IV KK 282/15
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:02-11-2015
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt IV KK 282/15
POSTANOWIENIE
Dnia 30 października 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Dorota Rysińska (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Józef Dołhy
SSN Barbara Skoczkowska
Protokolant Jolanta Grabowska
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu, w trybie art. 535 § 5 kpk
w dniu 30 października 2015 r.,
sprawy M. G.
skazanego z art. 178 a § 1 kk
z powodu kasacji wniesionej przez Rzecznika Praw Obywatelskich
od postanowienia Sądu Okręgowego w K.
z dnia 11 września 2014 r.,
utrzymującego w mocy postanowienie Sądu Rejonowego w W.
z dnia 13 czerwca 2013 r.
p o s t a n o w i ł
uchylić zaskarżone postanowienie oraz utrzymane nim w
mocy postanowienie Sądu Rejonowego i na podstawie art. 15 § 1
kkw umorzyć postępowanie wykonawcze w przedmiocie
zarządzenia wykonania kary pozbawienia wolności orzeczonej
wobec M. G. wyrokiem Sądu Rejonowego w W. z dnia 21 kwietnia
2011 r., a kosztami sądowymi obciążyć Skarb Państwa.
UZASADNIENIE
Wyrokiem Sądu Rejonowego w W. z dnia 21 kwietna 2011 r. M. G. został
skazany za czyn określony w art. 178a § 1 k.k. na karę roku pozbawienia wolności
2
z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby wynoszący 2 lata.
Wyrok ten uprawomocnił się w dniu 29 kwietnia 2011r.
Z uwagi na fakt popełnienia przez skazanego w dniu 30 września 2012 r.
czynu z art. 280 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. – za który prawomocnym wyrokiem
Sądu Rejonowego w W. z dnia 3 grudnia 2012 r., wymierzono skazanemu karę 2
lat pozbawienia wolności – Sąd Rejonowy w W. postanowieniem z dnia 13 czerwca
2013 r., zarządził, na podstawie art. 75 § 2 k.k., wykonanie orzeczonej wobec M. G.
kary pozbawienia wolności.
Powyższe postanowienie zostało utrzymane w mocy postanowieniem Sądu
Okręgowego w K. z dnia 11 września 2014 r.
Kasację od powyższego rozstrzygnięcia, na korzyść skazanego, wniósł
Rzecznik Praw Obywatelskich, zarzucając temu postanowieniu „rażące i mające
istotny wpływ na jego treść naruszenie przepisów prawa materialnego, tj.
odpowiednio art. 75 § 4 k.k. oraz art. 178 § 3 k.k.w., w brzmieniu obowiązującym w
dacie orzekania przez Sąd Okręgowy w K., polegające na utrzymaniu w mocy
postanowienia Sadu Rejonowego w W. o zarządzeniu wykonania, wobec M. G.,
kary jednego roku pozbawienia wolności, pomimo tego, iż w chwili orzekania przez
Sąd odwoławczy upłynął już okres próby, na jaki kara ta została zawieszona oraz
dalsze sześć miesięcy, co winno skutkować uznaniem, że orzeczona wskazanym
powyżej wyrokiem Sądu Rejonowego kara pozbawienia wolności nie podlega
wykonaniu z powodu zatarcia skazania i w konsekwencji umorzeniem
postępowania wykonawczego w tym zakresie”.
Podnosząc powyższy zarzut, Rzecznik Praw Obywatelskich wniósł o
uchylenie zaskarżonego postanowienia Sądu Okręgowego w K. oraz utrzymanego
nim w mocy postanowienia Sądu Rejonowego w W. i umorzenie wobec skazanego,
na podstawie art. 15 § 1 k.k.w., postępowania wykonawczego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja Rzecznika Praw Obywatelskich okazała się zasadna w stopniu
oczywistym, pozwalającym na jej uwzględnienie w trybie określonym przepisem art.
535 § 5 k.p.k.
