Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II UZ 21/15
POSTANOWIENIE
Dnia 24 września 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jerzy Kuźniar (przewodniczący)
SSN Halina Kiryło
SSN Zbigniew Korzeniowski (sprawozdawca)
w sprawie z wniosku P. Spółki z o.o. z siedzibą w W.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych
z udziałem zainteresowanego R. G.
o wydanie zaświadczenia,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 24 września 2015 r.,
zażalenia wnioskodawcy na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 21 stycznia 2015 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie i nie obciąża strony
pozwanej kosztami postępowania zażaleniowego.
UZASADNIENIE
Sąd Apelacyjny – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych postanowieniem z
21 stycznia 2015 r., odrzucił apelację wnioskodawcy P. spółki z o.o. od wyroku
Sądu Okręgowego – Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w W. z dnia 6
sierpnia 2014 r. w sprawie przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych o
wydanie zaświadczenia dotyczącego ustawodawstwa polskiego jako właściwego
dla objęcia ubezpieczeniem społecznym R. G., w okresie wykonywania przez niego
pracy na terytorium Francji w dniach od 17 września 2012 r. do 21 grudnia 2012 r. z
2
tytułu delegowania go do pracy za granicą przez wnioskodawcę (agencję pracy
tymczasowej).
W uzasadnieniu postanowienia wskazano, że w apelacji od wyroku Sądu
pierwszej instancji skarżący nie określił wartości przedmiotu zaskarżenia.
Sąd Apelacyjny przypomniał treść art. 368 § 2 k.p.c., zgodnie z którym w
sprawach o prawa majątkowe należy oznaczyć wartość przedmiotu zaskarżenia,
przy odpowiednim zastosowaniu art. 19-24 i 25 § 1 k.p.c. Ponadto, jak podkreślił
Sąd Apelacyjny, z woli ustawodawcy brak oznaczenia wartości przedmiotu
zaskarżenia, jeżeli strona nie uzupełniła tego braku w wymaganym terminie,
stanowi podstawę do odrzucenia apelacji zgodnie z art. 370 k.p.c. Zdaniem Sądu,
nie ma skarżący racji, że w sprawie o podleganie ubezpieczeniu społecznemu brak
oznaczenia wartości przedmiotu zaskarżenia nie ma znaczenia dla prawidłowego
orzeczenia o kosztach zastępstwa procesowego zgłoszonego przez strony. Jak
zaznaczył Sąd drugiej instancji, zgodnie z ukształtowanym poglądem, sprawa o
podleganie ubezpieczeniu społecznemu nie jest sprawą o świadczenia pieniężne z
ubezpieczenia społecznego i zaopatrzenia emerytalnego w rozumieniu § 11, 12 ust.
2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28.09.2002 r. w sprawie opłat za
czynności adwokackie i czynności radców prawnych.
Tym samym, w sprawie o podleganie ubezpieczeniu społecznemu o
wysokości kosztów zastępstwa procesowego decyduje zatem wartość przedmiotu
zaskarżenia i stawki nominalne określone w § 6 obu rozporządzeń.
Powyższe postanowienie zostało zaskarżone zażaleniem wniesionym przez
wnioskodawcę, który zaskarżył je w całości zarzucając „naruszenie przepisów
postępowania, które miało wpływ na treść postanowienia, w postaci art. 370 k.p.c. i
art. 373 k.p.c. przez niewłaściwą ocenę prawną sprawy i przyjęcie, iż
wnioskodawca nie podał wartości przedmiotu zaskarżenia, przez co Sąd
Apelacyjny odrzucił apelację”.
Skarżący wniósł o uchylenie postanowienia.
W uzasadnieniu zażalenia skarżący argumentował, że kwestia odmowy
wydania zaświadczenia dotyczącego ustawodawstwa właściwego na formularzu A1
w trybie art. 12 ust. 1 Rozporządzenia nr 883/2004 należy do kategorii spraw z
zakresu objęcia obowiązkiem ubezpieczenia społecznego. Ponadto podniósł, że
3
istotną kwestią jest także, iż odrzucenie apelacji z powodu nieuzupełnienia w
wyznaczonym terminie jej braków może dotyczyć tylko takich braków formalnych,
które uniemożliwiają nadanie apelacji prawidłowego biegu (art. 370 i 373 k.p.c.).
