Sygn. akt III CZ 48/15
POSTANOWIENIE
Dnia 21 października 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Antoni Górski (przewodniczący)
SSN Agnieszka Piotrowska (sprawozdawca)
SSN Krzysztof Strzelczyk
w sprawie ze skargi R. T. o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego postanowienia Sądu Rejonowego
w K. Wydział I Cywilny z dnia 16 lutego 2006 r., przy uczestnictwie D. T. następcy
prawnego J. T.
o podział majątku wspólnego
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 21 października 2015 r.,
zażalenia skarżącej
na postanowienie Sądu Rejonowego w K.
z dnia 18 maja 2015 r.,
1. oddala zażalenie,
2. nie przyznaje pełnomocnikowi skarżącej z urzędu adw. M.
H. kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu w
postępowaniu zażaleniowym.
2
UZASADNIENIE
Pismem z dnia 27 kwietnia 2010 r., określonym jako pozew o ochronę
posiadania, złożonym przeciwko J. T. i Skarbowi Państwa- Sądowi Okręgowemu,
R. T. domagała się przywrócenia jej posiadania mieszkania położonego w K. przy
ul. Z. […] oraz działki gruntu położonej w P., naruszonego, zdaniem powódki,
wydaniem przez Sąd Rejonowy w K. postanowienia z dnia 16 lutego 2006 r. w
przedmiocie podziału majątku wspólnego byłych małżonków R. T. i J. T. Zgodnie z
treścią tego prawomocnego postanowienia, opisany wyżej lokal mieszkalny i
działka gruntu zostały przyznane na własność wnioskodawcy J. T., pozostałe
zaś składniki majątku wspólnego przypadły uczestniczce R. T.
W dniu 16 lipca 2014 r. R. T.sprecyzowała, iż opisany wyżej pozew jest w
istocie skargą o stwierdzenie niezgodności z prawem opisanego wyżej
prawomocnego postanowienia działowego Sądu Rejonowego z dnia 16 lutego
2006 roku.
Postanowieniem z dnia 18 maja 2015 r. Sąd Rejonowy odrzucił tę skargę z
uwagi na jej wniesienie przez skarżącą osobiście, a więc bez zachowania
przymusu adwokacko-radcowskiego przewidzianego w art. 871
§ 1 k.p.c. W
zażaleniu na to postanowienie R. T. wniosła o uchylenie zaskarżonego
postanowienia z uwagi na naruszenie jej prawa do sprawiedliwego osądu.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem orzeczenia stanowi
nadzwyczajny, wysoce sformalizowany środek zaskarżenia skierowany
przeciwko prawomocnym wyrokom sądów drugiej instancji kończących
postępowanie w sprawie oraz przeciwko prawomocnym postanowieniom sądów
drugiej instancji wydanych co do istoty sprawy w postępowaniu nieprocesowym
kończącym postępowanie w sprawie. Jest w związku z tym obwarowana szeregiem
wymogów konstrukcyjnych i formalnych; musi być ponadto sporządzona
przez profesjonalnego pełnomocnika, zgodnie z art. 871
§ 1 k.p.c.
Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia,
będąca przedmiotem oceny w niniejszej sprawie, została wniesiona przez R. T.
osobiście, a więc bez zachowania przymusu adwokacko-radcowskiego, które to
uchybienie powoduje odrzucenie skargi a limine na podstawie art. 4246
§ 3 k.p.c.
3
(por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 21 września 2011 r. I CZ 59/11, nie
publ., z dnia 5 października 2010 r., IV CZ 67/12, nie publ. oraz z dnia 23 lutego
2012 r., V CZ 132/11, nie publ.). Uzupełnienie, czy też „poparcie” przez
profesjonalnego pełnomocnika skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem lub
skargi kasacyjnej, wniesionej przez stronę osobiście, nie spełnia ustawowego
wymagania zachowania przymusu, o którym mowa w art. 871
k.p.c. (por.
postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 31 stycznia 2014 r. II CZ 84/13, nie publ.,
z dnia 11 marca 2008 r., II CZ 2/08, niepubl. oraz z dnia 11 maja 2010 r., II PZ
11/10, niepubl.).
Już więc tylko z tej przyczyny zaskarżone postanowienie o odrzuceniu skargi
jest zgodne z prawem, co prowadzi do oddalenia zażalenia. Ponadto skarga
została wniesiona od prawomocnego postanowienia sądu pierwszej instancji.
Tymczasem, jak wynika z akt sprawy, R. T. złożyła w ustawowym terminie wniosek
o doręczenie jej postanowienia Sądu Rejonowego z uzasadnieniem, ale nie
wywiodła apelacji, co oznacza, że nie skorzystała z przysługujących jej środków
prawnych.
W tym stanie rzeczy Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji (art. 39814
w zw. z art. 3941
§ 1 i 3 k.p.c.). Wyjątkowa lakoniczność zażalenia, brak
skonkretyzowanych zarzutów oraz ich motywacji uzasadnia odmowę przyznania
pełnomocnikowi skarżącej z urzędu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej
w postępowaniu zażaleniowym (por. orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia
12 lutego 1999 r., II CKN 341/98, OSNC 1999, Nr 6, poz. 123, z dnia 20 września
2007 r., II CZ 69/07, OSNC 2008, Nr 3, poz. 41, z dnia 11 maja 2011 r.,
II CSK 699/10, OSNC 2011/C, poz. 72).
kc