Istotą zarzutu Rzecznika Praw Obywatelskich jest wskazanie na błędne
zastosowanie prawa materialnego przez Sąd odwoławczy. Przypomnieć należy, że
3
zasadą przyjętą w Kodeksie karnym wykonawczym odnośnie wykonalności
postanowień jest to, że stają się one wykonalne z chwilą wydania, chyba że ustawa
stanowi inaczej lub sąd wydający postanowienie albo sąd powołany do rozpoznania
zażalenia wstrzyma jego wykonanie (art. 9 § 3 k.k.w.). Przepis art. 178 k.k.w.
reguluje natomiast szczegółowo zagadnienie zarządzenia wykonania kary
warunkowo zawieszonej. Obowiązujący w dniu orzekania przez Sąd odwoławczy
art. 178 § 3 k.k. stanowił, że postanowienia o zarządzeniu wykonania kary wydane
na podstawie art. 75 § 2 i 3 k.k. stają się wykonalne dopiero z chwilą
uprawomocnienia. Oznacza to, że ustawodawca w diametralnie odmienny sposób
uregulował konsekwencje zarządzenia wykonania kary, uzależniając wykonalność
decyzji sądu od obligatoryjnego, bądź fakultatywnego charakteru podstawy
zarządzenia wykonania kary (art. 75 § 1 lub 2 lub 3 k.k.). Wyrażony jako podstawa
zaskarżonego rozstrzygnięcia pogląd prawny, w którym odwołano się do
postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 9 października 2013 r., V KK 177/13, jest
zatem oczywiście błędny, jako że Sąd Okręgowy nie dostrzegł, iż judykat ten
odnosił się do zarządzenia wykonania kary na podstawie art. 75 § 1 k.k.
W niniejszej sprawie nie budzi natomiast wątpliwości, że to art. 75 § 2 k.k.
stanowił podstawę decyzji sądu. Wobec tego zarządzenie wykonania warunkowo
zawieszonej kary byłoby skuteczne, gdyby prawomocne w tym przedmiocie
postanowienie wydane zostało przed upływem okresu próby i kolejnych 6 miesięcy.
W rozpatrywanej sprawie ów okres mijał z dniem 29 października 2013 r., a
prawomocne postanowienie Sądu Okręgowego w K. zapadło dopiero w dniu 11
września 2014 r.
Zaprezentowana chronologia przesądza, że zaskarżone postanowienie
zapadło w czasie, gdy doszło już do zatarcia skazania za przestępstwo przypisane
M. G. wyrokiem Sądu Rejonowego w W. z dnia 21 kwietna 2011 r.
W powyższej sytuacji, podzielając zaprezentowane w kasacji stanowisko co
do rażącego charakteru naruszenia wskazanych w zarzucie przepisów prawa oraz
oczywistego, negatywnego wpływu tego uchybienia na treść orzeczenia, Sąd
Najwyższy orzekł, jak na wstępie, umarzając postępowanie wykonawcze na
podstawie art. 15 § 1 k.k.w.
4
kc
POSTANOWIENIE
Dnia 30 października 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Dorota Rysińska (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Józef Dołhy
SSN Barbara Skoczkowska
Protokolant Jolanta Grabowska
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu, w trybie art. 535 § 5 kpk
w dniu 30 października 2015 r.,
sprawy M. G.
skazanego z art. 178 a § 1 kk
z powodu kasacji wniesionej przez Rzecznika Praw Obywatelskich
od postanowienia Sądu Okręgowego w K.
z dnia 11 września 2014 r.,
utrzymującego w mocy postanowienie Sądu Rejonowego w W.
z dnia 13 czerwca 2013 r.
p o s t a n o w i ł
uchylić zaskarżone postanowienie oraz utrzymane nim w
mocy postanowienie Sądu Rejonowego i na podstawie art. 15 § 1
kkw umorzyć postępowanie wykonawcze w przedmiocie
zarządzenia wykonania kary pozbawienia wolności orzeczonej
wobec M. G. wyrokiem Sądu Rejonowego w W. z dnia 21 kwietnia
2011 r., a kosztami sądowymi obciążyć Skarb Państwa.
UZASADNIENIE
Wyrokiem Sądu Rejonowego w W. z dnia 21 kwietna 2011 r. M. G. został
skazany za czyn określony w art. 178a § 1 k.k. na karę roku pozbawienia wolności
2
z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby wynoszący 2 lata.
Wyrok ten uprawomocnił się w dniu 29 kwietnia 2011r.
Z uwagi na fakt popełnienia przez skazanego w dniu 30 września 2012 r.
czynu z art. 280 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. – za który prawomocnym wyrokiem
Sądu Rejonowego w W. z dnia 3 grudnia 2012 r., wymierzono skazanemu karę 2
lat pozbawienia wolności – Sąd Rejonowy w W. postanowieniem z dnia 13 czerwca
2013 r., zarządził, na podstawie art. 75 § 2 k.k., wykonanie orzeczonej wobec M. G.
kary pozbawienia wolności.
Powyższe postanowienie zostało utrzymane w mocy postanowieniem Sądu
Okręgowego w K. z dnia 11 września 2014 r.