Dodatkowo także skarżący zaznaczył, nawiązując do orzeczenia Sądu
Najwyższego (II PZ 39/10), że nie należy, w ramach odstępstwa od zasady
wyrażonej w art. 130 k.p.c., odrzucać apelacji w związku z brakami pisma
wniesionego w celu uzupełnienia stwierdzonych w niej braków, lecz wezwać stronę
do ich usunięcia, czego Sąd Apelacyjny nie zrobił.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie ma uzasadnione podstawy.
Na wstępie należy zaznaczyć, że w orzecznictwie Sądu Najwyższego
kategoria spraw „o prawa majątkowe” jest rozumiana szeroko. Do takich spraw „o
charakterze majątkowym” mogą należeć m.in. sprawy o ustalenie, w tym - tak jak w
okolicznościach sprawy - o wydanie zaświadczenia o podleganiu właściwemu
ubezpieczeniu społecznemu. Dla rozróżnienia majątkowego bądź niemajątkowego
charakteru konkretnej sprawy nie jest istotne, czy rozpoznawana jest ona w
następstwie wytoczenia powództwa o świadczenie, czy też powództw o ustalenie
albo ukształtowanie prawa lub stosunku prawnego. Sprawą majątkową jest sprawa,
w której zgłoszone żądanie zmierza do realizacji prawa lub uprawnienia mającego
bezpośredni wpływ na stosunki majątkowe stron. O majątkowym bądź
niemajątkowym charakterze prawa, którego dotyczy roszczenie, decyduje zatem
majątkowy bądź niemajątkowy charakter dobra, którego naruszenia wnioskodawca
upatruje i którego ochrony się domaga.
Przedmiotem żądania w rozpoznawanej sprawie, nie jest objęcie
ubezpieczeniem społecznym (to bowiem nie jest kwestionowane), ale wydanie
zaświadczenia na formularzu A1, określającego ustawodawstwo właściwe, co ma
oczywisty wymiar majątkowy, przekładający się na wysokość należnych
składek na obowiązkowe ubezpieczenie emerytalno-rentowe zainteresowanego. W
tej sytuacji uzasadnione było wezwanie pełnomocnika organu rentowego do
4
uzupełnienia apelacji i wskazania wartości przedmiotu zaskarżenia. Pełnomocnik
skarżącego nie wykonał tego obowiązku.
Z mocy art. 373 k.p.c. (i także art. 370 k.p.c.) sąd odrzuca na posiedzeniu
niejawnym apelację wówczas, gdy strona nie uzupełniła w wyznaczonym terminie
jej braków formalnych. Przepisy art. 370 k.p.c. i art. 373 k.p.c. należy jednak
odczytywać łącznie z art. 130 k.p.c. Chodzi zatem tylko o takie braki formalne
apelacji, bez uzupełniania których nie można nadać temu środkowi odwoławczemu
dalszego biegu (postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 28 stycznia 2005 r.,
III UZ 29/04, OSNP 2005 nr 11, poz. 165; z dnia 11 grudnia 2009 r., II UZ 43/09,
LEX nr 583823 i z dnia 17 maja 2013 r., II UZ 30/13, niepubl.). W ramach zatem
postępowania wstępnego sąd bada, czy pismo procesowe zawierające apelację
może mieć nadany prawidłowy bieg.
Tym samym, w przedmiotowej sprawie należało uznać, że brak określenia
wartości przedmiotu zaskarżenia nie uniemożliwiał nadania biegu apelacji
wniesionej od wyroku zapadłego w sprawie z zakresu ubezpieczenia społecznego o
wydanie spornego zaświadczenia, skoro ani dopuszczalność tego środka
odwoławczego ani opłata od niego nie są zależne od wartości przedmiotu
zaskarżenia.
Reasumując, skoro brak określenia wartości przedmiotu zaskarżenia nie
uniemożliwiał nadania biegu apelacji wniesionej w niniejszej sprawie od wyroku
Sądu Okręgowego w W., zastosowanie przez Sąd Apelacyjny sankcji z art. 373
k.p.c. za nieuzupełnienie przez pełnomocnika strony pozwanej w wyznaczonym
terminie tego braku formalnego było nieprawidłowe, co uzasadnia uwzględnienie
zażalenia i orzeczenie zgodnie z art. 39815
§ 1 k.p.c. w związku z art. 3941
§ 3
k.p.c.
Nadmienić należy, że podobnie rozstrzygnięto o zażaleniu wnioskodawcy w
sprawach II UZ 18/15 i II UZ 20/15.
O kosztach orzeczono na podstawie art. 102 k.p.c.
kc