku, kwestii.
Mianowicie tego, że zgodnie z przepisem art. 2 pkt 4, przywołanej już wyżej,
ustawy z dnia 27 września 2013 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania
karnego oraz niektórych innych ustaw, który obowiązuje od dnia 9 listopada 2013 r.,
art. 119 § 1 k.w. otrzymał brzmienie, iż kto kradnie lub przywłaszcza sobie cudzą
rzecz ruchomą , jeżeli jej wartość nie przekracza ¼ minimalnego wynagrodzenia
podlega karze aresztu , ograniczenia wolności albo grzywny.
Równocześnie nie ulega też wątpliwości, że stosownie do treści § 1
rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 11 września 2014 r. w sprawie minimalnego
wynagrodzenia za pracę w 2015 r. (Dz. U. z dnia 15 września 2015 r., poz. 1220)
od dnia 1 stycznia 2015 r. wysokość minimalnego wynagrodzenia ustalono na
kwotę 1750 zł. Poza sporem jest zatem to, że jej ¼ wynosi 437, 50 zł.
Mając te regulacje na względzie bezspornym jest, że w chwili orzekania
przez Sąd Rejonowy w P. w sprawie obowiązywała ustawa inna niż w czasie w
którym D. D. miał popełnić ten zarzucany mu czyn. Zgodnie z poprzednim stanem
prawnym to zarzucane mu zachowanie stanowiło występek określony w art. 278 § 1
4
k. (bowiem wartość graniczna skradzionej rzeczy, oddzielająca od występku,
wynosiła 250 zł) z dniem 9 listopada 2013 r. stało się wykroczeniem przewidzianym
w art. 119 § 1 k.w. W tej sytuacji – zważywszy na wskazane w art. 4 § 1 k.k.
intertemporalne zasady stosowania ustawy karnej – niewątpliwe jest, iż sąd meriti
powinien był zastosować wobec oskarżonego ustawę nową (skoro poprzednia nie
była dla niego – co w tych warunkach oczywiste - względniejsza). Tym samym
mógłby wyłącznie przypisać oskarżonemu sprawstwo wykroczenia określonego w
art. 119 § 1 k.w. Tego też jednak uczynić praktycznie nie mógł, skoro – w dniu
rozpoznania sprawy tj. 20 maja 2015 r.; nastąpiło już przedawnienie karalności tego
popełnionego w dniu 29 października 2012 r. wykroczenia. Jego karalność ustała,
bowiem od czasu jego popełnienia upłynęło już wówczas ponad dwa lata (art. 45 §
1 k.w.).
Stąd też stwierdziwszy zaistnienie tej ujemnej przesłanki procesowej –
zgodnie z nakazem art. 5 § 1 pkt 4 k.p.w. w zw. z art. 45 § 1 k.w. i art. 4 § 1 k.k. -
Sąd Rejonowy powinien był wtedy umorzyć postępowanie.
Zaniechanie przez ten Sąd takiej decyzji i tym samym nie dostrzeżenie
powyższych prawnych uwarunkowań było nie tylko rażącym uchybieniem
przywołanych wyżej przepisów, ale też miało istotny wpływ na treść zaskarżonego
wyroku.
Respektowanie bowiem przez sąd tych obowiązujących sytuacji regulacji,
skutkowało by wydaniem orzeczenia o jednoznacznie odmiennej treści niż ta, którą
zawiera zaskarżony wyrok.
W tych realiach niezbędne stało się więc uwzględnienie kasacji Prokuratora
Generalnego, uchylenie zaskarżonego wyroku i umorzenie postępowania - zgodnie
z treścią przywołanych już wyżej przepisów.
Orzeczenie o kosztach uzasadnia treść art. 632 pkt 2 k.p.k.
Z tych to względów orzeczono jak wyżej.
Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13