Kasację od powyższego rozstrzygnięcia, na korzyść skazanego, wniósł
Rzecznik Praw Obywatelskich, zarzucając temu postanowieniu „rażące i mające
istotny wpływ na jego treść naruszenie przepisów prawa materialnego, tj.
odpowiednio art. 75 § 4 k.k. oraz art. 178 § 3 k.k.w., w brzmieniu obowiązującym w
dacie orzekania przez Sąd Okręgowy w K., polegające na utrzymaniu w mocy
postanowienia Sadu Rejonowego w W. o zarządzeniu wykonania, wobec M. G.,
kary jednego roku pozbawienia wolności, pomimo tego, iż w chwili orzekania przez
Sąd odwoławczy upłynął już okres próby, na jaki kara ta została zawieszona oraz
dalsze sześć miesięcy, co winno skutkować uznaniem, że orzeczona wskazanym
powyżej wyrokiem Sądu Rejonowego kara pozbawienia wolności nie podlega
wykonaniu z powodu zatarcia skazania i w konsekwencji umorzeniem
postępowania wykonawczego w tym zakresie”.
Podnosząc powyższy zarzut, Rzecznik Praw Obywatelskich wniósł o
uchylenie zaskarżonego postanowienia Sądu Okręgowego w K. oraz utrzymanego
nim w mocy postanowienia Sądu Rejonowego w W. i umorzenie wobec skazanego,
na podstawie art. 15 § 1 k.k.w., postępowania wykonawczego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja Rzecznika Praw Obywatelskich okazała się zasadna w stopniu
oczywistym, pozwalającym na jej uwzględnienie w trybie określonym przepisem art.
535 § 5 k.p.k.
Istotą zarzutu Rzecznika Praw Obywatelskich jest wskazanie na błędne
zastosowanie prawa materialnego przez Sąd odwoławczy. Przypomnieć należy, że
3
zasadą przyjętą w Kodeksie karnym wykonawczym odnośnie wykonalności
postanowień jest to, że stają się one wykonalne z chwilą wydania, chyba że ustawa
stanowi inaczej lub sąd wydający postanowienie albo sąd powołany do rozpoznania
zażalenia wstrzyma jego wykonanie (art. 9 § 3 k.k.w.). Przepis art. 178 k.k.w.
reguluje natomiast szczegółowo zagadnienie zarządzenia wykonania kary
warunkowo zawieszonej. Obowiązujący w dniu orzekania przez Sąd odwoławczy
art. 178 § 3 k.k. stanowił, że postanowienia o zarządzeniu wykonania kary wydane
na podstawie art. 75 § 2 i 3 k.k. stają się wykonalne dopiero z chwilą
uprawomocnienia. Oznacza to, że ustawodawca w diametralnie odmienny sposób
uregulował konsekwencje zarządzenia wykonania kary, uzależniając wykonalność
decyzji sądu od obligatoryjnego, bądź fakultatywnego charakteru podstawy
zarządzenia wykonania kary (art. 75 § 1 lub 2 lub 3 k.k.). Wyrażony jako podstawa
zaskarżonego rozstrzygnięcia pogląd prawny, w którym odwołano się do
postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 9 października 2013 r., V KK 177/13, jest
zatem oczywiście błędny, jako że Sąd Okręgowy nie dostrzegł, iż judykat ten
odnosił się do zarządzenia wykonania kary na podstawie art. 75 § 1 k.k.
W niniejszej sprawie nie budzi natomiast wątpliwości, że to art. 75 § 2 k.k.
stanowił podstawę decyzji sądu. Wobec tego zarządzenie wykonania warunkowo
zawieszonej kary byłoby skuteczne, gdyby prawomocne w tym przedmiocie
postanowienie wydane zostało przed upływem okresu próby i kolejnych 6 miesięcy.
W rozpatrywanej sprawie ów okres mijał z dniem 29 października 2013 r., a
prawomocne postanowienie Sądu Okręgowego w K. zapadło dopiero w dniu 11
września 2014 r.
Zaprezentowana chronologia przesądza, że zaskarżone postanowienie
zapadło w czasie, gdy doszło już do zatarcia skazania za przestępstwo przypisane
M. G. wyrokiem Sądu Rejonowego w W. z dnia 21 kwietna 2011 r.
W powyższej sytuacji, podzielając zaprezentowane w kasacji stanowisko co
do rażącego charakteru naruszenia wskazanych w zarzucie przepisów prawa oraz
oczywistego, negatywnego wpływu tego uchybienia na treść orzeczenia, Sąd
Najwyższy orzekł, jak na wstępie, umarzając postępowanie wykonawcze na
podstawie art. 15 § 1 k.k.w.
4
kc