Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III PZ 4/15
POSTANOWIENIE
Dnia 11 sierpnia 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Maciej Pacuda (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Dawid Miąsik
SSN Krzysztof Staryk
w sprawie z powództwa D. K.
przeciwko Straży Miejskiej w Z.
o przywrócenie do pracy,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 11 sierpnia 2015 r.,
zażalenia powódki na postanowienie Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych w Z.
z dnia 27 marca 2015 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie.
UZASADNIENIE
Sąd Okręgowy - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Z.
postanowieniem z dnia 27 marca 2015 r. odrzucił skargę kasacyjną wniesioną
przez powódkę D. K. od wyroku Sądu Okręgowego w Z. z dnia 24 września 2014 r.
W uzasadnieniu tego postanowienia Sąd Okręgowy wyjaśnił, że wyrokiem z
dnia 24 września 2014 r. Sąd Okręgowy oddalił apelację powódki D. K. od wyroku
Sądu Rejonowego z dnia 28 kwietnia 2014 r., a pełnomocnik powódki wniósł skargę
kasacyjną od wyroku Sądu drugiej instancji.
W ocenie Sądu Okręgowego, skarga kasacyjna nie spełnia jednak wymagań
określonych w art. 3984
§ 1 k.p.c., gdyż brak w niej przytoczenia podstaw
2
kasacyjnych i ich uzasadnienia oraz uzasadnienia wniosku o przyjęcie tej skargi do
rozpoznania. Szczegółowa analiza skargi prowadzi bowiem do wniosku, że nie
spełnia ona konstrukcyjnych wymagań określonych w powołanym przepisie, a jej
treść jest w istocie powtórzeniem zarzutów apelacji z dnia 26 maja 2014 r., w
zakresie której sprawę rozpoznawał Sąd Okręgowy w dniu 24 września 2014 r. W
ocenie Sądu drugiej instancji, tak sformułowane podstawy skargi kasacyjnej jako
tożsame z zarzutami apelacji w istocie prowadzą do wniosku, że strona dąży
jedynie do odmiennej oceny stanu faktycznego sprawy i oceny przeprowadzonych
dowodów.
Sąd Okręgowy zauważył też, że sam wniosek i uzasadnienie wniosku o
przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania - chociaż wyodrębnione i wskazujące na
istnienie zagadnienia prawnego - odnoszą się także do oceny dowodów i faktów
ujawnionych w toku postępowania prowadzonego przed Sądem pierwszej instancji i
w wyniku rozpoznania apelacji. Wymienione braki skargi kasacyjnej powódki
stanowią zatem podstawę do jej odrzucenia na mocy art. 3986
§ 2 k.p.c.
Powódka D. K. wniosła do Sądu Najwyższego zażalenie na postanowienie
Sądu Okręgowego z dnia 27 marca 2015 r., zaskarżając to postanowienie w całości
i zarzucając mu naruszenie przepisów postępowania (art. 3984
§ 1 k.p.c.) mające
wpływ na treść postanowienia przez błędne przyjęcie, że skarga kasacyjna z dnia
12 grudnia 2014 r. nie zawiera elementów (przesłanek) wskazanych w tym
przepisie. Powołując się na tak sformułowany zarzut wniosła o uchylenie
zaskarżonego postanowienia „w całości”.
Zdaniem żalącej się, skarga kasacyjna z dnia 12 grudnia 2014 r. zawiera
wszystkie elementy konstrukcyjne wymienione, zarówno w art. 3984
§ 1 k.p.c., jak i
w § 2 tego artykułu. Okoliczność, iż zarzuty apelacji i skargi powtarzają się, w
żadnym razie nie oznacza zaś, że zarzuty te (czyli podstawy skargi) nie zostały
wskazane. Po prostu, według strony powodowej, Sądy obu instancji dokonały tego
samego naruszenia prawa. Stanowisko Sądu drugiej instancji, że skoro Sąd ten nie
podzielił zarzutów apelacji, to nie można już ich podnieść w skardze kasacyjnej, jest
z kolei oczywiście błędne i w istocie stanowi pozbawienie strony prawa do skargi
kasacyjnej i stawianie się przez Sąd drugiej instancji w roli Sądu Najwyższego.
3
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie zasługuje na uwzględnienie, ponieważ jest w pełni uzasadnione.
Sąd Okręgowy, odrzucając skargę kasacyjną żalącej się, nie wziął w ogóle
pod uwagę, że zgodnie z art. 3986
§ 2 k.p.c. może to uczynić wówczas, gdy skarga
kasacyjna została wniesiona po upływie terminu, jest niedopuszczalna w myśl art.
3982
k.p.c. lub nie spełnia określonych w art. 3984
§ 1 k.p.c. wymagań formalnych
(konstrukcyjnych), to jest gdy brak w niej oznaczenia zaskarżonego orzeczenia i
zakresu jego zaskarżenia, przytoczenia podstaw kasacyjnych i ich uzasadnienia
bądź wniosku o uchylenie lub zmianę orzeczenia z oznaczeniem zakresu żądanego
uchylenia i zmiany. Są to tzw. nieusuwalne wady skargi kasacyjnej. Ponadto, Sąd
drugiej instancji jest upoważniony do badania, czy skarga, zgodnie z wymogami art.
3984
§ 2 i 3 k.p.c., zawiera wniosek o jej przyjęcie do rozpoznania i uzasadnienie
tego wniosku oraz czyni zadość wymaganiom przewidzianym dla pisma
procesowego, a w sprawach o prawa majątkowe zawiera oznaczenie wartości
przedmiotu zaskarżenia; wreszcie czy jest opłacona. Z uwagi na możliwość
usunięcia tych wad (są to tzw. wady usuwalne), w przypadku ich stwierdzenia, na
podstawie art. 3986
§ 1 k.p.c. (w przypadku nieopłacenia skargi na podstawie art.
