Sygn. akt II UZ 43/09
POSTANOWIENIE
Dnia 11 grudnia 2009 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Jolanta Strusińska-Żukowska (przewodniczący)
SSN Małgorzata Gersdorf (sprawozdawca)
SSN Józef Iwulski
w sprawie z wniosku Zdzisława Z.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w W.
o świadczenie rehabilitacyjne,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 11 grudnia 2009 r.,
zażalenia wnioskodawcy na postanowienie Sądu Okręgowego w Ś.
z dnia 13 stycznia 2009 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie.
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 8 października 2008 r. Sąd Rejonowy w Ś. oddalił
odwołanie wnioskodawcy Zdzisława Z. od decyzji ZUS Oddział w W. z dnia 7
listopada 2007 r. w przedmiocie odmowy przyznania prawa do świadczenia
rehabilitacyjnego.
Wnioskodawca wniósł od tego orzeczenia apelację. Sąd wezwał
wnioskodawcę do uzupełnienia braków formalnych przez określenie wartości
przedmiotu zaskarżenia. W ocenie sadu wnioskodawca nie wykonał zarządzenia.
Podał tylko, że dochodzi świadczenia rehabilitacyjnego od dnia 1 lipca 2007 r. Nie
wskazał natomiast wysokości dochodzonego świadczenia z uwagi na trudności w
jego wyliczeniu. W ocenie Sądu Okręgowego w Ś. wnioskodawca nie wykonał
2
zarządzenia. Nie uzwględnił bowiem w treści swego pisma norm prawnych
zawartych w art.19 § 2 k.p.c. i art. 22 k.p.c., co implikowało odrzucenie apelacji (art.
130§ 1 k.p.c. w zw. z art.373 k.p.c.).
Na postanowienie Sądu Okręgowego złożył zażalenie wnioskodawca,
żądając, w kwestii zasadniczej – uchylenia postanowienia w całości. W motywach
zażalenia pełnomocnik wnioskodawcy wskazał, że pismo o ustanowieniu go
pełnomocnikiem z urzędu otrzymał 12 czerwca 2009 r. i już dnia 17 czerwca wniósł
zażalenie na postanowienie Sądu Okręgowego w Ś.
W uzasadnieniu zażalenia pełnomocnik wnioskodawcy stwierdził, że
apelacja wnioskodawcy nie jest dotknięta brakiem uniemożliwiającym nadanie
biegu sprawie. W związku z tym brakowało podstaw do odrzucenia apelacji
wnioskodawcy ( art. 373 k.p.c. w zw. z art. 370 k.p.c.).
Sad Najwyższy zważył, co następuje.
Zażalenie ma uzasadnione podstawy.
Postępowanie apelacyjne, w odróżnieniu od postępowania ze skargi
kasacyjnej nie jest bardzo sformalizowane.
Sprawa dotyczy sporu z ubezpieczeń społecznych, przy których ani koszty
postępowania, ani możliwość wniesienia apelacji nie są uzależnione od wartości
przedmiotu sporu.
Zgodnie z art. 373 k.p.c. (i analogicznie zgodnie z art. 370 k.p.c.), na które to
oba przepisy powołuje się wnioskodawca, sąd odrzuca na posiedzeniu niejawnym
apelację m.in. wówczas, gdy strona nie uzupełniła braków pisma procesowego w
terminie. Chodzi jednak zawsze nie o wszystkie braki formalne, ale o warunki
formalne, bez których pismo nie może otrzymać prawidłowego biegu. W ramach
zatem postępowania wstępnego sąd bada, czy pismo procesowe zawierające
apelację może mieć nadany prawidłowy bieg.
Przepis art. 373 k.p.c. (i także przepis art. 370 k.p.c.) należy odczytywać
łącznie z art. 130 k.p.c. Odrzucenie apelacji z powodu nieuzupełnienia braków
formalnych w wyznaczonym terminie dotyczy zatem tylko takich braków, które
uniemożliwiają nadanie apelacji prawidłowego biegu. Analogicznie na sprawę
3
zapatruje się SN w orzeczeniu z 28 stycznia 2005 r., III UZ 29/04 ( OSNP 2005, nr
11, poz. 165); w orzeczeniu z dnia 7 lipca 2005 r. II UZP 7/05 (OSNP 2005, nr 24,
poz. 396)
Ad casum brak określenia wartości przedmiotu zaskarżenia nie uniemożliwia
nadania biegu sprawie w zakresie postępowania apelacyjnego. Ani bowiem opłata
ani koszty zastępstwa procesowego w sprawach z zakresu ubezpieczeń
społecznych nie są uzależnione od wartości przedmiotu sporu. Wartość przedmiotu
sporu będzie natomiast istotna przy stwierdzaniu dopuszczalności skargi
kasacyjnej. Ta sprawa nie pozostaje jednak w orbicie zainteresowania Sądu
Najwyższego rozpatrującego niniejsze zażalenie.
Na marginesie trzeba wskazać, że wezwanie do uzupełnienia braków
apelacji powinno być precyzyjne i jednoznaczne w treści, w szczególności co do
określenia braku formalnego, uzupełnienia którego się wymaga. Musi uwzględniać
w pewnym zakresie także adresata i jego poziom percepcji pisma prawniczego, a
także fakt, iż przedmiotem sporu jest świadczenie ubezpieczeniowe.
Wezwanie do usunięcia braków pisma powinno być tak jasne i
niedwuznaczne, by u strony, do której jest skierowane, nie powstała wątpliwość co
do przedmiotu wezwania i rygorów grożących w razie niezastosowania się do jego
treści (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 17 marca 2003 r., I PZ 158/02,
OSNP 2003 nr 15-okładka; por. też postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 20
grudnia 1966 r., II CZ 146/66, OSNCP 1967 nr 6, poz. 113; z dnia 17 listopada 1998
r., III CKN 871/98, LEX nr 50714 i z dnia 30 lipca 1998 r., III CZ 92/98, LEX nr
50649). Nie można też co do zasady stawiać stronie, zwłaszcza niezastępowanej
przez fachowego pełnomocnika, większych wymagań niż spełniane są przez sądy.
Ad casum sąd pierwszej instancji w sprawie nie określił wartości przedmiotu sporu.
Z powyższych względów Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji postanowie-
nia, co oznacza konieczność nadania apelacji wnioskodawcy dalszego biegu.