130 § 1 k.p.c. w związku z art. 3986
§ 2 k.p.c.), sąd wzywa skarżącego do usunięcia
zauważonych braków. Dopiero nieusunięcie ich w terminie upoważnia sąd drugiej
instancji do odrzucenia skargi kasacyjnej na podstawie art. art. 3986
§ 2 k.p.c.
Sąd drugiej instancji nie może natomiast oceniać, czy przytoczone przez
skarżącego podstawy kasacyjne i ich uzasadnienie, a także uzasadnienie wniosku
o przyjęcie skargi kasacyjnej jest wystarczające do przyjęcia tej skargi do
rozpoznania, ponieważ rozstrzygnięcie tej kwestii należy do wyłącznej kompetencji
Sądu Najwyższego (por. pośród wielu postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 13
października 2005 r., I PZ 32/05, OSNP 2006 nr 17-18, poz. 272; z dnia 8 listopada
2006 r., I UZ 23/06, LEX nr 950642; z dnia 15 grudnia 2011 r., II CZ 102/11, LEX nr
1294323; z dnia 25 stycznia 2007 r., I PZ 29/06, LEX nr 1058759; z dnia 9 maja
2003 r, V CZ 47/03, oraz z dnia 14 stycznia 2015 r. I CZ 113/14, LEX nr 1622299).
Z dorobku orzeczniczego Sądu Najwyższego dotyczącego skargi kasacyjnej
wynika zatem, że przedstawienie wyraźnie wyodrębnionych podstaw kasacyjnych i
4
ich uzasadnienia oraz wniosku mającego przemawiać za przyjęciem skargi do
rozpoznania i uzasadnienia tego wniosku, nawet jeżeli następnie zostaną one
ocenione przez Sąd Najwyższy jako niewystarczające do przyjęcia skargi
kasacyjnej do rozpoznania, spełnia minimalne wymagania dotyczące omawianego
elementu konstrukcyjnego skargi.
W okolicznościach niniejszej sprawy Sąd Okręgowy stwierdził natomiast, że
złożona skarga kasacyjna nie spełnia konstrukcyjnych wymagań określonych w art.
3984
§ 1 k.p.c. „w kontekście braku przytoczenia podstaw kasacyjnych i ich
uzasadnienia oraz uzasadnienia wniosku o przyjęcie skargi do rozpoznania”, a jej
treść „jest w istocie powtórzeniem zarzutów apelacji z dnia 26 maja 2014 r. z pkt 1 i
2, w którym to zakresie sprawę rozpoznawał Sąd Okręgowy dnia 24 września 2014
r.”. Zdaniem Sądu drugiej instancji, tak sformułowane podstawy skargi kasacyjnej
jako tożsame z zarzutami apelacji w istocie prowadzą do wniosku, że strona dąży
jedynie do odmiennej oceny stanu faktycznego sprawy i oceny przeprowadzonych
dowodów.
Odnosząc się do tego stanowiska Sąd Najwyższy stwierdza, że jest ono
błędne. Skarga kasacyjna żalącego się została bowiem oparta na precyzyjnie
określonych podstawach naruszenia prawa materialnego, to jest art. 30 § 4 k.p. w
związku z art. 45 § 1 k.p. i art. 65 § 1 k.c. w związku z art. 300 k.p.c. Nie jest
natomiast istotne, że te same zarzuty zostały sformułowane w apelacji, skoro Sąd
drugiej instancji ocenił je niezgodnie z oczekiwaniami apelującego, a zdaniem
autora skargi, ocena (prawna) dokonana w tym zakresie była niewłaściwa i
wymagała weryfikacji w postępowaniu kasacyjnym.
Również sformułowany w skardze kasacyjnej wniosek o przyjęcie jej do
rozpoznania oraz uzasadnienie tego wniosku stanowiły odrębne elementy pisma,
wskazujące na występowanie w sprawie istotnego zagadnienia prawnego, które
zostało wyartykułowane, a zatem spełniały wymogi określone w art. 3984
§ 2 k.p.c .
Dokonana przez Sąd Okręgowy negatywna ocena wniesionej skargi
kasacyjnej w istocie przypominała zatem przedsąd, zastrzeżony wszakże do
kompetencji Sądu Najwyższego, a nie ocenę spełnienia wyżej wymienionych
wymagań konstrukcyjnych tego nadzwyczajnego środka zaskarżenia. W sytuacji,
gdy wniesiona skarga kasacyjna czyni zadość wymaganiom formalnym określonym
5
w art. 3984
§ 1 k.p.c., nie podlega ona natomiast odrzuceniu przez sąd drugiej
instancji. Także kwestia, czy wniosek o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania
został należycie i przekonująco umotywowany, może być wyłącznie przedmiotem
rozważań Sądu Najwyższego w ramach przedsądu (art. 3989
§ 1 i 2 k.p.c.). Słuszny
okazał się zatem podniesiony w zażaleniu zarzut, że ocena merytoryczna treści
wniosku i jego uzasadnienia nie należy do kompetencji sądu drugiej instancji. Skoro
zaś skarga powoda zawierała wszystkie wymagane elementy, w tym przytoczenie
podstaw kasacyjnych i ich uzasadnienie oraz wniosek o przyjęcie jej do
rozpoznania i uzasadnienie tego wniosku, nie było podstaw do jej odrzucenia na
mocy art. 3986
§ 2 k.p.c.
Kierując się przedstawionymi motywami oraz opierając się na treści art.
39815
§ 1 k.p.c. w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c. Sąd Najwyższy orzekł jak w
sentencji.
kc